Ораза айт - қасиетті Рамазан айы

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Ораза айт - қасиетті Рамазан айы
Оразаның пайдасы
Ораза тыйым салады
Ескеретiн жайттар
Оразаның денсаулыққа пайдасы

Ораза айт мейрамы қасиетті Рамазан айы аяқталғаннан кейін басталады. Рамазан айы ораза ұстаудан, тарауих намазынан, пітір садақа беруден тұрады. Ораза айт мейрамы бұл қасиетті аймен қоштасу, оның шапағатты аяқталуымен тойланады. Он сегiз мың ғаламның жаратушысы, құдiретi күштi Алла Тағала екi аяқты пендесiнiң мойнына 5 парызды жүктеген. Сол парыздардың бiрi - ораза ұстау. Құран Кәрiмде: «Рамазан - адамдарға тура жол нұсқаушы, ақ пен қараны айырушы, бекем тұтынатын жолбасшы ретiнде Құран түсiрiле бастаған ай. Сендерден кiм рамазан айында болса, ораза ұстасын. Кiмде-кiм науқас болып, әйтпесе, жолсапарда жүрсе, онда басқа күндерде өтесiн. Аллаһ сендерге жеңiлдiк болуын қалайды, ауырлық түсiргiсi келмейдi» дейдi (Бақара сүресi, 2/185) .

Ораза, ораза айт деген не?

Рамазан айы - Аллаһ Тағаланың ерекше ықыласы түскен, шарапаты мол, iзгi ниеттi iске сауабы көп, жыл он екi айдың ең қадiрлiсi. Исi мұсылман қадiр тұтатын қасиеттi Құранның алғашқы аяттары да Алла тарапынан рамазан айында түсiрiле бастаған. Сондықтан, Рамазан айы - Құранның, құлшылық пен тәуба, кешiрiмнiң айы. Қазақстанның исi мұсылманын «Осындай шарапаты мен шапағаты мол қасиеттi айға аман жеткенi үшiн әрбiр мұсылман баласы шүкiршiлiк ете отырып, қадiр-қасиетiн жете ұғынуы тиiс» деп үндеген Қазақстан мұсылмандары дiни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Әбдiсаттар Дербiсәлi қажы қасиеттi айдың парызы мен қарызы туралы 3 қазанда Алматыда өткен баспасөз мәслихатында кеңiнен мағлұмат бердi. Бiр ай бойы iшiп-жеуден ғана емес, өтiрiк-өсек айту, бiреудi сыртынан ғайбаттау, бейәдеп сөздер мен қылықтар сияқты адамгершлiк қаиғадаларына жат әдеттерден аулақ болу керектiгiн айтқан Бас мүфти оразаның маңызын былайшы түсiндiрдi: «Ораза ұстаған адамда Алладан қорқу, Оны сезiп тұру, тақуа сезiмi пайда болады. Ораза нәпсiнi тiзгiндеп, жүректi тазартады. Жүректе Алла Тағалаға деген сүйiспеншiлiктен басқаға орын қалмайды. Ораза ұстаушының күнәлары кешiрiлiп, сабырлылығы мен кешiрiмдiлiгi артады. Аштықты басынан өткiзген адам кедейлер мен кембағал жандарға жақсылық iстеу керектiгiн жүрегiмен сезiнiп, түсiнедi. Алла Тағала баршаңызды рамазан оразасын шын ынта-ниетiмен ұстаушылардан, қиямен күнiнде солар ғана кiретiн, әр-Райиан есiгiнен кiрушiлерден етсiн. Қасиеттi рамазан айы мүбарак болсын!».

Оразаның пайдасы

Ораза - адам үшiн ең керектi дәрi, рухани әрi материалдық, медициналық диета. Адамның тынбай iшiп-жей беруi оның денсаулығына зиян. Рамазан айындағы ораза он бес сағатты, сәресi iшiлмесе, жиырма төрт сағатты құрайды. Осыншама уақыт аштыққа төтеп беру шыдамдылық пен төзiмдiлiктi шынықтырады. Демек, ауыз бекiтiп, ораза ұстаудың рухани және дiни тұрғыдан да, адам ағазасына медициналық тұрғыдан да келтiретiн пайдасы зор. Мысалы, ораза ұстау iшек ауруларына ем ретiнде кеңiнен қолданылады. Кейбiр терi ауруларының жақсаруына, асқазан мен iшек жұмыстарын жеңiлдетуге де септiгi мол. Бүйрек, бауыр, қуық, сусамыр (қант диабетi), жүрек пен тамыр ауруларына адам ағзасының қарсы тұру қабiлетiн де жақсартады. Әлемге танымал ғалым, медицина ғылымдарының докторы Алекс Каррел: «Белгiлi бiр уақыт аралығында ашығу бауырдағы шекерлердi, терi астындағы май қыртыстарын, бұлшық ет, без, көк бауыр жасушаларындағы (клеткаларындағы) протеиндердiң белсендiлiгiн арттырады. Барлық мүшелер өз құрамы мен жүректiң бiртұтастығын қорғау үшiн жанын сала әрекет етеді. Мiне, осылайша ораза тканьдердi тазалап, өзгертiп отырады» деп жазған. Негiзi адам бойындағы шайтани әрi нәпсiқұмарлық сезiмнiң оянып, қозуы ағзадағы жыныстық гормондардың әсер ету күшi мен олардың мөлшерiне байланысты. Ал ораза осындай гормондардың қандағы мөлшерiн азайтатындықтан, адам бойындағы құмарлық сезiмдi басады.

Ораза тыйым салады

1948 жылы Араб елдерiнiң бiрiндегi әл-Әзхар университетiнiң Фәтуа комиссиясы арнайы қаулы шығарған. Бұл қаулыда «Оразаны бiле тұра әдейi бiр нәрсенi iшiп-жеу, жыныстық қатынас жасау, әдейiлеп құсу бұзады» делiнген. Егер адам ораза ұстап жүргенiн ұмытып кетiп, аузына ас салса немесе жыныстық қатынаста болып қойса, ораза бұзылмайды. Түтiн, шаң, қар түйiршiктерi мен жаңбыр тамшылары сияқты басқа да жеуге жарамайтын, ауаға тез таралып кететiн нәрселердi ерiксiз иiскеу немесе iшке тарту, көзге сүрме жағу (макияж), қошиiстi гүл мен әтiрлердi иiскеу де оразаға зиянын тигiзбейдi. Қан алдыру, сүлiк салдыру, тiс жұлдыру (ауыздағы қан немесе дәрi тамақтан өтiп кетпеуi тиiс), құлаққа және көзге дәрi тамызу, құлаққа су кiру де оразаны бұза алмайды. Ал мұрынға дәрi тамызса, ораза бұзылып, қазасы өтеледi. Сонымен қатар әйелдер ораза ұстар кезде хайыз бен нифастан таза болуы шарт. Олай болмаған жағдайда ғұсыл дәретiн алғаннан кейiн ораза жалғастырылып, кейiн хайыз болған күндердiң қазасы өтеледi.

Пiтiр садақасы

Пiтiр садақасы - дененiң зекетi немесе нисап мөлшерiндегi байлыққа ие (85 грамм алтын) мұсылманның беруi тиiс садақасы. Садақаны ораза басталысымен беруге болады. Қазақстан мұсылмандары дiни басқармасы тарапынан биыл бекiтiлген бiр пiтiр садақаның көлемi Алматы қаласында 30 теңге (2 келі бидай құны) . Ескеретiн жайт, қазiргi нарық талабына сәйкес, пiтiр садақаның мөлшерi де республиканың әр жерiнде әрқалай болады. Аяғы ауыр әйелдер, жазылмайтын дертке ұшырағандар мен денсаулығы жарамайтын адамдар ауыз бекiтпей-ақ, ораза ұстауға мiндеттi әрбiр күнi үшiн пiтiр садақа беруге болады. Аллаһ Тағала бұл туралы: «Ораза ұстауға шамасы келмейтiндер бiр жарлының тамағын төлесiн» дейдi (Бақара сүресi, 2/184) .

Тарауих намазы

Тарауих - Рамазан айына ғана тән 20 рәкаттық намаз. Ол «тынығу, демалу, рахаттану» деген мағынаны бiлдiредi. Рамазан айында Тарауих намазын оқу Ислам рәмiзiне жатады. Пайғамбарымыз (с. ғ. с. ) «Кiмде-кiм Рамазан намазын (тарауихты) шын көңiлiмен сауабын Аллаһтан күтiп оқыса, оның өткен күнәлары кешiрiледi» деп үмметтерiнiң сауабы мол намазды оқуға деген құлшынысын арттыруға тырысқан.

Қадiр түнi

Ләйләтүл-қадр, яғни Қадыр түнiн атам қазақ баяғыда «Қадыр ата (Қызыр баба) қасиеттi түнi келiп, несiбемiздi жазып кетедi, айтқан тiлектерiмiздi орындайды» деп сенген. Шынында да, мыңдаған айлардан артықшылығы мол, қасиетi басым осы түнi исi мұсылман Алла Тағалаға құлшылық етiп, тiлек тiлеуден жалықпауы тиiс. Жаратқан Ие Қадыр түнiнiң нақты уақытын құлдарына әдейi нақты көрсетпеген. Себебi, Алла Тағаланың шарапаты мен шапағатына, алғысына ие болуға асыққан құлдар әр түндi қасиеттi түн ретiнде қабылдауға, тынбай құлшылық етуге мүдделi.

Ескеретiн жайттар

Оразада таңертең күнде ниет ету және ұйқыдан оянып, сәресiнi iшу - сауап. Мұхаммед пайғамбар (с. ғ. с. ) хадисiнде: «Сәресi тамағы - берекет. Бiр жұтым су да болса, оны тастамаңдар. Өйткенi Аллаһ сәресiде тамақтанғандарға рақымдылық етiп, перiштелерi де олар үшiн кешiрiм тiлейдi» деген. Ақшам намазын кешке ауызашардан кейiн оқу да - сауапты iс. Сонымен қатар «Мен - оразамын» деу де сүннет. Егер бiреу ораза ұстаушыға дауыс көтерiп сөйлесе, керiскiсi келсе, «мен - оразамын» деп ескертуi тиiс.

Адамдарға тура жол нұсқаушы, ақ пен қараны айырушы, бекем тұтынатын жолбасшы ретінде қасиетті Құран түсірілген бұл айды мұсылмандар «Рамазан айы» дейді. Рамазан айының барша мұсылманға берер ырзығы мол. «Бұл айда Аллаһтың сынынан өткен жан жұмақтың төріне барады» деген сөз бар. Рамазан айының уәжіптерін сауатты орындап, Аллаһқа деген ниеті адал болса, пенденің қалаған тілегі ескеріледі. Айт алдындағы аманаттардың барлығы адам өмірінде біртіндеп көрініс береді. Ал үш күнге созылатын Айт барысында жайылған дастарқаннан дәм татқандар бақытқа бір табан жақындайды. Бұл тұрғыда Қазақстандағы Түркия Республикасының елшісіТанерСебен:
- Ораза айт мейрамын тойлау әр мұсылман үшін мереке. Бұл мейрамда түркиялықтар мешітке ерекше ықыласпен барып, Аллаһтан мейірім-шапағат тілеп, Жаратқанға ниеттерін білдіріп, мұсылмандық сүннеттерінорындайды, -дейді.
Түріктер Айт кезінде ашық түсті киім киюге тырысады екен. Ондағысы «Аллаһқа деген ниетіміз таза, көңіліміз ақ» дегенді білдіреді. Дастарқан мәзірін әзірлеуге де үлкен мән беретін түрік бауырларымыз Айт кезінде әйелдерге бөлек, ер-азаматтарға бөлек дастарқан жаяды. Әр отбасы көңіліне ұнайтын ас мәзірін жасап, дастарқанды неғұрлым жайнатып тастауға тырысады. Айтқа әзірлік жасауды мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелер де ұмыт қалдырмай, «Ораза айт мүбәрак болсын!», «Ниеттеріңізді Аллаһ қабыл етсін!» деген тілеулермен қала көшелерін безендіреді. Осы шарадан қалыс қалған мекемелер құзырлы орындар тарапынан ескерту алатын көрінеді. Түріктер Ораза айтты үй аралап, айттық тілеумен ғана өткізбейді, мұсылман дінін насихаттайтын дінтанушы ғалымдар мен имамдар үш күн бойы телеарналарда халыққа ислам діні жайлы уағыз айтады. Бұл - Түркия елінде тойланатын Айт мейрамы.
Мысыр елінің елшісі Әбделмагуд ел Хабаши:
- Осы күн - мысырлықтар үшін Аллаһтан ырыс-береке, ауызбірлік, ел басына тыныштық тілейтін күн. Мысыр мұсылмандары айт күні бір-біріне сыйластықтарын білдіру үшін жақын-жұрағаттарына олардың көңілі қалаған сый ұсынады, - дейді.
Елдегі дәстүр бойынша қала көшелерінде тек халал тағамдар сатылуы тиіс. Дастарқан мәзірі де тек халал тағамдардан жасалынуы керек. Бір қызығы, Айт мерекесі күні мұндағы мұсылмандар күні-түні қақпаларының есігін ашып қояды. Бұл - «Босағаға келген ырыс ілінген есікке келіп тосылып қалмай төрге шықсын» деген ниеттен туындаған ежелден келе жатқан салт.
Ал Біріккен Араб Әмірліктерінде Айт мерекесін тойлаудың ерекшелігі жайлы осы елдің Қазақстандағы елшісі Хишам ибн Абдулуаһаб:
- Айт - барша мұсылман қауымының мерекесі. Мұсылмандардың мақсат- ойы, бірлігі де осындайда айқын көрінеді. Барлығының үдесі Аллаһ тағалаға құлшылық етіп, Жаратушыға деген адал ниетін білдіру дейді.

Айт мерекесі Біріккен Араб Әмірліктерінде асқан ынта-ықыласпен тойланады. Бұл күні әйелдер үй ішін жайнатып, Айтқа арнайы алынған жасауларын шығарып, неғұрлым ошағының басын таза ұстауға тырысады. Ђйткені оларда «үйге енген ырыс алдымен ошақты аралайды» деген сөз бар. Осы қағиданы мықтап ұстанған әйелдер үш күн айт бойы ошағының басынан ас үзбеген. Тіпті кешкісін ыдыстарын асқа толтырып, бетін ақ матамен жауып қояды. Ондағысы «Ақ адал асымды Аллаһтың ризашылығымен бойыма дарытамын» деген ойдан туса керек-ті.
Байқап отырсақ, Айт мерекесін тойлауда әр елде ептеген ерекшеліктер бар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.