Оқытушының оқу-тәрбие іс-әрекетінің психологиялық ерекшеліктері

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Оқытушының оқу-тәрбие іс-әрекетінің психологиялық ерекшеліктері

Кәсіптік-педагогикалық білім берудің дамуының негізгі бағыттарымен қағидалары. Қазіргі уақытта педагогтер, психологтар және философ-тар жалпы және кәсіптік білім беруді дамытудың жаңа тәсілдерін жасауда. Кәсіптік-педагогикалық білім беруге көп уақыт бойы қажетті көңілбөлінбеді. Ұзақ уақыт бойы өндірістік оқыту шеберлері индустриалды-педагогикалық техникумдарда, ал оқытушылар жоғары оқу орныныңинженерлік-педагогикалық факультеттерінде даярланып келді. Социа-листік қоғам кезеңіндегі өнеркәсіптік саланың басымдықпен дамуы негізі-нен жұмысшы мамандарды дайындауға себепші болды, бұл өз кезегіндекәсіптік мектептің педагогикалық кадрларының құрылымын анықтады. Қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық жағдайдың өзгеруі күрделіәлеуметтік, экономикалық және саяси байланыстары бар кәсіптік білімберу жүйесін бұзды. Нарықтың жағдайға қайта бейімделуі бұл байланыс-тарды және қайшылықтарды бұзды да мынадай қайшылықтардың қалыпта-суына себепші болды:- үнемі жоғарылап отыратын білім беру деңгейі мен қоғам мүше-лерінің кәсіби құзыреттілігіне деген объективті қажеттілік пен білім беруинституттарының шектелген мүмкіндіктері арасындағы; - бәсекеге қабілетті мамандарды даярлаудағы қоғам қажеттілігі менпедагогтердің төмен кәсіби потенциалы арасындағы; - оқытушылар мен өндірістік оқыту шеберлерінің кәсіпқойлығындамыту үшін қажетті қаржылық және материалдық құралдар мен білімберу тиімділігін төмендететін қалыптасқан әлеуметтік-экономикалықжағдай арасындағы; - мамандарды кәсіби даярлауды қарқындатудағы прогрессивті педа-гогикалық технологиялардың рөлінің жоғарылауы мен педагогтердіңбасым бөлігінде арнайы педагогикалық білімнің болмауы арасындағы; - ұзақ уақытты талап ететін қосымша кәсіптік білім беру жүйесіндегіжеке тұлғалық дамудың мақсатқа сәйкестігі мен оқыту курстарының қысқамерзімділігі арасындағы; 80- жоғары кәсіптік құзыреттілігі бар мамандарға деген қажеттілік пенмамандардың кәсіби дамуын басқару механизмінің ; - кәсіптік-педагогикалық қызметкерлерді даярлау мен біліктілігінкөтерудің әр алуан буындарындағы бытыраңқылық пен интеграцияға дегенқажеттілік арасындағы. Анықталған қарама-қайшылықтар кәсіптік-педагогикалық білімберуді дамытудың негізгі мақсаттарын анықтайды:- кәсіптік-педагогикалық білім беру бағдарламаларын жеке тұлғасұраныстарына, еңбек нарығы қажеттілігіне, экономика, ғылыми-техноло-гиялық және әлеуметтік саланың даму перспективасына сәйкес келтіру; - мамандардың жеке тұлғалық кәсіби потенциалының дамуы менолардың қажеттілігінің дамуын қамтамасыз ететін озық білім беруге көшу-ді ескере отырып, маман даярлаудың мазмұнының құрылымын өзгертужәне оны сапалы түрде жаңарту; - тәрбиелеу процесін жетілдіру, жеке тұлғаның кәсіби дамуына жәнеоның шығармашылық белсенділігін жүзеге асыруға жағдай жасау; - ең алдымен, кәсіптік білім беру жүйесі үшін педагогикалық жәнебасқару кадрларын қамтамасыз ететін кәсіптік білім беру жүйесі үшінкадрларды даярлау, кәсіби қайта даярлау және біліктілігін көтеру жүйесіндамыту; - орта кәсіптік білім берудің басқа деңгейлермен сабақтастығындамыту; - білім беруді ақпараттандыруды кеңейту; - өндірістік және инновациялық іс-әрекетті дамыту үшін ортаарнайы білім беру мекемелерінің потенциалын қолдануды қамтамасыз ету, бұл мамандарды дайындаудың сапасын көтеріп қана қоймай, соныменбірге білім беру мекемелерін дамыту үшін қосымша қаржы көздерінқамтамасыз етеді. Қазіргі таңдағы кәсіптік-педагогикалық білім беру дамып кележатқан жоғары инженерлік-педагогикалық білім беру мен индустриалды-педагогикалық білім берудің дамуының нәтижесі болып табылады, олкәсіптік техникалық білім беру үшін кадрларды дайындап келді. Кәсіптік-педагогикалық білім берудің даму динамикасы елдің әртүрлі кезеңде-ріндегі әлеуметтік-экономикалық дамуын бейнелейді. Кәсіптік-педагогикалық білім беру Қазақстан Республикасының«Білім беру туралы» Заңына сәйкес білім беру жүйесінің бір саласы болыптабылады. Жүйе бола отырып, ол мынадай құрамдас бөліктерден тұрады:а) өзара сабақтас мемлекеттік білім беру және кәсіптік білім берубағдарламалары; ә) ұйымдық-құқықтық формалары, типтері, түрлері әр алуан білімберу мекемелерінің жүйесі; 81б) жүйені басқарудың мемлекеттік ұйымдары, мемлекеттік-қоғамдықжәне қоғамдық ұйымдар. Кәсіптік-педагогикалық білім берудің мақсаты - бастапқы кәсіптікбілім беру және орта кәсіптік білім беру саласында өзін тиімді жүзегеасыруға, интеграцияланған білім беру процесінің барлық компоненттерініске асыруға, білікті жұмысшыларды және мамандарды даярлау бойыншакәсіптік-білім беру функцияларын орындауға қабілетті жеке тұлғанықалыптастыру болып табылады. Қазіргі уақытта кәсіптік-педагогикалық қызметкерлер еңбегініңсипаты мен мазмұнына бірқатар жаңа факторлар әсер етеді, оның ішіндемемлекеттік білім беру парадигмаларының өзгеруі де бар, оның шеңберін-де бағдарлауды қайта бағалау жүзеге асады. Білім беруді дамытудың негізгі бағыттары - білім беруді технократ-тың парадигмадан босатып, жеке тұлға оқытудың объектісі емес оқудыңсубъектісі болып табылатын концепция негізінде адамның ашу. Біздің мемлекетте қалыптасқан білім беру жүйесіне жасалған нақтыталдау оның дәстүрлі және туындап келе жатқан үздіксіз білім беруэлементтерінің негізі болып табылатынын дәлелдеді. Дәстүрлі білім беруэлементтерінің біртіндеп жойылуы және проблемалық оқыту идеялары менәдістерін неғұрлым кеңінен енгізу процесі жүріп жатыр. Үздіксіз кәсіптікбілім беру саясаты жалпы білім беру стратегиясының басым және орталықбағыты болып келе жатыр. Ізгілендіру (гуманизация) қоғам дамуының жоғары тенденциясыретінде адамның жоғары құндылығын анықтайды. Кәсіптік- кәсіптік дамуының педагогикалық жүйесінің мақсаты -жеке тұлғаға гуманистік сипаттағы бағыт беру, оның және алдын алу. Осыған байланыс-ты гуманитарлық білім үлесі ұлғаяды, мамандарды мәдени және көркем-эстетикалық даярлау артады. Білім беруді гуманизациялау экологияландырумен тікелей байла-нысты. Адамның көптеген әрекеттері бұрын-соңды болмаған энергиякөздеріне байланысты адамгершілік тұрғыдан маңызды болады. Осыданкеліп кәсіптік білім беруді экологияландыру, табиғи ресурстармен тұтастайқарым-қатынас жасау әдістерін оқыту қажеттілігі туындайды. Қазіргі таңдағы кәсіптік білім берудің даму демократияландыруды атауға болады. Демократияландыру оқупроцесінің мазмұнына, оның жүзеге асуына және білім жүйесін тұтастайбасқаруға байланысты, ол көбінесе адамның заңды құқығын қамтамасызетуге, оны жалпы адамдық құндылықтарға араластыруға бағдарланған. Экономика мен әлеуметтік орта дамуының келешегі мамандарданжаңа кәсіптік және жеке тұлғалық қасиеттерді талап етеді, ол кәсіптік білім 82беру жүйесінің негізінде жеке тұлғаны дамыту идеясы жатқан, озық оқытумоделін жүзеге асыруға көшу қажеттілігіне себепші болады. Озық оқытудәстүрлі оқытуға қарағанда маман даярлауда нақты бір кәсіби іс-әрекеткедаярлауға бағдар жасамайды, ол жаңа білімдерді меңгеруге, көп функцио-налды іскерліктерді үйренуге даярлықты қалыптастыруға бағдар жасайдыжәне кәсіби қажеттілікті қамтамасыз етеді. Кәсіптік білім беруге қойылатын талаптардың өзгеруіне байланыстыоны дамытудың мынадай негізгі қағидалары анықталады:- іргелілік (фундаментальность), ол