Психология пәні туралы ілім

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Психология пәні
Психологтя жануар мен адам жанының пайда боуы, даму және қалыптасу
заңдылықтарды зерттейтін ғылым. Жан құбылстары бізді қоршап тұрған сыртқы
дүние заттары мен нәрселерінің мидағы әр түрлі бейнелері болып табылады.
Түйсік, елес, ой, сезім, тілек, қабілет, қызығу, мінез т. б . – осындай
бейнелер түрінде көзімізге өз тәжірибемізден жақсы мәлім, тілімізде жиі
қолданнатын сөздер. Бұлардың мән – мағынасы мен заңдылқтарын жантану дейтін
ғылым арқылы танып – біліп, ұғынуға болады. Жантану(психология) термині
гректің екі сөзінен тұрады. Оның біріншісі, псюхе қазақша ( жан) ,
екіншісі, логос (қазақшасы – сөз, ілім – білім) сөйтіп, бұл сөз жан
туралы ілім дейтін түсінікті білдіреді. Бірақ психологияны қысқа түрде
жан туралы ілім деп айта салмай, өз алдында крделі заңдылқтары бар, дербес
тәжірибеге сүйенген ғылым деп ұғынуымыз қажет.
Адамның жан дүниесінің күрделі ағымын дұрыс аңғару үшін алдымен оларды
белгілі жүйаеге топтастыруымыз керек. Кісінің жан сыры, яғни ғылым тілімен
айтқанда, оның психикасы бір – бірімен тығыз байлансты үш отпқа бөлінеді.
Олардың бірі – психикалық процестер, екінші бір тобы - психикалық кейіп
немесе қалып, ал үшіншілері – кісінің жеке – дара қасиеттері немесе
өзгешеліктері деп аталады.
Психиканы материялистік және идеалистік тұрғыдан түсіну.
Сонау ерте замандарда – ақ адам ( айнала қоршаған табиғаи, адамдар , әр
алуан заттар) және затсыз, дерексіз (әр түрлі адамдар мен заттардың
бейнелері, оларды еске алу, көңіл күйі) түсініксіз тілсім құбылстар
болатындығына назар аударған. Бұл жұмбақ құбылстарды дұрыс түсінуге,
олардың табиғаты мен пайда болу себептерін ашуға мүмкіндігі болған соң ,
адамдар оларды қоршаған ақиқаит дүниеге тәуелсіз, өз бетінше өмір сүретін
деп санай бастады. Осылайша тән мен жан, материя мен психка болмыстардың
бөлектігі жөніндегі тошылаулар пайда болады. Бұл тошылаулар принципті түрде
кереғар, бірін – бірі жоққа шығаратын философиялық екі бағыт:
Материализым және идеализм болып қалыптасты .
Материализым мен идеализмнің арасында осыдан екі мың жылдан астам уақыт
бұрын басталаған тартыс қазірде жүріп жатыр . бұл ретте мынаны естен
шығармаған жөн, егер иеализмнің пйда болуын адамдардың білім дәрежесінің
төмендігінен деп түсіндіруге болатын болса, ал оның күні бүгінге дейін
сақталуы таптық қарама – қайшылқтардан, езуші таптың идеализмді өзінің
билеп – төстеу жағыдайын негіздеуге және нығайтуға пайдалану тлпынысынан
туады. Адамзат таризының бүкіл бойында идеализм кертартпалық, ескілік
философиясы болып келеді және солай болып та отыр.
Психикалық құбылстарды идеалистік тұрғыдан түсінудің мәні психиканың
материядан тыс, өз бетінше өмір сүретін болмыс ретінде қаралатындығында
болып табылады. Психика – тәнсіз, татериялсыз негіздердің – обсолютті
рухтың, идеяның көрініс беруі, - дейді идеалистер. Тарихи жағдайларға
байлансты идеализм өз ұсқынын өзгертеді, бүркемелене түседі, бірақ мәні
өзгермей өз қалпында қалады.
Психиканы материалистік тұрғыдан түсінудің идеализмге қарама – қарсылығын
психиканың материядан шығатын екінші кезекті құбылыс, ал материяның бірінші
кезекті, субстрат, психиканың иесі ретінде қаралатындығында.
Материяның бірінші және психиканың екінші кезекті екендігін психиканың
материяның дамуының белгілі бір кезеңінде ғана пайда болатындығымен нанмды
дәлелдеуге болады. Жер бетінде психиканың ие тіршілік иелері пайда болғанға
дейін жасы миллиардтаған жылдармен есептелетін өлі табиғат болған. Алғашқы
тіршілік иелерінің өзі бұдан бірнеше миллиондаған жылдар бұрын ғана пайда
болған.
жер бетінде, - деп жазды В. И. Ленин, - ешқандай адам, жалпы айтқанда,
тіпті, ешқандай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.