Банк жүйесінің маңызды элементі

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 79 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. И. Сәтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті

Институт

Кафедра

Макулбекова Асель Нуралиевна

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

» тақырыбына

(мамандық шифры, атауы)

Алматы 2012

АҢДАТПА

Тақырыптың өзектілігі. Нарық экономикасының ең маңызды және ажыратылмайтын құрылымы бұл Банк жүйесі. Банк жүйесінің маңызды элементі - банктер болып табылады. Банктік мекемелердің қызметі сан алуан. Қазіргі қоғамда банктер әр түрлі операциялармен айналысады. Банктер арқылы халық шаруашылығының қаржыландыру, бағалы қағаздарды сатып алу-сату, кей жағдайларда делдалдық мәмілелер мен мүлікті басқаруға байланысты қызметтер жүзеге асырылады.

Зерттеудің мақсаты. Нарықтың экономикадағы ақша айналымының қайнар көзі болып табылатын банктердің жұмыс істеу құрылымы мен менш ікті капиталын қалыптастыруы жалпы алғанда банктік жүйенің жұмысының жекеленген тармағын (БТА Банкін) зерттеу арқылы жалпылама түсінік беру немесе бағалау.

Зерттеудің хронологиялық кезеңі - жұмыстың нақты көрсетілген кезеңдерге сәйкес орындалғанын құптаймын, яғни дипломдық жұмысты орындауға арналған жұмыстық кесте бойынша жазылды.

Зерттеу объектісі мен пәні - Қазақстан Республикасы банктерінің меншікті капиталы оның құрылымы, оған тартылатын қаржылар көздері, проблемалары және оны жетілдіру жолдары. Зерттеу объектісі ретінде АҚ «БТА Банкінің» меншікті капитал есебін қаржылық талдау.

Дипломдық жұмыстың құрылымы және көлемі. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады, тоғыз кестені, үш суретті және тоғыз формуланы қамтиды.

АННОТАЦИЯ

Актуальность исследуемой темы. Самый важный структура банка в рыночном экономике эта система Банка. Важный элемент системы банка - является сами банки. Виды банковских деятельность очень разные. В наши время банки финансируют хозяйства народа, покупает и продает ценные бумаги выемка-реализации, являются посредником управляеть сделками имущество связываться на все деятельность.

Цели и задачи исследования . Цель дипломной работы -определить роль структуры и услуги банка, оценить личный капитал банка индивидуальна (БТА Банк), используя новые методы совершенствование в рыночном экономике.

Хронологический период исследования . Дипломная работа выполнена соответственно рабочей таблице.

Объект исследования. Личный капитал банков Республики Казахстана, структура, источник финансов, проблемы, которые протягиваются, и строки ее усовершенствования. На пример объекта исследования "Личный счет капитала БТА Банка" ее финансовое состояние.

Структура и объем дипломной работы. Дипломная работа состоит из введения, трех глав, заключения, списка литературы и девять таблиц, трех рисунков и девять формул.

THE SUMMARY

The relevance of the topic under study . The most important structure of the Bank in a market economy the system of the Bank. An important element of the system of the Bank - is the banks themselves. Types of banking activities are very different. In our time, banks are funding the agriculture of the people, and buys and sells securities clearing-realization, is an intermediary transactions property communicate to all activities.
Goals and objectives of the study. The aim of the thesis is to determine the role of the structure and services of the Bank, to assess the personal capital of the Bank is individual (BTA Bank), using new methods of improvement of the market economy.
The chronological period of the study . Diploma work performed, respectively, of the working table.
The object of the research . Personal capital of banks of the Republic of Kazakhstan, structure, source of Finance, problems, which are, and the lines of its improvement. For example an object of study of "Personal account capital BTA Bank" its financial condition.
Structure and volume of the thesis . Thesis consists of introduction, three chapters, conclusions, bibliography and nine tables, three drawings and nine formulas.

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 8

1 Меншікті капиталдың жалпы түсінігі және құру тәртібі 11

1. 1 Меншікті капиталдың мәні мен мазмұны 11

1. 2 Банктің меншікті капиталының құрылымы мен оның қызметі 16

1. 3 Банктің жарғылық капиталының құру тәртібі мен жеткіліктілігі 27

2 Нарықтық экономикадағы банктік қызметті дамытудың

теорриялық аспектілері 38

2. 1 Қазақстанда банктік істі дамыту кезеңдері мен қалыптастыру

негіздері 38

2. 2 Коммерциялық банктер - банктік жүйенің негізгі құрамдас бөлігі 43

2. 3 Коммерциялық банктердің қаржылық ресурстарының құрылымы 50

3 Қазақстан Республикасының коммерциялық
банктердің меншікті капиталы және оның

қалыптасуы (“БТА Банкі” АҚ мысалында) 55

3. 1 Екінші деңгейлі банктердің экономикадағы рөлі және меншікті капиталының серпіні мен құрылымын талдау 66

3. 2 Екінші деңгейлі банк «БТА Банкі» АҚ құрылу тарихы

3. 3 «БТА Банкі» АҚ меншікті капиталы: көздері мен қызметі 69

Қорытынды 76

Қолданылған әдебиеттер тізімі 78

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Нарық экономикасының ең маңызды және ажыратылмайтын құрылымы бұл Банк жүйесі. Банк жүйесінің маңызды элементі - банктер болып табылады. Банктік мекемелердің қызметі сан алуан. Қазіргі қоғамда банктер әр түрлі операциялармен айналысады. Банктер арқылы халық шаруашылығының қаржыландыру, бағалы қағаздарды сатып алу-сату, кей жағдайларда делдалдық мәмілелер мен мүлікті басқаруға байланысты қызметтер жүзеге асырылады.

Банк деген ұғым не, ол қалай пайда болды деген сұраққа жауап іздестірейік. «Банк» деген ұғым италиян сөзі «bank» - орындық, «айырбас орындығы - айырбас орны» дегенді білдіреді.

К. Маркс банктердің пайда болуы туралы былай деген: «Кәсіпкерліктің ерекше саласы пайда болды, себебі ол ерекше сала ретінде барлық таптардың ақша механизмін қамтамасыз етеді, ол шоғырланып, ірі масштабта жүргізіледі . . . »

Мемлекеттің несие жүйесінде коммерциялық банктердің алатын орны өте зор. Олар қарыз капиталы нарығының әр түрлі саласында жан-жақты іс-әрекет етеді.

Қоммерциялық банктер - нарықтық экономикада несие жүйесінің негізгі буыны. Олардың міндеті ақша айналымы мен капитал айналымының үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету, өнеркәсіп мекемелерін, мемлекет пен халықты несиелеу, халық шаруашылығына қор жинау үшін жағдай жасау болып табылады.

Қазіргі коммерциялық банктер қаржы делдалы ретінде ақша капиталын салааралық және аймақаралық қайта бөлуді қамтамасыз етіп, маңызды халық шаруашылық қызмет атқарады. Капиталды салалар мен жүйелерге бөлу және қайта бөлудің банктік механизмі өндірістің обьективтік қажеттілігіне байланысты шаруашылықты дамытуға және экономиканың құрылымын өзгертуге мүмкіндік туғызады.

«Банк ресурстары» термині «несиелік ресурсы» қарағанда кең ұгымды білдіреді. Банк ресурстары тек несиелеуге ғана емес, сол сияқты басқа да активтік немесе комиссиондық операцияларды қаржыландыру үшін пайдаланылады.

Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және қызметінің ерекшеліктеріне қарай ерекшеленеді.

Банк ресурстары - бұл банктің пасивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық активтік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастылуға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы.

Банк ресурстарының құрамына мыналар жатады:

банктің меншікті капиталы;
банктің займдық және тартылған қаражаттары.

Банк ресурстарының құрамындағы меншікті капитал немесе тартылған қаражаттарға қарағанда өте төмен болғандықтан барлық қаражаттарға деген қажеттілігінің 10%-ға жуық бөлігі өтелсе, ал қалған бөлігі тартылған қаражаттардың үлесіне тиеді.

Банктің меншікті капиталы капиталдың экономикалық санатының бір түрі болып табылады. Ол несиелік мекеменің қалыптасу көзінің және ортаның өзгеруіне байланысты дұрыс қызмет ету үшін елеулі мәнге ие. Банкті ашу кезінде құрылтайшылар енгізген меншікті капитал банктің бастапқы қызметін ұйымдастыру үшін пайдаланылатын алғашқы қаражат немесе қызмет өсуі және кеңеюі кезінде қосымша қаражат болып келеді. Сонымен қатар банктік капитал несиелік мекемелердің қаржылық тұрақсыздықтан және шектен тым тәуекелдерден сақтайды оны банкроттықтан қорғануын қамтамасыз етеді, ағымдағы шығындардың залалын жабады, банкке деген клиенттің сенімін арттырады, клиентураның коммерциялық және тұтыну несиелеріне деген қажіттіліктерін қанағаттандырады. Сондықтан банктерге экономикалық тәртіп нормасын тапсырыс ететін мемлекеттік органдар оларды бұзу туралы белгі алған кезде салымшылар мен инвесторлар мүдделеріне жауап беретін банктік капиталға экономикалық ықпалшылдар қолданылады. Осылайша, банк қызметінің ең үлкен мәселесінің бірі банктің меншікті капиталының жеткіліктілігін анықтау болып табылады. Оған осынша көңіл бөлудің бір себебі банктің айналымындағы қарыз капиталы үлес салмағы банктік емес саладағы кәсіпорынның айналымындағы қарыз капиталы айтарлықтай жоғары болып келуінде.

Банктің меншікті капиталы - банктің қаржылық тұрақтылығын, коммерциялық және шаруашылық қызметін қамтамасыз ету үшін құрылған бантің әртүрлі қорлары мен сол сияқты ағымдағы қызметінің нәтижесіне байланысты және өткен жылдардағы бөлінбеген пайдасы.

Диплом жұмысының негізгі мақсаты Нарықтың экономикадағы ақша айналымының қайнар көзі болып табылатын банктердің жұмыс істеу құрылымы мен менш ікті капиталын қалыптастыруы жалпы алғанда банк тік жүйенің жұмысының жекеленген тармағын (БТА Банкін) зерттеу арқылы жалпылама түсінік беру немесе бағалау.

Меншікті капиталдың негізгі мәселесіне міндеттері шешілуі мүмкін оның жеткілігін қолдау жатады:

капиталдың сатылы жоғарлауына;
активтердің жалпы сомасының қысқаруына;
жоғары тәуекелді салымының үлесін азайтумен қоса автивтер құрылымының өзгеруі арқылы;

Банктің меншікті капиталы құрамына банктің жарғылық капиталының маңызды үлес салмағы бар екенін бізге белгілі. Ол өзінің бағалы қағаздарын шығару жолымен қалыптасады және сол себептен оны жиі акционерлік капитал деп атайды. Банктің акционерлік капиталының көлемі қатысушы-акционерлер - жабық немесе ашық тәсілімен үлестірілген акция ұстаушылардың салымдары есебінен қалыптастырады.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалықтары:

Қазақстанда банктік істі дамыту кезеңдері анықталды;

Коммерциялық банктердің жүйесі және қаржылық ресурстары зерттелді;

Екінші деңгейлі банктердің меншікті капиталының серпіні мен құрылымы талданды;

Зерттеу пәні Қазақстан Республикасы банктерінің меншікті капиталы оның құрылымы, оған тартылатын қаржылар көздері, проблемалары және оны жетілдіру жолдары.

Зерттеу объектісі ретінде АҚ «БТА Банкінің» меншікті капитал есебін қаржылық талдау.

Диплом жұмысында көптеген шартты мысалмен түсіндіріліп меншікті капитал есебін ұйымдастырудың негізгі сұрақтары қамтылған.

Дипломдық жұмыстың құрылымы үш болімдерден тұрады:

Бірінші бөлімде меншікті капиталдың түсінігі, мәні мен мазмұны, құрылымы, түрлері, қызметтері және құрылу тәртібі туралы жалпы түсінік берілді.

Екінші бөлімде коммерциялық банктердің меншікті капиталы және оны қалыптастыру: оның көздері мен қызметтері, жеткіліктілігі және банктің тартылған қаражаттары толық көрсетіліп меншікті капитал есебінің негізгі мәселелері талдалған.

Үшінші бөлімде Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктерінің меншікті капиталы және оның қалыптасуы және «БТАБанк» АҚ-ның құрлыу тарихы, меншікті капиталы, басқару жүйесі, қызметтері және т. б. жайлы мағлұмат берілді.

1 МЕНШІКТІ КАПИТАЛДЫҢ ЖАЛПЫ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ҚҰРУ ТӘРТІБІ

1. 1 Меншікті капиталдың мәні мен мазмұны

Меншікті капитал - коммерциялық банктің қаржылық ресурстарының қажетті бөлігі. Ол акционерлік, жеке меншіктік немесе шектелген жауапкершілікті серіктестік нысанында құрылады.

Банктің меншікті капиталы капиталдың экономикалық санатының бір түрі болып табылады. Ол несиелік мекеменің қалыптасу көзінің және ортаның өзгеруіне байланысты дұрыс қызмет ету үшін елеулі мәнге ие. Банкті ашу кезінде құрылтайшылар енгізген меншікті капитал банктің бастапқы қызметін ұйымдастыру үшін пайдаланылатын алғашқы қаражат немесе қызмет өсуі және кеңеюі кезеңінде қосымша қаражат болып келеді. Сонымен қатар банктік капитал несиелік мекемелерді қаржылық тұрақсыздықтан және шектен тыс тәуекелдерден сақтайды, оны банкроттықтан қорғануын қамтамасыз етеді, ағымдағы шығындардың залалын жабады, банкке деген клиенттің сенімін арттырады, клиентураның коммерциялық және тұтыну несиелеріне деген қажеттіліктерін қанағаттандырады. Сондықтан банктерге экономикалық тәртіп нормасын тапсырыс ететін мемлекеттік органдар оларды бұзу туралы белгі алған кезде салымшылар мен инвесторлар мүдделеріне жауап беретін банктік капиталға экономикалық ықпал шаралар қолданады. Осылайша, банк қызметінің ең үлкен мәселелерінің бірі банктің меншікті капиталының жеткіліктілігін анықтау болып табылады. Оған осынша көңіл бөлудің бір себебі банктің айналымындағы қарыз капиталы үлес салмағы банктік емес саладағы кәсіпорынның айналымындағы қарыз капиталы айтарлықтай жоғары болып келуінде [4, 402] .

Оның үстіне меншікті капитал салымшылардың мүдделерін бағалы қағаздарды және басқа да қатысу құқықтарын сатып алу үшін, сонымен қатар, қаражатты қаржыландыру үшін несиелік, факторингтік лизингтік операциялар бойынша банктік айналымды авансылау кезінде күтілмеген шығындардан қорғайды, яғни банк тәуекелдіктің орнын толтырады. Сонымен катар меншік капиталдың бір бөлігі есебінен банктің төлем қабілеттілігін сақтап қалуын қамтамасыз ететін және шығындар пайда болу кезінде оған қалыпты қызмет етуіне жағдай жасайтын қаржылық резерв қалыптасады.

Банктік қызмет әрқашан белгілі бір тәуекелдікпен жалғасатын болғандықтан, олардың активтері сәйкесінше топтарға бөлінеді. Тәуекелдікті ескере отырып активтерді жіктеу және олардың меншікті капитал көлемімен өзара тәуелділігі банкті басқару сапасының жоғарылауына және оның қаржылық тұрақтылығының жоғарылауына жағдай жасайды. Банктің меншікті қаражатына салымның өсуі қаржыландырудың ең қауіпсіз түрі болып табылады және жүйелі сипаттағы сілкіністерге жолықпауға мүмкіндік береді.

Банктің пассивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық активтік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастыруға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы банктік ресурстар болып табылады [3, 59] .

Банк русурстарының құрамындағы меншікті капитал үлесі тартылған қаражаттарға қарағанда өте төмен болғандықтан барлық қаражаттарға деген қажеттілігінің 10% жуық бөлігі өтелсе, ал қалған бөлігі тартылған қаражаттардың үлесіне тиеді.

Коммерциялық банктердің меншікті капиталының рөлі мен шамасы, басқа қызметпен айналысатын кәсіпорындар және ұйымдарға қарағанда өзіндік ерекшеліктерге ие.

Банктің меншікті капиталы банктің тұрақтылығын қамтамасыз етуде маңызды. Банктің бастапқы құрылуы барысында меншікті капитал көмегімен банк қызметіне байланысты алғашқы шығындар: жер, ғимарат, құрал-жабдық, жалақыға жұмсалатын және тағы басқа шығындар жабылады. Себебі, меншікті капиталсыз банктің қызметін бастау мүмкін емес. Осы меншікті капиталдың есебінен банкте қажетті резервтер құрылады. Сонымен қатар, банктің меншікті капиталы ұзақ мерзімді активтерге жұмсалымдардың басты көзі.

Банктің меншікті капиталы капиталдың экономикалық санатының бір түрі болып табылады. Ол несиелік мекеменің қалыптасу көзінің және ортаның өзгеруіне байланысты дұрыс қызмет ету үшін елеулі мәнге ие. Банкті ашу кезінде құрылтайшылар енгізген меншікті капитал банктің бастапқы қызметін ұйымдастыру үшін пайдаланылатын алғашқы қаражат немесе қызмет өсуі және кеңеюі кезеңінде қосымша қаражат болып келеді. Сонымен қатар банктік капитал несиелік мекемелерді қаржылық тұрақсыздықтан және шектен тыс тәуекелдерден сақтайды, оны банкроттықтан қорғануын қамтамасыз етеді, ағымдағы шығындардың залалын жабады, банкке деген клиенттің сенімін арттырады, клиентураның коммерциялық және тұтыну несиелеріне деген қажеттіліктерін қанағаттандырады. Сондықтан банктерге экономикалық тәртіп нормасын тапсырыс ететін мемлекеттік органдар оларды бұзу туралы белгі алған кезде салымшылар мен инвесторлар мүдделеріне жауап беретін банктік капиталға экономикалық ықпал шаралар қолданады. Осылайша, банк қызметінің ең үлкен мәселелерінің бірі банктің меншікті капиталының жеткіліктілігін анықтау болып табылады. Оған осынша көңіл бөлудің бір себебі банктің айналымындағы қарыз капиталы үлес салмағы банктік емес саладағы кәсіпорынның айналымындағы қарыз капиталы айтарлықтай жоғары болып келуінде.

Коммерциялық банктер бір жағынан, шаруашылық субьектілердің уақытша бос ақшалай қаражаттарын тартатын болса, екінші жағынан, бұл қаражаттар есебінен кәсіпорындар мен ұйымдардың әр түрлі қажеттерін қанағаттандыратын арнайы мекеме. Коммерциялық банктің пассивтік операциялық негізінде оның қызметінің жүзеге асырылуы үшін қажетті банк ресурстары жинақталады.

«Банк ресурстары» термині «несиелік ресурсы» терминіне қарағанда кең ұғымды білдіреді. Банк ресурстары тек несиелеуге ғана емес, сол сияқты басқа да активтік немесе комиссиондық операцияларды қаржыландыру үшін пайдаланылады.

Жоспарлы экономиканы әкімшіл және әміршіл басқару жүйесі жағдайында банк ісінің ұйымдастырылуында мемлекеттік монополия көрінісі байқалады. Барлық кәсіпорындар, ұйымдар және мекемелер заңды түрде мемлекеттік банк мекемелерінде өздерінің ресурстарын міндетті түрде сақтауға тиіс болды. Банкке кәсіпорындар мен мекемелердің ресурстары іс жүзінде ақысыз тартылды. Тек кооперативтік кәсіпорындарға ғана жартылай мөлшерде төленеді. Осындай жағдайларда жалпы мемлекеттік қарыз қор деген экономикалық түсінік қалыптасады. Жалпы мемлекеттік қарыз қор халық шаруашылығын несиелеу үшін банк жүйесі арқылы мемлекеттің ықпалымен жинақталған қаражаттар жиынтығын білдіреді. Демек, олар банк ресурстары болып саналады. Ссудалық қорды орталықтан бөлу сипаты банк ресурстарының құрылымдарына тікелей әсер етті. Ол уақыттары да банк ресурстары меншікті және тартылған қаражаттарға бөлінген. Мұндағы меншікті қаражаттарға: жарғылық, резервтік, негізгі құралдар, амортизациялық және банк ісін дамыту қорлар, ал тартылған қаражаттарға:мемлекеттік бюджет қаражаттары, кәсіпорындардың, ұйымдардың есеп айырысуы және ағымдық шоттардағы қаражаттары және халықтың ақшалай жинақтары жатты. Осындай жағдайларда банк ресурстары нарығы қалыптасып, мемлекеттің қарыз қоры осы нарықтың бір бөлігін құрады.

Бүгінгі таңдағы банк ресурстары нарығының құрылуында көптеген ерешеліктер бар деуге болады. Коммерциялық банктер қызметінің тұрақтылығы үшін, ең бастысы, олардың баланстары өтімді болу керек, ал оның қамтамасыз етілуі, банктік ресурстар мен несиелік жұмсалымдар арасындағы көлемі және мерзімі бойынша тепе-теңдіктің сақталуын талап етеді.

Банк ресурстары нарығының пайда болуымен қатар бағалы қағаздар нарығы қалыптасады. Сөйтіп банктер жаңа қызмет түрлері ретінде бағалы қағаздармен, факторинг, лизинг және басқа операциялармен тікелей жұмыс жасай бастады. Бұл, яғни банктің ресурстық құрамына тек қана ақшалай қаражаттармен емес, сол сияқты тауарлы-материалдық құндылықтар және бағалы қағаздар кіреді дегенді білдіреді. Ұлттық банкіміз « банктердің банкі » болып табылғандықтан, коммерциялық банктер ресурстарының бір бөлігі сол банктен алған ресурстардан да құралады.

Демек, коммерциялық банктер ерекше бір кәсіпорын ретінде делдалдық кызметке байланысты, банктік ресурстар нарығында ақшалай ресурстарды сатып ала отырып, оны қажет ететін кәсіпорындарға, ұйымға және халыққа сатып ала отырады.

Банк ресурстары - бұл банктің пассивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық активтік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастыруға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.