Технология туралы ұғым, артықшылықтары
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Технология туралы ұғым, артықшылықтары;
2. Өндірістік және әлеуметтік технологиялардың айырмашылықтары;
3. Педагогикалық технологияның мақсаты, салалары;
4. Оқыту процесіндегі технологиялық процесс.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Технология — өнім алу үшін керекті материалдарды өндеу әдістері мен
өнім шыгаруға керекті жүйелі процесс.
Кез келген технологияның (өндірістік, әлеуметтік) негізгі бөлігі - түпкі
нәтижені мұқият анықтау және оған жету.
Процестің жобасы жақсы болса, шығарылатын өнімнің қандай болатындығы
анықталса, оны жасау құралдары белгіленсе, жағдай жасалса, ондаөндірістік
және әлеуметтік саладағыпроцестер "технология" деген атауға ие болады.
Технологияның артықшылықтары. Әдістемеге қарағанда технологияның
артықшылықтары көп.
Біріншіден, технологияда түпкі нәтиже дәл анықталады. Дәстүрлі педагогикада
мақсатқа жету жолдары анық болмайды. Тсхнологияда мақсат негізгі
болғандықтан, оны дәл анықтауға мүмкіндік бар.
Екіншіден, мақсат диагностикаға сүйеніп қойылғандықтан, оған жету үшін
істелетін жұмыстардың нәтижесі объективтік әдістер арқылы тексеріледі.
Үшіншіден, мұғалім дайындықсыз оқыту процесін жүзеге асыра алмайды.
Төртіншіден, әдістемеде сабақ жоспарлары - мұғалімнің жоспары, оқыту
процесінде жұмыс істейтін мұғалім. Ал технологияда оқушылардың оқу іс-
әрекетінің тұрл ері және мазмұны көрсетілген жоба жасалады. Әдістеме
бойынша әр мұғалім сабақ жоспарын өзінше жасайды, демек сабақта оқушылардың
іс-әрекеті де түрліше ұйымдастырылады.
2. Өндірістік және әлеуметтік технологиялардың айырмашылықтары.
Технологиялар өндірістік және әлеуметтік деп екіге болінеді. Өндірістікке
табиғи шикізаттарды (мұнай, ағаш, т.б.) оңдеу технологиясы немесе одан
алынған өнімдер жатады.
Әлеуметтік технологияда адаммен жұмыс істеліп, оның басты бір немесе
бірнеше қасиеттері өзгертіледі. Әлеуметтік технологияға оқушыларды оқыту
технологиясын жатқызуға болады. Олеуметтік технологияның өндірістік
технологиядан көп айырмашылығы бар. Басты айырмашылығы - өндірістік
технологияның нақты жүйелі операциялардан тұруында. Бір жерде өзгеріс
болса, іс-қимылдардық орындары алмастырылып, нәтиже төмендейді.
Әлеуметтік технологияда түрлі шараларды іріктеу жақсы нәтиженің кепілі
емес, себебі адамға одан басқа да жағдайлар әсер етеді. Сондықтан
әлеуметтік технологияға нақты іріктелген процестердің жүйесі деп анықтама
беруге болмайды. Әлеуметтік технологияда кері байланыс орасан зор рөл
атқарады. Мұғалім оқушылардың дайындық деңгейлерін қайта-қайта тексеріп,
оқу материалын меңгермейтіндермен қосымша жұмыс істеп, стандартты
меңгертеді. Сонымен біз жаңа материалды түсіндіру мен бекітудің
қайталанатындығын байқаймыз. Бірақ оқушылардың бәрі емес, тек оқу
материалын шала түсінгендер ғана қайталайды.
Оқушылар дұрыс түсінбеген тақырыптар да қайталанады. Сонымен әлеуметтік
технология әдістеменің кемшіліктерін түзете алады. Әлеуметтік технологияны
ұйымдастыру және жүзеге асыру өндірістік технологияға қарағанда қиындау.
Бірақ екі технология негізінен бір-біріне жақын. Екеуі де технологияны
ұйымдастырушыға белгілі өнім береді. Сондықтан "Әлеуметтік технология"
ұғымын "Өндірістік технология" ұғымымен қатар қолдануға болады. Әлеуметтік
технологияның өндірістік технологиядан айырмашылығы оның жүйесінің онша
қатаң еместігі, кері байланыстың (нашар жерді анықтау және сол жерде
ңосымша жұмыстар істеу) болуында.
Қазіргі мектептің ірі кемшілігі мақсаттың жалпылама қойылуы. Түпкі мақсат -
адамды жан-жақты және үйлесімді дамыту. Біраң мақсаттың оқыту мазмұнын
іріктеуге, педагогикалық процесті құруға ықпалы әлі де жеткіліксіз.
3. Мақсат бізге керекті түпкі нәтиже, нәтижені көріп "Мақсатқа жеттік пе?"-
деген сұрақтарға жауап беру. Мұндай мақсатты педагогикада "диагностика
арқылы анықталған мақсат" дейді. Диагностика арқылы оқушылардың білім,
іскерлік, дағды деңгейлері және қабілеті анықталады, нәтижесінде оқушыға
тағы да қандай білім, іскерлік, дағдылар беру керектігі жоспарланады.
Технологияның кезеңдері:
• Оқытудық мақсатын диагностика арқылы қайта тұжырымдау;
• Жаңа мақсатқа жету кезеңдерін белгілеу;
• Диагностика негізінде оқытудық жаңа мақсатын қою. Технологияда одушыда
қалыптасатын сапа, қасиет, іскерлік, анық суреттеледі.
Тексеру құралдары арқылы оқушының сапасы, қажеттіліктері, іскерліктері,
даму, қалыптасу деңгейлері анықталады. Оқушының деңгейі бұрынғы деңгейімен
салыстырылады, жаңа мақсат қойылады.
Сонымен, мақсат аньщ болмаса оқу процесінің жетілдірілуіне кедергі
жасалады.
Педагогикада "технология" ұғымын қолданатын салалар
Бүгінде педагогикада технология ұғымы үш жерде қолданылуда.
• қазір кейбір әдебиеттерде әдістемені немесе оқытуды ұйымдастыру түрлерін
технология дейді.
• нақты педагогикалық жүйені технология дейді. (В.В.Давыдов технологиясы,
дамыта оқыту технологиялары, т.б.)
• қасиеттері белгілі өнім алу үшін қолданылатын әдіс-тәсілдердің жиынтығы
және жүйесі технология деп аталады.
Технологияның бірінші анықтамасы педагогикаға ешқандай жаңалық енгізбейді.
Екінші анықтамада бір сөз екінші сөзбен алмастырылған. Бұрын В.В.Давыдов,
Д.Б.Эльконин, Л.В.Зан-ков, т.б. әдістемесі десе, қазір технологиясы дейді.
Екінші анықтамада "технология" ұғымы өндіріс саласынан педагогикаға алғаш
енген кездегі мағынасын жоғалтады.
Сондықтан үшінші анықтама дұрыс, себебі ол өндірістік технология
ұғымынажақын. Технология дегеніміз - өндірістік процесті және оның
тәсілдерін ғылыми тұрғыдан суреттеу. Технологияны педагогикада қолдану
шекарасы бар, себебі технологияның нақты мақсаты болады. Білім беруде
мақсат қою мүмкін бе? "Білім - оқыту мен тәрбие" - деген анықтамаға
сүйенсек, онда мүмкін емес. Оқыту мақсаты - оқушыны болашақтағы мамандығына
керекті іс-әрекет тәсілдеріне үйрету. Оқушының оқу материалын қалай
меңгергенін оқай тексеруге болады. Олай болса оқытуда технологияны қолдану
әбден мүмкін.
Тәрбиеде жағдай басқаша. Бұл салада технологиялық жоба арқылы керекті
қасиеттерді алу мүмкін емес деген пікірлер бар. Себебі адамға неше түрлі
жағдайлар әсер етеді. Сонымен тәрбие процесінде бір сапаны қалыптастыруды
мақсат етіп, оның тех-нологиясын жасау мүмкін емес. Ол технологияны
тексеретін нақты құралдар жоқ.
Оқыту технологиясының ерекшеліктері:
• түрлі құралдар арқылы оқушылардың білім, іскерліктерін жиі тексеру.
• үлгермеушілерді анықтау және іріктеу.
• олармен қосымша жұмыстар өткізу, материалдарды қайталау. Осы жұмыстардан
кейін оқушылардың білім, іскерліктерін тағы тексеру.
• оқушылардың жаңа материалды меңгермеу себептерін зерттеу және анықтау.
4. Оқыту процесіндегі технологиялық процесс
1. Диогностикалық құралдар арқылы оқушылардың білім, біліктілік дағдыларын
анықтап, содан кейін оларды білімдеріне қарай саралап оқытамыз.
2. Оқу материалыи меңгерту және бекіту үшін танымдық іс-әрекетті
ұйымдастыру.
Бұл бөлік педагогикада жақсы зерттелген, оған бұрын жасалған алуан түрлі
оқыту әдістемелері кіреді. Бүгінгі танда бастауыш мектептерде дәстүрлі
Л.В.ЗанковжәнеД.Б.Эльконин, В.В.Давыдов әдістемелері қолданылады.
3. Материалды меңгерудің сапасын бақылау
Егер әдістемелерде оқушылардың білімді меңгеріп және бекітуі үшін
оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыруға баса назар аударылса,
технологияда танымдық іс-әрекетті ұйым-дастыру және оның нәтижесін тексеру
қатар жүреді. Бұлар өзара байланысты. Олардың біреуіне жете көңіл бөлмеу,
педагогикалық жүйені бұзады. Осы көзқарасқа сүйеніп оқыту процесін сызба
түрінде былай бейнелейміз.
Білім сапасын тексеруді жеке алып қарау оны жан-жақты зерттеуге мүмкіндік
береді. Оқушылар материалды қаншалықты деңгейде ... жалғасы
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Технология туралы ұғым, артықшылықтары;
2. Өндірістік және әлеуметтік технологиялардың айырмашылықтары;
3. Педагогикалық технологияның мақсаты, салалары;
4. Оқыту процесіндегі технологиялық процесс.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Технология — өнім алу үшін керекті материалдарды өндеу әдістері мен
өнім шыгаруға керекті жүйелі процесс.
Кез келген технологияның (өндірістік, әлеуметтік) негізгі бөлігі - түпкі
нәтижені мұқият анықтау және оған жету.
Процестің жобасы жақсы болса, шығарылатын өнімнің қандай болатындығы
анықталса, оны жасау құралдары белгіленсе, жағдай жасалса, ондаөндірістік
және әлеуметтік саладағыпроцестер "технология" деген атауға ие болады.
Технологияның артықшылықтары. Әдістемеге қарағанда технологияның
артықшылықтары көп.
Біріншіден, технологияда түпкі нәтиже дәл анықталады. Дәстүрлі педагогикада
мақсатқа жету жолдары анық болмайды. Тсхнологияда мақсат негізгі
болғандықтан, оны дәл анықтауға мүмкіндік бар.
Екіншіден, мақсат диагностикаға сүйеніп қойылғандықтан, оған жету үшін
істелетін жұмыстардың нәтижесі объективтік әдістер арқылы тексеріледі.
Үшіншіден, мұғалім дайындықсыз оқыту процесін жүзеге асыра алмайды.
Төртіншіден, әдістемеде сабақ жоспарлары - мұғалімнің жоспары, оқыту
процесінде жұмыс істейтін мұғалім. Ал технологияда оқушылардың оқу іс-
әрекетінің тұрл ері және мазмұны көрсетілген жоба жасалады. Әдістеме
бойынша әр мұғалім сабақ жоспарын өзінше жасайды, демек сабақта оқушылардың
іс-әрекеті де түрліше ұйымдастырылады.
2. Өндірістік және әлеуметтік технологиялардың айырмашылықтары.
Технологиялар өндірістік және әлеуметтік деп екіге болінеді. Өндірістікке
табиғи шикізаттарды (мұнай, ағаш, т.б.) оңдеу технологиясы немесе одан
алынған өнімдер жатады.
Әлеуметтік технологияда адаммен жұмыс істеліп, оның басты бір немесе
бірнеше қасиеттері өзгертіледі. Әлеуметтік технологияға оқушыларды оқыту
технологиясын жатқызуға болады. Олеуметтік технологияның өндірістік
технологиядан көп айырмашылығы бар. Басты айырмашылығы - өндірістік
технологияның нақты жүйелі операциялардан тұруында. Бір жерде өзгеріс
болса, іс-қимылдардық орындары алмастырылып, нәтиже төмендейді.
Әлеуметтік технологияда түрлі шараларды іріктеу жақсы нәтиженің кепілі
емес, себебі адамға одан басқа да жағдайлар әсер етеді. Сондықтан
әлеуметтік технологияға нақты іріктелген процестердің жүйесі деп анықтама
беруге болмайды. Әлеуметтік технологияда кері байланыс орасан зор рөл
атқарады. Мұғалім оқушылардың дайындық деңгейлерін қайта-қайта тексеріп,
оқу материалын меңгермейтіндермен қосымша жұмыс істеп, стандартты
меңгертеді. Сонымен біз жаңа материалды түсіндіру мен бекітудің
қайталанатындығын байқаймыз. Бірақ оқушылардың бәрі емес, тек оқу
материалын шала түсінгендер ғана қайталайды.
Оқушылар дұрыс түсінбеген тақырыптар да қайталанады. Сонымен әлеуметтік
технология әдістеменің кемшіліктерін түзете алады. Әлеуметтік технологияны
ұйымдастыру және жүзеге асыру өндірістік технологияға қарағанда қиындау.
Бірақ екі технология негізінен бір-біріне жақын. Екеуі де технологияны
ұйымдастырушыға белгілі өнім береді. Сондықтан "Әлеуметтік технология"
ұғымын "Өндірістік технология" ұғымымен қатар қолдануға болады. Әлеуметтік
технологияның өндірістік технологиядан айырмашылығы оның жүйесінің онша
қатаң еместігі, кері байланыстың (нашар жерді анықтау және сол жерде
ңосымша жұмыстар істеу) болуында.
Қазіргі мектептің ірі кемшілігі мақсаттың жалпылама қойылуы. Түпкі мақсат -
адамды жан-жақты және үйлесімді дамыту. Біраң мақсаттың оқыту мазмұнын
іріктеуге, педагогикалық процесті құруға ықпалы әлі де жеткіліксіз.
3. Мақсат бізге керекті түпкі нәтиже, нәтижені көріп "Мақсатқа жеттік пе?"-
деген сұрақтарға жауап беру. Мұндай мақсатты педагогикада "диагностика
арқылы анықталған мақсат" дейді. Диагностика арқылы оқушылардың білім,
іскерлік, дағды деңгейлері және қабілеті анықталады, нәтижесінде оқушыға
тағы да қандай білім, іскерлік, дағдылар беру керектігі жоспарланады.
Технологияның кезеңдері:
• Оқытудық мақсатын диагностика арқылы қайта тұжырымдау;
• Жаңа мақсатқа жету кезеңдерін белгілеу;
• Диагностика негізінде оқытудық жаңа мақсатын қою. Технологияда одушыда
қалыптасатын сапа, қасиет, іскерлік, анық суреттеледі.
Тексеру құралдары арқылы оқушының сапасы, қажеттіліктері, іскерліктері,
даму, қалыптасу деңгейлері анықталады. Оқушының деңгейі бұрынғы деңгейімен
салыстырылады, жаңа мақсат қойылады.
Сонымен, мақсат аньщ болмаса оқу процесінің жетілдірілуіне кедергі
жасалады.
Педагогикада "технология" ұғымын қолданатын салалар
Бүгінде педагогикада технология ұғымы үш жерде қолданылуда.
• қазір кейбір әдебиеттерде әдістемені немесе оқытуды ұйымдастыру түрлерін
технология дейді.
• нақты педагогикалық жүйені технология дейді. (В.В.Давыдов технологиясы,
дамыта оқыту технологиялары, т.б.)
• қасиеттері белгілі өнім алу үшін қолданылатын әдіс-тәсілдердің жиынтығы
және жүйесі технология деп аталады.
Технологияның бірінші анықтамасы педагогикаға ешқандай жаңалық енгізбейді.
Екінші анықтамада бір сөз екінші сөзбен алмастырылған. Бұрын В.В.Давыдов,
Д.Б.Эльконин, Л.В.Зан-ков, т.б. әдістемесі десе, қазір технологиясы дейді.
Екінші анықтамада "технология" ұғымы өндіріс саласынан педагогикаға алғаш
енген кездегі мағынасын жоғалтады.
Сондықтан үшінші анықтама дұрыс, себебі ол өндірістік технология
ұғымынажақын. Технология дегеніміз - өндірістік процесті және оның
тәсілдерін ғылыми тұрғыдан суреттеу. Технологияны педагогикада қолдану
шекарасы бар, себебі технологияның нақты мақсаты болады. Білім беруде
мақсат қою мүмкін бе? "Білім - оқыту мен тәрбие" - деген анықтамаға
сүйенсек, онда мүмкін емес. Оқыту мақсаты - оқушыны болашақтағы мамандығына
керекті іс-әрекет тәсілдеріне үйрету. Оқушының оқу материалын қалай
меңгергенін оқай тексеруге болады. Олай болса оқытуда технологияны қолдану
әбден мүмкін.
Тәрбиеде жағдай басқаша. Бұл салада технологиялық жоба арқылы керекті
қасиеттерді алу мүмкін емес деген пікірлер бар. Себебі адамға неше түрлі
жағдайлар әсер етеді. Сонымен тәрбие процесінде бір сапаны қалыптастыруды
мақсат етіп, оның тех-нологиясын жасау мүмкін емес. Ол технологияны
тексеретін нақты құралдар жоқ.
Оқыту технологиясының ерекшеліктері:
• түрлі құралдар арқылы оқушылардың білім, іскерліктерін жиі тексеру.
• үлгермеушілерді анықтау және іріктеу.
• олармен қосымша жұмыстар өткізу, материалдарды қайталау. Осы жұмыстардан
кейін оқушылардың білім, іскерліктерін тағы тексеру.
• оқушылардың жаңа материалды меңгермеу себептерін зерттеу және анықтау.
4. Оқыту процесіндегі технологиялық процесс
1. Диогностикалық құралдар арқылы оқушылардың білім, біліктілік дағдыларын
анықтап, содан кейін оларды білімдеріне қарай саралап оқытамыз.
2. Оқу материалыи меңгерту және бекіту үшін танымдық іс-әрекетті
ұйымдастыру.
Бұл бөлік педагогикада жақсы зерттелген, оған бұрын жасалған алуан түрлі
оқыту әдістемелері кіреді. Бүгінгі танда бастауыш мектептерде дәстүрлі
Л.В.ЗанковжәнеД.Б.Эльконин, В.В.Давыдов әдістемелері қолданылады.
3. Материалды меңгерудің сапасын бақылау
Егер әдістемелерде оқушылардың білімді меңгеріп және бекітуі үшін
оқушылардың танымдық іс-әрекетін ұйымдастыруға баса назар аударылса,
технологияда танымдық іс-әрекетті ұйым-дастыру және оның нәтижесін тексеру
қатар жүреді. Бұлар өзара байланысты. Олардың біреуіне жете көңіл бөлмеу,
педагогикалық жүйені бұзады. Осы көзқарасқа сүйеніп оқыту процесін сызба
түрінде былай бейнелейміз.
Білім сапасын тексеруді жеке алып қарау оны жан-жақты зерттеуге мүмкіндік
береді. Оқушылар материалды қаншалықты деңгейде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz