Кедейшілік әлеуметтік феномен ретінде жан-жақты әрі кешенді түрде зерттеуді қажет ететін проблема

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тулеев Жумахан Мирзашевичтің 22.00.04 - әлеуметтік құрылым, әлеуметтік
институттар мен процестер мамандығы бойынша социология ғылымдарының
кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындаған Қазақстандағы кедейлердің
әлеуметтік құрылымы және кедейшілікті төмендету жолдары (социологиялық
талдау) тақырыбындағы диссертациясына ресми оппоненттің

ПІКІРІ

1.Зерттеу тақырыбының өзектілігі және оның жалпы ғылыми және жалпы
мемлекеттік бағдарламалармен (практиканың және ғылым мен техника дамуының
сұраныстарымен) байланысы.
Кедейшілік қай кезеңде болмасын көкейтесті проблемалардың қатарынан
саналып келеді, әсіресе, қазіргі кезде бұл аса өткір қойылып отырған
мәселе. Біздің еліміз нарықтық экономикалық қатынастарға көшкеннен кейін,
қоғамның әлеуметтік құрылымында көптеген өзгерістер орын алды. Әлеуметтік
стратификациялық процестер қарқынды түрде жүріп, аталмыш проблема күрделене
түсті. Соңғы кездері ғаламдық деңгейде орын алған қаржылық-экономикалық
дағдарыс та бұл мәселеге өзінің салқынын тигізбей қоймады.
Бүгінгі күні дүниежүзінде жарты миллиард адам кедейшілікте өмір
сүруде және олардың саны жыл сайын бірнеше миллион адамға көбеюде. Өкінішке
орай, Қазақстан да бұл үрдістен тысқары қалып отырған жоқ. Жақында Саяси
шешімдер институтының еліміздің он алты қаласында жүргізген зерттеулерінің
нәтижесі бойынша халықтың жартысынан көбінің жоқшылықта өмір сүріп
отырғандығы анықталды. Соған сәйкес, кедейшіліктің деңгейін төмендету
Қазақстан Республикасының қазіргі таңдағы әлеуметтік саясатының негізгі
бағыттарының бірі болып табылады.
Кедейшілік әлеуметтік феномен ретінде жан-жақты әрі кешенді түрде
зерттеуді қажет ететін проблема. Сондықтан, ізденуші Ж.М. Тулееевтің
аталмыш диссертациялық жұмысы қазіргі күннің өзекті проблемаларының біріне
арналған және қоғам талабына сай зерттеу жұмысы екендігін айта кеткен жөн.
Кедейшілікті зерттеу кез-келген әлеуметтік теңсіздікті зерттеу мәселесінде
маңызды орын алады.
Қоғамның барлық мүшелерінің және барлық әлеуметтік топтардың, жіктердің
өмір сүру деңгейін ұдайы жақсартуда, жоғарыда атап көрсеткеніміздей,
аталған бағыттағы мемлекет саясатын жетілдіру жолдарын анықтау мен оларды
жүзеге асыру ғылыми тұрғыдан негіздеулерді қажетсініп отырғандығы анық.
Сондықтан, осы бағыттағы жұмыстарды жүйелі түрде іске асыру үшін және
кедейшілікпен пәрменді күрес жүргізу үшін ғылыми дәлелденген тұжырымдамалық
негіздер қажет-ақ.
Қазіргі таңда кедейшіліктің әлеуметтік құрылымын және әлеуметтік
бейнесін қарастырып, әлеуметтік зерттеулер жүргізу әрбір мемлекет, қоғам
үшін маңызды. Бұл қоғамның әлеуметтік-саяси тұрақтылығын айқындайтын
факторлармен де байланысты.
Қазақстанның әрбір өңіріне кедейшіліктің өзіндік деңгейі мен сипаты
тән.
Кедейшіліктің әлеуметтік бейнесін анықтау, талдаулар барысында оның
зерттелу тарихына, кедейшілікті өлшеу мен зерттеудің негізгі
тұжырымдамаларына назар аудару кедейшіліктің түрлі деңгейлерін басынан
өткеріп отырған әлеуметтік-территориялық елді мекендердегі кедейшілік
себептерін анықтауға, онымен күресу жолдарын жетілдіруге, жалпы алғанда,
кедейшіліктің әлеуметтік құрылымын өзгертуге бағытталған әрекеттерге алып
келетіндігі сөзсіз.
Міне, сондықтан да осы мәселенің қойылуы және жан-жақты зерттелуі,
ғылыми негізделген шешімдер қабылдау жолдарын айқындай түсу оның өзекті
проблема екендігін айғақтай түседі.
Осы орайда, Ж.М.Тулеевтің диссертациялық жұмысы өз уақытында
орындалған, тәжірибелік маңызы бар еңбек деп есептейміз. Сонымен бірге,
әлеуметтік мемлекет және азаматтық қоғам қалыптастырудың айқын жолын
таңдаған біздің еліміздегі басты әлеуметтік проблеманың біріне
арналғандықтан, теориялық-тәжірибелік тұрғыдан маңызды саналады және жалпы
ғылыми және жалпы мемлекеттік бағдарламалармен сәйкес келетін ғылыми жұмыс
болып табылады.
2. Диссертацияларға қойылатын (Ғылыми дәрежелер беру ережелерінің 9, 10
тармағында және ғылыми қызметкерлердің тиісті мамандықтарының
төлқұжаттарында) талап деңгейіндегі ғылыми нәтижелері.
Диссертациялық жұмыста Қазақстан Республикасындағы кедейшілік
әлеуметтік феномен ретінде қарастырылып, төменгі таптың әлеуметтік
құрылымына, кедейшіліктің ұлттық, аймақтық ерекшеліктеріне, оны туындататын
себептерге әлеуметтану ғылымы тұрғысынан кешенді түрде зерттеулер
жүргізіліп, осы талдаулар мен сараптаулар нәтижесінде төмендегідей
теориялық және практикалық ғылыми нәтижелерге қол жеткізілген:
1-нәтиже. Қоғамдық ғылымдардағы адамзаттың даму тарихындағы
кедейшілікке қатысты теориялар мен тұжырымдамалардың мазмұны және алуан
түрлілігі талданып, олардың қазіргі Қазақстан қоғамындағы әлеуметтік
ақиқатта алар орны және әлеуметтік дамуға ықпалы анықталған;
2-нәтиже. Кедейшіліктің пайда болу себептері заңды әлеуметтік құбылыс
ретінде нақтыланып, оның ерекше әсері, нақты Қазақстан жағдайындағы оның
мәні және жай-күйі сарапталған;
3-нәтиже. Қазақстан Республикасының түрлі аймақтарындағы кедейлердің
саны, қоғамның әлеуметтік құрылымындағы олардың орны, әлеуметтік ортаға
тигізетін ықпалы ашып көрсетілген;
4-нәтиже. Көп ұлтты Қазақстан қоғамындағы кедей топтардың ұлттық
ерекшеліктері, өмір салты, салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарына талдау
жасалған;
5-нәтиже. Қазақстандағы кедейшілікті төмендетудің механизмдері
мемлекеттің жол картасы бағдарламасының негізінде қарастырылып, соған
сәйкес тиісті шаралар мен оны шешудің қайшылықты тұстары зерделеніп,
жетілдірілу жолдары қарастырылған;
6-нәтиже. Қазақстандағы әлеуметтік саясатты оңтайландыруға және
кедейшілікпен күрестің мемлекеттік бағдарламасын жетілдіруге байланысты
бірқатар теориялық-қолданбалы ұсыныстар мен тұжырымдар жасалған.
3. Ізденушінің диссертацияда тұжырымдалған әрбір нәтижесінің, тұжырымдары
мен қорытындыларының негізделуі және шынайылық дәрежесі.
Зерттеу жұмысындағы диссертанттың қол жеткізген нәтижелері шынайы және
дәйекті деректермен негізделген. Зерттеуші әлеуметтанудың және басқа да
әлеуметтік-гуманитарлық ғылым салаларының ғылыми әдіс-тәсілдерін ұтымды
пайдаланып, алынған нәтижелердің әрқайсысының негізделуіне және
шынайылығына қол жеткізе білген. Енді осы нәтижелердің негізділігі мен
шынайылық дәрежесін былайша көрсетеміз:
Бірінші нәтиже. Алыс-жақын шетелдік және отандық ғылыми әдебиеттердегі
теориялар мен тұжырымдамаларға талдау жасалып, Қазақстандағы кедейлер
әлеуметтік категориясының әлеуметтік құрылымдағы орнын, елдегі
кедейшіліктің орын алып отырған түрлерін нақты деректермен дәлелдеген. Бұл
тұрғыдан алғанда диссертант жүйелік талдау әдісін және тарихи әдістерді
пайдаланып өзінің ғылыми қорытындыларының негізділігін ашып көрсеткен.
Екінші нәтиже. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі Қазақстан қоғамындағы
кедейшіліктің пайда болу себептерін қоғамның даму аспектілерімен
байланыстырып, нақты әлеуметтанулық зерттеулермен негіздеген.
Үшінші нәтиже Қазақстанның әр түрлі өңірлеріндегі кедей топтардың
табысы мен шығындары, білім деңгейі, мамандығы сияқты әлеуметтік
өлшемдерін анықтап, салыстыру арқылы дәлелденген.
Төртінші нәтиже – Оңтүстік өңірдегі кедейлердің түрлі әлеуметтік
жіктерінің әлеуметтік көңіл-күйіне әсер ететін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.