Оқыту процесіндегі жаңа технологиялар

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Оқыту процесіндегі жаңа технологиялар
Жоспар
Кіріспе ----------------------------------- ---------------------------------
------------------ 3
I Бөлім Оқыту процесіндегі жаңа технологиялар ------------------------------
--- 4
II Бөлім Инновациялық технологияларды пайдалану – уақыт талабы -------- 8
III Бөлім Кредиттік оқыту технологиясы ----------------------------------- --
-------10
Пайдаланылған әдебиеттер ----------------------------------- ----------------
----------13

Кіріспе
Қазақстан Республикасының 2015жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасының жобасында Жоғары білімді дамытудың негізгі үрдісі
мамандар даярлау сапасын арттыру, қарқынды ғылыми зерттеу қызметімен
ықпалдастырылған инновациялық білімді дамыту, жоғары оқу орындары
зерттеулерінің әлеуметтік сала мен экономиканың қажеттіліктерімен тығыз
байланысты білім беру және технологияларды жетілдіру болып табылады деп
атап көрсеткендей қазіргі білім беру саласындағы басты мәселе: әлеуметтік-
педагогикалық ұйымдастыру тұрғысынан білім мазмұнына жаңалық енгізудің
тиімді жаңа әдістерін іздестіру мен оларды жүзеге асыра алатын болашақ
мамандарды даярлау болып табылады.
Яғни, қазіргі заман педагогтерінің негізгі мақсаты – оқушылардың
алатын білімін сапалы ету, оның толыққанды жеке тұлға болып қалыптасуына
негіз қалау. Осыған орай, соңғы кезде оқытудың әр түрлі педагогикалық
технологиялары жасалынып, мектеп өміріне енгізіліп жатыр. Педагогикалық
технология терминін 1960жылдарда шетел зерттеушілері енгізген. Оқыту
технологиясын алғашқы рет педагогика ғылымына енгізген А.Макаренко, қазір
бұл ұғым оқу-тәрбие үрдісінде кеңінен қолданылып жүр. Ал педагогикалық
технология ұғымына алғашқы рет жүйелі зерттеу жүргізген Т.Ильина болды.
Оқыту технологиясын меңгеру үшін педагогикалық аса зор тәжірбиені
жұмылдыру қажет болады. Бұл өз қызметіне шығармашылықпен қарайтын, жеке
басының белгілі іскерлік қасиеті бар адамдарды қажет ететін жұмыс.
Шындығында, әрбәр педагог жаңа технологияны меңгеру барысында өзін-өзі
қалыптастырады.
Оқу процесінің үлгісін жасағанда сол оқу процесіне нақты түрде бірте-
бірте жуықтау тәсілін қолдану міндетті іс (жаңа технология жобасының
идеолгиясы). Жаңа технология оқу процесінде іске асырылатын және мұғалім іс-
әрекетін жоспарлайтын дидактикалық модуьдердің добасын жасауды көрсетеді.
Сонымен бірге, дидактикалық модульдерді жасау арқылы оқу процесін жобалау
мен үлгісін жүйелі түрде іске асырудың ең бір маңызды дидактикалық
мәселесін іске асырып, жоғары оқу орнының жаңа үлгідегі оқулығын
дидактикалық модульдердің жиынтығы ретінде жасау жұмысын іске асыру толық
орындалады.
Оқытудың жаңа технологиясы осы уақытқа дейін өз мәнінде шешілмеген
пәнаралық байланыстарды оқу процесі барысында дидактикалық модульдердің бір-
бірімен ара байанысты арқылы мүдделі түрде жаңаша шешуге мүмкіндік береді.

I бөлім. Оқыту процесіндегі жаңа технологиялар
Қазіргі кезде егемен елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалынып,
әлімдік білім беру кеңестігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы
мен оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр: білім
беру парадигмасы өзгерді, білім берудің жаңа мазмұны пайда болуда. Атап
айтқанда,
- білім мазмұны жаңа біліктермен, ақпараттарды қабылдау
қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық
жағдайындағы білім беру бағдарламаларының нақтылануымен байи
түсуде;
- ақпараттық дәстүрлі әдістері ауызша және жазбаша, телефон
немесе радиобайланыс қазіргі заманғы компьютерлік құралдарға
ығысып орын беруде;
- баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жан дүниесінің рухани
баюына, азамат, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөлуде;
- мектеп, отбасы мен қоршаған әлеуметтік ортаның бала
тәрбиесіндегі рөліне мән берілуде.
Кез келген елдің экономикалық қуаты, халқының өмір сүру деңгейінің
жоғарылығы, дүниежүзілік қауымдастығы орны мен салмағы сол елдің
технологиялық даму деңгейімен анықталады. Жалпы қоғам дамуы мен жаңа
технологияны енгізу сапалығы осы елдегі білім беру ісінің жолға
қойылғандығы мен осы саланы ақпараттандыру деңгейіне келіп тіреледі.
Білім беру саласындағы технологиялық идеялар бұдан 400 жыл бұрын пайда
болған. Бұл күнде оқыту технологиясы үлкен өзгеріске душар болып отыр.
Мұғалімдер мен оқушыларға әр түрлі дидактикалық материалдармен қоса
оқытудың техникалық құралдары жәрдемге келеді.
1960 жылдары шетел зерттеушілері оқыту технологиясы педагогикалық
әдістерге негізделген педагогикалық технология терминін енгізеді.
Педагогикалық технология дегеніміз – тәжірбиеде жүзеге асырылатын белгілі
бір педагогикалық жүйенің жобасы , ал педагогикалық жағдайларға сай
қолданылатын әдіс-тәсілдер оның бөлігі ғана(В.Беспалько).
Жеке тұлғаның өзін-өзі дамыту технологиясында оқу пәндері әдістемелері
мен білім беру технологияларын жоспарлау жүйесі қолданылады. Бұл үшін мына
төмендегі түсініктерді ескерген жөн:
- қатар отыратын екі сыныптағы оқушылардың жас ерекшеліктері
мен білім деңгейлерін ескеру;
- әдістеме мен технологияның сабақтстығы;
- оқушының өз бетінше іс-әрекет жасау тәсілдерін меңгеруіне
мұғалім тарапынан көмек беруді біртіндеп азайту;
- қатар сыныптардағы сынып топтарының ерекшеліктерін білу;
- мұғалімдердің ықыласы мен шеберлік деңгейінің болуы, т.б.
Демек, 9-11 сынып аралығында жүргізілетін педагогикалық технология мен
әдістемелерді төмендегідей етіп жоспарлауды ұсынуға болады.
Бастауыш мектеп:
- дамыта отырып оқыту әдістемесі (Л.Занков, Д.Эльконин, ВДавыдов,
В.Репкин);
- дидактикалық бірліктердің ірілендірілуі (П.Эрдниев);
- нәтежиелі әдістемелеу және оны қабылдау;
-іс-әрекетті бағалау (Ш.Амонашвили, И,Волков);
- оқулықсыз оқыту (В.Агеев);
- ойын әдістемесі және оны қабылдау;
- М.Монтессори, Р.Штейнердің жүйесін қабылдау.
Орта буын:
- мәселелік оқыту;
- іздену, зерттеу әдістері;
- топпен оқыту тәсілі (В.Дьяченко);
- нәтежиелі технологиялар;
- тірек және тірек конспектісінің көмегі арқылы оқыту
(В.Шаталов);
- өзіндік жұмыс әдістері;
- бағдарлы оқыту (машинасыз және компьютерсіз);
- оқытудың коммуникативтік әдісі (қарым-қатынастық);
- пікірталас әдістері;
- дидактикалық ойындар.
