Нәтижеге бағытталған мұғалімнің педагогикалық қызметінің ұғымдық-түсініктік сипаты

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Нәтижеге бағытталған мұғалімнің педагогикалық қызметінің ұғымдық-түсініктік
сипаты

Қазақстан Республикасында білім парадигмаларының өзгеруіне байланысты
жүргізіліп жатқан іс-шаралар Қазақстан Республикасында білім беруді
дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама-сында оқу
қызметінің сапасы соңғы нәтижеге бағытталғанда ғана табысты болатынын
көрсеткен болатын. Сондықтан қазіргі уақытта оқу қызметі, оның ішінде
педагогикалық қызмет және оның құраушы элементтеріне ұғымдық-түсінік беру
қажеттігі туындар отыр.
Педагогикалық қызмет – педагогика ғылымының түрлі саласының зерттеу
нысанасы. Педагогикалық маманның өзге маман иелерінен басты айырмашылығы –
оның адаммен жұмыс істеп, пісіп-жетілуіне күш-қуаты мен білімін жұмсауы.
Соған орай бұл мамандықтың қыры мен сыры қат-қабат болып келетіндігі де
сондықтан. Мұғалімдер мен оқушылар арасында белең алып отыратын қарама-
қайшылықтар бір қырынан педагогикалық қызметтің күрделілігі мен
жауапкершілігінің мол екенін аңғартатын болса, екінші жағынан, адамның жан
дүниесінің сыры, психикасы екендігіне көз жеткізуге болады.
Педагогикалық қызмет ұғымын сипаттау үшін алдымен оның құраушы
элементтеріне тоқталған жөн. Педагогикалық іс-әрекет кәсіби-педагогикалық
іс-әрекет болуы үшін қажетті белгіні Ресей педагогы Н.В. Кузьмина былай
сипаттайды: Педагогтың кәсібилігі негізінен мынадан байқалады: ол қалай
оқыту қалай тәрбиелеу, оқушыны бір күйден екінші күйге қалай көшіру
керектігін, педагогикалық мәселелерді қалай шешуге мейлінше тез, үнемді
жолдармен тәрбие мақсаттары мен міндеттерін жүзеге асыруға болатын-дығын
біледі... педагог білімдерінің жүйесі оқушылар білімдерінің жүйесін
анықтайды[1].
Бұл жерде педагогикалық іс-әрекетті барлық адам айналысатын кәсіби емес
педагогикалық іс-әрекетке арнайы оқу-тәрбие мен білім беретін мекемелерде
жүзеге асатын кәсіби білімдерді, іскерліктер мен дағдыларды талап ететін
кәсіби-педагогикалық іс-әрекеттерге бөліуге болады.
Педагогикалық қызметте мұғалім білімдерінің педагогикалық құрылы-мын
анықтайтын үш компонентті ажырату қажет: ғылыми кәсіби білімінің жүйесі.
Бұл жүйенің маңызды компоненттерінің бірі - мұғалім оқытатын пәнін терең
білуі; оқушылардың психикалық үдерістерін олардың білімін қабылдау, игеру
ерекшеліктерін қамтитын психологиялық білімдері; оқушы-лар білімдерінің
сапасын анықтау, білімдердегі кемшіліктерді байқау іскер-ліктерін қамтитын
педагогикалық білімдер мен іскерліктер, сондай-ақ, оқушы оқу жұмысында
игеруі тиіс оның білімі мен іскерліктерінің жүйесін алдын-ала жобалауды,
ертерек қарастыру іскерліктерін бұл білім мен іскер-ліктердің іс-әрекеттің
қандай түрлерінде қалыптасуы мүмкін екендігін анықтауды қамтитын
педагогикалық білім мен іскерліктер.
Атап айтқанда білім мазмұнын анықтайтын білім - субъектіге белгілі бір
дәрежеде болашақты көре білуге мүмкіндік беретін объективтік дүниенің
ойдағы бейнесі ретінде берілсе, іскерлік - субъектінің білімдері мен
дағдыла-ры арқылы іс-әрекетті мақсатқа сай реттеу үшін қажетті психикалық
практикалық әрекеттердің күрделі жүйесін игеруін көрсетеді. .
Бүгінгі таңда жалпы педагогикалық іскерліктерге мыналар тән деп
саналады: ұдайы өзгеріп тұратын жағдайларда мақсатқа бағытталушылық,
жылжымалылық, икемділік, жоғары дәрежедегі дербестік, шығармашылық сипат.
Мұғалім іс-әрекетіндегі іскерліктердің шығармашылық сипаты педаго-гикалық
мәселелерді шешудің жаңа, ұғымды жолдарын іздестіруде байқалады.
Өйткені, жалпы білім беру және кәсіби білім беру жүйесінің қажеттілік-
тері, қоғамдық дамудың логикасы, педагогика мен психологияның қазіргі
заманғы деңгейі оқу қызметін ұйымдастыру мәселелерін жүйелі түрде
зерттеудің, оны объективті түрде шешу бағыттарын негіздеудің қажеттілігін
туындатып отыр. Оқу қызметінің құрылымы мен мазмұнына қатысты мәселелерді
зерттеуді жалпы дидактикалық деңгейден, яғни кез келген қызмет түріне тән
негізгі заңдылықтар мен ерекшеліктерді анықтаудан бастау қажет, өйткені
осындай көзқарас қарастырғалы отырған құбылыстың педагогикалық мәнін толық
түсінуге және бағалауға мүмкіндік береді.
Сол себепті оқу қызметін ұйымдастыру мен жүзеге асырудың маңызы мен
ерекшеліктерін қарастырудың алдында қызмет және оқу түсініктерінің
білдіретін ұғымын айқындап алу қажет. Мұндай талдау, біріншіден – қызмет
ету теориясына сүйене отырып, оның жалпы құрылымы мен мазмұнын ашуға
мүмкіндік береді, екіншіден, қызмет етудің жалпы теориясын зерттеу оны
жоғары оқу орнындағы оқу қызметі үрдісінде тиімді пайдалануға мүмкіндік
береді.
Отандық психология мен педагогикада қызмет әрекетінің бірқатар тиімді
тұжырымдамалары мен оны зерттеудің әдістемелік бағыттары негізделген
болатын. Бұған К.А.Абулханова-Славскаяның, Б.Г.Ананьевтің, А.Н.Леонтьевтің,
В.Н.Мясищевтің, С.Л.Рубинштейннің, Г.В.Суходольс-кийдің,
Е.Б.Старовойтенконың, Б.М.Тепловтың, В.Д.Шадриковтың жалпы теориялық
зерттеулері, В.П.Дружининаның, Г.М.Зараковскийдің, В.П.Зинченконың,
А.В.Карпованың, А.А.Крыловтың, Б.Ф.Ломовтың, Д.А.Ошаниннің,
К.К.Платоновтың, В.А.Пономаренконың, В.Ф.Рубахиннің еңбек психологиясы және
инженерлік психология саласындағы зерттеу еңбектерін жатқызуға
болады[1,24б.].
Тұлғаның психикалық ерекшеліктері оның мінез-құлқы, іс-әрекеттері мен
қылықтары арқылы әрі көрініс табады, әрі қалыптасады, - деп жазды
С.Л.Рубинштейн [2]. Белгілі бір объектіге бағытталған іс-әрекет оны жүзеге
асыратын субъектіні де анықтайды; әрекет ете отырып, ол объектіні ғана
емес, өзін де анықтайды... Бұл барлық органикалық байланыстағы құбылыс-тар
мен заттарға тән: әрекет ете отырып, организм өзі де қалыптасады. Енді осы
– жеке тұлға қызмет әрекеті арқылы әрі айқындалып, әрі қалыптасады – деген
нақты тұжырым жалпыға белгілі болды.
Қызмет, іс-әрекет түсінігі таным теориясының негізгі категориясы
болып табылады. Материалистік диалектикада қызмет, іс-әрекет әлеумет-тік
табиғи болмысты іс жүзінде түбегейлі өзгертуді білдіреді. Мұндай түбегейлі
өзгертудің бастапқы формасы еңбек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.