Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ақпараттық технологияларды меңгеруге дайындау мәселесі
Жоспар
1) Оқытуда Ақпараттық технологияларды пайдалану.
2) Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ақпараттық технологияларды
меңгеруге дайындау мәселесі.
3) Білім беруде жаңа ақпараттық технологияны қолданудың психологиялық –
педагогикалық мүмкіндіктері және негізгі бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Оңтүстік Қазақстан ғылымы мен білімі. № 1 (66) 2008 ж.
2. Білімдегі жаңалықтар. №22 (14) 2006 ж.
3. Білім. Образование № 6 (36) Алматы 2007 ж.
4. Білім. Образование №4 (34) Алматы 2007 ж.
5. Білім. Образование № 2 (32) Алматы 2006 ж.
1) Оқытуда Ақпараттық технологияларды пайдалану.
Қазіргі уақытта қазақстан республикасында білім беруді ақпараттандыру
жеке тұлғаны компьютерлік сауаттылықтан ақпараттық мәдениетін
қалыптастыруға көшірумен мазмұндық тұрғыда сипатталады. Мұнда әрбір
оқушының, студенттің қазіргі ақпараттық техника мен технологиялар негізін
меңгеріп қана қоймай, оны тиімді қолдана білуі, интернет, ғаламдық ақпарат
желісін өзінің белсенді танымдық ізденістеріне пайдалана білуі көзделген.
Осыған байланысты ақпараттық қоғамның қажеттілігін қанағаттандыру үшін
білім беру саласында компьютерлік техниканы, интернетті, компьютерлік
желіні, электрондық және телекоммуникациялық құралдарды, электрондық
оқулықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану арқылы студенттердің танымдық
және өзіндік белсенділіктерін арттыру және білім сапасын көтеру секілді
міндеттерді орындау көзделіп отыр.
Ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, оқытушы жеке тұлғалығын
дамыту, шығармашылық ізденіске баулу, бірлескен өзіндік жұмыстарын
ұйымдастыру, оқу бағдарламаларының ең үздік нұсқаларын таңдауға қосымша
мүмкіндіктер алады. Білім жүйесінде ақпараттық технологияларды пайдалану
білім алудың нәтижесін арттырады және мультимедиялық жабдықты қолдану
студенттің барлық қабылдау қабілетін дамытады. [1].
Ақпарат (лат information – таныстыру, түсіндіру, көрсету, түсінік) – бұ:
1) адамдар арқылы тартылатын нақты жағдай туралы хабар, түсініктеме; 2)
хабарлама алу арқылы азаятын, төмендейтін белгісіздік; 3) басқарумен тығыз
байланыстағы хабарлама, синтаксистік, семантикалық және прагматикалық
сипаттардың біртұтас сигналдар; 4) кез келген обьектілер мен процестердегі
(өлі және тірі табиғаттағы) көп түрлілікті бейнелеу, жеткізу.
Ақапараттандыру - әр түрлі ақпараттық қорларды (ресурстарды)
қалыптастыру мен пайдалану негізінде азаматтардың, мемлекеттік өкімет
органдары мен жергілікті өзін - өзі басқару органдарының, ұйымдардың,
қоғамдық бірлестіктердің құқықтарын жүзеге асырып, олардың ақпараттық
талаптарын қанағаттандыру үшін тиімді жағдай жасау жолында ұйымдастырылған
әлеуметтік – экономикалық және ғылыми – техникалық процесс.
Білімді ақпараттандыру – оқыту мен тәрбиелеу ісінің психологиялық –
педагогикалық мақсаттарын жүзеге асыру бағытында білім беру саласын қазіргі
кездегі жаңа ақпараттық технологияларды жасау әрі пайдалану жұмыстарының
теориясы және парктикасымен қамтамасыз ету процесі.
Технология (technology) - өнім шығару процесінде жүзеге асырылатын
шикізат формасының, материалды немесе жартылай фабрикатты өңдеу, олардың
қалып – күйін, қасиетін, өзгерту тәсілдерінің жиынтығы.
Ақпараттық технология – көбінесе, қағаз жүзінде әр түрлі мәліметтерді
дайындау, жинау, өңдеу және тасымалдау процесі.
Жаңа (қазіргі) ақпараттық технология – компьютерлік техника негізінде
ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін
математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар
жиыны.
Оқыту – белгілі бір мақсатқа жету бағытында ұйымдастырылған, жоспарлы
күйде тұрақты жүзеге асырылатын, педагогтар, шеберлер, тәлімгерлер және
т.б. жетекшілігімен жүргізілетін білімді, біліктілікті және дағдыларды
меңгеру процесі.
Оқыту технологиясы – 1) білімнің, ғылыми жетістіктердің, техниканың
белгілі бір аймағында қойылған мақсатқа жету бағытында ұйымдастырылған,
жоспарлы күйде тұрақты жүзеге асырылатын білімді, біліктілікті және
дағдыларды меңгеру процесі; 2) оқыту, өздігінен білім алу және бақылау
процестерін керек етіп, соларды жүзеге асыратын шарттарды қамтамасыз ететін
әдістер, тәсілдер, құралдар жиынтығы.
Оқытудың ақпараттық технологиясы – оқыту технологиясын интерактивті
программалық - әдістемелік сүйемелдеумен қамтамасыз ететін қазіргі
компьютерлік техника, телекоммуникациялық байланыс құралдары,
инструменталдық программалық құралдар жиыны.
Ақпараттық білім беру ортасы (АБО) – танымдық іс - әрекеттерді
сүйемелдеуді және ақпараттық ресурстарға қол жеткізуді қамтамасыз ететін,
қазіргі ақпараттық технологиялар негізінде құрылған оқытуға қажетті
психологиялық – педагогикалық шарттар, қазіргі оқыту технологиялары және
программалық - әдістемелік құралдар жиынын бере алатын, білім алудың
материалдық және рухани жағдайларын жасай алатын көп аспектілі, толыққанды,
әлуметтік – психологиялық нақты орта.
Ақпараттық – білім беру оқушыны өздігінен оқуға дайындыққа үйрету болып
саналады. [2]
Білім саласын ақпараттандыру оқу процесінің тиімділігін арттыру
мақсатында ақпараттық технологиялардың қосымша әдіс – тәсілдерін қолдану
жолдарын қарастыруға ықпалын тигізеді, сонымен қатар оқушылардың болашақ
мамандығын игеру барысында ақпараттық технологиялардың әдіс – тәсілдерін
қолдану дағдыларын дамытады.
Қазіргі кезде оқу процесінде заманауи ақпараттық технологияларды
қолдануды арттырудың мәні көптеген факторлармен айқындалады:
- жоғары оқу орнында арнайы пәндерді интеграциялау, сонымен қатар
алдыңғы қатарлы компаниялар мен ғылыми – зерттеу ұйымдары бар жоғары оқу
орнын интеграциялау жағдайында педагогикалық процестерді күрделендіру;
- оқу материалының көлемін арттыруға және оны талдап қорыту
қажеттілігіне саятын студенттің кәсіби білімін кеңейту;
- әрқилы кәсіби: жобалық, зерттеу, технологиялық және т.б. міндеттерді
шешу қажеттілігіне әкеліп саятын қызмет салаларын кеңейту;
- оқу процесіне болашақ технологияларды, сонымен қатар қазіргі
телекоммуникациялық және есептеу құралдарын енгізу.
Осылайша, оқытудағы ақпараттық технологиялар оқушылардың танымдық
әрекетін басқаруды оңтайландыруға қатысты жоғары кәсіби білім жүйесіндегі
өзгерістерге үн қосады. [3]
2) Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ақпараттық
технологияларды меңгеруге дайындау мәселесі.
Бүгінгі әлеуметтік – экономикалық жағдайда қазақстандық білім жүйесінің
алдында тұрған міндеттердің бірі – бұл оқушылардың іргелі пәнаралық білім
мен әмбебап практикалық – бағдарлы іскерліктерді меңгеруі. Бастауыш мектеп
оқушыларында әлемнің жүйелі ақпараттық суретін, ақпараттық технологиялар
туралы алғашқы пропедевтикалық білімі мен іскерліктерінің негізін
қалыптастыру – бүгінгі бастауыш мектептің негізгі басты мақсаттарының бірі
болып табылады және ол кіріктірумен, білімді ақпараттандыру үрдістерімен
тығыз байланысты.
Білімді жаңарту жағдайында бастауыш мектеп оқыту жүйесінің кешені
бастауыш сынып мұғалімдерін даярлауға жан – жақты талаптар қоюда. Соған
сәйкес болашақ маман өзгермелі ақпараттық кеңістікте еркін бағадар жасай
біліп, инновациялық үрдістерді енгізе алатын және ақпараттық технология
негізінде оны басқа сабақтарда кеңінен пайдалану арқылы бастауыш мектеп
оқушыларының кіріктірілген оқытуын қамтамасыз етуге қабілетті болуы керек.
Ресей ғалымдары А.А. Кузметовтың, В.К. Белоцапканың, С.А. бешекованың,
Е.Х.Хенодің, А.В. Могилеваның және т.б. еңбектерінде атап көрсетілгендей,
ақпараттық технологиялар әртүрлі пәндерден алынған білімді кіріктіруге,
болашақ мұғалімдердің кәсіби іскерліктерді меңгеруін және сондай – ақ
бастауыш мектеп оқушыларында тұтас дүниетанымдық негіз қалыптастыруды
байланыстырушы буын бола алады. Осыған орай, болашақ бастауыш сынып
мұғалімдерінің алған академиялық білімдері мен іскерліктерін кәсіби іс -
әрекетке шебер пайдалануға мүмкіндік беретін ақпараттық технологияның, оған
үйретудің мазмұнын, әдістерін, оқыту құралдарын анықтау көкейкесті мәселе
болып қалуда.
Практика көрсетіп отырғандай, болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін
ақпараттық технологияға үйретудің мазмұндық құрамын оқу пәні мазмұнындағы
кіріктіру бөлігін, кіріктіру деңгейін және кіріктіру ақпарат көлемін,
сондай – ақ кіріктірілетін мазмұндағы есептер кешенін шешуді анықтау
негізінде тиімді. Мұнда сонымен қатар кіріктіру ақпараты, кіріктіру бөлімі
сияқты инвариантты ұғымдарды пайдалану қажет етіледі.
Кіріктіру потенциалды белгілі бір пәннің кіріктіру қызметін орындау
барысындағы мүмкіндіктерін орындау барысындағы мүмкіндіктерін анықтайды.
- өзара байланыс – оқу пәнінің мазмұнын жазуда әртүрлі пәндерден
кездейсоқ, үзінді мәліметтер беріледі;
- пәнаралық байланыс – пәннен тыс берілетін матеиал алдын – ала
сарапталып, негізгі мазмұнға қажеттілік, үйлесімділік, шамаға сай келу
сияқты талаптарды ескере отырып қосылады;
- кіріктіру – түрлі ғылымдардың және адами іс - әрекеттердің, ұғымдардың,
идеялардың, заңдардың, фактілердің бірлесуін көздейтін курстарды, пәндерді,
білімдерді, бағдарламаларды және т.б. ұғымдарды қарастырады.
Кіріктіру ақпараты көшірілетін бөліктердің кіріктіру байланысқа түсу
қасиеттерін анықтайды. Ал кіріктіру бөлігі – бұл онсыз оның болу мүмкіндігі
жоқ, тұтас бір заттың мәнді құрамы.
Ақпараттық технологияларды меңгеру осы ұғымдарды жан – жақты қарастырып,
оларды терең деңгейде меңгерулеріне себепші болады.Пәнаралық оқу
элементтері студенттердің оқылатын пәндердің өзара байланысын және болашақ
бастауыш сынып мұғалімдері үшін оқушыларда қоршаған ортаны тұтас қабылдау
негізін қалыптастыруға көмектеседі. Бұнда негізгі оқыту объектісі – түрлі
табиғи жүйелерде жүретін және кіріктіру бөлігі болып табылатын ақпараттық
үрдістер. Бұған қоса пәнаралық оқу элементтері кіріктіру мазмұны, құрастыру
көзі болумен қатар кіріктіру ақпаратын да құрайды. Сол себепті де,
біздіңше, бастауыш сынып мұғалімдерін кіріктіру тұрғысынан ақпараттық
технологияларды меңгеруге үйретуді ұйымдастыру оның мазмұнына негізделеген
пәнаралық байланыстарды кеңінен пайдалануға бағытталуы керек. Бұл
кіріктіретін курстарды жоғары үшінші деңгейдегі кіріктіру потенциалына
лайықтап құрастыруға мүмкіндік береді. Іс - әрекеттер түрлі деңгейдегі
кіріктіру, модельдеу, құрылымын құру, жобалау, болжау, формальдау,
алгоритмдеу сияқты іс - әрекеттердің жалпы ғылыми түрлерін меңгеруді
көздейді. Ал олар болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін дайындауда көкйкесті
болып табылатын пәндер деңгейінде алуан түрлі есептерді шығару, білімдері
мен іс - әрекет тәсілдерін жаңа танымдық арнаға бағыттау сияқты
мүмкіндіктер бере отырып, түрлі пәндерден алған білімдерін кіріктіруге
демеуші болады.
Кіріктіру ұғымында қолданылатын пәнаралық оқу элементтері ақпараттық
тенологияларын меңгеруде практикалық есептер кешенін қалыптастырудың
негізгі қызметін атқарады. Белгілі жүйемен таңдалған мұндай есептер
студенттердің жеке пәндерден алған тиянақсыз білімдерін кіріктіруге,
ақпаратты түрлендіру заңдарының бірлігі туралы ұғым қалыптастыруға септігін
тигізеді.
Оқу - әдістемелік әдебиеттерді талдау, практик – мұғалімдердің
тәжірибесін терең зерттеу болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін кіріктіру
тұрғысынан ақпараттық технологияларды меңгеруге үйрету мазмұнын
құрастырудың келесі кезеңдерін анықтауға мүмкіндік береді.
- кіріктіру бөлігін анықтау (түрлі табиғи жүйелердегі ақпараттық
үрдістер);
- кіріктіру ақпараты мазмұнын анықтау және нақты ақпараттық технологияны
меңгерудің құрлымдық – логикалық сызбасын құрастыру;
- оқу пәнінің құрылымдық – логикалық сызбасын талдау және кіріктіру
ақпараты көлемін анықтау;
- түрлі оқу пәндерінен берілетін білімдерді қолдануды қажет ететін
практикалық есептер кешенін құрастыру және іс - әрекеттің жалпы ғылыми
түрлерін қолдану.
Соған сәйкес практикалық есептер кешенін қалыптастыруда келесі өлшемдерге
(критерийлерге) сүйенуге болады:
1. Түрлі пәндермен берілетін білімдердің қолданылуын қажет ететін есептің
кіріктірілетін мазмұны.
2. Ақпараттық технологияның көмегімен белгілі оқу пәнінен берілетін
негізгі білім мен іскерлікті терең меңгеруді көздейтін есептің пәндік және
кәсіби мазмұндылығының бағыты.
3. Материалдық ақпарат пен компьютерлік модельдеу әдісін қолдану арқылы
есептің шешуін автоматтандыру және қолайлы мүмкіндігі.
4. студенттердің болашақ кәсіби іс - әрекеттерінде практикалық есептердің
мәнділігі.
Ішінара мұндай кешендерге ақпараттық технология құралдары көмегімен терең
меңгеруге көмектесетін математика, қазақ тілі, дүниетану және т.б.
сабақтарында қарастырылатын бастауыш мектеп бағдарламасынан есептер қосу
(қозғалысқа, үлеске пайызға берілген тапсырмалар, аңдар және өсімдіктер
әлеміндегі топтау, сөз құрамын ... жалғасы
1) Оқытуда Ақпараттық технологияларды пайдалану.
2) Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ақпараттық технологияларды
меңгеруге дайындау мәселесі.
3) Білім беруде жаңа ақпараттық технологияны қолданудың психологиялық –
педагогикалық мүмкіндіктері және негізгі бағыттары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Оңтүстік Қазақстан ғылымы мен білімі. № 1 (66) 2008 ж.
2. Білімдегі жаңалықтар. №22 (14) 2006 ж.
3. Білім. Образование № 6 (36) Алматы 2007 ж.
4. Білім. Образование №4 (34) Алматы 2007 ж.
5. Білім. Образование № 2 (32) Алматы 2006 ж.
1) Оқытуда Ақпараттық технологияларды пайдалану.
Қазіргі уақытта қазақстан республикасында білім беруді ақпараттандыру
жеке тұлғаны компьютерлік сауаттылықтан ақпараттық мәдениетін
қалыптастыруға көшірумен мазмұндық тұрғыда сипатталады. Мұнда әрбір
оқушының, студенттің қазіргі ақпараттық техника мен технологиялар негізін
меңгеріп қана қоймай, оны тиімді қолдана білуі, интернет, ғаламдық ақпарат
желісін өзінің белсенді танымдық ізденістеріне пайдалана білуі көзделген.
Осыған байланысты ақпараттық қоғамның қажеттілігін қанағаттандыру үшін
білім беру саласында компьютерлік техниканы, интернетті, компьютерлік
желіні, электрондық және телекоммуникациялық құралдарды, электрондық
оқулықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану арқылы студенттердің танымдық
және өзіндік белсенділіктерін арттыру және білім сапасын көтеру секілді
міндеттерді орындау көзделіп отыр.
Ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, оқытушы жеке тұлғалығын
дамыту, шығармашылық ізденіске баулу, бірлескен өзіндік жұмыстарын
ұйымдастыру, оқу бағдарламаларының ең үздік нұсқаларын таңдауға қосымша
мүмкіндіктер алады. Білім жүйесінде ақпараттық технологияларды пайдалану
білім алудың нәтижесін арттырады және мультимедиялық жабдықты қолдану
студенттің барлық қабылдау қабілетін дамытады. [1].
Ақпарат (лат information – таныстыру, түсіндіру, көрсету, түсінік) – бұ:
1) адамдар арқылы тартылатын нақты жағдай туралы хабар, түсініктеме; 2)
хабарлама алу арқылы азаятын, төмендейтін белгісіздік; 3) басқарумен тығыз
байланыстағы хабарлама, синтаксистік, семантикалық және прагматикалық
сипаттардың біртұтас сигналдар; 4) кез келген обьектілер мен процестердегі
(өлі және тірі табиғаттағы) көп түрлілікті бейнелеу, жеткізу.
Ақапараттандыру - әр түрлі ақпараттық қорларды (ресурстарды)
қалыптастыру мен пайдалану негізінде азаматтардың, мемлекеттік өкімет
органдары мен жергілікті өзін - өзі басқару органдарының, ұйымдардың,
қоғамдық бірлестіктердің құқықтарын жүзеге асырып, олардың ақпараттық
талаптарын қанағаттандыру үшін тиімді жағдай жасау жолында ұйымдастырылған
әлеуметтік – экономикалық және ғылыми – техникалық процесс.
Білімді ақпараттандыру – оқыту мен тәрбиелеу ісінің психологиялық –
педагогикалық мақсаттарын жүзеге асыру бағытында білім беру саласын қазіргі
кездегі жаңа ақпараттық технологияларды жасау әрі пайдалану жұмыстарының
теориясы және парктикасымен қамтамасыз ету процесі.
Технология (technology) - өнім шығару процесінде жүзеге асырылатын
шикізат формасының, материалды немесе жартылай фабрикатты өңдеу, олардың
қалып – күйін, қасиетін, өзгерту тәсілдерінің жиынтығы.
Ақпараттық технология – көбінесе, қағаз жүзінде әр түрлі мәліметтерді
дайындау, жинау, өңдеу және тасымалдау процесі.
Жаңа (қазіргі) ақпараттық технология – компьютерлік техника негізінде
ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін
математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар
жиыны.
Оқыту – белгілі бір мақсатқа жету бағытында ұйымдастырылған, жоспарлы
күйде тұрақты жүзеге асырылатын, педагогтар, шеберлер, тәлімгерлер және
т.б. жетекшілігімен жүргізілетін білімді, біліктілікті және дағдыларды
меңгеру процесі.
Оқыту технологиясы – 1) білімнің, ғылыми жетістіктердің, техниканың
белгілі бір аймағында қойылған мақсатқа жету бағытында ұйымдастырылған,
жоспарлы күйде тұрақты жүзеге асырылатын білімді, біліктілікті және
дағдыларды меңгеру процесі; 2) оқыту, өздігінен білім алу және бақылау
процестерін керек етіп, соларды жүзеге асыратын шарттарды қамтамасыз ететін
әдістер, тәсілдер, құралдар жиынтығы.
Оқытудың ақпараттық технологиясы – оқыту технологиясын интерактивті
программалық - әдістемелік сүйемелдеумен қамтамасыз ететін қазіргі
компьютерлік техника, телекоммуникациялық байланыс құралдары,
инструменталдық программалық құралдар жиыны.
Ақпараттық білім беру ортасы (АБО) – танымдық іс - әрекеттерді
сүйемелдеуді және ақпараттық ресурстарға қол жеткізуді қамтамасыз ететін,
қазіргі ақпараттық технологиялар негізінде құрылған оқытуға қажетті
психологиялық – педагогикалық шарттар, қазіргі оқыту технологиялары және
программалық - әдістемелік құралдар жиынын бере алатын, білім алудың
материалдық және рухани жағдайларын жасай алатын көп аспектілі, толыққанды,
әлуметтік – психологиялық нақты орта.
Ақпараттық – білім беру оқушыны өздігінен оқуға дайындыққа үйрету болып
саналады. [2]
Білім саласын ақпараттандыру оқу процесінің тиімділігін арттыру
мақсатында ақпараттық технологиялардың қосымша әдіс – тәсілдерін қолдану
жолдарын қарастыруға ықпалын тигізеді, сонымен қатар оқушылардың болашақ
мамандығын игеру барысында ақпараттық технологиялардың әдіс – тәсілдерін
қолдану дағдыларын дамытады.
Қазіргі кезде оқу процесінде заманауи ақпараттық технологияларды
қолдануды арттырудың мәні көптеген факторлармен айқындалады:
- жоғары оқу орнында арнайы пәндерді интеграциялау, сонымен қатар
алдыңғы қатарлы компаниялар мен ғылыми – зерттеу ұйымдары бар жоғары оқу
орнын интеграциялау жағдайында педагогикалық процестерді күрделендіру;
- оқу материалының көлемін арттыруға және оны талдап қорыту
қажеттілігіне саятын студенттің кәсіби білімін кеңейту;
- әрқилы кәсіби: жобалық, зерттеу, технологиялық және т.б. міндеттерді
шешу қажеттілігіне әкеліп саятын қызмет салаларын кеңейту;
- оқу процесіне болашақ технологияларды, сонымен қатар қазіргі
телекоммуникациялық және есептеу құралдарын енгізу.
Осылайша, оқытудағы ақпараттық технологиялар оқушылардың танымдық
әрекетін басқаруды оңтайландыруға қатысты жоғары кәсіби білім жүйесіндегі
өзгерістерге үн қосады. [3]
2) Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ақпараттық
технологияларды меңгеруге дайындау мәселесі.
Бүгінгі әлеуметтік – экономикалық жағдайда қазақстандық білім жүйесінің
алдында тұрған міндеттердің бірі – бұл оқушылардың іргелі пәнаралық білім
мен әмбебап практикалық – бағдарлы іскерліктерді меңгеруі. Бастауыш мектеп
оқушыларында әлемнің жүйелі ақпараттық суретін, ақпараттық технологиялар
туралы алғашқы пропедевтикалық білімі мен іскерліктерінің негізін
қалыптастыру – бүгінгі бастауыш мектептің негізгі басты мақсаттарының бірі
болып табылады және ол кіріктірумен, білімді ақпараттандыру үрдістерімен
тығыз байланысты.
Білімді жаңарту жағдайында бастауыш мектеп оқыту жүйесінің кешені
бастауыш сынып мұғалімдерін даярлауға жан – жақты талаптар қоюда. Соған
сәйкес болашақ маман өзгермелі ақпараттық кеңістікте еркін бағадар жасай
біліп, инновациялық үрдістерді енгізе алатын және ақпараттық технология
негізінде оны басқа сабақтарда кеңінен пайдалану арқылы бастауыш мектеп
оқушыларының кіріктірілген оқытуын қамтамасыз етуге қабілетті болуы керек.
Ресей ғалымдары А.А. Кузметовтың, В.К. Белоцапканың, С.А. бешекованың,
Е.Х.Хенодің, А.В. Могилеваның және т.б. еңбектерінде атап көрсетілгендей,
ақпараттық технологиялар әртүрлі пәндерден алынған білімді кіріктіруге,
болашақ мұғалімдердің кәсіби іскерліктерді меңгеруін және сондай – ақ
бастауыш мектеп оқушыларында тұтас дүниетанымдық негіз қалыптастыруды
байланыстырушы буын бола алады. Осыған орай, болашақ бастауыш сынып
мұғалімдерінің алған академиялық білімдері мен іскерліктерін кәсіби іс -
әрекетке шебер пайдалануға мүмкіндік беретін ақпараттық технологияның, оған
үйретудің мазмұнын, әдістерін, оқыту құралдарын анықтау көкейкесті мәселе
болып қалуда.
Практика көрсетіп отырғандай, болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін
ақпараттық технологияға үйретудің мазмұндық құрамын оқу пәні мазмұнындағы
кіріктіру бөлігін, кіріктіру деңгейін және кіріктіру ақпарат көлемін,
сондай – ақ кіріктірілетін мазмұндағы есептер кешенін шешуді анықтау
негізінде тиімді. Мұнда сонымен қатар кіріктіру ақпараты, кіріктіру бөлімі
сияқты инвариантты ұғымдарды пайдалану қажет етіледі.
Кіріктіру потенциалды белгілі бір пәннің кіріктіру қызметін орындау
барысындағы мүмкіндіктерін орындау барысындағы мүмкіндіктерін анықтайды.
- өзара байланыс – оқу пәнінің мазмұнын жазуда әртүрлі пәндерден
кездейсоқ, үзінді мәліметтер беріледі;
- пәнаралық байланыс – пәннен тыс берілетін матеиал алдын – ала
сарапталып, негізгі мазмұнға қажеттілік, үйлесімділік, шамаға сай келу
сияқты талаптарды ескере отырып қосылады;
- кіріктіру – түрлі ғылымдардың және адами іс - әрекеттердің, ұғымдардың,
идеялардың, заңдардың, фактілердің бірлесуін көздейтін курстарды, пәндерді,
білімдерді, бағдарламаларды және т.б. ұғымдарды қарастырады.
Кіріктіру ақпараты көшірілетін бөліктердің кіріктіру байланысқа түсу
қасиеттерін анықтайды. Ал кіріктіру бөлігі – бұл онсыз оның болу мүмкіндігі
жоқ, тұтас бір заттың мәнді құрамы.
Ақпараттық технологияларды меңгеру осы ұғымдарды жан – жақты қарастырып,
оларды терең деңгейде меңгерулеріне себепші болады.Пәнаралық оқу
элементтері студенттердің оқылатын пәндердің өзара байланысын және болашақ
бастауыш сынып мұғалімдері үшін оқушыларда қоршаған ортаны тұтас қабылдау
негізін қалыптастыруға көмектеседі. Бұнда негізгі оқыту объектісі – түрлі
табиғи жүйелерде жүретін және кіріктіру бөлігі болып табылатын ақпараттық
үрдістер. Бұған қоса пәнаралық оқу элементтері кіріктіру мазмұны, құрастыру
көзі болумен қатар кіріктіру ақпаратын да құрайды. Сол себепті де,
біздіңше, бастауыш сынып мұғалімдерін кіріктіру тұрғысынан ақпараттық
технологияларды меңгеруге үйретуді ұйымдастыру оның мазмұнына негізделеген
пәнаралық байланыстарды кеңінен пайдалануға бағытталуы керек. Бұл
кіріктіретін курстарды жоғары үшінші деңгейдегі кіріктіру потенциалына
лайықтап құрастыруға мүмкіндік береді. Іс - әрекеттер түрлі деңгейдегі
кіріктіру, модельдеу, құрылымын құру, жобалау, болжау, формальдау,
алгоритмдеу сияқты іс - әрекеттердің жалпы ғылыми түрлерін меңгеруді
көздейді. Ал олар болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін дайындауда көкйкесті
болып табылатын пәндер деңгейінде алуан түрлі есептерді шығару, білімдері
мен іс - әрекет тәсілдерін жаңа танымдық арнаға бағыттау сияқты
мүмкіндіктер бере отырып, түрлі пәндерден алған білімдерін кіріктіруге
демеуші болады.
Кіріктіру ұғымында қолданылатын пәнаралық оқу элементтері ақпараттық
тенологияларын меңгеруде практикалық есептер кешенін қалыптастырудың
негізгі қызметін атқарады. Белгілі жүйемен таңдалған мұндай есептер
студенттердің жеке пәндерден алған тиянақсыз білімдерін кіріктіруге,
ақпаратты түрлендіру заңдарының бірлігі туралы ұғым қалыптастыруға септігін
тигізеді.
Оқу - әдістемелік әдебиеттерді талдау, практик – мұғалімдердің
тәжірибесін терең зерттеу болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін кіріктіру
тұрғысынан ақпараттық технологияларды меңгеруге үйрету мазмұнын
құрастырудың келесі кезеңдерін анықтауға мүмкіндік береді.
- кіріктіру бөлігін анықтау (түрлі табиғи жүйелердегі ақпараттық
үрдістер);
- кіріктіру ақпараты мазмұнын анықтау және нақты ақпараттық технологияны
меңгерудің құрлымдық – логикалық сызбасын құрастыру;
- оқу пәнінің құрылымдық – логикалық сызбасын талдау және кіріктіру
ақпараты көлемін анықтау;
- түрлі оқу пәндерінен берілетін білімдерді қолдануды қажет ететін
практикалық есептер кешенін құрастыру және іс - әрекеттің жалпы ғылыми
түрлерін қолдану.
Соған сәйкес практикалық есептер кешенін қалыптастыруда келесі өлшемдерге
(критерийлерге) сүйенуге болады:
1. Түрлі пәндермен берілетін білімдердің қолданылуын қажет ететін есептің
кіріктірілетін мазмұны.
2. Ақпараттық технологияның көмегімен белгілі оқу пәнінен берілетін
негізгі білім мен іскерлікті терең меңгеруді көздейтін есептің пәндік және
кәсіби мазмұндылығының бағыты.
3. Материалдық ақпарат пен компьютерлік модельдеу әдісін қолдану арқылы
есептің шешуін автоматтандыру және қолайлы мүмкіндігі.
4. студенттердің болашақ кәсіби іс - әрекеттерінде практикалық есептердің
мәнділігі.
Ішінара мұндай кешендерге ақпараттық технология құралдары көмегімен терең
меңгеруге көмектесетін математика, қазақ тілі, дүниетану және т.б.
сабақтарында қарастырылатын бастауыш мектеп бағдарламасынан есептер қосу
(қозғалысқа, үлеске пайызға берілген тапсырмалар, аңдар және өсімдіктер
әлеміндегі топтау, сөз құрамын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz