Ойын баланы бесіктен бастап әлдилейді
Ойын баланы бесіктен бастап әлдилейді.Ойын-өмір мектебі. Бала ойын
арқылы өзінің тәжірибесін молайтады. Ойнап жүріп өз күшін сынайды,
бекітеді. Ой табады,еркін батылданып, ерлігін арттырады. Қол-аяғы берік,
денесі тығыз,көзі түзу болады. Шыддамдылығы өсіп, ұйымшылдыққа дағдыланады.
Баланың қызықты ойынынан көнілді күлкі туады,қуанады,секіреді-мәз болып
рақаттанады.Қуанышты,бақытты өмір иесін шығаруда отбасының маңызы зор.
Жаңа қоғам мүддесіне лайық,жан-жақты жетілген,бойында ұлттық
сана,ұлттық психология қалыптасқан ертенгі қоғам иелерін тәрбиелеп өсіру
отбасының міндеті. Бұл талаптарды жүзеге асыру-алдымен ойынды дұрыс
ұйымдастыруға,ойын мазмұнына және оны баланың қабылдап меңгеруіне
байланысты. Бала өзін қоршаған ортаны,өмір сүріп отырған айналасындағы
заттар мен құбылыстарды ойын арқылы түсініп ұғынады.Әрине тек көру,байқау
арқылы емес,тікелей араласып іс-әрекетке көшіп нақты қарым-қатынас
барысында біледі.Мұны ұғынуда ойын шешуші мәнге ие болады. Былайша
айтқанда,түрлі заттар мен құбылыстарды,адамдар арасындағы қарым-қатынасты
баланың білуі,сезінуі ойын негізінде жүзеге асады.
Баланың таным түсінігі, іс-әрекеті ойыннан басталады,оның негізі
болашақ өмірінде жалғасын табады.
Отбасы –ойынның ең алғашқы ұжымы.Ата-ана және отбасы мүшелері бала
дүниеге келген күннен бастап,баланың ойынын ұйымдастырады,оның өміріне
қамқорлық жасайды,болашағын жоспарлайды,саналы азамат болып өсуі үшін
барлық мүмкіндікті жасайды.
Ойындар үйде және далада ойналады.Бала өмірі ойынға байланысты.
Ойынсыз олар өсіп,өркендей алмайды. Бұл- заманның шындығы,өмірдін
заңдылығы. Баланың қиялы мен ойы әсіресе ойын кезінде жарыққа
шығады.Ойнағанда бала айналасындағы тұрмыстан не көрсе,соны істейді.Кешегі
бек, ақсақал дәуіріндегі қазақ ойындары баланы жасынан – ақ
хан,төре,билерге бағындырып,жалбарынғыш етіп тәрбиелейтін.Мәселен Хан
ойыны т.б.Отбасындағы ойын – атадан балаға мирас болған дәстүрлік жолмен
жалғасқан.Бұл ойындардың қалыптасқан өзіндік ережелері бар,бұл ережелерге
балалар бой ұсынады да,оны бұзуға жол бермейді.Бұл ойындар көне заманнан
бүгінге дейін жалғасып келе жатқан әлеуметтік тұрмыс тіршілікке байланысты
дамыған.
Жалпы ойын баланың тілінің өркендеуіне көп пайда тигізіп,тоқтаусыз
қозғалып,былдырлап,күліп сөйлей білуге әсер етеді. Жалпы ойын бүлдіршінді
ортаға,яғни басқа адамдармен араласуға баулиды,өзінің тілін біреуге
тыңдатып,басқаның тілін,сөзін өзі тыңдап,қысқасы,тұрмыстын басты шарты
–жалпы заңдарды орындап,атқарып, үйренеді. Ал енді жалқы ойын,яғни жалғыз
ойнау баланың алаңдағыш,еліктегіш болмай,өз ісіне ынталы,тиянақты болуына
пайдалы.
Бірақ осы екі түрлі ойынның екеуінің де зияны бар.Ылғи жалғыз
ойнап үйреннген бала менменшіл,ал көппен ойнап үйренген бала
алаңғасар,тиянақсыз,еліктегіш болып шығады.
Абзалы осы екеуін отбасында ауыстырып,кезектестіріп отыру керек.
Осы екі түрдің қай түрінен болса да ойнап отырған баланы бақылау керек.
Бірақ бақылаймын деп бүлдіріп алмау қажет. Мысалы, былай ойна деп
бұйырсан,баланың ойынға деген ынтасын суытып алуың мүмкін.Баланың ойынына
үлкен адам кіріссе бала үшін ойынның қызығы бітеді.Ойын- баланың өз ісі.
Баланы бір нәрсені бүлдірмес үшін шалғайдан бақыла.Ал егер оның ойынына
қатысқыңыз келсе,өзіңіз де бала сияқты болуға тырысыңыз.Яғни,бала
ойындарына бөгет,оралғы болмау қажет.Бала ойында ересек адам екеніңді
сезбейтін дәрежеде болсын-деп көрсетеді бұл жайлы Мағжан Жұмабаев.
Мазмұнды ойындарды ұйымдастыру үшін әр түрлі заттар керек.
Мәселен, бірнеше қуыршақтар(үлкенді –кішілі) ,ойыншық орындықтар,төсек
орын,қуыршақ киімдері және ыдыс ... жалғасы
арқылы өзінің тәжірибесін молайтады. Ойнап жүріп өз күшін сынайды,
бекітеді. Ой табады,еркін батылданып, ерлігін арттырады. Қол-аяғы берік,
денесі тығыз,көзі түзу болады. Шыддамдылығы өсіп, ұйымшылдыққа дағдыланады.
Баланың қызықты ойынынан көнілді күлкі туады,қуанады,секіреді-мәз болып
рақаттанады.Қуанышты,бақытты өмір иесін шығаруда отбасының маңызы зор.
Жаңа қоғам мүддесіне лайық,жан-жақты жетілген,бойында ұлттық
сана,ұлттық психология қалыптасқан ертенгі қоғам иелерін тәрбиелеп өсіру
отбасының міндеті. Бұл талаптарды жүзеге асыру-алдымен ойынды дұрыс
ұйымдастыруға,ойын мазмұнына және оны баланың қабылдап меңгеруіне
байланысты. Бала өзін қоршаған ортаны,өмір сүріп отырған айналасындағы
заттар мен құбылыстарды ойын арқылы түсініп ұғынады.Әрине тек көру,байқау
арқылы емес,тікелей араласып іс-әрекетке көшіп нақты қарым-қатынас
барысында біледі.Мұны ұғынуда ойын шешуші мәнге ие болады. Былайша
айтқанда,түрлі заттар мен құбылыстарды,адамдар арасындағы қарым-қатынасты
баланың білуі,сезінуі ойын негізінде жүзеге асады.
Баланың таным түсінігі, іс-әрекеті ойыннан басталады,оның негізі
болашақ өмірінде жалғасын табады.
Отбасы –ойынның ең алғашқы ұжымы.Ата-ана және отбасы мүшелері бала
дүниеге келген күннен бастап,баланың ойынын ұйымдастырады,оның өміріне
қамқорлық жасайды,болашағын жоспарлайды,саналы азамат болып өсуі үшін
барлық мүмкіндікті жасайды.
Ойындар үйде және далада ойналады.Бала өмірі ойынға байланысты.
Ойынсыз олар өсіп,өркендей алмайды. Бұл- заманның шындығы,өмірдін
заңдылығы. Баланың қиялы мен ойы әсіресе ойын кезінде жарыққа
шығады.Ойнағанда бала айналасындағы тұрмыстан не көрсе,соны істейді.Кешегі
бек, ақсақал дәуіріндегі қазақ ойындары баланы жасынан – ақ
хан,төре,билерге бағындырып,жалбарынғыш етіп тәрбиелейтін.Мәселен Хан
ойыны т.б.Отбасындағы ойын – атадан балаға мирас болған дәстүрлік жолмен
жалғасқан.Бұл ойындардың қалыптасқан өзіндік ережелері бар,бұл ережелерге
балалар бой ұсынады да,оны бұзуға жол бермейді.Бұл ойындар көне заманнан
бүгінге дейін жалғасып келе жатқан әлеуметтік тұрмыс тіршілікке байланысты
дамыған.
Жалпы ойын баланың тілінің өркендеуіне көп пайда тигізіп,тоқтаусыз
қозғалып,былдырлап,күліп сөйлей білуге әсер етеді. Жалпы ойын бүлдіршінді
ортаға,яғни басқа адамдармен араласуға баулиды,өзінің тілін біреуге
тыңдатып,басқаның тілін,сөзін өзі тыңдап,қысқасы,тұрмыстын басты шарты
–жалпы заңдарды орындап,атқарып, үйренеді. Ал енді жалқы ойын,яғни жалғыз
ойнау баланың алаңдағыш,еліктегіш болмай,өз ісіне ынталы,тиянақты болуына
пайдалы.
Бірақ осы екі түрлі ойынның екеуінің де зияны бар.Ылғи жалғыз
ойнап үйреннген бала менменшіл,ал көппен ойнап үйренген бала
алаңғасар,тиянақсыз,еліктегіш болып шығады.
Абзалы осы екеуін отбасында ауыстырып,кезектестіріп отыру керек.
Осы екі түрдің қай түрінен болса да ойнап отырған баланы бақылау керек.
Бірақ бақылаймын деп бүлдіріп алмау қажет. Мысалы, былай ойна деп
бұйырсан,баланың ойынға деген ынтасын суытып алуың мүмкін.Баланың ойынына
үлкен адам кіріссе бала үшін ойынның қызығы бітеді.Ойын- баланың өз ісі.
Баланы бір нәрсені бүлдірмес үшін шалғайдан бақыла.Ал егер оның ойынына
қатысқыңыз келсе,өзіңіз де бала сияқты болуға тырысыңыз.Яғни,бала
ойындарына бөгет,оралғы болмау қажет.Бала ойында ересек адам екеніңді
сезбейтін дәрежеде болсын-деп көрсетеді бұл жайлы Мағжан Жұмабаев.
Мазмұнды ойындарды ұйымдастыру үшін әр түрлі заттар керек.
Мәселен, бірнеше қуыршақтар(үлкенді –кішілі) ,ойыншық орындықтар,төсек
орын,қуыршақ киімдері және ыдыс ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz