Өсімдік шаруашылығындағы өнімді талдау
Лекция 2. Өсімдік шаруашылығындағы өнімді талдау
1. Талдауға әсер ететін факторлар
2. Өсімдік шаруашылығы өнімін арттыру жолдарымен методикасы
1. Ауылшаруашылық өнімінің өндірістік көлемі шаруашылықтың негізгі
көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Оның көлемінен, өнімді өткізу
көлемі, өзіндік құн деңгейі, пайда соммасы, рентабельділік деңгейі,
кәсіпорынның қаржылық жағдайы, оның төлем қабілеттілігі және т.б
экономикалық көрсеткіштері тәуелді болады. Сондықтан шаруашылық
қызметті өндірістік өнім көлемінен, әсіресе өсімдік шаруашылығынан
бастаған жөн. Талдау барысында келесідей мақсаттар орындалады:
1. өндірістік өнім жоспарын негіздеу және дұрыстау
2. өндірістік өнім жоспарының орындалуын жүйелі бақылап отыру
3. өндірістік өнім көлеміне әсер ететін факторларды анықтау
4. өндірістік өнімді ұлғайтуда ішкі шаруашылықтағы резервтер анықталады
5. объективті және субъективті факторлардың әсерінен өндірістік өнім
көлемін ұлғайту мүмкіншіліктерін пайдаланудағы шаруашылық қызметі
бағаланады
6. өндірістік өнімді ұлғайтуда резервтерді анықтау үшін шаралар
қарастырылады
Сурет 1. Өсімдік шаруашылығы өндірісінің өніміне талдау блок-схемасы
Өсімдік шаруашылығындағы негізгі ақпарат көзі болып Өсімдік
шаруашылығы өнімінің өзіндік құнымен өндірісі есебі және де шаруашылықтағы
бизнес-жоспар саналады.
Өсімдік шаруашылығының өндірісін талдау да оның жекелеген дақылдар бойынша
және жалпы өсімдік шаруашылығындағы ауытқулардың динамикасын оқып үйренуден
басталады. Ол үшін 5-10 жыл көлеміндегі дақылдардың көлемімен бағасы туралы
ақпарат болуы тиіс. Осы мәліметтер негізінде базистік және шынжырлы
индекстер есептеледі. (кесте 1).
Кесте 1
Өсімдік шаруашылығындағы өнім өндірісінің динамикасы
Жылдар Өсімдік шаруашылығының жалпы Бидай өндірісі
динамикасы өнімі
Мың.тг Өсім қарқыны,% ц Өсім қарқыны,%
Базистік шынжырлы Базистік шынжырлы
1-ші 13 865 100,0 100 30 660 100 100,0
2-ші 15 252 110,0 110 33 726 110 110,0
3-ші 14 795 108,0 97 32 806 107 97,2
4-ші 15 534 113,0 105 35 260 115 107,4
5-ші 16 125 116,0 103,5 ... жалғасы
1. Талдауға әсер ететін факторлар
2. Өсімдік шаруашылығы өнімін арттыру жолдарымен методикасы
1. Ауылшаруашылық өнімінің өндірістік көлемі шаруашылықтың негізгі
көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Оның көлемінен, өнімді өткізу
көлемі, өзіндік құн деңгейі, пайда соммасы, рентабельділік деңгейі,
кәсіпорынның қаржылық жағдайы, оның төлем қабілеттілігі және т.б
экономикалық көрсеткіштері тәуелді болады. Сондықтан шаруашылық
қызметті өндірістік өнім көлемінен, әсіресе өсімдік шаруашылығынан
бастаған жөн. Талдау барысында келесідей мақсаттар орындалады:
1. өндірістік өнім жоспарын негіздеу және дұрыстау
2. өндірістік өнім жоспарының орындалуын жүйелі бақылап отыру
3. өндірістік өнім көлеміне әсер ететін факторларды анықтау
4. өндірістік өнімді ұлғайтуда ішкі шаруашылықтағы резервтер анықталады
5. объективті және субъективті факторлардың әсерінен өндірістік өнім
көлемін ұлғайту мүмкіншіліктерін пайдаланудағы шаруашылық қызметі
бағаланады
6. өндірістік өнімді ұлғайтуда резервтерді анықтау үшін шаралар
қарастырылады
Сурет 1. Өсімдік шаруашылығы өндірісінің өніміне талдау блок-схемасы
Өсімдік шаруашылығындағы негізгі ақпарат көзі болып Өсімдік
шаруашылығы өнімінің өзіндік құнымен өндірісі есебі және де шаруашылықтағы
бизнес-жоспар саналады.
Өсімдік шаруашылығының өндірісін талдау да оның жекелеген дақылдар бойынша
және жалпы өсімдік шаруашылығындағы ауытқулардың динамикасын оқып үйренуден
басталады. Ол үшін 5-10 жыл көлеміндегі дақылдардың көлемімен бағасы туралы
ақпарат болуы тиіс. Осы мәліметтер негізінде базистік және шынжырлы
индекстер есептеледі. (кесте 1).
Кесте 1
Өсімдік шаруашылығындағы өнім өндірісінің динамикасы
Жылдар Өсімдік шаруашылығының жалпы Бидай өндірісі
динамикасы өнімі
Мың.тг Өсім қарқыны,% ц Өсім қарқыны,%
Базистік шынжырлы Базистік шынжырлы
1-ші 13 865 100,0 100 30 660 100 100,0
2-ші 15 252 110,0 110 33 726 110 110,0
3-ші 14 795 108,0 97 32 806 107 97,2
4-ші 15 534 113,0 105 35 260 115 107,4
5-ші 16 125 116,0 103,5 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz