САЯСАТТАНУ ПӘНІНІҢ ТИПТІК БАҒДАРЛАМАСЫ

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 84 бет
Таңдаулыға:

БЕКІТЕМІН
Журналистика және саясаттану

факультетінің деканы
Н.О.Омашев

________________

___ _____________2010ж.
№1 хаттама

САЯСАТТАНУ

ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ КУРСЫ БОЙЫНША

ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Астана - 2010

ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН - ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРУ ПӘНДЕРІ БОЙЫНША 2007ж.
дайындалған типтік оқу бағдарламалары негізінде құрастырылды

Оқу әдістемелік кешенді жасаған

аға оқытушы Е.Е.Ибраев

Оқу -әдістемелік кешеннің мазмұны

Пәннің типтік оқу бағдарламасы немесе ГОСО;
Силлабус;
Студент үшін оқу пәнін игеру бағдарламасы;
Оқу пәні бойынша тапсырмалардың орындалуы мен тапсыру кестесі;
Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілу картасы;
Дәріс кешені (дәріс тезистері, иллюстрациялық және қолға берілетін
материал, ұсынылған әдебиеттердің тізімі);
Семинар сабақтарының жоспары;
Пәнді оқытудағы әдістемелік ұсыныстар;
Курстық жобаларды орындаудағы әдістемелік ұсыныстар;
Студенттің өзіңдік жұмысына арналған материалдар (үй тапсырмасының терілген
мәтіні, әрбір тақырып бойынша өзін-өзі бақылауға арналған материалдар,
рефераттар);
Студенттердің оқу жетістіктерін бақылау мен бағалауға арналған материалдар
(жазбаша бақылау тапсырмалары, тест тапсырмалары, өзіңдік дайындыққа
арналған сұрақтар тізімі, емтихан билеттері және т.б.);
Оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиялық қамтамасыз етуі;
Арнайы аудиторялар, кабинеттер және лабораториялардың тізімі;

1.1. САЯСАТТАНУ ПӘНІНІҢ ТИПТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
Авторлар:
Философия ғылымдарының докторы, профессор Әбсаттаров Р.Б.
Философия ғылымдарының докторы, профессор Балғынбаев А.С.
Саясаттану ғылымдарының докторы, профессор Романова Н.В.
Тарих ғылымдарының кандидаты, доцент Дакенов М.
Философия ғылымдарының кандидаты, доцент Хан И.Г.

Алғы сөз
Саясаттану курсының негізгі мақсаты студенттерге саяси өмір саласындағы
күрделі құбылыстар мен тенденцияларға өз бетінше талдау жасау дағдысын
ұялату, саясат туралы қажетті білім беру, студенттердің санасында ұғымдық
ақпаратты қалыптастыруға ықпал ету.
“Саясаттану” пәнін оқып білу студенттердің саяси дүниетанымы мен саяси
мәдениетін қалыптастыруға бағытталған, олардың Қазақстан Республикасы
алдында тұрған міндеттерді шешуге белсенді қатысуына септігін тигізеді.
Курстың міндеттері студенттерді Қазақстандағы және одан тыс жерлерде
жүріп жатқан саяси процесстерді ұғынуға және еркін бағдарлай алу ептілігіне
тәрбиелеу.
Курсты оқу нәтижесінде студент мынаны білуі қажет:
• саясаттың мәні, мүмкіндіктерін, шекараларын, келешегін және негізгі
түрлерін;
• саяси биліктің мәнін, жүйесін, көздері мен функцияларын;
• саяси процестердің мәнін және саяси партиялар мен қоғамдық
қозғалыстардың олардағы рөлін, соның ішінде Қазақстан
Республикасындағы саяси процестерді.
Саясаттануды оқып білу келесі оқу пәндерінен алынған білімдергі сүйенуі
қажет: философия, әлеуметтану, экономия теориясы, құқық негіздері, тарих
және дін тану, мәдениеттану, психология сияқты оқу пәндерімен қатар өтілуі
қажет.
Қазіргі кезеңде саясаттануды оқытуда саясаттанудың өз алдына жеке оқу
пәні екенін, оның рөлінің үздіксіз артып отырғанын есепке алу керек.
Ұсынылып отырған “Саясаттану” курсының бағдарламасы соңғы жылдардағы
Қазақстан мен ТМД елдеріндегі пәнді оқыту тәжірибесі негізінде Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік стандартына сәйкес құрылған.
Құндылықтарды қайта бағалау жүрді, ең басты құндылық- тұлғаны
саясаттанулық тұрғыдан тану өзгерді.
Авторлар дүниежүзілік саяси ғылымдардың маңызды проблемаларын, ғылыми
игерілу деңгейін, сонымен қатар Қазақстан қоғамын және жалпы бұрыңғы
кеңестік кеңічстігі елдерінің реформалау тәжірибесін теориялық
қорытындылауды назарға алды.
Әлеуметтік- гуманитарлық білім жүйесіндегі идеялардың өзіндік
катализаторы іспеті ерекше артып отыр.
Қазақстанда, өзге де ТМД елдеріндегідей, саясаттану тоталитарлық жүйе
күйрегеннен кейін және тәуелсіздік алғаннан соң барып дами бастады. Сол
кезден бастап ол жоғары оқу орындарының оқу жоспарларына енді. Сол тұста
типтік бағдарламалар дайындалды және алғашқы оқулықтар жасалды. Алайда
саяси практика мен ғылым дамуының жаңа кезеңінде оларды елеулі жаңалаудың
қажеттілігі туды. Жаңа типтік бағдарламаны дайындаудың өзі де осымен
байланысты, ал оның мазмұны төменде баяндалып отыр. Кафедралар жоғары оқу
орындары мен факультеттердің бағдарларын ескеріп, тақырыптар бойынша
сағаттарды анықтап бөлуге құзырлы.

Негізгі бөлім
Саясаттану- ғылым
Саясаттанудың объектісі мен пәні. Саясаттану саясат туралы, билік,
саяси жүйелер, процестер жөніндегі ғылым. Саясаттанудың пәнін анықтаудағы
негізгі амалдар.
Саяси философия, саясат әлеуметтануы, саяси этика, саяси тарих саяси
ғылымдардың құрамдас бөлімдері ретінде. Саясаттанудың заңдары мен
категориялары, әдістері мен функциялары. Салыстырмалық, жүйелік,
бихевиористік, әлеуметтанулық, психологиялық, институционалдық, тарихилық
әдістер. Антропологиялық амал.
Саясаттанудың функциялары: прогматикалық, түсіндірушілік, болжам
жасаушылық, аксиологиялық, тәжірибелі және т.б.
Саясаттанудың әлеуметтік- гуманитарлық білімдер жүйесіндегі орны. Саяси
ғылымдардың құрылымы оның парадигмалары. Саяси ғылымдардың және
практиканың байланысы.
Саяси ғылымдардың негізгі кезеңдері мен қалыптасуы
Ежелгі Шығыстағы саяси ойлар (буддизм, конфуцийшылдық, досизм, легизм).
Каутиль Маккиавелизмнің негізі. Ежелгі Грекия мен Ежелгі Римдегі саяси
ойлар (Платон, Полибий, Аристотель, Цицерон). Орта ғасырлық Шығыстағы саяси
ойлар (әл-Фараби, Ганджеви, Низами, Әлішер Науаи). Саяси ойлар тарихындағы
Еуропалық орта ғасыр (Марк Аврелий, Фома Аквинский, Мартин Лютер). Қайта
өркендеу дәуіріндегі зайырлы саяси ойлар (Н.Макиавелли, Томас Мор, Жан
Боден).
Еуропалық ағартушылық дәуірдегі саяси идеялар. (Томас Гоббс, Джон Локк,
Шарль Луи Монтескье, Жан-жак Руссо). Т.Джефферсон мен А.Гамильтонның саяси
көзқарастары. XIX- XX ғасырлардағы әлеуметтік – саяси идеялар мен ағымдар:
либерализм, консерватизм, марксизм.
XX ғасырдағы шетелдік саяси ой-пікірлер (В.Парето, Д.Истон, Т.Алмонд,
М.Дюверже және т.б.).
Қазақстан саяси ойларының тарихы
Қазақстан саяси ойларының қалыптасуы мен дамуы. Жүсіп Баласағұни,
Қорқыт ата, Қожа Ахмет Яссауидің көзқарастары. Фольклор- қазақ типтік
бағдарламада саясаттанудың негізгі тақырыптары мен мәселелері, сонымен
қатар Республикада және басқа да ТМД елдерінде жарық көріп, қазіргі уақытта
жинақталған оқу және оқу- әдістемелік әдебиеттер қамтылды.
Бағдарламаның құрылымы оқу құралдары және саяси ғылымдар бойынша
қолданылып жүрген бағдарламалар құру тәжірибесін ескерді.
Типтік бағдарламаны жасаушылар оның жаңа оқу технологияларын,
талаптарын, елдің дүниежүзілік білімдік кеңістікте ықпалдасу байланысын
және білім саласындағы халықаралық конвенцияларға қосылуын, атап айтқанда,
Болон конвенциясына қол қоюын есепке алды. Бағдарлама құрылымға түзетулер
енгізумен қатар саяси білімнің мазмұны және жұмыс түрлері бойынша оқу
материалдарын мейілінше толық бөлуді ойластырған несиелік технологияның
талаптарына сәйкес құрылған.
Лекциялық курстың тақырыптарының сұрақтарымен қатар шамамен белгіленген
семинар сабақтарының тақырыптары, силлабусты ескеріп, студенттердің өз
бетінше орындайтын жұмыстарының сұрақтары мен рефераттарының тақырыптары
берілген.
Бағдарламаны дайындаушылар классикалық мұраларды, сонымен қатар Отандық
және шетелдік саясаттанушылардың үздік еңбектерін сақтай отырып,
библиографикалық аппаратты жаңартуға тырысты.
Ұсынылған әдебиеттер тізімінің саясаттану ғылымына тікелей қатысы бар,
Қазақстан Республикасында шыққан оқу құралдары мен монографиялар енгізілді.
Қазіргі талаптарға орай әдебиеттер негізгі және қосымша болып, бөлініп
берілді.
Бағдарламаның құрылымы жоғары оқу орындарының және мамандықтардың
бағыттарын ескеруге мүмкіндік береді.
Кез келген бағдарлама саяси ғылымдарды барынша толық қамти алмайды.
Сондықтан авторлар ұжымы оны жетілдіру және жаңалау бағытында одан әрі
жұмыс істеуді дұрыс деп санайды.
Пәннің мазмұны
Кіріспе
Саясаттану Біріккен Ұлттар Ұйымының арнайы құрылымдық ѱөліѼіm ЮнесѺо
міндетті түрде оқы䑂ы䐻атын пәндер тізіміне енгізіп бекіткен әлуметтік-
гуманитарѻыӛ білім жүйесіндегі маңызды оқу пәні. Саясат қазірѳі`қоғамның
тіршілік әрекеті аспектісі ретіндегі оның объектісі болып табылады.
Саясаттану саясаттың өмір сүру заңдарын, оның тари⑅и†дам⑃ы␽ зерттейді.
Саяса⑂т␰нуд⑋ң†мазмұны сонымен қатар, ␱и␻ік, мемлекетаралық қа⑂ы␽ас
мәсе␻е␻е⑀іне␽ де тұрады.
Саясат теориясы антикалық дәуірден бастап, бүкіл өркениет тарихы бойы
дамыса да қоғамдық білім саласы ретінде саясаттану XIX ғасырдың екінші
жартысы мен XX ғасырдың бірінші жартысында ғана қалыптасты. Қарқынды дамушы
ғылым ретіндегі саясаттанудың маңызы бүкіл халқының саяси ой- пікірлерінің
қайнар көзі. Тәуке хан заңдары. “Жеті жарғы”- маңызды саяси құжат.
XIX ғасырдағы қазақ ағартушыларының саяси көзқарастары (Ш.Уәлиханов,
Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаев).
XX ғасыр басындағы Қазақстандағы саяси ойлар. Ә.Бөкейхановтың,
А.Байтұрсыновтың, М.Дулатовтың, М.Шоқаевтың, М.Тынышпаевтың,
Х.Досмұхамедовтың, Т.Рықұловтың, С.Садуақасовтың, С.Қожановтың,
М.Жұмабаевтың, С.Торайғыровтың, Ж.Аймауытовтың, С.Сейфуллиннің,
Б.Майлиннің, І.Жансүгіровтың және т.б. идеялары.
Қазіргі жағдайдағы Қазақстандағы саяси ой- пікірлердің ерекшеліктері
мен негізгі бағыттары.
Салыстырмалы саясаттану
Салыстырмалы саясаттанудың объектісі мен пәні. Салыстыру
эмпирикалық зерттеулердің әдісі ретінде. Салыстырмалы саясаттанудың
әдістері. XX ғасырдың 50 жылдарында саяси ғылымдардың жеке тарауы болып
салыстырмалы саясаттанудың бөлінуі. Салыстырмалы саясаттануды
қалыптастыруға ықпал ететін факторлар.
Қазіргі салыстырмалы саясаттанудың методологиясы. Салыстырмалы
зерттеулерді типтері. Саяси институттар мен жүйелерге салыстырмалы талдау
жасау. Әр түрлі қоғамда билікті бөлу саяси зерттеулердегі салыстыру
объектісі.
Қазақстан қоғамын, саяси жүйені реформалау жағдайындағы салыстырмалы
саясаттанудың рөлі.
Саясат қоғамдық өмір жүйесінде
Саясат ұғымы және оның пайда болуы. Қоғамның саяси саласының
ерекшеліктері. Саясатты зерттеудегі теориялық амалдар және эмпирикалық
парадигмалар.
Саясат элементтері: билік, субъектілер, саяси ұйымдар, саяси сана,
саяси қатынастар және саяси мәдениет. Саясаттың негізгі түрлер:
экономикалық, әлеуметтік, демографиялық, аграрлық, мәдени, техникалық,
әскери, ұллтық, халықаралық және т.б. түрлері.
Саясаттың функциялары: басқару және реттеу, қоғамның тұтастығы мен
тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Саясаттағы мақсаттар мен құралдар. Саясат өнер ретінде.
Саясаттың, моральдық және құқықтық арақатынасы.
Саясат әлеуметтк күштер мен мүдделердің бәсекелестігі ретінде.
Ішкі және сыртқы саясат.
Билік саяси феномен ретінде
Билік ұғымы. Билік тұжырымдамалары. Саяси билік ұғымы және оның
ерекшеліктері. Саяси биліктің түрлері. Мемлкеттік билік саяси биліктің
жоғарғы түрі ретінде.
Билік құрылымы: билік институттары, функциялары және билік ресурстары.
Биліктің ұйымдастырылуы мен өмір сүруінің принциптері. Биліктің легитимді
типтері:
дәстүрлі, харизматикалық және ұтымды- жариялы, патриархалды, азаматтық
және белсенділік.
Қоғамда және оппозицияда саяси бәсекелстіктің қажеттігі. Билік және
оппозиция, олардың Қазақстан Республикасына өзара әрекеті.
Әлеуметтік- этникалық қауымдастықтар және ұлт саясаты
Этнос және ұлт. Ұлт этностың жоғары типі. “Ұлт” категориясын
түсіндірудегі екі амал: этнолингвистикалық және мемлекеттік- құқықтық.
Қоғамдағы ұлттық және этникалық қатынастар.
Ұлт мәселесі және оның құрылымы. Ұлт мәселесін шешудің принциптері.
Ұлтаралық қарым- қатынас мәдениеті және оның азаматтық бейбітшілік пен
ұлтаралық келісімді нығайтудағы рөлі.
Ұлттық мемлекеттік құрылыс формалары: унитарлық, федерация,
конфедерация.
Ұлт саясаты мемлекеттік саясаттың маңызды құрамдас бөлімі ретінде.
Этносаралық келісімге жетудің Қазақстандық үлгісі (моделі). Қазақстан
халықтары Ассамблеясы жүйелі қоғамдық-саяси институт ретінде. Қазақстан
халқы этно-саяси қауымдастық ретінде.
Қазақстан көп конфессионалды қоғам ретінде. Конфессиялар диалогы және
Қазақстан конфессия аралық келісім тәжірибесі.
Қоғамның саяси жүйесі
Саяси жүйе ұғымы қоғам мен биліктің өзара әрекеті ретінде.
Д.Истон, Г.Алмонт пен К.Дойчтың саяси жүйе теориялары.
Саяси жүйенің құрылымы. Институционалдық, нормативтік, коммуникативтік,
мәдени, функционалдық жүйешелер.
Әлеуметтену, бейімделу, реттеу, керісінше жауап қайтару және
коммуникация функциялары.
М.Вебердің, Г.Аптердің, Г.Алмондтың жүйені типтеу мен топтастыруының
өлшемдері (критерийлері).
Дәстүрлі және қазіргі саяси жүйелер (өкілетті, модернистік,
постмодернистік).
Саяси жүйе институттары: мемлекет, саяси партиялар, мүдделі топтар және
үкіметті емес ұйымдар. Қазақстан Республикасы саяси жүйесін реформалаудың
мәселелері және оның дамуының тенденциялары. Қазақстан Республикасы
партиялық саяси және сайлау жүйелерін одан әрі дамыту проблемасы.
Мемлекет жән␵ ␰заматтық қоғам
Мем␻е␺ет қоғамның саяси ж⒯й␵сіндегі өзегі`рѵтінде. ␜е␼лекеттің
шығуы жән␵ ␾ның мәні. Мемлекеттің†б␵лгі␻е⑀і, оның функциялары мен және
ма⒛сат⑂ары. Мемлекеттің типтері. Мемлекеттік жүйелердің типологиясы.
Қазіргі мемлекет және оның ерекшелікті белгілері.
Азаматтық қоғам ұғымы. Азаматтық қоғам идеясының пайда болуы мен дамуы.
Азаматтық қоғам ұғымының кең және тар мағынасы. Азаматтық қоғамның
құрылымы.
Құқықтық мемлекет ұғымы және оның ерекшелікті белгілері. “Әлеуметтік”
мемлекет және оның эволюциясы. әлеуметтік мемлекеттің функциялары мен
демократияның жаңа тұжырымдамалары. Қазақстанда азаматтық қоғам мен
құқықтық мемлекетті қалыптастыру проблемалары.
Саяси партиялар және қоғамдық қозғалыстар
Мүдделі топтар: ұғымы, функциялары, типологиясы. Қысымшы топтар.
Қазақстандық лобизмнің ерекшеліктері.
Саяси партиялар ұғымы. Партиялар генезисі және партиялар жүйесі. Саяси
партиялардың мақсаттары, міндеттері және функциялары. Саяси партиялар
генезисінің кезеңдері: аристократиялық котериелер, саяси клубтар,
бұқаралық партиялар. Партиялардың типологиясы. Партияларды типологиялаудың
өлшемдері (критерийлері).
Партия жүйелері ұғымы. Партия жүйелерін жіктеу. Бірпартиялық,
екіпартиялық, көппартиялық. Қазақстанда партия жүйелерінің ерекшеліктері
мен даму тенденциялары. Қазақстан Республикасының саяси партиялардың
қызметін заңымен реттеу.
Қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар. Қазақстан қоғамының саяси өмірінде
қоғамдық қозғалыстардың орны және рөлі.
Саяси партиялар мен қоғамдық қозғалыстардың орны және рөлі.
Саяси партиялар мен қоғамдық қозғалыстар арасындағы өзара қарым-
қатынас проблемалары.
Саяси режимдер
Саяси режим ұғымы. Саяси режимдердің типтері.
Тоталитаризм саяси феномен ретінде. Тоталитаризм, оның негізгі типтері
мен алуан түрлері. Диктатураның тарихи формалары. Тоталитарлық жүйенің
формалары. Тоталитарлық режимнің саяси практикасы. Тоталитарлық жүйелердің
негізгі белгілері. Авторитаризм. Авторитарлық саяси жүйенің тоталитарлықтан
өзгешеліктері. Авторитарлық жүйелердің негізгі типтері және формалары.
Дәстүрлі абсолюттік монархиялар, олигархиялық және әскери режимдер.
Авторитаризмнен демократияға өту жолдары. Демократия ұғымы. Қазіргі
кезеңдегі демократия проблемалары саяси ғылымдар мен практиканың маңызды
мәселелерінің бірі.
Қоғамды демократияландыру және саяси жаңару
Демократия мемлекеттік құрылыс формасы мен режим ретінде. Демократияның
тарихи формалары: антикалық, классикалық және қазіргі. Индивидуалистік,
коллективистік және плюралистік демократия. Демократияның жалпылық
принциптері мен институттары. Тіке және өкілетті демократия. Демократияның
кемшіліктері мен құндылығы. Демократия сабақтары. Қазақстандағы
демократияландыруыдың негізгі кезеңдері және ерекшеліктері. Демократияның
Қазақстандық моделін (үлгісін) қалыптастырудың проблемалары.
Саяси жүйені жаңалау мәселелері. Саяси жаңалау ұғымы. Жаңалау және
тоталитаризмнен демокроатияға өту. Дәстүрлі саяси мәдениет және оны жаңалау
проблемалары. Демократиялық саяси жүйені қалыптастыру саяси жүйелерді
жаңалау процесінің мәні ретінде.
Қоғамның саяси жаңалау проблемалары.
Саяси процесс және саяси қызмет
Саяси процесс ұғымы, оның мәні және негізгі сипаттамасы. Саяси
процестің құрылымы. Саяси процестің өмір сүруінің режимі. Саяси процесс
сатылары (фазалары).
Саяси процестің типологиясы. Сыртқы және ішкі саяси процестер. Ашық
және жасырын саяси процестер.
Саяси процесс субъектілер қызметінің жиынтығы ретінде. Саяси әрекеттер
сипаттамасы. Саяси әрекеттердің түрлері. Саяси жүріс- тұрыс және оның
формалары. Әлеуметтік топтардың жүріс- тұрысындағы стихиялық пен
ұйымшылдықтың арақатынасы. Саяси шешім: дайындау, жете зерттеу және жүзеге
асыру. Саяси бағытты анықтау мен іске асырудағы саяси институттар рөлі.
Қазақстан Республикасындағы саяси процестер.
Саяси сана және саяси мәдениет
Саяси сананың мәні. Саяси сана қалыптасытрудың жолдары. Саяси сананың
формасының қалыптасуы: саяси теория, мемлекеттік- паритиялық және
бұқаралық саяси сана. Саяси сананың құрылымы. Қоғамдық пікір.
Саясат және мәдениет. Саяси мәдениет ұғымы. Саяси мәдениет
тұжырымдамасы. Саяси мәдениетті қалыптастырудың құрылымдық элементтері:
саяси сана, саяси жүріс-тұрыс, саяси тәжірибе. Саяси субмәдениеттер:
аймақтық, социоэкономикалық, этнолингвистикалық, діни, жас шамасы.
Саяси мәдениет функциялары: реттеушілік, ықпалдастық, танымдық,
коммуникативтік, тәрбиелік және т.б.
Саяси мәдениеттің типологиясы. Саяси мәдениеттің үш типі: патриархалды,
азаматтық, белсенділік. Саяси мәдениеттің авторитарлық және демократиялық
типтері.
Саяси әлеуметтену ұғымы. Демократиялық саяси мәдениетті қалыптасытру.
Қазіргі Қазақстан саяси мәдениетінің ерекшеліктері және Қазақстан
Республикасындағы әлеуметтену проблемалары.
Саяси элита және саяси көшбасшылық
Саяси элита ұғымы. Элитаның классикалық теориялары. Саяси элиталар өмір
сүруінің факторлары. Саяси элиталардың функциялары: стратегиялық, ұйымдық,
интегративтік және т.б. Саяси элитаның жіктелуі. Қазіргі элита теориялары.
Бюрократизм саяси феномен ретінде.
Элиталар мен көшбасшылар саясат субъектілері ретінде. Саяси элитаны
қалыптастыру тәсілдері. Саяси көшбасшылықтың теориялары: белгі теориясы,
жағдайлық тұжырымдама, психолгиялық тұжырымдамалар, интегративтік амал.
Саяси көшбасшылықтың типологиясы. Саяси көшбасшылықтың түрлері.
Қазіргі Қазақстандағы саяси көшбасшылық институты және саяси элита.
Қазақстан Республикасының президенттік институты мемлекеттік басқарудың
тарихи қажетті формасы ретінде. Қазіргі Қазақстанның саяси көшбасшылары.
Саяси технологиялар
Саяси технологиялар ұғымы. Саяси технологиялар саясаттанудың ажырамас
бөлімі ретінде. Саяси процестегі технологияны анықтаудағы амалдардың дамуы.
Саяси технологиялардың мәні, ерекшелікті белгілері. Саяси технологиялардың
құрылымы.
Саяси технологиялардың қоғамдық- саяси өмірді танып білудегі маңызы.
Саяси технологиялардың типтері.
Саяси технологияларды қалыптастыру және олардыі қазіргі дүние жүзінде
рөлінің артуы.
Саяси талдаудың мәні және ерекшеліктері. Саяси талдау процесі және оның
негізгі кезеңдері. Саяси талдаудың әдістері. Саяси ақылдасу. Ақылдасудың
сатылары және тәсілдері. Саяси шешімдерді қабылдау. Мемлекеттік саясатты
қалыптастыру технологиялары. Дағдарыстық технологиялар. Саяси жанжалдарды
реттеудің технологиялары. Ақпаратты технологияларды қалыптастырудың
факторлары. Шешім жасау мен қабылдауды ақпараттық технологиялары. Ақпаратты
рыноктағы технологияның ерекшеліктері. Ақпаратты рыноктағы мемлекеттің
стратегиялық тәртібі.
Үгіт- насихат типті ақпараттық технологиялар. Паблик технологиялар
(PR).
Ақпараттық саяси рыноктағы компьютерлік технологиялар. Интернет мазмұны
және технологиялары.
Сайлау жүйесі. Пропорционалды сайлау жүйесі. Мажоритарлық сайлау
жүйесі. Аралас сайлау жүйесі, сайлау науқаның ақпараттық талдаумен
қамтамасыз ету. Қазақстан Республикасы сайлау жүйесінің типін анықтау
проблемасы. Сайлау науқанының стратегисы. Сайлау науқанының тактикасы.
Дүниежүзілік саясат және халықаралық қатынастар
Дүниежүзілік саясат ұғымы. Халықаралық қатынастар жүйесі. Саяси,
экономикалық, идеологиялық, құқықтық, дипломатиялық, әскери, мәдени және
басқа да байланыстар мен халықаралық қатынастар субъектілерінің арасындағы
қатынастардың жиынтығы ретінде. Халықаралық қатынастар субъектілері
(мемлкет, халықаралық ұйымдар). Халықаралық қатынастардағы қажеттіліктеро
мен мүдделер, нормалар және құндылықтар. Халықаралық қатынастардың типтері
мен түрлері. Геосаясат.
Халықаралық институттар, олардың түрлері, мақсаттары және өмір сүру
ерекшеліктері. Халықаралық қатынастардың себептері, олардың түрлері,
салдарлары, алдын- алу және шешу тәсілдері.
Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты, оның көпбағыттылық сипаты.
Қазіргі заманның жаһандық проблемалары
Қазіргі заманның жаһандық проблемалары ұғымы және типтері: ядролық
соғысты болдырмау және жаппай қырып-жоятын ядролық қаруды қолданбау мен
қысқарту, экологиялық, демографиялық және азық- түлік проблемалары.
Лаңкестік және экстримизм проблемалары, есірткіні өндіру және тарату
(есірткі бизнесі және есірткі трафигі), дамушы елдердің артта қалуы
мәселелері. Жаһандық проблемаларды шешудегі халықаралық ынтымақтастық.
Адамзаттың XXI ғасырдағы әлеуметтік- саяси дамуына болжам жасау. Жаһандық
проблемалар, халықаралық ұйымдар.
Қазіргі заманның жаһандық проблемалары жүйесіндегі Қазақстан.
Саяси болжамдау
Саяси болжамдау ұғымы, мәні мен ерекшеліктері. Саяси болжам аясы және
негізгі принциптері. Саяси болжамдаудың мақсаты, объективті негіздері және
міндеттері. Болжамдаудың кезеңдері және типтері. Ғылыми болжамның әдістері
және құралдары. Саяси болжамдаудың негізгі әдістері және олардың өлшемдері
(критерийлері).
Саяси болжамның функционалдық міндеттері. Негізгі функциялары:
нормативтік, шамамен алу, алдын ала істеу (сақтық). Қазіргі Қазақстанда
саяси болжамдаудың жайы және проблемалары.
Егемен Қазақстанның саяси проблемалары
Егемен Қазақстанның саяси нақтылық ретіндегі қалыптасуы мен дамуы.
Қазақстан Республикасы – зайырлы, құқықтық, әлеуметтік, демократиялық
мемлекет және халықаралық қатынастың субъектісі ретінде.
Қазақстанда егемендік пен демократияның қалыптасу кезеңдері:проблемалар
және қиындықтар. Қазақстан қоғамының қазіргі кезеңдегі даму тенденциясы
тұрғысынан саяси жаңарудың ерекшеліктері.
Ұлттық идеяны және мемлекеттік идеологияны жасаудың проблемалары.
Қазақстан Республикасында плюралистік демократияны қалыптастыру
жолдары. Посттоталитарлық қоғамның саяси даму тәжірибесінің халықаралық
маңызы.

1.2. Саясаттану жалпы білім беру курсы бойынша

СИЛЛАБУС

1. Ибраев Ержан Ерсайынұлы, Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық
университеті Халықаралық қатынастар факультеті, Саясаттану кафедрасының
аға оқытушысы
Байланыс телефоны: 353738 (40-27, 40-22)
Ғылыми қызығушылығы: саясаттану, саяси партиялар, сыртқы саясат, ұлттық
қауіпсіздік
Ғылыми мектеп: Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті,
халықаралық қатынастар факультеті, Саясаттану мамандығы
2. Оқу пәнінің атауы, коды және кредиттер саны: Саясаттану, 2 кредит
3. Курсты өткізу уақыты және орны: сабақ кестесі бойынша
4. Оқу пәнінің пререквизиттері: Бүкіләлемдік тарих, Философия, Қазақстан
тарихы, Әлеуметтану. Постреквизиттер - Құқық негіздері.
5. Оқу пәнінің сипаттамасы:
Жоғары оқу курсына саясаттанудың енуі жалпы саяси, эмпирикалық бағыттар
негізінде қоғамдық және саяси-әлеуметтік оқиғаларды зерттеуді
қалыптастырады, соның нәтижесінде студенттердің саяси мінез-құлқын және
мәдениетін жетілдіреді. Міндеттері:
- студенттерге әлемдік саясат туралы бағыт бағдар беру;
- Қазақстандағы саяси өмірді зерттеуге және ол туралы пікір айта білуге
үйрету;
- қоғамдық өмір заңдылықтарын шешуге және маңыздылығын түсінуге
көмектесу.
Күтілетін нәтижелер:
Саясаттанудың негізгі бөлімдері: саяси институттар, саяси мәдениет, саяси
элита, геосаясат, саяси билік, саяси дағдарыс, модернизация, саяси режимдер
туралы мағлұмат алады.
Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің ерекшелігін, саясаттың қоғамдық
өмірдегі маңызын, гуманитарлық ғылымдардың мемлекет азаматын
қалыптастырудағы орнын және тұлғаның қоғамдағы саяси рөлінің қажеттілігін
білетін болады.
Саясат теориясын, саяси ғылым мәселелерін, саясаттанудың қолданбалы
әдістерін меңгере отырып, саяси оқиға туралы өзіндік пікір қалыптастыруға
үйренеді.
Саясатқа, қоғамдық дамуға және халықаралық қатынастарға болжам жасауға
байланысты көзқарас қалыптастырып, оны дәлелдеп, саяси жүйелерге
салыстырмалы сараптама жасауға және зерттеулер мен бақылау жасауға
тәжірибелік дағды қалыптастырады.
5.1. Оқу тәртібінің бағыты: Кез-келген маманның азамат ретінде мемлекеттің
саяси жүйесін, оның шешім қабылдау ерекшеліктерін, билік тармақтары мен
халықтың қарым қатынасының әр түрлілігін білуі шарт, сондықтан саясат
түсінігін, оның механизмдерін, ерекшеліктерін, түрлерін білу маңызды.
Саясаттану пәні студенттердің азамат ретінде қоғамдық-саяси процестерге
талдау жасауға, баға беруде, олардың ең бастысы, саяси мәдениетін
қалыптасуына бағытталған.

5.2. Оқу пәіннің мақсаты: саяси ғылым, саясат, саяси билік, мемлекет,
элита, саяи мәдениет және идеология сияқты толық түсініктерді қалыптастыру
және оның механизмдерін түсіндіру

5.3. Оқу пәнінің міндеттері:
• Категориялық аппаратты игеру;
• Саясат, сяасат әлемі ұгымдарын, саяси ғылымды игеру;
• Биліктің мәнін, оның саяси процесске ықпалын түсіну;
• Саяси билікті ұйымдастыру механизмін түсіну;
• Саяси жүйе теорияларына талдау жасау;
• Биліктің ресурстары мен қайнар көздерін анықтау;
• Саяси мәдениет пен идеологияның негізгі теорияларына талдау жасау.

5.4. Оқу пәнінің мазмұны:
Саясаттанудың негізгі бөлімдері: саяси институттар, саяси мәдениет, саяси
элита, геосаясат, саяси билік, саяси дағдарыс, модернизация, саяси режимдер
туралы мағлұмат алу, Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің ерекшелігін,
саясаттың қоғамдық өмірдегі маңызын, гуманитарлық ғылымдардың мемлекет
азаматын қалыптастырудағы орнын және тұлғаның қоғамдағы саяси рөлінің
қажеттілігін түсіндіру, саясат теориясын, саяси ғылым мәселелерін,
саясаттанудың қолданбалы әдістерін меңгереді.

5.5 Пәнді оқыту жоспары
№ Тақырыптар атауы Сағаттар саны мен СӨЖ үшін тапсырмалар
апт оқытуды ұйымдастырудың
а формалары
1 Саясаттану ғылым ретінде. Саяси Кіріспе дәріс (1 сағ), Пән бойынша
нақтылық-саясаттанудың зерттеу Проблемалы семинар (1 библиографиялық
объектісі. Қазақстан Республикасысағ), СОӨЖ (2 сағ), ізденіс (таңдау
саяси шындық ретінде. Саяси СӨЖ (2 сағ), бойынша)
зерттеудің ғылыми әдісі мен
әдістемесі, ұғымдарының қатынасы.
2 Өркениет тарихындағы саяси ойдың Дәріс (1 сағ), Коллоквиум
даму кезеңдері. Саяси ой тарихы Белсенді семинар (1
саяси ғылымның құрамдас бөлігі. сағ),
Ежелгі дүниедегі саяси ойдың СОӨЖ (2 сағ),
қалыптасуы. Орта ғасырлардағы СӨЖ (2 сағ),
араб-исламдық және
батыс-еуропалық идеялар. Саяси
теориялар мен доктриналардың
Қайта өрлеу кезеңінен бастап ХХ
ғасырға дейін қалыптасуы. Қазақ
халқының мұрасындағы саяси ойлар.
3 Еуразиялық идеялар. Кестелер мен
Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі Проблемалы дәріс (1 схемалар дайындау
саяси билік. Билік құбылысы, сағ),
генезисі, мәні. Қоғам және билік.Семинар (1 сағ),
Билік қатынастарының СОӨЖ (2 сағ),
субъективті-объективті астарлары.СӨЖ (2 сағ),
Билікті персонификациялау және
фетишизациялау. Билік саяси
режимдерде. Қазіргі әлемдік
4 дамудағы биліктің орны. Ауызша және жазбаша
Билік және саяси режимдер. бақылау түріндегі
Биліктің заңдылығы және Дәріс (1 сағ), карточкалар дайындау
легитимдігі. Билік түрлерінің Семинар (1 сағ),
эволюциясы. Билікті жүзеге асыру,СОӨЖ (2 сағ),
саяси режимдер. Тоталитаризм. СӨЖ (2 сағ),
5 Авторитаризм. Демократия. Рефераттар (таңдау
Тоталитаризмнен демократияға өту. бойынша)
Демократия теориясы: тарих және Проблемалы дәріс (1
бүгін. Демократия – ең тиімді сағ),
билік түрі. Оның мәні, сипаты, Белсенді семинар (1
құндылықтары және негізгі сағ),
теорияларының қалыптасуы. СОӨЖ (2 сағ),
Демократия толқындары. Қазақстан СӨЖ (2 сағ),
6 қоғамының демократиялануы: Эссе
жетістігі мен келешегі.
Қазіргі кездегі саяси жүйелер.
Саяси жүйе түсінігі, құрылымы мен
элементтері. Қазіргі заманғы Дәріс (1 сағ),
саяси жүйелер, оларды салыстыру. Белсенді семинар (1
Саяси тұрақтылық пен саяси сағ),
7 тәуекелділік. Саяси тұрақтылыққа СОӨЖ (2 сағ), Сараптамалық эсселер
баға беру, тәуекелділіктің алдын СӨЖ (2 сағ), дайындау
алу.
Мемлекет қоғамның саяси жүйесінің
негізгі институты ретінде.
Мемлекет: ұғым тарихы және оны Дәріс (1 сағ),
8 зерттеу әдістері, белгілері мен Семинар (1 сағ), Рефераттар дайындау
түрлері. Билікті бөлудегі заң СОӨЖ (2 сағ),
шығарушы, атқарушы және сот СӨЖ (2 сағ),
жүйелері.
Құқықтық мемлекет пен азаматтық
қоғам. Құқықтық мемлекет: Дәріс (1 сағ),
қалыптасуы, қазіргі жағдайы. ОныңСеминар (1 сағ),
құндылықтары мен негізгі СОӨЖ (2 сағ),
принциптері Азаматтық қоғамның СӨЖ (2 сағ),
9 қызмет етуі және өзіндік дамуының Тақырып бойынша
шарты. Тұлғаның әлеуметтік, ақпараттар дайындау,
интеллектуалдық, психологиялық web-квест құрастыру
дамуының жоғарғы деңгейі.
Саясаттағы дау-жанжал және
дағдарыс. Жанжалдар мен Проблемалы дәріс (1
дағдарыстар әлеуметтік құбылыс сағ),
ретінде. Саяси даулар, этносаяси Белсенді семинар (1
жанжалдар. Өтпелі қоғамдағы саясисағ),
10 мәмілелікке жетудің тетіктері менСОӨЖ (2 сағ), Сараптамалық эсселар
жолдары. Ұлтаралық мәселелерді СӨЖ (2 сағ), дайындау
шешудің халықаралық тәжірибесін
талдау.
Саяси партиялар, қоғамдық ұйымдар
мен қозғалыстар және олардың
ҚР-дағы орны мен рөлі. Партия
туралы түсінік. Партиялардың Проблемалы дәріс (1
пайда болуы және дамуы. Оның сағ),
түрлері, қызметі мен жүйесі. Белсенді семинар (1
11 Қазақстандағы саяси плюрализм. сағ), Мәндік-категориялық
Қоғамдық-саяси ұйымдар мен СОӨЖ (2 сағ), ұғымдар бойынша
қозғалыстардың қалыптасуы. Саяси СӨЖ (2 сағ), бақылау жұмысы
блоктар. Сайлау жүйесі
Саяси элита және көсемділік.
Элита түсінігі (Парето В., Моска
Г., Михельс Р.). Кеңестік
номенклатура. Саяси элита қызметі
12 мен түрлері. Саяси көсемділік Жазбаша сараптамалық
тұжырымдамасы, жіктелуі. Саяси Проблемалы дәріс (1 жұмыс
көсемге имидж жасау. Қазіргі сағ),
кездегі Қазақстандағы басқарушы Белсенді семинар (1
элита. сағ),
Саясат субъектілері: тұлға, СОӨЖ (2 сағ),
әлеуметтік топтар, әлеуметтік СӨЖ (2 сағ),
бірлестіктер. Саясат
субъектілері, олардың билік
13 жүйесіндегі орны мен рөлі. Адам Рефераттар жазу
құқығының тұжырымдамасы.
Әлеуметтік-таптық дифференциация Дәріс (1 сағ),
және қазіргі қоғамның әлеуметтік Семинар (1 сағ),
жіктелуі. Қазақстандағы жастар СОӨЖ (2 сағ),
саясаты. СӨЖ (2 сағ),
Саяси мәдениет пен саяси
әлеуметтену. Саяси мәдениетті
зерттеудегі әр түрлі бағыттар мен
әдістер (Парсонс Т., Истон Д.,
Алмонд Г., Верба С., Пай Л.,
Такер Р., Липсет С., Розенбаум Дәріс (1 сағ),
14 В.). Қазақстан Республикасындағы Семинар (1 сағ), Тестілік бақылау
саяси мәдениет мәселелері. Саяси СОӨЖ (2 сағ),
әлеуметтенуді түбегейлі СӨЖ (2 сағ),
зерттеудегі тұжырымдамалар мен
олардың саяси тәжірибемен
байланысы. Жастардың саяси
мәдениеті. Саяси психоанализ.
Әлемдік саясат және қазіргі
халықаралық қатынастар.
15 Халықаралық қатынастардың Сараптамалық эсселер
объектісі мен пәні. Әлемдік жазу
саясат, сыртқы саясат, геосаясат Проблемалы дәріс (1
ұғымдары. Қазақстан дипломатиясы,сағ),
қалыптасуы және дамуы. Қазіргі Белсенді семинар (1
кезде ХХІғ.халықаралық сағ),
қатынастардың даму жағдайын СОӨЖ (2 сағ),
болжау. Жаһандастыру мәселелері. СӨЖ (2 сағ),
Саяси үрдіс және саяси
модернизация. Саяси үрдіс, саяси
іс-әрекет, саяси шешімдер.
Модернизация теориясы.
Қазақстандағы модернизация
процесі. Қазақстандағы Проблемалы дәріс (1
демократиялық модернизация. сағ),
Қазақстан – 2030. Белсенді семинар (1
сағ),
СОӨЖ (2 сағ),
СӨЖ (2 сағ),

Барлығы: 15 дәріс, 15 семинар, 30 СОӨЖ, 30 СӨЖ
6. Негізгі және қосымша әдебиеттің тізімі
6.1. Негізгі әдебиеттер:
1.Жамбылов Д. Саясаттану. А., 2003
2.Нысанбаев А. Н. Саясаттану. А., 1997
3.Қуандық Е. Саясаттану. А., 2001
4.Байдельдинов Л. А. Теориялық саясаттану. А., 2005
5.Мағзұмов М. Т. Саясаттану негіздері. Дәріс курсы. Өскемен, 2002
6.Рахметов Қ. Саясаттану. Оқу құралы. А., 2005
7. Введение в политологию: словарь-справочник Под ред. В.П. Пугачева –
М.: Аспект Пресс, 1996
8. Джунусова Ж.Х., Булуктаев Ю.О., Козелецкая Г.В. Политология: курс
лекций – А.: ИПК, 1998
9. Казахстанская политологическая энциклопедия Центр политических
исследований. А.: 1998
10. Мухаев Р.Т. Политология: Учебник для вузов. М.: ПРИОР,1997
11. Мұхамедов М., Сатершинов Б., Сырымбетұлы Б., Саяси-құқықтық ілімдер
тарихы. А.: 2002
12. Политология: Учебник. Под ред Л.А. Байдельдинова – А.: 1997
13. Политология: Энциклопедический словарь Под общ. ред. Ю.И. Аверьянова
– М.: 1993
14. Политология: Учебник для вузов Под общ. ред. А.Н. Нысанбаева – А.:
1998
15. Смагулов Е.М. Основы политологии. Астана, 2001
16. Абдильдина Х.С. Саясаттану. Оқу құралы. Астана, 2007

6.2. Қосымша әдебиеттер:
1. Аристотель. Саясат. Шығармалары. М., 1984. Т.4.
2. Әл Фараби. Философиялық трактаттар. Алматы, 1972.
3. Әл Фараби. Әлеуметтік этикалық трактаттар. Алматы. 1973.
4. Баласағұн Ж. Құтты білік. М., 1990.
5. Берлин И. Четыре эссе о свободе. Л., 1992.
6. Бурбаев Т.Қ. Ұлт менталитеті. Монография. Астана., 2001
7. Бурбаев Т.Қ. Қазақ металитетінің даму ерекшеліктері. Астана., 2005
8. Ильин В.В., Панарин А.С., Бадовский Д.В. Политическая антропология. М.,
1995.
9. Исаев Ә. Қазақстан жастарын саяси әлеуметтендіру Саясат. 2004.№6
10. История политических и правовых учений Грацианский П.С., Зорькин
В.Д., Мамут Л.С. и др. М., 1990.
11. Каменский В.Г. Политическая наука в США. М., 1969.Марков Б.В.
Философская антропология. СПб., 1997.
12. Қаржаубаев Е.К. Елдегі сот жүйесі Саясат. 2005. №10
13. Қазақстан Республикасының Конституциясы. А., 1995
14. Назарбаев Н. Ә. Қазақстан-2030. Қазақстан халқының дамуы мен әл-
ауқатының артуының стратегиялық бағдарламасы. А.,1997
15. Нұрымбетова Г. Қазақстандық сайлаушылар мінез-құлқын зерттеу
тәжірибесі Саясат. 2005. №8
16. Омарова Г. Қазақстандағы шенеулік имиджі және мемлекеттік идеология
Саясат. 2005. №9
17. Тоқмырзин Қ. Діл діңгегі Саясат. 2005. №9
18. Философия политики. Кн.1. Теоретико-методологические проблемы изучения
политики. М., 1994.
19. Шмитт К. Понятие политического Вопросы социологии. 1992. №1.
20. Юрьев А.И. Введение в политическую психологию. СПб. 1992№

7. Оқуды бақылау мен оның нәтижелік бағасы
7.1- 7.2. Бақылау түрлері мен әдістері: Курсты игеру барысында оқытушы
сіздердің білімдеріңізді жүйелі түрде әртүрлі әдістер арқылы тексереді.
Ағымдық бақылау: дәрістерге міндетті түрде қатысу және дәріс сабақтарындағы
белсенділік (жалпы балдың 10%); семинар сабақтарына қатысып, тақырып
сұрақтарын талдауда белсенділік (жалпы балдың 15%); СӨЖ тапсырмаларын
орындау - танымдық тапсырмаларды шешу, реферат жазу (жалпы балдың 15%).
Аралық бақылау: екі аралық бақылау (әр қайсысы жалпы балдың 10%) жеке
жазба тапсырмалардың орындалуынан және тапсырылуынан тұрады. Қорытынды
бақылау: семестр соңында студенттер емтихан тапсырады (жалпы балдың 40%).
Емтихан ауызша тапсырылады, емтихан сұрақтары курс барысында өтілген
сұрақтарды қамтиды. Баға көтеру мақсатымен емтиханды қайта тапсыруға рұқсат
етілмейді.

7.3. Студенттердің білімін бағалау:

Бақылау түрлері Бағалау пайыз және балл
Ағымдық бақылау:
Дәрістер Әр дәріске 50% – 100% дейін
Семинар (практикалық) сабақтар Әр семинарға 50% – 100% дейін
СӨЖ (студенттің өзіндік жұмысы) Әр СӨЖ-ге 50% – 100% дейін

Барлығы: 100% немесе х 0,4 = 40 балл
Аралық бақылау:
I аралық бақылау (7 апта) 50% – 100% дейін
II аралық бақылау (15 апта) 50% – 100% дейін

Барлығы: 100% немесе х 0,2 = 20 балл
Қорытынды бақылау
Ауызша емтихан (мемлекеттік) 100% немесе х 0,4 = 40 балл
Барлығы 100% немесе 100 балл

7.4. Бағалау критерийлері:

Maximum Студент бұл балды жинай алады, егер сабақта:
90-100 пайыз Дәріс конспектісі бар болса;
Семинар сабақтарына берілген тақырып бойынша
конспект дайындаса;
Негізгі аргументтерді айқындап, түсініктеме бере
алса;
Қойылған мәселе бойынша қарама қарсы пікірге сынды
сараптама жүргізе алса;
СӨЖ орындаса (уақытында және шығармашылық бағытта).
Middle Студент бұл балды жинай алады, егер сабақта:
75-89 пайыз Семинар сабақтарына берілген тақырып бойынша
конспект дайындаса;
Кіші топтарда белсенділік көрсетіп, басқалардың
пікірін тыңдап және қабылдай алса;
СӨЖ орындаса.
Minimum Студент бұл балды жинай алады, егер сабақта:
50-74 пайыз Семинар сабақтарына берілген тақырып бойынша
конспект дайындаса;
Семинар сабағында жоспар бойынша бір немесе екі
сұрақты талқылағанда белсенділік көрсетсе;
СӨЖ орындаса.

8. Оқу пәнінің саясаты. Барлық оқу уақыты дәріс, семинар сабақтарына
(олардың барысында өздеріңіз оқыған және дайындаған мәліметтер
талқыланады), СӨЖ-ге бөлінеді. Әр сабаққа міндетті түрде дайындалу, сонымен
қатар берілген материалды оқып игеру, тапсырмаларды уақытында орындау
қажет. Мұндай жүйелі дайындық экспресс-сұраулар, тест алу және тағы басқа
әдістер арқылы оқытушының ескертуінсіз сіздерді тексеріп отыруын көздейді.
Түгел тапсырмалар уақытында тапсырылуы тиіс. Кешігіп тапсырылған жұмыстар
төмен бағаланады. Емтихан, жазба тапсырмаларды орындау барысында -
кітаптан көшіруге, ауызша жауап беру барысында - кітаптан оқып беруге тыйым
салынады.

1.3. СТУДЕНТ ҮШІН ПӘНДІ ИГЕРУДІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

№ тақырыптар атауы дәріс Семинар СОӨЖ
1 Саясаттану ғылым ретінде. Саяси нақтылық-саясаттанудың1 1 2
зерттеу объектісі. Қазақстан Республикасы саяси шындық
ретінде. Саяси зерттеудің ғылыми әдісі мен әдістемесі,
2 ұғымдарының қатынасы. 1 1 2
Өркениет тарихындағы саяси ойдың даму кезеңдері. Саяси
ой тарихы саяси ғылымның құрамдас бөлігі. Ежелгі
дүниедегі саяси ойдың қалыптасуы. Орта ғасырлардағы
араб-исламдық және батыс-еуропалық идеялар. Саяси
3 теориялар мен доктриналардың Қайта өрлеу кезеңінен 1 1 2
бастап ХХ ғасырға дейін қалыптасуы. Қазақ халқының
мұрасындағы саяси ойлар. Еуразиялық идеялар.
Қоғамдық қатынастар жүйесіндегі саяси билік. Билік
4 құбылысы, генезисі, мәні. Қоғам және билік. Билік 1 1 2
қатынастарының субъективті-объективті астарлары.
Билікті персонификациялау және фетишизациялау. Билік
5 саяси режимдерде. Қазіргі әлемдік дамудағы биліктің 1 1 2
орны.
Билік және саяси режимдер. Биліктің заңдылығы және
легитимдігі. Билік түрлерінің эволюциясы. Билікті 1 1 2
6 жүзеге асыру, саяси режимдер. Тоталитаризм.
Авторитаризм. Демократия. Тоталитаризмнен демократияға
өту. 1 1 2
Демократия теориясы: тарих және бүгін. Демократия – ең
7 тиімді билік түрі. Оның мәні, сипаты, құндылықтары
және негізгі теорияларының қалыптасуы. Демократия 1 1 2
толқындары. Қазақстан қоғамының демократиялануы:
8 жетістігі мен келешегі.
Қазіргі кездегі саяси жүйелер. Саяси жүйе түсінігі,
құрылымы мен элементтері. Қазіргі заманғы саяси 1 1 2
жүйелер, оларды салыстыру. Саяси тұрақтылық пен саяси
9 тәуекелділік. Саяси тұрақтылыққа баға беру,
тәуекелділіктің алдын алу.
Мемлекет қоғамның саяси жүйесінің негізгі институты 1 1 2
ретінде. Мемлекет: ұғым тарихы және оны зерттеу
10 әдістері, белгілері мен түрлері. Билікті бөлудегі
заң шығарушы, атқарушы және сот жүйелері.
Құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғам.Құқықтық 1 1 2
мемлекет: қалыптасуы, қазіргі жағдайы. Оның
құндылықтары мен негізгі принциптері Азаматтық
11 қоғамның қызмет етуі және өзіндік дамуының шарты.
Тұлғаның әлеуметтік, интеллектуалдық, психологиялық 1 1 2
дамуының жоғарғы деңгейі.
Саясаттағы дау-жанжал және дағдарыс. Жанжалдар мен
12 дағдарыстар әлеуметтік құбылыс ретінде. Саяси даулар,
этносаяси жанжалдар. Өтпелі қоғамдағы саяси 1 1 2
мәмілелікке жетудің тетіктері мен жолдары. Ұлтаралық
мәселелерді шешудің халықаралық тәжірибесін талдау.
13 Саяси партиялар, қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстар және
олардың ҚР-дағы орны мен рөлі. Партия туралы түсінік.
Партиялардың пайда болуы және дамуы. Оның түрлері, 1 1 2
қызметі мен жүйесі. Қазақстандағы саяси плюрализм.
Қоғамдық-саяси ұйымдар мен қозғалыстардың қалыптасуы.
Саяси блоктар. Сайлау жүйесі
14 Саяси элита және көсемділік. Элита түсінігі (Парето 1 1 2
В., Моска Г., Михельс Р.). Кеңестік номенклатура.
Саяси элита қызметі мен түрлері. Саяси көсемділік
тұжырымдамасы, жіктелуі. Саяси көсемге имидж жасау.
Қазіргі кездегі Қазақстандағы басқарушы элита.
15 Саясат субъектілері: тұлға, әлеуметтік топтар, 1 1 2
әлеуметтік бірлестіктер. Саясат субъектілері, олардың
билік жүйесіндегі орны мен рөлі. Адам құқығының
тұжырымдамасы. Әлеуметтік-таптық дифференциация және
қазіргі қоғамның әлеуметтік жіктелуі. Қазақстандағы
жастар саясаты.
Саяси мәдениет пен саяси әлеуметтену. Саяси мәдениетті
зерттеудегі әр түрлі бағыттар мен әдістер (Парсонс Т.,
Истон Д., Алмонд Г., Верба С., Пай Л., Такер Р.,
Липсет С., Розенбаум В.). Қазақстан Республикасындағы
саяси мәдениет мәселелері. Саяси әлеуметтенуді
түбегейлі зерттеудегі тұжырымдамалар мен олардың саяси
тәжірибемен байланысы. Жастардың саяси мәдениеті.
Әлемдік саясат және қазіргі халықаралық қатынастар.
Халықаралық қатынастардың объектісі мен пәні. Әлемдік
саясат, сыртқы саясат, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.