пәндік, психологиялық-педагоги-калық, әлеуметтік-гуманитарлық және жалпы мәдени даярлықтың ғылыминегізделуін және жоғары сапасын болжайды; - үздіксіздік, ол білім берудің құрылымы мен мазмұны қалыпта-суының пайда болған дәстүрін ескере отырып, орта кәсіптік білім берудіңбасқа білім беру деңгейлерімен сабақтастығын болжайды; - әмбебаптылық - кәсіптік және жалпы мәдени базалық дайындықты қамтамасыз ететін пәндер жиынтығыныңкөптігі; - білім берудің көп нұсқалылығы - кәсіптік білім берудің қоршағанорта өзгеруіне икемділікпен әсер етуін және соның салдары ретіндекәсіптік білім беру бағдарламаларының, білім беру мекемелерінің түрлерімен ұйымдық-құқықтық формаларының өзгеруін болжайды; - интегративтілік, ол мазмұнның өзара толықтырылуы және мақсат-тар мен талаптардың бірлігі негізінде базалық пәндер кешенімен құры-латын әлем туралы тұтас бейне қалыптастыруға бағдарланған пәнаралықбайланысты болжайды; - кәсіптік білім берудің практикалық бағыттылығы; - кәсіптік білім беру мекемелерінің академиялық және дамуын, өзін-өзі басқару механизмінің жетілуін болжайды; - әлеуметтік өзара қарым-қатынастың тиімділігі, кәсіптік білім берудідамыту мақсатында білім беру саясатының барлық субъектілерінің іс-әрекеттерін келісімге келтіруді болжайды; - кәсіптік білім беруді гуманизациялау; - кәсіптік өзін-өзі анықтау, ол мамандықты таңдаудан, өзінің кәсіптікбілімін жобалаудан байқалады. Білім беру жүйесінде кәсіптік-педагогикалық кадрларды даярлаумақсатын жүзеге асыру үшін кәсіптік-педагогикалық білім беру жүйесі өзуақытында құрылып, міндетін атқаруда. Орта кәсіптік-педагогикалық білім беру жүйесі кәсіптік-педагоги-калық колледждер болып табылады. Өндірістік оқыту шеберлерін дайын-дау негізгі жалпы орта білім беру базасында, сондай-ақ толық жалпы ортабілім беру базасында да жүзеге асырылады. Кәсіптік- дайындық орта кәсіптік білім беру мамандарының классифи-83каторына сәйкес және осы деңгейдегі білім беру бағдарламалары бойыншажүргізіледі. Өндірістік оқыту шеберін дайындаудың ең ұзақ мерзімі -2 жыл 10 ай. Кәсіптік орта - педагогикалық білім беру екі мемлекеттікбілім беру стандартына сәйкес реттеледі: кәсіптік оқыту мамандығыбойынша мемлекеттік стандарт - бірінші компонент, сала мамандарын(техник, технолог, экономист және т. с. с. ) даярлау - екінші компонент. Жұмысшы мамандығын алу міндетті болып табылады - бұл үшіншікомпонент. Мамандықтың білім беру профильдері бастапқы кәсіптік білім беруқажеттіліктеріне бағдарланған: ауылшаруашылығы, жеңіл өнеркәсіп, орманресурстарын өңдеу және қайта өңдеу, энергетика, металлургия, машинажасау және технологиялық жабдықтар, информатика және есептеу техни-касы және т. с. с. Кәсіптік-педагогикалық колледждің кәсіптік іс-әрекетінің негізгітүрлері мыналар болып табылады:- кәсіптік білім беру мекемелерінің мамандануы мен оқыту бағдарла-маларына сәйкес оқушыларды кәсіптік білім мен іскерліктерге оқыту жәнетәрбиелеу; - оқыту және тәрбиелеу мәселелері бойынша ата-аналармен үнеміжұмыс жасау; - білім алушылардың әр алуан және мазмұнды іс-әрекеті үшін қолай-лы психологиялық-педагогикалық жағдай туғызу; - біліктілік деңгейін көтеру және педагогикалық шеберлікті жетіл-діру мақсатында педагогикалық білімді өздігінен алу; - алғашқы еңбек ұжымының жұмысын ұйымдастыру және жоспарлау; - тапсырмалар мен келісімшартты орындауды қамтамасыз ету; - дайындық профиліне сәйкес жабдықтарға техникалық қызметкөрсету, жөндеу және пайдалану; - жаңа инновациялық технологияларды енгізу; - негізделген басқару шешімдерін қабылдау және олардың орында-луына бақылау жасау. Орта кәсіптік білім беру жүйесінде кәсіптік оқыту педагогтерін

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.