Педагогикалық процесс мұғалім іс – әрекетінін обьектісі
Педагогикалық процесс мұғалім іс – әрекетінін обьектісі.
Адамның қандай да болмасын іс – әрекетінің заттық саласы қалайда білімдер
жүйесінде көрінеді. Сондықтан синтетикалық сипатының біртұтастық
объектілері жасалмайынша субъектінің іс -әрекетінің сәтті болуы мүмкін
емес. Сананың тұтастық объектілері белгілі бір шындық саласындағы
білімдерді меңгерудің нәтижесінде пайда болған объектілері, субъектінің іс
– әрекетінің сыртқы талаптарды орындау тәсілдері мен адамның субъекті
-тұлғалық құндылықтарына бағыт табу болып табылады.
Педагогикалық іс – әрекетте еңбек субъектісі мұғалім болады’ Мұғалімнің
еңбек құралдарының өзіңдік сипаттары – ол оның білімі, білігі, тұлғалық
қасиеттері. Осыған байланысты, білім сананың біртұтастық объектісі болып
есептелуі керек. (Н.И. Непомнящая), мұғалімнін іс – әрекеті, оның білімі
және тәжірбиесі кәсіби шеберліктің деңгейіне тікелей қатысты екендігі анық.
Қажетті тәжірбиені жинақтауға әкелетін іс – әрекет мұғалім тұлғасын
қалыптастырудың шарты болады, ал ол оқу-әдістемелік құралдарының өзінде
орныққан. Бірақ бұл іс – әрекет тиімді болуы мүмкін емес, егер еңбек
объектісі толық айқын болмаса, еңбек субъектісінің зейіні теріс түсініп
объектіге аударылса. Бұндай жағдайда еңбек субъектісінің әрекеті объективті
өмір сүретін кәсіби іс – әрекеттің объектісіне сәйкес болмайды.
Диалектикалық – материалистік философияда жеке тұлғаның қалыптасуындағы іс
– әрекеттің ролі жан — жақгы зерттелген. Адам іс – әрекеттің субъектісі
ретінде психологиялық зерттеулерде көрсетілген. Бірақ, негізінен, тек XX
ғасырдың 60 — шы жылдарында ғана мұғалім іс – әрекеті оқушылармен өзара
әрекет ретінде қарастырылып еңбектер жарық көрді. Көрнекті ұстаздардың
еңбектері (Ш.А. Амонашвили, В.А. Сухомлинский, А.С. Макаренко және т.б.)
оқушы ертерек мұғалімнің арқасында іс – әрекеттің нақгылы субъектісі
ретінде қалыптасса, оқу — тәрбие жұмысының тиімділігі арта түсетіндігіне
куә етеді.
Міне, сондықтан да мектептегі педагогикальгқ (оқыту — тәрбиелеу) процесте
мұғалім және оқушы іс – әрекетінің субъектісі ретінде көрінеді, мұғалім іс
– әрекеттің объектісі ретінде оқушыны емес, педагогикалық процесс деп
есептеу керек. Мұғалім даярлаудағы мұңдай бағыттың кажеттілігі бірқатар
зерттеулерде дәлелденген:
-біртұтастық тұлғаны қалыптастыру проблемасын, біртұтас
педагогикалық процестің ерекшеліктерін есепке алмай шешу мүмкін
емес (В.С. Ильин);
-мұғалім іс – әрекетін оптимизацияландыруға тек қана оқытуға
бағытталушылықпен жету мүмкін емес (Ю. К. Бабанский);
-егер оқушының іс – әрекеті назардан тыс қалған болса, педагогикалық
еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру мүмкін емес (И.П. Радченко);
-мектеп әкімшілігі іс – әрекетінің тиімділігі тек қана біртұтас
педагогикалық процесті ұйымдастыру негізінде мүмкін болады (М.И.
Кондаков);
-тұтас педагогикалық процестің теориясьш жасамайынша, басқару
шешімдерін қабылдау үшін педагогикалық талдауды жетілдіру,одан әрі
дамыту өте күрделі болады (Ю.А. Конаржевский);
Мұғалім іс – әрекетінің объектісін оқып үйрену тұтас педагогикалық
процестің мәнін анықтау керектігін қажет етеді. Диалектикалық
материализмнің ұстанымына — мән бұл ең басты ішкі, біршама заттың тұрақты
жағы (немесе оның жақтары мен қатынастарының қосындысы). Мән заттың
табиғатын анықтайды, одан барлық қасиеттері мен белгілері шығады.
Қазіргі кезендегі тұтас педагогикалық процестің мәні туралы түсінік
ғалымдардың бірнеше ұрпақтарының күш салуларының арқасында жинақгалады,
өйткені педагогикалық құбылыстар компонентерінің, қасиеттері, зандылықтар
туралы дербес білімдері бірте – бірте жинақталады. Бірақ, бөлік туралы
білім әлі біртұтас туралы білім емес. Педагогикалық процесс деген сөздік
(термин) ғылыми айналымға XIX ғасырдың екінші жартысында (П.Ф. Каптерев)
енгізілгенімен, ұғымның мазмұндық сипаттамасын тек қана тұлға теориясы, іс
– әрекет теориясының дамуы арқылы құбылыстарды зерттеуде жүйелілік тәсіл
қолдануды қалыптастыру арқасында мүмкін болды.
Педагогикалық процестің мәні туралы әртүрлі көзқарастарды (С.Т. Шацкий,
Н.К. Крупская, А.С. Макаренко, М.А. Данилов, Б. Т. Лихачев, Ю. К.
Бабанский, В. М. Коротов және т. б.) зерттеу жалпы тәртіптегі қорытынды
жасауға мүмкіндік береді. Аталған авторлардың назарлары эмпирикалық жолмен
жинақгалған педагогикалық процестің ... жалғасы
Адамның қандай да болмасын іс – әрекетінің заттық саласы қалайда білімдер
жүйесінде көрінеді. Сондықтан синтетикалық сипатының біртұтастық
объектілері жасалмайынша субъектінің іс -әрекетінің сәтті болуы мүмкін
емес. Сананың тұтастық объектілері белгілі бір шындық саласындағы
білімдерді меңгерудің нәтижесінде пайда болған объектілері, субъектінің іс
– әрекетінің сыртқы талаптарды орындау тәсілдері мен адамның субъекті
-тұлғалық құндылықтарына бағыт табу болып табылады.
Педагогикалық іс – әрекетте еңбек субъектісі мұғалім болады’ Мұғалімнің
еңбек құралдарының өзіңдік сипаттары – ол оның білімі, білігі, тұлғалық
қасиеттері. Осыған байланысты, білім сананың біртұтастық объектісі болып
есептелуі керек. (Н.И. Непомнящая), мұғалімнін іс – әрекеті, оның білімі
және тәжірбиесі кәсіби шеберліктің деңгейіне тікелей қатысты екендігі анық.
Қажетті тәжірбиені жинақтауға әкелетін іс – әрекет мұғалім тұлғасын
қалыптастырудың шарты болады, ал ол оқу-әдістемелік құралдарының өзінде
орныққан. Бірақ бұл іс – әрекет тиімді болуы мүмкін емес, егер еңбек
объектісі толық айқын болмаса, еңбек субъектісінің зейіні теріс түсініп
объектіге аударылса. Бұндай жағдайда еңбек субъектісінің әрекеті объективті
өмір сүретін кәсіби іс – әрекеттің объектісіне сәйкес болмайды.
Диалектикалық – материалистік философияда жеке тұлғаның қалыптасуындағы іс
– әрекеттің ролі жан — жақгы зерттелген. Адам іс – әрекеттің субъектісі
ретінде психологиялық зерттеулерде көрсетілген. Бірақ, негізінен, тек XX
ғасырдың 60 — шы жылдарында ғана мұғалім іс – әрекеті оқушылармен өзара
әрекет ретінде қарастырылып еңбектер жарық көрді. Көрнекті ұстаздардың
еңбектері (Ш.А. Амонашвили, В.А. Сухомлинский, А.С. Макаренко және т.б.)
оқушы ертерек мұғалімнің арқасында іс – әрекеттің нақгылы субъектісі
ретінде қалыптасса, оқу — тәрбие жұмысының тиімділігі арта түсетіндігіне
куә етеді.
Міне, сондықтан да мектептегі педагогикальгқ (оқыту — тәрбиелеу) процесте
мұғалім және оқушы іс – әрекетінің субъектісі ретінде көрінеді, мұғалім іс
– әрекеттің объектісі ретінде оқушыны емес, педагогикалық процесс деп
есептеу керек. Мұғалім даярлаудағы мұңдай бағыттың кажеттілігі бірқатар
зерттеулерде дәлелденген:
-біртұтастық тұлғаны қалыптастыру проблемасын, біртұтас
педагогикалық процестің ерекшеліктерін есепке алмай шешу мүмкін
емес (В.С. Ильин);
-мұғалім іс – әрекетін оптимизацияландыруға тек қана оқытуға
бағытталушылықпен жету мүмкін емес (Ю. К. Бабанский);
-егер оқушының іс – әрекеті назардан тыс қалған болса, педагогикалық
еңбекті ғылыми түрде ұйымдастыру мүмкін емес (И.П. Радченко);
-мектеп әкімшілігі іс – әрекетінің тиімділігі тек қана біртұтас
педагогикалық процесті ұйымдастыру негізінде мүмкін болады (М.И.
Кондаков);
-тұтас педагогикалық процестің теориясьш жасамайынша, басқару
шешімдерін қабылдау үшін педагогикалық талдауды жетілдіру,одан әрі
дамыту өте күрделі болады (Ю.А. Конаржевский);
Мұғалім іс – әрекетінің объектісін оқып үйрену тұтас педагогикалық
процестің мәнін анықтау керектігін қажет етеді. Диалектикалық
материализмнің ұстанымына — мән бұл ең басты ішкі, біршама заттың тұрақты
жағы (немесе оның жақтары мен қатынастарының қосындысы). Мән заттың
табиғатын анықтайды, одан барлық қасиеттері мен белгілері шығады.
Қазіргі кезендегі тұтас педагогикалық процестің мәні туралы түсінік
ғалымдардың бірнеше ұрпақтарының күш салуларының арқасында жинақгалады,
өйткені педагогикалық құбылыстар компонентерінің, қасиеттері, зандылықтар
туралы дербес білімдері бірте – бірте жинақталады. Бірақ, бөлік туралы
білім әлі біртұтас туралы білім емес. Педагогикалық процесс деген сөздік
(термин) ғылыми айналымға XIX ғасырдың екінші жартысында (П.Ф. Каптерев)
енгізілгенімен, ұғымның мазмұндық сипаттамасын тек қана тұлға теориясы, іс
– әрекет теориясының дамуы арқылы құбылыстарды зерттеуде жүйелілік тәсіл
қолдануды қалыптастыру арқасында мүмкін болды.
Педагогикалық процестің мәні туралы әртүрлі көзқарастарды (С.Т. Шацкий,
Н.К. Крупская, А.С. Макаренко, М.А. Данилов, Б. Т. Лихачев, Ю. К.
Бабанский, В. М. Коротов және т. б.) зерттеу жалпы тәртіптегі қорытынды
жасауға мүмкіндік береді. Аталған авторлардың назарлары эмпирикалық жолмен
жинақгалған педагогикалық процестің ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz