Спорттық және жорықтық туризм

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Спорттық және жорықтық туризм

1-2 категориялық жаяу, шаңғы және велосипед

саяхаттарының ұйымдастыру және өтілу ережелері.

Қазақстанда қазіргі кезде көбіне жаяу саяхат пайдалануда, бірақ туристік фирманың менеджерлері жаяу, шаңғы және велосипед саяхаттарынан хабардар болу керек. Біріншіден біздің мемлекетімізде бұл туризмнің үш түрінің де дамуына барлық мүмкіншілік бар, екіншіден, бұл туризмнің үш түрі денсаулыққа пайдалы.

Жаяу туризм деп барлық жаяу жүрген саяхатқа байланысты іс - шараларды айтуға болады.

Шаңғы туризмі деп шаңғымен қарда жүру саяхатын айтамыз. Шаңғы туризмінің түрлері: жәй жерде, тундрада, тайгада, мұзда, кейбір кезде төмен температурада, ауыр рюкзакпен, қалың қарда.

Велосипед туризмі дегеніміз велосипед арқылы саяхат. Велосипед туризмі барлық жастағы адамдарға пайдалы.

Жаяу туризм саяхат түрлерінің ең дамығаны. Біздің мемлекетіміздің жерлері жаяу туризмге өте қолайлы. Мысалы, Батыс Тянь - Шань, Алтай таулары, Азия шөл даласы және тағы басқалар.

Павлодар облысының оңтүстік - батыс жағында Баянауыл массиві орналасқан. Биіктігі 500 метрден 1050 метге дейін өзгеріп тұрады, Сондықтан саяхатқа бұл жер жарамайды. Баянауыл массиві пәс таулардан құралған. Аязы жоқ кезең бұл жерде 102 күн.

Солтүстік - Батыс Алтай таулары жаяу туризмге өте қолайлы. Жақсы жолдар, адамдар тұратын жерлер жаяу туризмді ұйымдастыруға көп көмек береді. Бұл ауданда саяхат болатын уақыт 15 - мамыр мен 15 - қазанға дейін. Оңтүстік Алтайда жаяу туризм көбіне Марқакөл көліне ұйымдастырылады.

Қазақстан жерінде жаяу туризмге арналған төрт шөл дала бар: Бетпақ дала, Арал Қарақұмы, Қызылқұм, Мойынқұм.

Қызылқұм - Орта Азия бойынша Қарақұмнан кейінгі екінші шөл дала. Оның ауданы 300 000 км ² . Қазақстан бойынша бұл шөл дала ұзынынан 500 км асады, ал көлденеңінен 200 - 300 км - ге созылған. Арал теңізімен және Сырдария және Сырдария өзенінің ортасында, Қызылқұмда, әрине, көп құм, су жоқ.

Дәрігер Н. Н. Кондратенко басқарған «Адам және шөл дала» атты ғылыми экспедиция 1984 жылы шілде - тамыз айларында 7 адамнан құрылды. Олар Қызылқұм және Қарақұм жерлерінің 550 км жолын өтті. Бұл экспедиция арқылы ғалымдар өздерінің өздерінің көп сұрақтарына жауап тапты.

Солтүстік Тянь - Шань таулары шаңғы туризміне өте қолайлы. Осы шаңғы маршруттары қауіпсіздігі жағынанжаяу маршруттары қауіпсіздігі жағынан жаяу маршруттарының бағыты бойынша ұйымдастырылғаны жөн. Осылардың ішіне Алатау бөктерлері (Озерный (п/к), Алматы (п/к), Туристов(1а), Алматы - Алагир (П/к), Джусалы - Кезень(п/к) ) және тағы басқалар кіреді.

Шаңғы спортымен айналысу кезеңі Қазақстанда 1 қарашадан 10 наурыз аралығы болып есептелінеді.

Ауа райына қарайтын болсақ велотуризмге Оңтүстік Қазақстан қолайлы. Бұл жерде көктем ақпанның соңына, ал күз қарашада түседі.

Қазақстанның оңтүстігінде және оңтүстік - батысында жолдары құм аралас, ал қалған жерлері құм аралас, ал қалған жерлері жақсы.

Қазақстанның жерлерінде неше түрлі тарихи ескерткіштер бар. Көбінесе ескерткіштер Жамбылдың оңтүстігінде және Шымкент облысында орналасқан. Осы жерге велотуристер қатынайды.

Велотуристердің бір бекеті Жамбыл болып есептеледі. Осы жерден ежелгі Тараз қаласындағы ескерткіштермен танысады Әулие Ата, (Қарахан) . Содан соң Жамбылдан батысқа қарай 18 км жүрсе Головачевка ауылына келеді. Бұл жерде Бабаджи - Қатум және Айша - бибі орналасқан. Бабаджи Қатум ескерткіші Х ғасырға, ал Айша - бибі VІІ ғасырға жатады. Айша - бибі мазарын ЮНЕСКО өз бақылауына алған, оның сырты арнайы шыны қорапқа салынған.

Велотуристердің сапары Билі көл арқылы Қаратау қаласына жалғасады. Содан соң Байқадам ауылы, Кентау қаласы, Түркістан қаласы. Бұл жерде Қожа Ахмет ескерткішін тамашалауға болады.

Содан соң Отырар қаласына сапар жалғасады. Бұл қала ІХ ғасырда пайда болған. Бұл жерде белгілі философ Х ғасырда өмір сүрген. Ары қарай сапар Шымкент қаласында бітеді. Айтылып кеткен веломаршрутты бірденнен өтсе болады немесе бөліп өтсе де болады, туристердің жағдайына қарай.

Келесі маршрутқа келсек, бұл маршрут Қазақ халқының белгілі ақыны Абай Құнанбаевпен байланысты. Бұл маршрут Семей және Қарағанды облыстарынан өтеді, ұзындығы 600 км.

Саяхат Семей қаласынан басталады. Бұл жерде облыстық музейге кіріп қаланың тарихымен таныссақ болады, одан ке»ін Достаевский көшесінде Абай музейіне кірсе болады. Ары қарай сапар Ертіс арқылы Жаламанка және Балтатарақ ауылдарына жалғасады, одан кейін Қасқабұлақ ауылына барады. Бұл жерде белгілі «Абай» эпопеясын жазған Мұхтар Әуезов өмірге келген. Қасқабұлақтан ары қарай Ералы жеріне барамыз. Осы жерден Оңтүстікке 5 км жүрсек Еңлік - кебек ескерткіші бар. Бұл ескерткіште Абай көп рет болған.

Ералы жеріне оралайық. Бұл жерден сапар аудан орталығына Абай ауылына жалғасады. Осы жерде туристер велосипедтерін тастап, Қарауыл тауына көтеріледі. Бұл жерде ағаштар, алуан түрлі шөптер, сарқырап су ағып жатыр. Бұл жерлер абайдың демалатын орны болған екен.

Бұл маршруттың ең басты жері болып Жидебай жеріндегі Абай қыстағы болып есептеледі. Осы жерде Абай өзінің көп жылдарын өткізді, көп өлеңдерін жазды, моласы да осы жерде.

Абай ауылынан 120-130 км өткен соң Қарағанды облысының Қарқаралы қаласы бар. Осы жерден Кояндинское шаруашылығына барса болады.

Бұл жерде 1848 жылы Ботов саудагерімен ұйымдастырған Орта Азиядағы белгілі Ботов - Қоянды жәрмеңкесі өткен. Бұл жәрмеңкеде 500 000 қой, 220 000 ірі мал және көп жылқылар сатылды. Егінді - Бұлақ, Талды және Қарқаралы ауданының ақсақалдарының айтуы бойынша, бұл жәрмеңкеде Абайдыңң өзі болды. Қарқаралы қаласынан Қоянды шаруашылығына дейін 50 км.

Жаяу саяхатта неше түрлі қиыншылықтар кездеседі. Мысалы, сулы жерлер, орманның қалың жерлері қалың шөп өскен, шұңқырлар. Саяхатқа шыққанда жақсы аяқ киім болу керек және де жүру әдістерін білуі керек. Қиын жерлерде саяхат жасау үшін топ болып жүру керек. Әр адам алдындағы адамның жүрісін қайталау керек. Сынған ағаштарды көрсе, одан секіріп емес аттау керек.

Жаяу саяхаттың өзінің кестесі болуы керек. Кестенің жобасы:

1) 1 сағатқа - 50 минут жүру, 10 минут дем алу қажет;

2) Күннің бірінші жартысына жолдың үштен екісі өтілуі керек;

3) Маршрутқа ерте шықса түнгі жатуға ерте дайындалу керек;

4) Күннің ортасында - бір сағат демалып, ыстық ас ішу керек;

5) Орташа жүретін уақыт 3, 5 - 4, 5 км/с;

6) Ең нашар жүрген адамға қарайлау;

7) Топтың ең басында және ең соңында мықты туристер жүру керек.

Ал енді шаңғы туризміне оралайық. Шаңғы туризмін ұйымдастырғанда саяхат өзен бойында болған жөн. Алтай жерінде көбіне мұз және су араласқан селдер болады, биіктігі бір метрге дейін барады.

Шаңғы тебетін туристерге судан, шұңқылардан өту қиын. Олар неше түрлі жабдықтар пайдаланып саяхатты жалғастырады. Мұз үстінде жүргенде суға түсіп кетпес үшін туристердің арасы бес метр болуы керек. Шаңғы туризмінің ерекшеліктері:

Шаңғымен жүру жолдарын білу;
Жолда шыққан қиыншылықтардан өту;
Шаңғыны жүргізу және тоқтата білу;
Орманнан өту ережелерін білу;
Қасыңдағы адамға қиналған кезде алғашқы көмекті көрсете білу;
Қиын жерлерден шаңғысыз өту ережелерін білу;
Сумен өту ережелерін білу.

Саяхатқа шыққанда «Турист» атты шаңғыны пайдаланған дұрыс, себебі сапасы жақсы.

Велотуризмге келетін болсақ, бұл туризм басқа туризмге қарағанда өте қолайлы.

Біріншіден, табиғатқа көп зияны жоқ.

Екіншіден, рюкзакты арқалап жүрмейсің, бұған велосипед бар.

Үшіншіден, Веломаршруттар арасында ауылдар, қалалар кездеседі, туристердің жағдайына қарай жүктемелері өзгеріп тұрады.

Мұнда велосипед көп рөл ойнайды. Ол арқылы турист көп жерлермен танысады, ал жаяу жүрсе аз жермен танысқан болар еді. Мысалы, Қарағанды мен Балқаштың ортасында Каркаралинск оазисі орналасқан. Жаяу жүрген адамдар оазиспен 7-8 күнде танысады, ал велосипед пайдаланса 2-3 күн кетеді.

Велосаяхатқа дайындалу қажет. Велосипедтің жүк тасуын ойлау керек. Туристер велосипедті жүксіз айдайды, ал жүкті бригада мүшелері алып жүреді. Турист рюкзакты арқасына алып жүруге болиайды, себебі ол тез шаршап қалады. Сондықтан турист велосипедінің жүк қоймасын кең қылу керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.