Жоғары сыныптар:
- оқытудың вариативті элементтерін өз еркімен таңдау;
- өзіндік жұмыстың әдістемесі;
- іздену, зерттеу әдістері;
- нәтежиелі технология, жобалау әдісі;
- даралап (жекеше) оқыту, мектеп-парк( моделін қабылдау
(М.Балабан);
- оқушының іс-әрекеті бойынша ұйымдастырылған ойындар;
- өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы әдістемесі;
- бағдарламалап оқыту;
- әлеуметтік-педагогикалық сынау, әлеуметтік мәні бар ойындар;
- профильді және кәсіптік бағдар бере отырып оқыту;
- тірек конспектісін қолдану;
- диалогтік әдістеме, пікірталас негізінде оқыту;
- модульдік технология;
- семинар-сынақ түрлері;
- өз бетімен білім алу (компьютерлік варианттар).
Өткен ғасырдың отызыншы жылдарында Америкада, ал алпысыншы жылдары
білім беру мен оқытуда саралау үрдісі кеңінен етек алғаны мәлім. Бұл үрдіс
бүгінгі таңда Қазақстан мектептеріне де келіп жетті.
Оқушылардың бейімділігін, қызығуын, үлгерімін анықтай отырып оқыту,
яғни саралап оқыту қазіргі мектептердің даму бағытына айналып отыр. Саралау
оқу мекемелерінің түрлеріне, бір мектептің кәсіби бағдары мен өз ішіндегі
ағымына және сыныптағы топқа бөлінеді. Білім беруде, саралап оқытуда қарама-
қайшылықтар кездеседі.
Жалпы саралап оқыту бастауыш мектепті бітіргенне кейін басталады.
Англияның мектептерінде, Германияның нақты училище, гимназия және негізгі
мектептерінде, Францияның технологиялық , кәсіби және жалпы білім беретін
лицейлерде, Ресей мен Қазақстанның жалпы білім беретін мектеп, лицей,
гимназияларда және басқа мектептердің әртүрлі атақты мектептерінде саралап
оқытады.Бұл оқу мекемелерінің саралап оқыту, әсіресе, Америка мен Жапония
мектептерінде екі түрлі: жалпы білім беретін және арнаулы бағдарламаларымен
жұмыс жүргізеді.
Дж.Конант бастаған педагогикалық топ 1950 жылдары барлығын қамтитын
мектеп моделін ұсынады. Әр түрлі әлеуметтік жағдайдағы балалар үшін
олардың қабілеті мен қызығуын ескере отырып әр топқа сәйкес бағдарлама
жасады. Конанттың ұсынысы АҚШ мектептерінде саралауды енгізуде іске асты.
Франция мен АҚШ-та барлық жалпы білім беретін мекемелерде сыныптағы
оқушыларды топқа бөлу кеңінен тараған. Кейбір пәндерді оқытуда топтарды
жылдамдар, орташалар және баяулар деп атайды.
Білімді даралап, саралап берудің басты бағыттарының бірі – дарынды,
талантты балалар мен жасөспірімдерді оқыту. Кейінгі кезде мұндай өзекті
мәселеге әлемдік педагогикада қызығушылық бары байқалады. Соның бір айғағы
ретінде жоғары қабілетті Европалық ассоцияция құрылды. Ассоцияцияның басты
мақсаты – дарынды балаларды зерттеу, қолдау және мадақтау. Мұндай саясат
Қазақстанда жүріп жатыр. (Болашақ бағдарламасы, Дарын орталығы.)
Ғалымдардың есептеуі бойынша, әрбір жас ерекшеліктеріне байланысты топқа 3
пайыздан 8 пайызға дейін өте талантты оқушылар болады. Бірақ олардың
барлығы мадақтала бермейді, АҚШ-та дарынды балалардың 40 пайызы анықталады,
ал Францияда олардың 5 пайызы жоғары мектепке қабылданбайды.
Англияда дарынды балаларды зерттеу орталығы бар. Мұнда дарынды балалар
жұмыс істейтін мектептер, арнаулы бөлімдер және жеделдетіп, тереңдетіп
оқытатын курстар жетерлік. Ағылшын педагогтерінің дарынды балаларды оқыту
әдістемесі бойынша диагностикалық тестілеу тәжірбиелері мол.
Германияның Гамбург қаласында 1985 жылдан ерекше қабілетті оқушылармен
шұғылданатын қызмет орны жұмыс істейді.
Жапонияда дарынды балаларды оқыту мәселесіне салыстырмалы түрде ұстамды
бағыт көрсетіледі. Кейбір оқу орындарында талантты оқушыларды анықтау
бағытында диагностикалық тестілеу жүргізіледі. Оларға арнап арнаулы
оқулықтар мен оқу құралдары шығарылады.
Ел Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында Біздің
балаларымыз біліктілікті жоғары маман болады, оларға жағдай жасау керек
делінген. Осыған орай біздің елде Дарын ғылыми тәжірбиелік орталығы
құрылған. Мақсаты – еліміздегі талантты да дарынды балаларды тауып, сапалы
білім беру. Көптеген авторлық мектептер, гимназиялар, лицейлер және
жекеменшік оқу орындары ашылған. Ең таңдаулы жастар шетелге оқуға
жіберіледі. Балаларды саралап оқытуда тестік жүйе кеңінен таралып келеді.
Білім беру саласында әлемде болып жатқан үрдіске қосылуымыздың өзі
егемендік алуымызбен тікелей байланысты. Саралап оқыту идеясы әлемде 1930
жылдары басталса, Қазақстан мектептері үшін инновациялық (жаңаша)
бастамалардың оң нәтежиелері аз зерттеліп жатқан жоқ.

II бөлім. Инновациялық технологияларды қолдану – уақыт талабы
Бүкіл дүниежүзілік білім беру кеңістігіне кіру мақсатында қазіргі кезде
Қазақстанда білімнің жаңа жүйесі құрылуда. Бұл үрдіс педагогика теориясы
мен оқу-тәрбие үрдісіне нақты өзгерістер енгізумен қатар елімізде болып
жатқан түрлі бағыттағы білім беру қызметіне жаңаша қарауды, қол жеткен
табыстарды сын көзбен қарай отырып саралауды, жастардың шығармашылық
әлеуетін дамытуды, мұғалім іс-әрекетін жаңаша тұрғыда ұйымдастыруды талап
етеді.
Бүгінгі таңда Қазақстанда Ш.Қаланованың, Ж.Қараевтың, Ш.Таубаеваның,
Қ.Қабдықайыровтың, С.Лактионованың т.б. ғалымдардың зерттеулерінде оқытудың
жаңа технологиялары жан-жақты қарастырылды.
Елбасымыз Н.Назарбаевтың Қазақстан – 2030 Қазақстан халқына раналған
жолдауында Біздің жас мемлекетіміз өсіп, жетіліп, кемелденеді, біздің
балаларымыз бен немерелеріміз онымен бірге ер жетеді. Олар қазақ, орыс,
ағылшын тілдерін еркін меңгереді, олар бейбіт, жылдам өркендету үстіндегі,
күллі әлемге әйгілі әрі сыйлы өз елінің патриоты болады деп
көрсетілгендей, ертеңгі келер күннің бүгінгі ден гөрі нұрлы болуына ықпал
етіп, адамзат қоғамының алға апаратын құдіретті күш – білімге тән.
Инновациялық үрдістің негізі – жаңалықтарды қалыптастыру, қолдану,
жүзеге асырудың тұтастық қызметі. Кез-келген жаңа әдіс жекелік, сондай-ақ
уақытша жоспарға жатады. Бұл, яғни, бір мұғалім үшін табылған жаңа әдіс,
жаңалық басқа мұғалім ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.