Патопсихологиялық синдромдар
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім: Патопсихологиялық синдромдар
1. Елестеушілік белгілер не галлюциноз
2. Сандырақтың әр түрлі синдромдары
3. Эмоциональдық синдромдар
4. Апатиялық синдром
5. Кататониялық синдромдар
6. Астениялық синдром
ІІІ. Қорытынды
ІY. Әдебиеттер
Кіріспе
Әр түрлі аурулардағы белгілердің қосарлануы кездейсоқ емес. Әрбір
ауруда белгілер түрліше қосарланады.
Синдром – жалы патогенетикалық негізі бар, іштей өзара байланысты
белгілердің қосындысы. Бір аурудың өрісінде бірнеше белгілер ауысуы мүмкін.
Бұл ауысулар кездейсоқ емес, бір ауруға тән заңдылықпен өтеді. Басқаша
айтқанда әрбір аурудың дамуында белгілі стереотип, белгілі бір жол болады
(И.В. Давыдовский).
Сондықтан әрбір аурудағы клиникалық белгілерді және олардың ауысу
заңдылықтарын білу аурудың дұрыс диагнозын қоюға көмектеседі.
Кейде аурудың өрісін анықтау үшін айлар керек. Аурудың даму стереотипін
біле тұра оның өрісін болжауға болады.
Әр түрлі ауруларда бірнеше түрлі синдромдардың басым болатыны
анықталды. Синдромдарды дұрыстап анықтаудың аурудың дұрыс диагнозын қоюда
мәні өте зор. Дұрыс диагнозсыз ауру адамға жедео көмек көрсету мүмкін емес.
Мысалы, ойы алжасқан адамды (қарауытқан, делирий) дереу ауруханаға жатқызу
керек. Себебі ондай ауру өзіне де, басқаларға да қауіпті. Сол сияқты терең
депрессия кезінде де ауру адамды ауруханаға жатқызу керек. Өйткені мұндай
адам өмір сүргісі келмей өзін-өзі өлтіруге әрекет жасауы мүмкін. Синдромды
екі топқа бөлуге болады: сананың бұзылуы және сананың бұзылмауы.
Сананың бұзылуының өзіне тән белгілері бар. Мысалы, делириозды ой
алжасуында айналадағыларды танымай, қай жерде, қай уақытта екенін білмей,
әр түрлі елестеушіліктер, алдымен көру елестеушілігі, сандырақ ойлар болып,
жүріс-тұрысы қозады. Басқа ой алжасуында да өзіне тән белгілердің қосындысы
болады. Бұларды ой алжасу (не сананың бұзылуы) синдромы дейді. Ой
алжасуынан басқа ой алжаспау синдромдары болады. Оған төмендегілер жатады.
Елестеушілік (галлюцинаторлық) белгілер не галлюциноз
Бұл көбінесе ой алжаспау жағдайында өтеді. Мұнда алдыңғы қатарға сөздер
ретіндегі ес елестеушілігі шығады. Осындай елестеушіліктер көбіне мағынасы
ұнамсыз монолог не диалог ретінде болады. Галлюциноз кезінде адамда үрей,
қорқу, масасыздану болады. Галлюциноз мидың органикалық зақымдануында,
жұқпалы аурулар мен уланғанда (сифилис, маскүнемдік) болады.
Сандырақтың әр түрлі синдромдары
Парнойяльды синдром. Бұған елестеушілігі жоқ, түсіндірме ретінде
құралған жүйелі сандырақ белгілері жатады. Парнойяльды сандырақ кезінде
ауру адамдардың әңгімесі жүйелі болады, бірақ деректі фактілер басқаша
түсіндіріледі. Мұнда сезімнің бұзылуы, жалған және нақтылы елестеушіліктер,
психикалық автоматизмдер болмайды. Маңызы бойынша мұндағы сандырақтар
қудалау, қызғану, жаңалық ашу түрінде болады.
Параноидтік синдром не Кандинский-Клерамбо синдромы. Мұнда сандырақтың
жүйеленуі паранойяльды сандырағындай айқын болмайды. Сандырақ бейнелі
болып, сезіну процестері бұзылады. Есту елестеушілігі жиіленіп, негізінен
Кандинский мен Клерамбо жазған жалған елестеушілік пен психикалық
автоматизмдер орын алады. Сандырақ ойлардан әсіресе әрекет пен қудалау
сандырағы болады.
Психикалық автоматизм құбылысы ассоциативті, қозғалыс және
сенестопатикалық автоматизмдерден құралады.
Ассоциативті автоматизм – күшпен туатын, еріксіз пайда болатын ойлар.
Бөтен, қолдан жасалған, күшпен енгізілген ойлар. Ауру адам өзінің жасырын
ойларын бәрі білетіндей сезінеді. Бұл ашықтық белгі (симптом открытости)
деп аталады. Бөтен ойларды енгізу белгілері болуы мүмкін. Ауру өзінің не
енгізілген ойларды дауыстар ретінде естиді. Бұл ойлардың жаңғырықтануы.
Жалған қуғыншылар және басқа адамдармен ой арқылы қатынас жасауы мүмкін. Ой
арқылы сөйлесіп, пікір таластырады.
Қозғалыс автоматизмі не кинестетикалық автоматизм. Ауру адамдардың
қозғалысы өз еркімен емес, басқаның әсерімен болады. Ол өзінің
қозғалыстарын басқа біреудің әсерімен байланыстырады. Басының бұрылуы,
қолдарының көтерілуі, көздерінің қозғалысы біреудің әсерінен сияқты.
Аурудың сөздері де өзінікі емес, басқаныкі сияқты болады.
Сенестопатиялық автоматизм. Ауру адамдардың айтуы бойынша олардың
ойлары мен қозғалыстары ғана емес, барлық сезімдері басқалардың әсерімен
болады. Олар суық пен күйдіргенді (термикалық сенестопатия), ауырған мен
шанышқанды (алгиялық сенестопатия), бір нәрсенің тері астында жыбырлауы
(кинестикалық сенестопатия) сезінеді. Мұнда бәрін басқа біреудің әрекетімен
байланыстырады. Кейде аурудың айтуы бойынша қуғыншылар олардың дәретке
отыруын, жыныстық қозуын тоқтатады.
Психикалық автоматизм құбылысы әрекет сандырағымен қатарлас болады.
Ауру адамдардың айтуы бойынша оларға гипноз, электр тогы, ғарыштық
сәулелер, атом энергиясы арқылы әсер етуіне байланысты ойлар, сезімдер,
қозғалыстар пайда болады. Олардың сенімдері бойынша аппараттар, теледидар,
магнитофон арқылы олардың ойлары жазылып, соның әсерінен бір жерді ауыртып,
жыныстық қабілетті нашарлатып, бала табу мүмкіндігін жояды. Кейде әрекет
сандырағының маңызы ұнамды болады.
Кандинский мен Клерамбо жазған психикалық автоматизм құбылысы бұл
белгіде үлкен орын алғандықтан параноидты және Кандинский-Клерамбо
түсініктері тең, бірдей болып саналады. Бұл белгі жиі шизофрения ауруында
кездеседі.
Парафрендік синдром жүйелі қуу және әрекет сандырағы қияли маңызды
ұлылық ойлармен қатарласады. Ауру адамдар өздерін құдаймыз, жердің
қожасымыз деп санап, климатты өзгертіп, соғысты тоқтатып, барлық әлемге
әсер етеміз дейді. Парафрендік белгі көбіне шизофрения ауруында болады.
Жабысқақ синдромы жабысқақ ойлардан, үрейлерден, әрекеттерден тұрады.
Неврозда және баяу ағымды шизофренияда кездеседі.
Эмоциональдық синдромдар
Бұған маниакальды және депрессивті синдромдар жатады.
Маниакальды синдром үш белгіден құралады: көтеріңкі, қуанышты көңіл-
күй, жылдам келетін ойлар және сөйлеу мен қозғалыс белсенділігі. Кейде
қуанышты көңіл-күймен қатар ... жалғасы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім: Патопсихологиялық синдромдар
1. Елестеушілік белгілер не галлюциноз
2. Сандырақтың әр түрлі синдромдары
3. Эмоциональдық синдромдар
4. Апатиялық синдром
5. Кататониялық синдромдар
6. Астениялық синдром
ІІІ. Қорытынды
ІY. Әдебиеттер
Кіріспе
Әр түрлі аурулардағы белгілердің қосарлануы кездейсоқ емес. Әрбір
ауруда белгілер түрліше қосарланады.
Синдром – жалы патогенетикалық негізі бар, іштей өзара байланысты
белгілердің қосындысы. Бір аурудың өрісінде бірнеше белгілер ауысуы мүмкін.
Бұл ауысулар кездейсоқ емес, бір ауруға тән заңдылықпен өтеді. Басқаша
айтқанда әрбір аурудың дамуында белгілі стереотип, белгілі бір жол болады
(И.В. Давыдовский).
Сондықтан әрбір аурудағы клиникалық белгілерді және олардың ауысу
заңдылықтарын білу аурудың дұрыс диагнозын қоюға көмектеседі.
Кейде аурудың өрісін анықтау үшін айлар керек. Аурудың даму стереотипін
біле тұра оның өрісін болжауға болады.
Әр түрлі ауруларда бірнеше түрлі синдромдардың басым болатыны
анықталды. Синдромдарды дұрыстап анықтаудың аурудың дұрыс диагнозын қоюда
мәні өте зор. Дұрыс диагнозсыз ауру адамға жедео көмек көрсету мүмкін емес.
Мысалы, ойы алжасқан адамды (қарауытқан, делирий) дереу ауруханаға жатқызу
керек. Себебі ондай ауру өзіне де, басқаларға да қауіпті. Сол сияқты терең
депрессия кезінде де ауру адамды ауруханаға жатқызу керек. Өйткені мұндай
адам өмір сүргісі келмей өзін-өзі өлтіруге әрекет жасауы мүмкін. Синдромды
екі топқа бөлуге болады: сананың бұзылуы және сананың бұзылмауы.
Сананың бұзылуының өзіне тән белгілері бар. Мысалы, делириозды ой
алжасуында айналадағыларды танымай, қай жерде, қай уақытта екенін білмей,
әр түрлі елестеушіліктер, алдымен көру елестеушілігі, сандырақ ойлар болып,
жүріс-тұрысы қозады. Басқа ой алжасуында да өзіне тән белгілердің қосындысы
болады. Бұларды ой алжасу (не сананың бұзылуы) синдромы дейді. Ой
алжасуынан басқа ой алжаспау синдромдары болады. Оған төмендегілер жатады.
Елестеушілік (галлюцинаторлық) белгілер не галлюциноз
Бұл көбінесе ой алжаспау жағдайында өтеді. Мұнда алдыңғы қатарға сөздер
ретіндегі ес елестеушілігі шығады. Осындай елестеушіліктер көбіне мағынасы
ұнамсыз монолог не диалог ретінде болады. Галлюциноз кезінде адамда үрей,
қорқу, масасыздану болады. Галлюциноз мидың органикалық зақымдануында,
жұқпалы аурулар мен уланғанда (сифилис, маскүнемдік) болады.
Сандырақтың әр түрлі синдромдары
Парнойяльды синдром. Бұған елестеушілігі жоқ, түсіндірме ретінде
құралған жүйелі сандырақ белгілері жатады. Парнойяльды сандырақ кезінде
ауру адамдардың әңгімесі жүйелі болады, бірақ деректі фактілер басқаша
түсіндіріледі. Мұнда сезімнің бұзылуы, жалған және нақтылы елестеушіліктер,
психикалық автоматизмдер болмайды. Маңызы бойынша мұндағы сандырақтар
қудалау, қызғану, жаңалық ашу түрінде болады.
Параноидтік синдром не Кандинский-Клерамбо синдромы. Мұнда сандырақтың
жүйеленуі паранойяльды сандырағындай айқын болмайды. Сандырақ бейнелі
болып, сезіну процестері бұзылады. Есту елестеушілігі жиіленіп, негізінен
Кандинский мен Клерамбо жазған жалған елестеушілік пен психикалық
автоматизмдер орын алады. Сандырақ ойлардан әсіресе әрекет пен қудалау
сандырағы болады.
Психикалық автоматизм құбылысы ассоциативті, қозғалыс және
сенестопатикалық автоматизмдерден құралады.
Ассоциативті автоматизм – күшпен туатын, еріксіз пайда болатын ойлар.
Бөтен, қолдан жасалған, күшпен енгізілген ойлар. Ауру адам өзінің жасырын
ойларын бәрі білетіндей сезінеді. Бұл ашықтық белгі (симптом открытости)
деп аталады. Бөтен ойларды енгізу белгілері болуы мүмкін. Ауру өзінің не
енгізілген ойларды дауыстар ретінде естиді. Бұл ойлардың жаңғырықтануы.
Жалған қуғыншылар және басқа адамдармен ой арқылы қатынас жасауы мүмкін. Ой
арқылы сөйлесіп, пікір таластырады.
Қозғалыс автоматизмі не кинестетикалық автоматизм. Ауру адамдардың
қозғалысы өз еркімен емес, басқаның әсерімен болады. Ол өзінің
қозғалыстарын басқа біреудің әсерімен байланыстырады. Басының бұрылуы,
қолдарының көтерілуі, көздерінің қозғалысы біреудің әсерінен сияқты.
Аурудың сөздері де өзінікі емес, басқаныкі сияқты болады.
Сенестопатиялық автоматизм. Ауру адамдардың айтуы бойынша олардың
ойлары мен қозғалыстары ғана емес, барлық сезімдері басқалардың әсерімен
болады. Олар суық пен күйдіргенді (термикалық сенестопатия), ауырған мен
шанышқанды (алгиялық сенестопатия), бір нәрсенің тері астында жыбырлауы
(кинестикалық сенестопатия) сезінеді. Мұнда бәрін басқа біреудің әрекетімен
байланыстырады. Кейде аурудың айтуы бойынша қуғыншылар олардың дәретке
отыруын, жыныстық қозуын тоқтатады.
Психикалық автоматизм құбылысы әрекет сандырағымен қатарлас болады.
Ауру адамдардың айтуы бойынша оларға гипноз, электр тогы, ғарыштық
сәулелер, атом энергиясы арқылы әсер етуіне байланысты ойлар, сезімдер,
қозғалыстар пайда болады. Олардың сенімдері бойынша аппараттар, теледидар,
магнитофон арқылы олардың ойлары жазылып, соның әсерінен бір жерді ауыртып,
жыныстық қабілетті нашарлатып, бала табу мүмкіндігін жояды. Кейде әрекет
сандырағының маңызы ұнамды болады.
Кандинский мен Клерамбо жазған психикалық автоматизм құбылысы бұл
белгіде үлкен орын алғандықтан параноидты және Кандинский-Клерамбо
түсініктері тең, бірдей болып саналады. Бұл белгі жиі шизофрения ауруында
кездеседі.
Парафрендік синдром жүйелі қуу және әрекет сандырағы қияли маңызды
ұлылық ойлармен қатарласады. Ауру адамдар өздерін құдаймыз, жердің
қожасымыз деп санап, климатты өзгертіп, соғысты тоқтатып, барлық әлемге
әсер етеміз дейді. Парафрендік белгі көбіне шизофрения ауруында болады.
Жабысқақ синдромы жабысқақ ойлардан, үрейлерден, әрекеттерден тұрады.
Неврозда және баяу ағымды шизофренияда кездеседі.
Эмоциональдық синдромдар
Бұған маниакальды және депрессивті синдромдар жатады.
Маниакальды синдром үш белгіден құралады: көтеріңкі, қуанышты көңіл-
күй, жылдам келетін ойлар және сөйлеу мен қозғалыс белсенділігі. Кейде
қуанышты көңіл-күймен қатар ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz