Семинар сабақтарда пәннің мазмұны бойынша проблемалық оқыту принципін іске асыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қ.А.ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ТАРИХ-ПЕДАГОГИКА ФАКУЛЬТЕТІ

ЖАЛПЫ ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ЭТНОПЕДАГОГИКА КАФЕДРАСЫ

БЕКІТЕМІН
Факультет деканы, т.ғ.к.,
профессор К.Жетібаев

Хаттама № 1 “_3” . 09. 2012 ж

Оқытудың белсенді әдістерін есепке алып лекция, практикалық, семинарлық,
лабораториялық сабақтардың тақырыптық жоспарларын құруға арналған
әдістемелік нұсқау.
Үлгі үшін (оқу формалары ерекшеліктерін есепке алу)

Түркістан

Әдістемелік нұсқау жоғары оқу орнындағы (5В010300— Педагогика және
психология) мамандығы студенттеріне арналады. Бұл нұсқау оытудың белсенді
әдістерін есепке алып лекция, практикалық, семинарлық, лабораториялық
сабақтардың тақырыптық жоспарларын құруға арналған арналған
Үлгі үшін (оқу формалары ерекшеліктерін есепке алу)

Нұсқау № 1 хаттама 01 09. 2012 ж. Мәжілісінде талқыланды.

Кафедра меңгерушісі: п.ғ.к. аға оқытушы
А.Рысбекова

Нұсқау № 1 хаттама 3 қыркүйек 2012ж ОӘК-де қаралып, мақұлданды.

Оқу әдістемелік кеңес төрайымы:
п.ғ.к., доцент.м.а __________
Ү.Мелдебекова

Әдістемелік нұсқау дайындаған: п.ғ.к., доцент Д Кішібаева
Оқытушы: Айнақбаев
Б

“Жалпы педагогика және этнопедагогика” кафедрасы

Лекция, семинар, лабораториялық сабақтар.

Жоғары оқу орындарында кеңінен тараған оқыту формаларын қарастырайық-
лекция және семинар сабақтар.
Лекция. Кез келген лекцияның жалпы құрылымдық тірекшесі-тақырыпты
дұрыс қою ойластыру, лекция жоспарын өз бетінше жұмыс істеуге арналған
әдебиеттерді ұсыну, сосын берілген жоспарды лекция барысында қатаң сақтау.
Лекция оқуға қойылатын негізгі талаптар:
- берілген ақпардың жоғары ғылыми деңгейде болуы, оның дүниетанымдық
маңызы;
- әдісстемелік жағынан өңделген, көлемді нығыз жүйеленген жаңа ғылыми
ақпар;
- айтылған пікірлердің дәлелді болуы;
- келтірілген мысалдар мен фактілердің, құжаттардың қажетті мөлшерде болуы;
- айтылған ойдың түсініктілігі, тыңдаушылардың ойлау қабілетін арпттыру,
қарастырылған мәселе бойынша өз бетінше жұмыс істеуге арналған сұрақтар
қою;
- қойылған мәселені шешуге айтылған әртүрлі көзқарастарды сараптау;
- негізгі ойды бөліп алу, қорытындыларды тұжырымдау;
- аудиториямен педагогтік байланыс жасап, дидактикалық материалдар мен
техникалық құралдарды пайдалана білу.
- негізгі ойды бөліп алу, қорытындыларды тұжырымдау;
- аудиториямен педагогтік байланыс жасап, дидактикалық материалдар мен
техникалық құралдарды пайдалана білу.
- негізгі материалдар текст-конспект, блок-сызба, кесте, графиктерді
пайдалану.

Лекцияның бірнеше түрі болады:

1. Кіріспе лекция-берілген курс бойынша жұмыс жүйесі жайлы және осы пән
жөнінде алғашқы мағлұматтармен студентке бағдар береді.
Лектор студенттерге пәннің мақсаты мен міндеттері жайлы, оның басқа
пәндер арасындағы алатын орны, маман дайындау жүйесіндегі маңызы жайлы
толық түсіндіріп өтеді. Курсқа қысқаша шолу жасалып, ғылым мен практиканың
даму кезеңдерін, осы саладағы жетіктіктер, белгілі ғалымдардың есімдері,
осы бағыттағы зерттеу жұмыстары жайлы айтып өтеді. Арнайы лекцияда осы
курс көлеміндегі әдістемелік әдебиеттерге шолу жасалады, қорытынды бақылау,
есеп беру формалары және оның мерзімі анықталады.
2. Ақпаратты лекция. Студенттерге мимен қорытып, есте сақтауға бағытталған
ақпаратты беруге және түсіндіруге арналады. Бұл жоғары мектеп
практикасындағы ең дәстүрлі лекция түрі.
3. Шолу лекция. Білімді жоғары ғылыми деңгейде жүйелеуге көмектеседі.
Ақпаратты ой елеңінен өткізгенде пәндік және пәнаралық байланысқа мән
береді, бірақ тақырыпты нақты жіліктен емес, шолып өтеді. Әдетте шолу
лекция үлкен бір бөлім бойынша немесе бір курс бойынша оқылып, сол курс
бойынша негізгі ғылыми түсінік беріп өтеді.
4. Проблемалық лекция. Бұл лекцияда жаңа білім проблемалық жағдай,
проблемалық сұрақтар, проблемалық мәселелер арқылы беріледі. Мұндай
жағдайда студенттің танымдық үрдісі оқытушымен бірлесіп жұмыс
істегендіктен, зерттеу жұмысына ұқсап кетеді.
Проблеманың мазмұны оның шешімін табу жолдарын ойластырумен, дәстүрлі
және қазіргі жаңа көзқарасты жинақтаумен ашылады.
5. Визуальдық лекция. ОТҚ және аудио-видеотехника көмегімен лекция
материалдарын визуальды формада беру. Мұндай лекцияны оқу, қарастырылған
визуальдық материалды кеңейтілген түрде немесе қысқаша шолу жасап өту.
6. Бинарлық лекция-бұл лекция екі оқытушының арасындағы диалог формасында
оқылатын түрі (екі ғылыми мектеп өкілдерінің арасындағы әңгіме немесе
ғалым мен практикант, оқытушы мен студент, т.б.)
7. Алдын ала қателерімен жоспарланған лекция. Ұсынылған ақпаратты студент
үнемі қадағалап отыруға (қателерді іздеуге мазмұнынан, әдістемесінен,
орфографиялық т.б.) арналған. Лекция соңында жіберілген қателерге талдау
жасалады.
8. Конференция лекция. Алдын ала қойылған проблемалық мәселесі және
ұзақтығы 5-10 минут баяндамалар жүйесі бар ғылыми практикалық сабақ
ретінде өтіледі. Әрбір сөйлеуші логикалық аяқталған ойды айтады, ол
оқытушы алдын ала ұсынған бағдарламаға сәйкес болады. Лекция соңында
оқытушы студенттердің өз бетінше атқарған жұмысы мен сөйлеген сөздеріне
баға береді, ұсынған хабарламаға анықтамалар бере отырып, негізгі
қорытындысын жасайды.
9. Консултация лекция. Әртүрлі сценарий бойынша өткізіле береді. Біріншісі-
“сұрақ-жауап” түрі. Лекция барысында лектор бүкіл курс бойынша немесе бір
бөлім бойынша студенттердің сұрақтарына жауап берумен болады. Мұндай
лекцияның екінші түрі “сұрақ-жауап-сайыс” болып келеді. Лектор жаңа
ақпармен таныстыруды сұрақ қою және қойылған сұраққа жауап іздеу
мақсатында сайыс ұйымдастыру арқылы іске асырады.
10. “Миға шабуыл”-лекциясы. Лекцияда оқытушы студенттердің алдына шешімі
табылуға тиісті мәселені қояды. Студенттер бұл мәселені шешу үшін өз
пікірлерін білдіріп жатады. Мұнан соң студенттердің айтқан ойларын
оқытушының көмегімен сарапшылар тобы талқылайды.
“Миға шабуылдың” негізгі ережесі-кез келген идеяны айтуға, тіпті мәнсіз-
мағынасыз болса да рұхсат етіледі. Шабуыл кезінде айтылған идеяларды
тоқтатуға, сынауға болмайды. Барлық идеяларды жүргізуші жазып алып,
қатысып отырғандарға ұсынады.
Бұл әдісті шолу және қорытынды лекцияларда, жаңа материалды
проблемалық жолмен беру кезінде қолдануға болады.
Мұндай лекциялар студенттердің ойлау қабілетін, тапқырлық қасиетін
арттырады.
Семинар-студенттердің теориялық білімін практика түрінде қолдануға
мүмкіндік беретін сабақтың түрі.
Семинар сабақтар студенттерге оқу үрдісінде кәсіптік шығармашылық
тұрғыдан ойлауды қамтамасыз етеді.
Білімді маман ретінде пайдалану дегеніміз- қайсыбір ғылымның болмасын
тілін меңгеру, ғылыми дәлдікке мән беру, анықтамаларды жасау. Студент
баяндамашы, оппонент ретінде сөз сөйлей білуі қажет. Ол өзекті мәселелерді
қозған, оны шешуге ат салысады, қарсы пікір айтады, өз пікірін қорғай
біледі-міне сол арқылы өзінің алған теориялық білімінің деңгейін көрсетеді.
Оқытушының алдына қойған басқа да мақсаттары: қайталау, бекіту, бақылау
т.б.-бәрі осы басты мақсатқа бағынуы керек.
Семинар сабақтар оқытудың сан түрлі құбылтып өтуге болатын формасы.
Онда негізгі бағыт беруші негізінен оқытушы болғанымен, студент, яғни
болашақ маманда өз бетінше көп жұмыс істеуіне көп мүмкіндік беріледі.
Семинар оқу жұмысының барлық түрімен тығыз байланысты: ең алдымен лекциялық
оқытумен және өз бетінше жұмыс істеумен. Сондықтан да семинардың сапасы
лекцияның сапасына және студенттің өз бетінше қалай жұмыс істеуіне
байланысты болады.
Семинар сабақтарды оқытушының басқаруымен өтетін пікірталас ретінде
өткен пайдалы. Семинарда оқу бағдарлмасының негізгі бөлімдері
қарастырылады. Сонымен бірге студенттер даярлап келген рефераттар мен
баяндамаларды талдауда көп тараған семинар түріне жатады.
Жоғары оқу орындарында семинар сабақтардың кең тараған түрлері
зерттеу семинарлары ол лекцияның тақырыбына байланысты емес. Оның мақсаты
болашақ маманның алдынан шығатын кейбір ғылыми практикалық проблемаларды
шешу болып табылады.
Тақырыпты дайындау әр студенттің белсенді түрде қатысуымен ұжымдық
жағдайда іске асырылады.
Семинар сабақтарда пәннің мазмұны бойынша проблемалық оқыту принципін
іске асыру және бар білімін шығармашылыққа жұмсау үшін қолдануға үйрету
қажет.
Дөңгелек стол әдісі көпшілік студенттермен белсенді семинар сабағын
өткізуге лайық. Қарым-қатынастың мұндай формасы кәсіптік оқытудың
ерекшелігін көрсетеді. Оқытушы мен студент арасындағы өзара қарым-
қатынаспен байланыстың ұжымдық құрылымы кәсіптік одақтың іс-әрекетінің
оқыту моделі болып табылады.
Семинар-пікір сайыс. Қатысушылардың диалогтық қарым-қатынасы үстінде
ұйымдастырылады. Теориялық мәселелерді шешуге екі жақты қатысудың арасында
практикалық тәжірибе жинақталып, болашақ маманның іс-жүзінде ойлауы артады.
Семинар-пікірсайыс сабағында студент баяндаманы сөз сөйлегенде өз
ойын нақты жеткізе білуге, өз пікірін дәлелдеуге курстасының жаңсақ
пікіріне қарсы пікір айтып, оны дәлелдеуге үйренуі тиіс.
Проблемалық лекциямен салыстырғанда сайыс-семинарда қарым-қатынасты
ұйымдастырудың дидактикалық құралы ретінде проблемалық сұрақтардың өнімді
қызметі арта түседі.
Пікір сайыс қарқынды өту үшін алдындағы лекциялар мен өз бетінше
іздену үстінде алған білімдері болуы шарт. Семинар пікірсайысқа қатысушылар
білім алуда мынадай мақсатты көздеуі тиіс: лекцияның проблемалық әдіспен
оқылуы, өз бетінше жұмыс істеуге барлық көмекші құралдар болуы.
“Миға шабуыл” және іскерлік ойындар элементтерін пайдалану семинар-
пікірсайыстың дамуының көрсеткіші болып табылады.
Семинар-зерттеу көбінесе арнайы курстарда пайдаланылады. Оқытушының
ұсынысы бойынша семинарды бастар алдында студенттерді бірнеше топшаларға
бөліп, оларға алдын ала дайындаған проблемалық сұрақтарды сабақ тақырыбына
сай береді. Бұл сұрақтарға жауап беру үшін студенттер бір бірімен пікір
алмасып, соңы пікірсайысқа ұласады; қажет мәселені соңына дейін зерттеу
үшін, барлық ақпарат көздерін пайдаланады. Сабақтың басында топшаларда оның
бір өкілі проблемалық сұрақтарға жауап беруге дайындалады, жауап топшаның
өкілдерінің ортақ пікірі болып табылады. Әрбір студенттің жауабы
талқыланып, сөйлеушілер студенттер мен оқытушының сұрақтарына жауап береді.
Семинардың соңғы кезеңінде бүкіл топтың пікірі блгілі болады, белгілі
көзқарас қалыптасады.
Оқытушы сабақты қорытып, студенттердің жұмысын бағалайды.
Ұжымдық бірлескен іс-әрекет, қарым-қатынас студенттерді кәсіби тілде
сөйлеуге, тыңдай білуге, басқаларды ести білуге, семинарды сыпайы-дәлелді
жүргізуге үйретеді. Осындай семинарда кәсіптік ойдың пәндік, әлеуметтік
құндылықтары қалыптасады, болашақ маманды даярлаудағы негізгі мақсатқа қол
жеткізеді.
Ойын моделдерін белгілеуде әртүрлі терминдер қолданып жүрміз.
“Ойын”, “Имитация” “Нақты жағдайды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.