Педагогикалық шеберлік жэне оның әлеуметтік маңызы
Педагогикалық шеберлік жэне оның әлеуметтік маңызы
Бүгінгі қогам адамдық ресурстарды, яғни экологиялық, демографиялық жэне
элеуметтік сиякты жаһандық дағдарыстарды негізгі фактор ретінде
қарастырады. Психологтар да, педагогтарда адамның рухани интеллектуальдық,
кэсіби шығармашылықпен өзін-өзі дамытуы өмірінің әр кезеңінде эр қалай деп
көрсетеді. Мысалы: эрбір маман иесі өз мамандыгына сәйкес шығармашылық
жолдарда өзін-өзі анықтаудан кэсіби әрекет негіздерін меңгеріп, кэсіби
шеберліктің баспалдақтарымен өту арқылы кэсіби шығармашылықты жетілдІрудің
шыңына көтеріледі. Мұнда адамдағы шығармашылық кэсіби шыңына жетеді. Бұл
ретте адам шығармашылығының даму заңдылықтарын зерттейтін жаңа интерактивті-
кешенді ғылым акмеологияның алар орны ерекше. Адамтану саласының педагогика
гылымы мен практикасы үшін аса маңызды басылымдылықтары мен стратегиялық
бағыттары да осы акмеология болып табылады.
Халықаралық акмеология академиясының президенті Н.В. Кузмина
акмеологияны адам дамуының заңдылықтары, шығармашылық элеуетті
жасампаздықпен жүзеге асыруда жетістіктерге жету туралы ғылым - ретінде
тануды ұсынады. Ал, белгілі ғалым В.Н. Андреев педагогикалық акмеология
деп аталатын ғылымда адамның өмірінде жеткен табыстары мен оған бастап
апаратын ішкі мүмкіндіктер мэселесі қарастырылатындыгы атап өтіледі.
Сонымен қатар, мұғалімнің шығармашылық шыңға көтерілуі шеберлік пен
кэсібилік сияқты сатылардан тұратындығына тоқталады.
Кэсіби шеберліктің шыңына шығу туралы гылым Акмеология грек тілінен
аударғанда шың, биіктік деген мағынаны береді. Демек акмеология - шың
туралы ғылым, кемел адамның дамуы мен өмірлік эрекеті барысындағы биіктерге
шығуы туралы ілім. Акмеологияда адам өзін-өзі дамыту мен шығармашылыққа
кабілетті өзінің өмірі мен кэсіби эрекетін ұйымдастыра алатын өз эрекетінің
субъектісі ретінде қарастырылады.
Мұғалім өзінің педагогикалық эрекетінде акме жағдайға:
Шеберлік кәсібилік құзырлылық
сияқты сатылардан өтуі қажет.
Мұғалімдік еңбекті адамтану ғылымы, адамның жан дүниесі, рухани элеміне
байлай алу өнері деп түсінген ұлы педагогтар А.Дистервег, К.Д. Ушинский,
А.С. Макаренко, В.С. Сухомлинский т.б. педагогикалық шеберліктің дамуына
зор үлес қосқан. Мысалы: А.С. Макаренко мұгалім өзінің кэсіби-
шығармашылығын жүзеге асыру жолында алдымен шеберлікке жетуі тиіс деп,
шеберлік үғымын педагогикаға қатыстыра ең алғаш қолданған жэне бұл сапа
жайлы Тәрбиешінің шеберлігі - айрықша талантты қажет ететін ерекше өнер,
ол дэрігер немесе музыкантты шеберлікке үйреткендей үйрететін мамандық
деген.
Педагогикалық шеберлік сан-салалы кэсіби эрекетті жүзеге асыруды
нэтижелі ету үшін еңбексүйгіштік, балаға деген сүйіспеншілік, олардың ішкі
2
дүниесін түсіну, жобалай алу сияқты қасиеттердің болуын талап етеді. Осы
түрғыдан алып қарағанда педагогикалық шеберлік - кэсіби эрекетті жоғары
деңгейге көтеретін мүғалімнің жеке қасиеттерінің, оның білімі мен білігінің
жүйесі.
Осы мэселеге қатысты ғалымдар Ю.Б. Иванов пен Т.В. Сорокина
педагогикалық шеберліктің қүрамаларына гуманистік бағыттылық, кэсіби
білімдер, педагогикалық қабілеттер, педагогикалық техника, педагогикалық
психологияны білуді жатқызады.
Педагогикалық әрекеттің коэффициентін арттыру көп жағдайда оған өзінің
ішкі күштерін жүмылдыра алуға, өзінің психикасына эсер ете алуына
байланысты.
Педагогикалық эрекеттің шыңына апаратын келесі баспалдақ - кэсібилік.
Қоғамның жаңаруы мен қарыштап дамуы оның азаматтарының барлық саладағы
кэсібилігіне байланысты. Осы мэселені терең зерттеген А.К. Маркова
мүғалімнің кэсіби деңгейге көтерілуінің төмендегідей психологиялық
критерийлерін анықтаған. I. Объективті критерийлер.
Мүғалімнің өз мамандығына қаншалықты сәйкес элеуметтік тэжірибеге қосар
үлесі қандай екендігі. Жоғары еңбек көрсеткіші, эртүрлі мэселелерді
шығармашылықпен шеше алу біліктері т.б. жататындығын атап өтеді. II.
Субъективті критерийлер.
Адамның мамандығы қаншалықты оның табиғатына, қабілеттері мен
қызығушылықтарына сэйкес, қаншалықты ол өз ісінен қанағат табатындығымен
байланысты. Мүғалім еңбегіндегі субъективті критерийлергё кәсіби-
педагогикалық бағыттылық, кэсіптің маңыздылығын, оның қүндылығын түсіну,
маман иесі ретінде өзіне позитивті көзқарастың болуын жатқызады.
III. Нэтижелі критерийлер.
Мүғалім өз ісіне қоғам талап етіп отырған нэтижелерге қол жеткізіп отыр
ма деген мэселе түрғысынан қарастырады. Біреулер нэтиже ретінде оқушылардың
білімдерінің стандартқа сай болуын алса, енді біреулер олардың қарым-
қабілетін дамытуды алады, ал кейбіреулері оқушылардың өмірге дайындығын
басты назарда үстайды.
Осы түста өз көзқарасымызды білдіре кетсек, оқыту нэтижесі біз үшін
баланың психологиялық функцияларының жетіліп, өзінің педагогикалық ... жалғасы
Бүгінгі қогам адамдық ресурстарды, яғни экологиялық, демографиялық жэне
элеуметтік сиякты жаһандық дағдарыстарды негізгі фактор ретінде
қарастырады. Психологтар да, педагогтарда адамның рухани интеллектуальдық,
кэсіби шығармашылықпен өзін-өзі дамытуы өмірінің әр кезеңінде эр қалай деп
көрсетеді. Мысалы: эрбір маман иесі өз мамандыгына сәйкес шығармашылық
жолдарда өзін-өзі анықтаудан кэсіби әрекет негіздерін меңгеріп, кэсіби
шеберліктің баспалдақтарымен өту арқылы кэсіби шығармашылықты жетілдІрудің
шыңына көтеріледі. Мұнда адамдағы шығармашылық кэсіби шыңына жетеді. Бұл
ретте адам шығармашылығының даму заңдылықтарын зерттейтін жаңа интерактивті-
кешенді ғылым акмеологияның алар орны ерекше. Адамтану саласының педагогика
гылымы мен практикасы үшін аса маңызды басылымдылықтары мен стратегиялық
бағыттары да осы акмеология болып табылады.
Халықаралық акмеология академиясының президенті Н.В. Кузмина
акмеологияны адам дамуының заңдылықтары, шығармашылық элеуетті
жасампаздықпен жүзеге асыруда жетістіктерге жету туралы ғылым - ретінде
тануды ұсынады. Ал, белгілі ғалым В.Н. Андреев педагогикалық акмеология
деп аталатын ғылымда адамның өмірінде жеткен табыстары мен оған бастап
апаратын ішкі мүмкіндіктер мэселесі қарастырылатындыгы атап өтіледі.
Сонымен қатар, мұғалімнің шығармашылық шыңға көтерілуі шеберлік пен
кэсібилік сияқты сатылардан тұратындығына тоқталады.
Кэсіби шеберліктің шыңына шығу туралы гылым Акмеология грек тілінен
аударғанда шың, биіктік деген мағынаны береді. Демек акмеология - шың
туралы ғылым, кемел адамның дамуы мен өмірлік эрекеті барысындағы биіктерге
шығуы туралы ілім. Акмеологияда адам өзін-өзі дамыту мен шығармашылыққа
кабілетті өзінің өмірі мен кэсіби эрекетін ұйымдастыра алатын өз эрекетінің
субъектісі ретінде қарастырылады.
Мұғалім өзінің педагогикалық эрекетінде акме жағдайға:
Шеберлік кәсібилік құзырлылық
сияқты сатылардан өтуі қажет.
Мұғалімдік еңбекті адамтану ғылымы, адамның жан дүниесі, рухани элеміне
байлай алу өнері деп түсінген ұлы педагогтар А.Дистервег, К.Д. Ушинский,
А.С. Макаренко, В.С. Сухомлинский т.б. педагогикалық шеберліктің дамуына
зор үлес қосқан. Мысалы: А.С. Макаренко мұгалім өзінің кэсіби-
шығармашылығын жүзеге асыру жолында алдымен шеберлікке жетуі тиіс деп,
шеберлік үғымын педагогикаға қатыстыра ең алғаш қолданған жэне бұл сапа
жайлы Тәрбиешінің шеберлігі - айрықша талантты қажет ететін ерекше өнер,
ол дэрігер немесе музыкантты шеберлікке үйреткендей үйрететін мамандық
деген.
Педагогикалық шеберлік сан-салалы кэсіби эрекетті жүзеге асыруды
нэтижелі ету үшін еңбексүйгіштік, балаға деген сүйіспеншілік, олардың ішкі
2
дүниесін түсіну, жобалай алу сияқты қасиеттердің болуын талап етеді. Осы
түрғыдан алып қарағанда педагогикалық шеберлік - кэсіби эрекетті жоғары
деңгейге көтеретін мүғалімнің жеке қасиеттерінің, оның білімі мен білігінің
жүйесі.
Осы мэселеге қатысты ғалымдар Ю.Б. Иванов пен Т.В. Сорокина
педагогикалық шеберліктің қүрамаларына гуманистік бағыттылық, кэсіби
білімдер, педагогикалық қабілеттер, педагогикалық техника, педагогикалық
психологияны білуді жатқызады.
Педагогикалық әрекеттің коэффициентін арттыру көп жағдайда оған өзінің
ішкі күштерін жүмылдыра алуға, өзінің психикасына эсер ете алуына
байланысты.
Педагогикалық эрекеттің шыңына апаратын келесі баспалдақ - кэсібилік.
Қоғамның жаңаруы мен қарыштап дамуы оның азаматтарының барлық саладағы
кэсібилігіне байланысты. Осы мэселені терең зерттеген А.К. Маркова
мүғалімнің кэсіби деңгейге көтерілуінің төмендегідей психологиялық
критерийлерін анықтаған. I. Объективті критерийлер.
Мүғалімнің өз мамандығына қаншалықты сәйкес элеуметтік тэжірибеге қосар
үлесі қандай екендігі. Жоғары еңбек көрсеткіші, эртүрлі мэселелерді
шығармашылықпен шеше алу біліктері т.б. жататындығын атап өтеді. II.
Субъективті критерийлер.
Адамның мамандығы қаншалықты оның табиғатына, қабілеттері мен
қызығушылықтарына сэйкес, қаншалықты ол өз ісінен қанағат табатындығымен
байланысты. Мүғалім еңбегіндегі субъективті критерийлергё кәсіби-
педагогикалық бағыттылық, кэсіптің маңыздылығын, оның қүндылығын түсіну,
маман иесі ретінде өзіне позитивті көзқарастың болуын жатқызады.
III. Нэтижелі критерийлер.
Мүғалім өз ісіне қоғам талап етіп отырған нэтижелерге қол жеткізіп отыр
ма деген мэселе түрғысынан қарастырады. Біреулер нэтиже ретінде оқушылардың
білімдерінің стандартқа сай болуын алса, енді біреулер олардың қарым-
қабілетін дамытуды алады, ал кейбіреулері оқушылардың өмірге дайындығын
басты назарда үстайды.
Осы түста өз көзқарасымызды білдіре кетсек, оқыту нэтижесі біз үшін
баланың психологиялық функцияларының жетіліп, өзінің педагогикалық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz