Сақтандыру нарығы құрылымы

Пән: Сақтандыру
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Сақтандыру нарығының құрылымы

Қаржылық нарықтық маңызды сегменттердің бірі сақтандыру нарығы болып
табылады. Сақтандыру - бұл тараптардың бірі екіншісін сақтандыруға
келісетін тәуекелді бөлісу туралы келісім. Сақтандыру қызметтеріне мүдделі
сақтанушылар, оларға деген сұранысты қанағаттандыратын сақтандырушылар
(сақтандыру компаниялары) сақтандыру инфрақұрылымының сақтандыру делдалдары
мен ұйымдары (консалтингтік фирмалар, т.б.) қызмет ететін әлеуметтік-
экономикалық кеңістікті білдіретін сақтандыру нарығында сақтандыру нарығын
қалыптастырудың объективтік негізін күтпеген қолайсыз жағдайлар орын
алғанда зәбір шеккендерге ақшалай көмек көрсету арқылы қайта жаңғырту
процесінің үздіксіздігін қамтамасыз ету қажеттігін білдіреді. Сақтандырушы
мен сақтанушы арасындағы тығыз байланысты қамтамасыз ете отырып сақтандыру
нарығы сақтандыру өнімін сатып алу-сату жөніндегі барлық экономикалық
қатынастардың жиынтығын білдіреді. Бұл нарықта сақтандыру қызметін қоғамдық
тану жүзеге асырылады және оның қызмет етуінің негізгі экономикалық
заңдылықтары болып құн заңы және сұраныс пен ұсыныс заңы табылады.
Сақтандыру нарығы тауар шаруашылығының қалыптасу барысында құрылатындықтан,
еңбектің қоғамдық бөлінісі және әр түрлі меншік иелері оқшауланған тауар
өндірушілердің қызмет етуі ол екеуінің де пайда болу шарты болып табылады.
Өздігінен бұл нарық нарықтық қатынас субъектілерінің дербестігін,
сақтандыру қызметін сату-сатып алу жөніндегі олардың тең құқықтық
әріптестігін білдіреді.
Сақтандырудың мәнін негізге ала отырып сақтандыру нарығының келесідей
негізгі функцияларын көрсетуге болады:
• Реттеуші- сақтандыру нарығы барлық басқа нарықтар сияқты мемлекеттік
реттеуге жатады;
• Коммерциялық- сақтандыру нарығы сақтандыру операцияларын жүзеге асырудан
пайда алуды қамтамасыз етеді;
• Бағалық-сақтандыру нарығы компанияның сақтандыру қызметтеріне баға
орнатуды қамтамасыз етеді;
• Сенімділік функциясы- сақтандыру операциялары қолайсыз жағдайлар және
тағы басқа пайда болған жағдайда сенімділікті қамтамасыз етеді;
Сақтандырудың келесідей түрлері бар.
• өмірді сақтандыру нарығы (бұған сондай-ақ барлық ұзақ мерзімді
сақтандыру түрлері: зейнетақы, денсаулық, неке, аннуитет және тағы басқа
жатады)
• мүлікті сақтандыру нарығы;
• жауапкершілікті сақтандыру нарығы;
• жазатайым жағдайдан сақтандыру нарығы;
Сақтандыру түрлері:
Міндетті сақтандыру - заң актілерінің талабы бойынша жүзеге асыра
сақтандыру. Өз өмірін, денсаулығын сақтандыру міндеті азаматқа не заң
актілерімен де, не шарттармен де жүктелуі мүмкін емес. Ерікті сақтандыру
сияқты міндетті сақтандыру да шарттық негізде жүзеге асырылады. Міндетті
сақтандыру шарты сақтандырудың осы түрін жүзеге асыруға лицензиясы бар
сақтандырушымен ғана жасалуы мүмкін.
Ерікті сақтандыру- тараптардың ерік білдіруі негізінде жүзеге
асырылатын сақтандыру. Ерікті сақтандыру түрлері, шарттары және тәртібі
тараптардың келісімімен анықталады. Сақтандыру объектісі заңсыз мүддені
қоспағанда азаматтың немесе заңды тұлғаның кез келген мүддесі болуы мүмкін.
Міндетті сақтандырудан айырмашылығы ерікті сақтандыру әрқашан шарттың
әрекет ету мерзімімен шектеледі және сақтандыру жарналарын төлеген жағдайда
ғана жүзеге асырылады.
Міндетті және ерікті сақтандырудың оңтайлы үйлесімі қоғамдық өндіріс
пен халықтың сақтандыру қорғанысының әмбебап көлемін қамтамасыз ететіндей
сақтандыру жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді, өйткені сақтандыру
оқиғасы қандай да болмасын әрқашан көптеген тұлғалардың мүдделерін
қорғайды.
Жеке сақтандыру объектілеріне азаматтардың өмірі, денсаулығы және еңбек
қабілеттілігі жатады. Мүлікті сақтандыру жекелеген адамдар және шаруашылық
субъектілерімен олар иеленетін немесе жалға алып отырған мүлікті тікелей
немесе жанама зақымданудан қорғау ретінде жүзеге асырылады. Мүліктік
сақтандырудың объектілеріне: жер, әуе және су көліктері жүктер және тағы
басқа мүлік, сондай-ақ қаржылық тәуекелдер.
Мемлекеттік сақтандыру- сақтандырушы мемлекеттік ұйым болатын және ол
заңмен реттелетін сақтандыру формасы. Мемлекеттік сақтандыру сақтандырудың
барлық түрлерін жүргізуге мемлекеттің абсолютті монополиясы, тек жекелеген
сақтандыру түрлеріне ғана мемлекет монополиясы немесе қандай да бір
мемлекеттік сақтандыру монополиясы болмайтын жағдайда жүзеге асырылуы
мүмкін.
Акционерлік сақтандыру - өзінің азғантай қаражаты жағдайында ақша
ресурстарын тарту есебіне сақтандыру операцияларын жылдам жүргізуге
мүмкіндік беретін акция арқылы өзінің жарғылық капиталын қалыптастыратын
акционерлік қоғамдар қатысатын сақтандыру қызметінің формасы. Бастапқы
капиталды құру тәртібіне байланысты ашық және жабық типтегі акционерлік
қоғамдар, жауапкершілігі шектеулі серіктестік ажыратылады. АҚ-ның мұндай
типтері жалпы әлемдік тәжірибеде бар. Қазақстанда акционерлік қоғам
нысанындағы сақтандыру ұйымдарын құру заңдармен анықталған.
Өзара сақтандыру - құрылу мотиві өзара көмек көрсетуді қамтамасыз ету
болып табылатын сақтандыру қорғанысының формасы. Бұл жерде сақтандырушы
бір мезетте сақтандыру қоғамының мүшесі болып табылады.
ҚР-ның сақтандыру нарығында сақтандыру қатынастарының қатысушылары:
• сақтандыру қызметтеріне сұранысты қалыптастыратын сақтандырушылар;
• бұл сұранысты қанағаттандыратын тікелей сақтандыру компаниялары
(сақтандырушылар);
• сақтандыру операциялары бойынша залалды бөлуді тұтастай алғанда
сақтандыру нарығының қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.