Саяси технологиялар мен саяси идеология

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Саяси технологиялар мен саяси идеология.

1.Саяси технологиялар ұғымы.
2. Паблик технологиялары.
3.ҚР сайлау жүйесі стратегиясы
4. Саяси идеология ұғымы, түрлері.

1.Саяси технологиялар ұғымы.
Қазіргі әлемнің тіршілік қарқынының жеделдеуі — тарихи үдемелі прогрестің
заңдылығы. Алдыңғы өткен кезеңмен салыс-тырғанда, әрбір келесі келетін
дәуірдің өмір кезеңі қысқарақ болатындығы туралы мөдени зерттеулер
саласында біраз тео-риялар бар. Алғаш рет тарихи толқындардың ғұмырының қыс-
қаруы туралы идеяны Фернан Бродель айтқан болатын. Қазіргі заман мәдениетін
бұрынғы мө-дениетпен салыстырар болсақ, онда сол медениеттің адамдары
қазіргілерге қарағанда тып-тыныш омір сүргендігіне қайран қаласың: ешқайда
асықпаған, уақыт тап шылыгы деген феномен кез-деспеген, соған тікелей
байланыс-ты психологиялық стрестер де аз болған, баяу да болса болмай тұр-
майтын өзгерістер аса байқал-маған. Қазір ше? Қайда қарасаң да асығыс-
үсігіс адамзат! Соңғы онжылдықтарда адамзат өзінің бү-кіл тарихында жасаған
жаңалық-тары мен енертапқыштық үлгі-лерінің 70-90 пайызын жасап қой-
ғандығын мамандар есептеп үлгерді.
Мәдениеттің ақпараттық-коммуникациялык типологиясын жасау жолында
талайлардың "тер төккендігі" де белгілі. Мәдениеттердің түр-түрін ақпарат
тасымалдау кезінің озгерістерімен бай-ланыстыратын ғалымдардың ішіңдегі ең
танымал өрі ең беделді деген зерттеушілерге келетін болсақ, онда солардың
кдтарынан Маршалл Маклюэн, Дж.Хофстед сынды зерттеушілерді кездесті-
ретіндігіміз анық. Солардың ішінде М.Маклюэнге ерекше тоқталып кеткіміз
келеді. Осы мақаланың атауының озінде де Марпіалл Маклюэннің өлемге танымал
енбегінің атауы мен ға-лымның өзінің концепциясының ядролық ұстыны жатыр —
"Бар мәселе — БАҚ-та!"
Герберт Маршал Маклюен: оұқаралық ақпарат қүралдарының адамзат қоғамына
тигізетін өсе-рінің салдарын зерттеуге алғаш-қылардың бірі болып кіріскен,
коммуникатологиялық дискурсты қалыптастырушылардың бірі. Содан бері
"Торонтодан шыққан пайғамбар" — электрондық дөуір-дің ізашары, жаршысы деп
есеп-телінеді.
Жалпы, М.Маклюэннің коммуникация құралдарына нені жатқызатындығының өзі
бір қызық тақырып. Өйткені, ол коммуникация қүралдарына киім-кеигек, көлік,
ақша, жарнама, электр жарығы, қатынас көлік жолдары, үй, сағат,
фотосуреттер, ойындар, қару-жарақ жөне т.б. көлтеген нөрселерді жатқызады.
Бір сезбен айтқанда, коммуникация құралдары деп адамның қоршаған ортасы
(мейлі табиғи орта болсын, мейлі әлеуметтік орта болсын) мен қарым-қаты-
насына түбегейлі өзгерістер ен-гізетін технологиялар түрін айтады.
Коммуникация кұралдары өзінің түр езгерісімен бірге адамның дүниені
қабылдау тәсілін қайта күрып, адамдардың өмір салтын өзгертеді.
Коммуникация құрал-дары адамның өзін сыртқы әлемге дейін "кеңейтуі,
үлғайтуы" болып табылады. Мысалы, телефон, телеграф — оның Саққұлағы
(құлағының ештеңені қалт жібермей естігіштігі), самолет, ғарыш кемесі
— оның Желаяғы (аяқтың жылдамдауы), теледидар, компьютер
— оның Кереген қырағы көзі, жаңылмас миы жөне т.с.с.
М. Маклюэнңің аталған өрі талқыланып отырған шығарма-сының гештальты
(төмамдалған мазмүн-бейнесі), орталық тезисі
— "Хабарды (акдаратты) жеткі-зуші қүралдардың өзі — хабар (ақпар)"
Мүндағы негізгі ақпарат құралдары деп отырғанымыз — тіл, баспасөз, ғылым,
компьютерлер, телевидение және тағы басқалар.

2. Паблик технологиялары.
Паблик Рилеишнз технологиялары-реципиенттің ойын қүрметтеу принципіне
негізделген саяси мақсатты жүзеге асыру болып табылатын ақпаратты таңдамалы
іс- эрекеттердің жүйесін қүрайды. Осындай принциптің арқасында Паблик
рилеишнз технологиялары рицепиентке пайда болатын саяси проблемаларды жан-
жақты түсіндіру жэне олардың орнында комуникатордың образын (имйджін) оңды
етіп көрсетуге қол жеткізуге үмтылады. Нәтижеде мінез- қүлықтың мүндай
түрақтылығы ақпараттық нарықта адамдардың түрақты бағалықтарының
қалыптасуына жэне саяси оқиғаларды жан- жақты қарастырып ойланып эрекет
етуіне жол ашады. Осылайша комуникатор мен рецпиент арасында көптеген
бөгеттер жайылады да нэтижесінде қатардағы азаматтар саяси процестерге
белсенді қатысып, шешімдерді қабылдау мен олардың жүзеге асырылуына
қатыстырылады.
Осындай негізгі міндеттер сәикесінше Паблик рилеишнз
технологиясының келесідей принциптерін анықтайды:
ақпараттың ашықтығы
комуникатор мен реципиенттің өзара пайдасы
қоғамдық ойға сүйену; қоғамға қүрметпен қарау.
Ақпараттық эрекеттің мүндай бағыты көрсеткендей жоғарыдағы
принциптерге сүйенетін комуникаторлар, өз эрекеті ғана емес, сонымен қатар
саясат пен элемге өзіндік көзқарасы бар жеке түлғаларға түсіндірілетіндігін
анықтайды.
Бүгінгі саяси нарықта қолданылатын технологиялар үлкен бизнес
эрекетінің шеңберіне шыңдалады. ҒТР- ды информациялық бағыты ретінде
қатыстырып негізін қалаған американдық А.Ли. болып табылады. Ол XX-
ғасырдың басында комуникациялар жөнінде тәуелсіз сарапшы болып жүріп,
бизнестің тиімді қызмет етуі, үшін қоғам мүддесін ескеру жэне шыншыл
ақпарат берудің қажет екендігін көрсетеді. Сонымен қатар информациялары
түтынушы мен мүндай комуникативті қатынастарды жүргізуге жалпылап өту тек 2-
ші дүние жүзілік соғыстан кейін ғана көріне бастады және бірінші орында
баспасөзбен жаңа қатынастар орнатыла бастады. 50-ші жылдары мемлекеттік
органдар мен корпарациялардың басшылары өз мақсаттарын түтынушылармен
түрғындарға жеткізуге көп көңіл бөлді және олардың қойған сүрақтарына жауап
беруге тырысты. 70-шы жылдары ПР-технологиялары мемлекеттік аралық саясат
пен элементтер болды. 90-шы жылдары БАҚ-тың интенсивті технологиялық
дамуына компьютерлік және әлемдік желінің кеңейуіне байланысты ГТР-да
интенсивті түрде қайта қүрылды.
Осының есебінен БА- қоғамның маңызды стратегиялық жэне саяси
шикізатына айналып, оның дамуы мен энергиясының әмбебап қайнар көзі болып
табылады.
ПР- дамуының тарихи эволюциясы эрқайсысын өзіндік технологиялар
ерекшелігі бар бірқатар салытырмалы ерекше бағыттарға бөлінеді.Дербес
жағдайларда ПР-технологиясы бір- бірінен өзінің орындалатын міндеттеріне
байланысты ажыратылады. Мүндай міндеттер өте көп: Комуникатордың
байланыстарын жоқ мемлекеттік жэне қоғамдық үйымдармен. Түғаның жақсы
образын жасау. БАҚ- пен қарым- қатынас жасау.Аудиторияның қабылдау жэне
хабарлардың процесін анықтау. Кадрлар мен, ақпараттық орталықпен жоспарымен
жүмыс. Қоғамдық экспертиза инвестормен қарым- қатынас үстап түру.
Презинтациялық іс-шараларды өткізу. Кризистік жағдайды басқару.
Имидж жасаудың ақпараттық технологиялары. Ең лаңды концептуарлы ПР
технологтясының бірі ретінде саяси объектілерінің оң образдарына жасау
болып табылады.
Имидж жасау-бұл субъектіні қоғам үшін тартымды етіп және оның
қатысуымен нақты бір саяси міндетті шешуге болатындай етіп оның кейбір
сатыларымен қасиеттерін қүрастыру. Бүл түрғыдан имидж- саяси сфераның
негізгі қүрылымдық компоненті болып табылады, оның арқасыда билікті
субъектілер түрғыдарымен байланыста болады, қарама- қарсы байланыстың
болуына қамтамассыз етеді. Имидж бүл- саяси субъектілердің копиталының
негізгі формасы жэне оны көбейтудің механизмі.
Нақты саяси түлғаның имиджінің көп қырлылығын ескере отырп,
қолданылатын технологиялар негізінен оның негізгі параметірлерін қамтиды,
лшсадьгқарым- қатынас стилі (формальді, жолдастық ), стандартты емес
жағдайда әрекеті (кризиске реакциясы ) сыртқы тұлғасы (кием, преческа).
Имиджді қалыптастырудьщ сэйкесінше осыған байланысты бағыттары мен
технологиялары пайдаболады:
Үгіт насихат типтегі ақпараттық технологиялар. Үгіт насихат типтегі
техналогиялар жалпы алғанда адамның мінезі мен ойын басқаларға бағытталған.
Ол үшін қолданылатын, қоғамдық ойды байланыстыру жэне ақпараттандыру
техналогиялары мен эдістері, нэтижиесінде саяси реакцияларды да, түрғындар
қорын да, жасанды жолмен қарастыруға бағытталады. Мүндай жағдайларды
насихаттаудың осындай мінездемесімен мақсатына сэйкес ақпараттандыру жэне
мэліметтерді фальсификатциялау болып табылады.
Жалған ақпараттандыру (дезинформация) терминін бірінші дүниежүзлік
соғыс жылдарында, соғыс алаңында қарсыласты адастыру мақсатында
жүргізілетін жүмыстарды белгілеу үшін неміс армиясының жоғарыдағы
командываниясы енгізген. Бүл тактикақврсыласты тікелей алдауды, өтірікті,
өсекті, жартылай шындықты қолдануды жэне фактілердің толық мазмүнын ғана
емес сонымен қатар олардың болу- болмауының өзін айқындап ала- алмайтындай
етіп өзгертуді білдіреді.
Саяси тарих, жалған ақпараттарды пайдаланушының көптеген мысалдарын
ішінара техналогиялар ғана емес, сонымен қатар ауқымды саяси мақсаттарын
жүзеге асыруға қажет машстабты ақпаратты курсын жасау үшін де пайдаланғанын
көрсетті.
Жалған ақпараттарды монипулятциялық техналогияның реципиенте өз
қалауына сәйкес емес, бірақ берілген комуникатордың өз мақсатына жетуіне
мүмкіндік жасауы үшін, ақпараттық әрекет.
- Монипуляция- бұл реципет эрекетін оның өзіне жат басқа мүдделерді
орындаудың эдістері таңдалады. Мысалы: үзінді жэне ақпаратты таңдамалы, бүл
жағдайда реципиентке оқиға туралы толық емес ақпарат беріледі. Көп
сипаттарын, кең қолданып монипуляциялық типтегі әдістердің бірі жарлықтар
ілу, яғни жеке түлғаларға немесе олардың эрекетіне ьір мәнді родитивтік
немесе негативтік баға беру.
Саяси жарнама. Саяси жарнама ақпараттағы бәсекелесті жэне тәуелсіз
таңдаудың позитивті образын қалыптастыруға бағытталып қажетті сүйенішке қол
жеткізу үшін сол товарды барынша жарнамалау болып табылады. Маркетингтік
типтерге ақпараттық технологиялардың бір түрі ретінде саяси жарнамада,
жарнама берушіні азаматтардың ақпараттандыруды ғана емес, сонымен қатар
олардың ойы да қызықтырады. Ақпараттық нарыққа белгілі бір товарды шығара
отырып жарнама саяси позицияларды адамдардың еркін және ойланып таңдауын
ынталандырады. Жалпы түрде жоғарғылық технологияларды былай жіктеуге
бөлінеді
1. Аудиоурадио репортаждар және визуалды (видео, бейне роликтер)
2. Жарнамалы хабарларды жеткізудің бастылық әдістері.
3. Сыртқы жарнама әдістері (жарнамалық қалқаншалар, афишалар т.б.)
4. Баспа жарнаманың әдістері (плакаттар, күнтізбелер т.б.)
5. Тікелей пошталық жарнама әдісі (пошталық хабарларды нақты сайлаушыға)
6. Жарнаманың компютерлік формасы (интернет)
7. Қоғаммен байланыс бойынша іс-шараларды жүргізу (кандидаттық
жеке тұлғаларды негізіндегі митингтерде сөз сөйлеуі).
Жарнаманың саяси арсеналында қоғамдық танылған этикалық тұрақты
әдістерімен қатар, моральдің жалпыға танылған нормаларын бұзып, көп
жағдайда құқықтық штаттағы қажеттіліктерге жол беретін „қара", „лас"
түрдегі технологияда бар.
Негізінен алғанда мемлекет ақпараттық нарықтық күзетінде тұрып саяси
жарлықтың таралуын қарастыру қажет.

3.ҚР сайлау жүйесі стратегиясы
Қазақтың саяси дәстүрінде сайлаумен қатар, биліктің мұраға берілуі,
сондай-ақ лауазымды тұлғаны жэй ғана тағайындау да болған. Хандар шыңғыстық-
төре тұқымынан сайланып отырған. Сұлтан бо-лып тек Шыңғыстың тү_қымы, яғни
ақсүйектер тағайындалды. Ханды сайлау кезінде қарапайым халық дауыс беру
үрдісіне қатыспағанын айта кету керек. Хан-ды шектелген жақын орта ғана, ал
көбінесе оның тек жақын туыстары сайлаған. Сондықтан, қазіргі заманғы
демократиялық түсінік бойынша, бұл үрдісті сайлау деп атау қиын.
Кейбір басқару және сот қызметтерін атқарған билер де сайланбаған,
олар тіпті тағайындалмаған да. Олар - жоғары беделге ие болған адамдар. Би
атағын алу қазақтарда қандай да бір үрдістерді өткізудің нэтижесі емес, ол
кең көлемді қоғамдық қалаудың нэтижесі еді. Би болу үшін құқық туралы
білімі болуы тиіс жэне ше-шендік қабілетін халық алдында көрсетуі керек.
Мүндай адамдар жайлы қауесет ұланғайыр далаға бір-бірінен тез тарап,
барлығына мэлім болып кететін. Сөйте оты-ра, би атағы қызметтік және
қорғаушылық тэжірибенің патенті болып табылады1.
Сонымен бірге, бейресми билікке бақсы, Мек-кеге қажылыққа барған
қажылар жэне шайқастарда аты шыққан батырлардың ие болғанын атауға бола-
ды. Олар сайланбаған жэне көбінесе басқару қызметін халықтың үнсіз
келісімімен немесе олардың мойын-дауымен жүзеге асырған. Қолбасшылар мен
салық жинаушыларды хан немесе сүлтандар тағайындаған.
Қазақстанның Ресей Империясымен бірігуінің салдарынан отаршыл билік
бірқатар реформалар жүргізді. Бүл ел бойынша рулық қағидаға негіз-делген
бүрынғы аймақтық бөліну тэртібін бүзды. Нақты аймақтық шекара бойынша
округке бөлу қарастырылды. Округтер болыстарға, ал болыстар ауылдарға
бөлінді.
1822 жыл ыжарықкөрген Сібір қырғыздарының (қазақтардың) жарғысына
сай, округтік аға-сүлтанды сайлау қарастырылған. Аға сүлтан жүз
сүлтандарынан таңдалып, 3 жылға сайланған. Бо-лыс қоғам келісімімен
шектеусіз мерзімге сайланған басқарушы сүлтанды тағайындайды. Дегенмен бүл
лауазым түрін мүра ретінде беруге болатын. Ең кіші экімшілік бірлік -
ауылды қауыммен сайланған стар-шина басқарған. Бірақ барлық үміткерлер
отаршыл экімшіліктің келісіміне бағынышты болатын. Әйтпесе барлық
сайлаулар жарамсыз еді.
Уақыт өте келе елдегі заңдар түрғылықты халық үшін қатая түскен.
Мысалы, 1907 жылы шыққан сайлау заңына сай, Түркістанның бүкіл халқы
ресейлік Мемлекеттік Думаға өз өкілін үсынуға қүқығы жоқ болатын.
1917 жылы болған Қазан төңкерісі отаршылдықтан үлттық-демократиялық
басқаруға өркениетті жол ашуға мүмкіндік беретін сияқтанған еді. Өкінішке
қарай, КСРО Конституциясында: Адамның қүқығынан жоғары ештеңе жоқ,
делінгенімен бүл қүқықтардың бүзылу ауқымы жоғары болатын.
1991 жылы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.