ПРОШЕНДІ НАСОСТАР
ПРОШЕНДІ НАСОСТАР
Жұмыс істеу принципі және түрлері. Прошенді насостың ең жай тәсімі 3.10
– суретте көсетілген. Насостың білігі электр қозғалғыш арқылы айналады
да, кривошивті – шатунды механизм 6 жәрдемімен поршень 1 цилиндр 2
ішінде ілгерілі- кейінді жылжиды. Поршеннің сол шеткі күйіне жылжығанда
цилиндр ішінде вакуум пайда болады. Осының салдарынан сору клапан 4
көтеріліп ашылады да, сұйық сору құбыры 3 арқылы цилиндрге кіріп,
поршень сонмен жылжиды. Поршеннің оңнан солға қарай жылжығанда цилиндр
ішінде қысым пайда болады. Соның салдарынан сору клапаны 4 жабылып
айдау клапаны 5 ашылады. Сұйық айдау клапаны арқылы айдау құбырына
ығыстырылып шығарылады.
Сонымен поршенің көптеген ілгерілі – кейінді қозғалысының нәтижесінде
сұйық кезекпен 3 құбырмен сорылады, ал 8 құбырмен айдалады:
поршеннің оңға қарай қозғалысында сұйық срылады, ал солға қарай
қозғалысында сұйық айдалды. Поршенің 2 рет жасған жолында сұйық бір рет
сорылып, бір рет айдалады. Сұйықтың айдау құбырындағы қозғалысыны
бірқалыптыға жақындату және гидравликалық соққыны азайту үшін ауалы
қалпақ.
Поршенің екі шеткі күйлерінің араласады.
Кривошиптің бір рет айналғандағы немесе поршеннің екі жолындағы сору
және айдау санына айланысты поршенді насостар жай және екі әрекеті
болып бөлінеді. Поршенді насостардың жалпы түрлері: классификациясы 3.1.-
кестеде көрсетілген:
Кесте 3.1.
Поршенді насостыңП айналу мин Q, м3сағ Р. мПа
түрі
Айналу санына байланысты
Жай жүруші 40-60
Нормалды 60-120
Тез жүруші
Өнімділігі бойынша
Аз өнімділікті 15-ке дейін
Орта өнімділікті 15+60
Көп өнімділікті 60, бірақ 150
ден аз
Поршенді насостыңП айналу сан Q, м3сағ Р. мПа
түрі
Қысымға байланысты
Төмен қысымды 1-ге дейін
Орта қысымды 1-2
Жоғары қысымды 2
Поршенді насостар цилиндрдің орналасуына байланысты горизонтальды және
тік вертикалды болады. Поршеннің конструкциясына құрылысына байланысты
насостар поршенді және плунжерлі болып бөлінеді.
3.11 – суретте жай әрекеті плунжерді насостың жұмыс істеу принципі
көрсетілген. Мұнда поршенің ролін плунжер 1 атқарады. Ол цилиндр 2
ішінде ілгерілі – кейінді қозғалады. Мұндай насостар цилиндрдің ішкі
бетін өте таза өңдеуді қажет етпейді және ластанған, тұтқыр сұйықтарды
тасымалдауда пайдаланылады. Химия өнеркәсібінде плунжерлі насостар жиі
қолданылады.
Жай әрекетті насостарға қарағанда екі әрекеті поршенді және
плунжерлі насостардың сұйықты беруі ыңғайлау болады. Екі әрекетті
горизонталь плунжерлі насосты екі жай насостан құралған деп
қарастыруға болады. 3.12-сурет.. Бұл насоста екі сору және екі айдау,
яғни барлығы төрт клапандары болады.
Плунжер 1 оңға қрай жалжығанда сұйық цилиндрдің 2 сол жағына
клапан 3 арқылы сорылады және сонымен бірге бір кезде цилиндрдің оң
жағынан айдау клапан 6 арқылы тегеурінді құбырға беріледі:
Поршен кері қарай жүргенде сору цилиндрдің оң жағынан сору клапаны
4 арқылы, ал айдау – сол жағынан айдау клапан 5 арқылы беріледі.
Сонымен, екі әрекетті насостарда сұйықты сору және айдау поршеннің
әр жолында болады, сондықтан мұндай насостардың өнімділігі жай
әрекетті насосқа қарағанда көп болады және сұйық біркелкі беріледі. Үш
әрекетті триплекс насостарда сұйықтың берілуі екі әрекетті насосқа
қарағанда біркелкілеу болады.
Өнімділік. Поршенді насостардың теориялық шығынсыз өніміділігі
поршеннің уақыт бірілігінде ығыстырған көлеміне тең. Жай әрекетті
насостар үшін:
Q=FSn (3.28)
Мұнда F – поршеннің плунжердің көлденең қимасының ауданы м2:
S – поршеннің жолы м; n – кривошипті – шатунды механизмнің айналу
саны, айн.с.
Екі әрекетті насоста кривошипті – шатунды механизмнің бір
айналғанында, цилиндрдің сол жағынан сорып айдалған сұйықтың көлемі –
Fs, ал оң жағындағы – (F-S)S болады. Мұнда S – штоктың көлденең қима
ауданы. Сонымен екі әеркетті поршенді насостың өнімділігі:
Q- [FS+(F-S)S]n=(2F-S)Sn (3.29)
Насостың клапандары сальниктері және құбырлардың жалғанған
жерлеріндегі саңлаулар арқылы сұйық ағып шығындалады. Сондықтан насостың
нақты өніміділігі теориялық өнімідіктен кем болады.
Qn=Т ... жалғасы
Жұмыс істеу принципі және түрлері. Прошенді насостың ең жай тәсімі 3.10
– суретте көсетілген. Насостың білігі электр қозғалғыш арқылы айналады
да, кривошивті – шатунды механизм 6 жәрдемімен поршень 1 цилиндр 2
ішінде ілгерілі- кейінді жылжиды. Поршеннің сол шеткі күйіне жылжығанда
цилиндр ішінде вакуум пайда болады. Осының салдарынан сору клапан 4
көтеріліп ашылады да, сұйық сору құбыры 3 арқылы цилиндрге кіріп,
поршень сонмен жылжиды. Поршеннің оңнан солға қарай жылжығанда цилиндр
ішінде қысым пайда болады. Соның салдарынан сору клапаны 4 жабылып
айдау клапаны 5 ашылады. Сұйық айдау клапаны арқылы айдау құбырына
ығыстырылып шығарылады.
Сонымен поршенің көптеген ілгерілі – кейінді қозғалысының нәтижесінде
сұйық кезекпен 3 құбырмен сорылады, ал 8 құбырмен айдалады:
поршеннің оңға қарай қозғалысында сұйық срылады, ал солға қарай
қозғалысында сұйық айдалды. Поршенің 2 рет жасған жолында сұйық бір рет
сорылып, бір рет айдалады. Сұйықтың айдау құбырындағы қозғалысыны
бірқалыптыға жақындату және гидравликалық соққыны азайту үшін ауалы
қалпақ.
Поршенің екі шеткі күйлерінің араласады.
Кривошиптің бір рет айналғандағы немесе поршеннің екі жолындағы сору
және айдау санына айланысты поршенді насостар жай және екі әрекеті
болып бөлінеді. Поршенді насостардың жалпы түрлері: классификациясы 3.1.-
кестеде көрсетілген:
Кесте 3.1.
Поршенді насостыңП айналу мин Q, м3сағ Р. мПа
түрі
Айналу санына байланысты
Жай жүруші 40-60
Нормалды 60-120
Тез жүруші
Өнімділігі бойынша
Аз өнімділікті 15-ке дейін
Орта өнімділікті 15+60
Көп өнімділікті 60, бірақ 150
ден аз
Поршенді насостыңП айналу сан Q, м3сағ Р. мПа
түрі
Қысымға байланысты
Төмен қысымды 1-ге дейін
Орта қысымды 1-2
Жоғары қысымды 2
Поршенді насостар цилиндрдің орналасуына байланысты горизонтальды және
тік вертикалды болады. Поршеннің конструкциясына құрылысына байланысты
насостар поршенді және плунжерлі болып бөлінеді.
3.11 – суретте жай әрекеті плунжерді насостың жұмыс істеу принципі
көрсетілген. Мұнда поршенің ролін плунжер 1 атқарады. Ол цилиндр 2
ішінде ілгерілі – кейінді қозғалады. Мұндай насостар цилиндрдің ішкі
бетін өте таза өңдеуді қажет етпейді және ластанған, тұтқыр сұйықтарды
тасымалдауда пайдаланылады. Химия өнеркәсібінде плунжерлі насостар жиі
қолданылады.
Жай әрекетті насостарға қарағанда екі әрекеті поршенді және
плунжерлі насостардың сұйықты беруі ыңғайлау болады. Екі әрекетті
горизонталь плунжерлі насосты екі жай насостан құралған деп
қарастыруға болады. 3.12-сурет.. Бұл насоста екі сору және екі айдау,
яғни барлығы төрт клапандары болады.
Плунжер 1 оңға қрай жалжығанда сұйық цилиндрдің 2 сол жағына
клапан 3 арқылы сорылады және сонымен бірге бір кезде цилиндрдің оң
жағынан айдау клапан 6 арқылы тегеурінді құбырға беріледі:
Поршен кері қарай жүргенде сору цилиндрдің оң жағынан сору клапаны
4 арқылы, ал айдау – сол жағынан айдау клапан 5 арқылы беріледі.
Сонымен, екі әрекетті насостарда сұйықты сору және айдау поршеннің
әр жолында болады, сондықтан мұндай насостардың өнімділігі жай
әрекетті насосқа қарағанда көп болады және сұйық біркелкі беріледі. Үш
әрекетті триплекс насостарда сұйықтың берілуі екі әрекетті насосқа
қарағанда біркелкілеу болады.
Өнімділік. Поршенді насостардың теориялық шығынсыз өніміділігі
поршеннің уақыт бірілігінде ығыстырған көлеміне тең. Жай әрекетті
насостар үшін:
Q=FSn (3.28)
Мұнда F – поршеннің плунжердің көлденең қимасының ауданы м2:
S – поршеннің жолы м; n – кривошипті – шатунды механизмнің айналу
саны, айн.с.
Екі әрекетті насоста кривошипті – шатунды механизмнің бір
айналғанында, цилиндрдің сол жағынан сорып айдалған сұйықтың көлемі –
Fs, ал оң жағындағы – (F-S)S болады. Мұнда S – штоктың көлденең қима
ауданы. Сонымен екі әеркетті поршенді насостың өнімділігі:
Q- [FS+(F-S)S]n=(2F-S)Sn (3.29)
Насостың клапандары сальниктері және құбырлардың жалғанған
жерлеріндегі саңлаулар арқылы сұйық ағып шығындалады. Сондықтан насостың
нақты өніміділігі теориялық өнімідіктен кем болады.
Qn=Т ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz