Психология жөнінде ғылыми-зерттеу жүргізуде эксперименттік әдіс

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе:

Психологиялық эксперимент

Негізгі бөлім

1.Эксперимент түрлері

2.Зертханалық эксперимент

3.Рейтинг және өзін-өзі бағалау әдісі

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Психология жөнінде ғылыми-зерттеу жүргізуде эксперименттік әдіс кеңінен
қолданылады. Эксперименттік әдістің артықшылығы, бізге керекті үрдіс пен
құбылыс қашан көрінеді деп күтіп отырудың қажеті жоқ. Эксперимент жасағанда
психикалық үрдістерді неғұрлым дәлме-дәл көрсететін олардың уақытын, өту
шапшаңдығын т.б. өлшейтін арнаулы аспаптар, аппараттар қолданылады
Эксперимент - психологиялық деректердің ашылуына жағдайлар жасау мақсатында
зерттеушінің сыналушы адамның не топтың іс- әрекетіне белсенді араласуы
Педагогикалық эксперимент – алдын ала зерттеу мақсаты белгілі, оқыту мен
тәрбиелеудің тиімді әдіс-тәсілдерін, формалары мен мазмұнын тексереді. Егер
педагогикалық экспериментті зерттеушінің өзі жүргізсе, онда белсенді
эксперимент, ал оның орнына басқа адам жүргізсе, онда енжарлы эксперимент
деп аталады. Егер мәнді педагогикалық құбылыстар зерттелсе, онда
констанция, ал егер болжам тексерілсе, онда нақтылаушы не тексеруші, егер
констанция және теориялық зерттеуден кейін жаңа педагогикалық құбылыстармен
ақиқаттар тексеріледі, бұл қалыптастырушы эксперимент деп аталады.
Психология жөнінде ғылыми-зерттеу жүргізуде эксперименттік әдіс кеңінен
қолданылады. Эксперименттік әдістің артықшылығы, бізге керекті үрдіс пен
құбылыс қашан көрінеді деп күтіп отырудың қажеті жоқ. Эксперимент жасағанда
психикалық үрдістерді неғұрлым дәлме-дәл көрсететін олардың уақытын, өту
шапшаңдығын т.б. өлшейтін арнаулы аспаптар, аппараттар қолданылады.
Эксперименттің екі түрі бар: лабораториялық және табиғи. Лабораториялық
экспериментті алғашқы рет В. Вундт, Лейпциг қаласында 1879 жылы жүргізді.
Лабораториялық эксперимент, мысалы, балалар зейінінің қасиеттерін,
сезгіштік қасиеттерін, ақыл-ойының даму деңгейін, белгілі мамандыққа
икемділігін анықтайтын құрал-жабдықтарды қолдана отырып, арнайы
жабдықталған орындарда өткізіледі. Табиғи экспериментті психологияға 1910
жылы А. Ф. Лазурский енгізді. Табиғи эксперимент бойынша психологиялық
зерттеулер адамның өмір тіршілігіндегі үйреншікті жағдайына сәйкес
жүргізіледі. Кейбір жағдайларда бұл әдіс психологиялық және педагогикалық
эксперимент деп те аталады. Психологиялық-педагогикалық зерттеулер бойынша
әр түрлі жас кезеңдерінде адамның қалыптасуы қарастырылады. Әр түрлі
кезеңдерге сәйкес зерттеу арқылы түрлі жастағылардың айырмашылықтары шартты
түрде алынған белгілерге негізделеді.

М.КГоршков пен Ф.Э.Шереги экспериментті зерттеулерге ұсынылатын жалпы
кейбір ортақ талаптарға нұсқайды. Экспериментті зерттеулердің тиімділігі
сол талаптардың жүзеге асырылуына тәуелді келеді:
Экспериментшінің құрастырған экспериментті жағдайлардың жүйесі обьективті
ақиқат жағдайларының болжалды көзделген жүйесіне сәйкес келуі тиіс.
Экспериментті жүйенің жағдайы мен құрылымы болжалды тіркелген табиғи
жүйенің, яғни шынайы қоғамдық немесе психикалық өмірлік процестің
жағдайлары мен құрылымына сәйкес елуі тиіс, өйткені эеспериментті
зерттеулердің көмегімен шынайы өмірлік үрдістегі себептер мен салдардың
қатынастарын, яғни табиғи жағдайларда қалай тіршілік ететіндерін ашу қажет.
Экспериментті зерттеулердің нәтижелері көбінде табиғи үрдістерге
алмастырылуы тиіс.
Экспериментті жүйенің жақсы басқарылатын жағдайлары болуы тиіс. Негізгі
себеп ретінде ұсынылатын арнайы экспериментті фактор басқа жағдайлардың
арасынан салыстырмалы шеттетілуі тиіс. Экспериментті жағдаяттың
салыстырмалы жағдайлары белгілі бір дәрежеде қадағалануы тиіс, яғни
стандартты да тұрақты деп есептелінуі тиіс. Сол жағдайлардың басқарылу
(қадағалану) дәрежесіне экспериментті зерттеуді орындалынуы мен нақтылығы
біршімі тәуелді болады.
3. Экспериментті қатысудың нәтижесі бақылауға қолайлы
болуы тиіс. Мүмкіндігінше экспериментті фактордың негізінде туындаған
кейбір эффектілерді (белгілердің, мінез-құлықтың өзгеруі) тіркей білу
қажет. Өлшеуші құралдар белгілердің немесе мінез-құлықтың аздаған
өзгерітерінің өзін де көрсететіндей құрасытырылуы қажет .

Эксперименттің түрлері және экспериментті топтарды іріктеу әдістері.

Эксперименттер экспериментті жағдайдың сипаты әрі жорамалдарды дәлелдеудің
қисынды құрылымы бойынша ерекшелінеді.

Экспериментті жағдайдың сипаты бойынша эксперименттер далалық және
лабораториялық деп бөлінеді. Далалық экспериментте обьект (топ) қызмет
етуінің үйреншікті жағдайларында (мәселен, жұмыс орнында, сабақта және
т.с.с.) болады. Сондай-ақ, топ мүшелері өздерінің экспериментке
қатысатындары жөнінде хабардар болуы да болмауы да мүмкін. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.