Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік формалары

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік формалары.

Мақсаты: Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік формаларына сипаттама беру.

Экологиялық факторлардың организмдерге тікелей немесе жанама әсер етуі олардың белгілі бір биотопқа бейімделген тіршілік формаларын қалыптастырады.

Тіршілік формасы- организмдерінің өзінің тіршілік ортасының ерекшелігіне қарай белгілі бір морфологиялық белгілерге ие болуы.

Өсімдіктердің тіршілік формалары-жергілікті жағдайға ұзағырақ бейімделу нәтижесінде пайда болған өсімдік формасы. Экологиялық факторлардың әсері нәтижесінде өсімдіктердің айқын морфологиялық формасы қалыптасады. Өсімдік түрінің тіршлік формасы-ұзақ эволюциялық дамудың нәтижесінде және ұрпаққа беріледі.

Даниялық ғалым К. Раункиер (1905 ж. ) жылдың қолайсыз мезгілінде, жаңарту бүршіктерінің орналасу және қорғану тәсілдеріне негізделген өсімдіктердің тіршілік формаларының классификациясын ұсынады. Оларға:

Фанерофиттер (грек. «фанерос»-айқын, «фитон»-өсімдік) жаңарту бүршіктері қыста немесе құрғақшылықта ашық, жерден біршама биікте орналасады (ағаштар, бұталар, шырмалып өсетін өсімдіктер) .

Хамефиттер - (грек «хамай»-төменде) жаңарту бүршіктері топырақ бетінен 20-30 см биіктікте орналасады (бұташықтар, жартылай бұталар, көптеген төселіп өсетін өсімдіктер) . Хамефиттердің бүршігі суық және қоңыржай климат жағдайында қар астында қыстайды.

Гемикриптофиттер (грек. «геми»-жартылай криптофиттер) көпжылдық, шөптесін жертаған өсімдіктер. Олардың бүршіктері топырақтың беткі деңгейінде немесе біршама таяз көміле, қалдықты төсендіде орналасады (көптеген шалғындықтар) .

Криптофиттер (грек. «криптос»-жасырын) су астында (гидрофиттер) және топырақта (геофиттер) қыстап шығып, қайта көктейтін бүршіктері бар тамырсабақты, түйнекті, пиязшықты көпжылдық һсімдіктер (сәбіз, ашкөк, аңдыз т. б. ) .

Терофиттер (грек. «тер»-жаз) барлық вегетативтік мүшелер маусым аяғында өлетін, қыстайтын бүршіктері жоқ, тек қана тұқыммен ғана көбейетін, бір жылдық өсімдіктер (астық тұқымдастар т. б. ) .

Жануарлардың тіршілік формаларын Д. Н. Кашкаров (1945 ж. ) ұсынды. Оның жіктеуі бойынша жануарлар:

І. Жүзгіш формалар:

1. Толық суда тіршілік ететін (нектон, планктон, бентос) .

2. Жартылай суда тіршілік ететін (қорек үшін уақытша суға сүңгитіндер) .

ІІ. Қазғыш формалар: