Тыңды жаппай игеру жолындағы бүкілхалықтық күрес

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Тыңды жаппай игеру жолындағы бүкілхалықтық күрес Тың
игеру қарсаңындағы республиканың ауыл шаруашылығы. Совет халқы Коммунистік
партияның басшылығымен ауыл шаруашылығын өрге бастыру жолындағы күресті
жалғастырды.1953 жылға қарай еліміздің егіс аумағы 1950 жылға қарағанда
10,9 млн. га, ал бидай егісінің аумағы — 9,8 млн. га ұлғайды. Бірак. ауыл
шаруашылығының даму қарқыны әлі де болса баяу еді. Ауыл шаруашылық
өнімдерін мемлекетк е дайындаудың дәрежесі біршама төмен болды.
Қазақстанның ауыл шаруашылығының жағдайы да сол шамалас еді. Егіншілік пен
мал шаруашылығы өнімдерін өндірудің дәрежесі Совет мемлекетінің
талаптарына сай деуге мүлдем келмейтінді. Көптеген ауыл шаруашылық
өнімдерін дайындау бағасының төмен болуы оларды өндіруге ынталандырмады,
колхоздардың шығынын әрдайым өтей бермеді. Ауыл шаруашылық өндірісінің
артта қалуы жергілікті партия және совет органдарының басшылығындағы кем-
іліктерден де болған еді. Социалистік ауыл шаруашылығының мүмкіндіктері
Қазақ ССР-інде жеткілікті пайдаланылмады, мұнда дәнді дақылдардын
шығымдылығы төмен болып келді. Тіпті ауа райы колайлы болған жылдардын
өзінде республика не бары 100—150 млн. пұт (шамамен 1,6—2,4 млн. т.) ғана
товарлы астық өндірді. Ал республикада әсіресе оның солтүстік және
солтүстік-батыс облыстарында пайдаланылмай келген, егіске жарамды ұлан-
ғайыр құнарлы жерлер болды.
Қазақстан ауыл шаруашылығының мұндай жағдайы осы аса маңызды сала бойынша
бүкіл еліміздегі істік жағдайын бейнеледі, бұл жөнінде КПСС Орталық
Қомитетінің 1953 жылғы сентябрь Пленумында барынша айқын айтылды.
Коммунистік партия мен Совет үкіметінің алдында халықтың азық-түлікке
деген, ал өнеркәсіптін ауыл шаруашылық шикізаты жөніндегі өскелең
тілеқтерін қанағаттандыру үшін ауыл шаруашылығын құрт өрге бастыру
проблемасын ең кыска мерзім ішінде шешу жөніндегі өмірлік маңызы бар мәселе
тұрды.
КПСС Орталык Комитетінің 1953 ж. сентябрь Пленумы ауыл шаруашылығын одан
әрі өркендету шаралары туралы мәселені талқылады. Пленум оны өркендетудің
кең көлемді программасын белгіледі.
Қоммунистік партня ірі-ірі бірқатар әлеуметтік-экономикалық шараларды
белгіледі. Бұлардың ішіндегі ең маңыздылары: ауыл шаруашылығы
еңбеккерлерінін егіншілік пен мал шаруашылығы өнімдерін өндіруді арттыруға
материалдық ынталылығы принципін қалпына келтіру; колхоздарды, МТС-тер мен
совхоздарды ауыл шаруашылығының білікті маман механизатор кадрларымен
нығайту; барлық ауыл шаруашылық процестерін механикаландыру дәрежесін
көтеру; ауыл шаруашылығына жұмсалатын күрделі қаржыны едәуір көбейту; ауыл
шаруашылық өндірісін жоспарлауда колхоздар мен совхоздардың праволары мен
инициатавасын арттыру. Ауыл шаруашылық өнімдерінің дайын-дау және сатып алу
бағалары қайта қаралып, едәуір жоғарылатылды.
КПСС Орталык Комитетінің сентябрь Пленумы белгілеген ауыл шаруашылығын
өркендету программасын республика партия ұйымы мен Қазақстанның барлық
еңбекшілері қызу қолдап, мақұлдады. Колхозшылар мен совхоз қызметкерлерінің
еңбектегі белсенділігі артты. Көптеген қала тұрғындары, әсіресе бұрынғы
ауыл шаруашылығы қызметкерлері — әр түрлі себептермен өнеркәсіпке,
транспортқа, құрылысқа жұмысқа ауыскан мамандар мен механизаторлар селоға
оралуға тілек білдірді.
1953 жылдың аяғында өнеркәсіп пен халық шаруашылығының басқа да салаларынан
2536 механизатор — тракторшылар мен комбайншылар, 4905 маман-агрономдар,
инженерлер, зоотехниктер, мал дәрігерлері және басқалар республиканың МТС-
тері мен МЖС-теріне жұмысқа ауысты. Сонымен бірге РСФСР-ден Қазақстанға
жүздеген инженерлер мен техниктер келді. Өнеркәсіп орындарының
коллективтері ауыл шаруашылық техникасын шығаруды ұлғайтты. 1953 жылдың
төртінші тоқсанының өзінде өнеркәсіп ауыл шаруашылығына 42 мың трактор (15
ат күшімен есептегенде), 11 мыңнан астам астық комбайнын, 22 мыңнан астам
трактор сеялкаларын, тракторға тіркеліп шөп шабатын мыңдаған машиналар және
басқа да көптеген ауыл шаруашылық машиналары мен құралдарын жөнелтті. 1953
жылдың аяғында республиканың 1096 кәсіпорны мен мекемесі 928 колхозды, 185
МТС пен МЖС-ті қамқорлыкқа алды.
КПСС Орталық Комитеті республика партия ұйымына Қазақстанның ауыл
шаруашылығының артта калуын жоюға көмектесіп, республика партия ұйымын
тәжірибелі кадрлармен нығайтты. Мұнда көрнекті партия қызметкерлері
жіберілді.
1954 жылы февральда Қазақстан Компартиясының VII съезі болды. Ол ауыл
шаруашылығындағы жағдайды мұқият талқылап, астык өндіруді едәуір арттыру
міндетін койды. Съезд мұнымен бірге мал шаруашылығын өркендету жоспарларын
орындаудың жалпы мемлекеттік маңызын атап көрсетті.
КПСС-тің тың жерлерді жаппай игеру жөніндегі бағыты.
жылы 23 февраль-2 мартта КПСС Орталық Комитетінің Пленумы болды. Пленум
Елімізде астық өндіруді одан әрі арттыру, тың және тыңайған жерлерді игеру
туралы мәселе қарады. Пленум Қазақстан, Сібір, Урал, Поволжье, Солтүстік
Кавказ үшін нақтылы міндеттер белгілеп берді, оларда: 1954-1955жылдары тың
және тыңайған жерлерді игеру есебінен дәнді дақылдар егісінің аумағын
кемінде 13 млн. гектар арттыру және 1955 жылы осы жерлерден 1100—1200 млн.
пұт астық, оның ішінде 800—900 млн. пұт товарлы астық алу көзделді.
Елімізде ауыл шаруашылығын шұғыл өркендетіп, оның өндіргіш күштерін барынша
дамыту жолындағы бүкіл халықтық қозғалыс кеңінен өрістеді.
Коммунистік партия мен Совет үкіметінің тың жерлерді игеру жөніндегі
бағыты жаппай қолдау тауып, қуатты еңбек өрлеуін туғызды.
Тың игеру жолындағы күреске Қазақстан еңбекшілері белсене кірісті.
Құлазыған кең даланың тыңын игеру жөніндегі партия шешіміін, тұтас алғанда
қазақстандықтар зор шабытпен мақұлдап карсы алды. Миллиондаған гектар жерді
игеріп, ен далаға жүздеген жаңа поселкелер, совхоз орталыктарын салу, тың
өңіріне келген жүздеген мың жаңа қоңыстанушыларды лайықты- түрде қарсы
алып, оларды орналастыру мәселесі республика партия, совет және комсомол
органдарының алдына күрделі де ауыр міндеттер жүктеді. Қазақстан
еңбекшілері тың игеру жөніндегі партия мен үкімет белгілеген шараларды
жүзеге асыруға белсене араласып, ерлік көрсетті. Тың игеруде қазақ халқы
өзінің революциялық, интернационалдық касиеттерін барынша таныта білді.
1954 жылы 10 августың өзінде-ақ елімізде тың көтеру жөніндегі белгіленген
тапсырма орындалды: 13,4 млн. га жака жер жыртылып, жоспар 103,2 процент
болып орындалды, мұның ішінде Қазакстанда 6.5 млн. га тың жер жыртылды.
Бұл алғашкы табыстар ауыл шаруашылығын одан әрі өркендетуде колхоздарда.
МТС-тер мен совхоздарда орасан зор резервтер бар екенін дәлелдеді. Осы
мүмкіндіктерге сүйене отырып, сондай-ақ тың жерлерді жаппай игерудің
алғашқы тәжірибесін және еқбекшілердің жоғары творчестволық белсенділігін
ескере отырып, ҚПСС Орталық Комитеті мен СССР Министрлер Советі 1954 жылы
13 августа Астық өндіруді молайту үшін тың жерлерді онан әрі игеру туралы
қаулы қабылдады. Бұл қаулыда 1956 жылы тың жерлердегі дәнді дақылдар
егісінің аумағын 28—30 млн. гектарға жеткізу міндеті қойылды.
Өзінің ауқымы жөнінен осындай орасан зор программаның жеделдетілген
қарқынмен жузеге асырылуы қуатты материалдық-техникалық базаның, бүкіл
совет халқының жоғары саналылығы мен творчестволық белсенділігінің
арқасында қамтамасыз етілді.
Коммунистік партияның ауыл шаруашылығын барынша өрге бастыруға арналған
бағытын жузеге асыруда Қазақстанға үлкен орын берілді. Мұнда ұтымды турде
пайдалану қажет болған орасан көп жер ресурстары бар еді. Алайда
Қазақстанның кұнарлы тыңының дені халық аз қоңыстанған шалғай өңірлерде
болатын. Мұнымен қоса тыңдағы шаруашылықтарды құруға адам ресурстары
жетіспеді. Тыңда кадрларды калыптастырудың басты көзі еліміздің басқа
аудандарының адамдарын қатыстыру болды.
Коммунистік партия тың игерудің көп қиыншылыққа түсетінін совет
адамдарынан жасырған жоқ. Коммунистік партия мен Совет үкіметі совет
халқын, әсіресе жастарды, механизаторлар мен ауыл шаруашылығының
мамандарын, кұрылысшыларды және баска мамандықтың адамдарын жана жерлерге
барып, тыңды игеру ісін өз қолдарына алуға шақырды.
Тың игеру — бүкілхалықтық іс. Партия ұйғарымы еңбекшілер арасында кеңінен
қолдау тапты.
Бүкіл одақтық Лениншіл Коммунистік Жастар Одағы бағалы инициатива
көтерді. ВЛКСМ Орталық Комитеті мен жергілікті комсомол комитеттері
комсомолдар мен жастардың ішінен еріктілерді іріктеп алуды ұйымдастырып,
оларды совхоздар мен МТС-терге жіберді. Москва қаласы мен Москва облысының
комсомолецтері 1954 жылы 22 февральда тың игерілетін аудандарға жүріп бара
жатып: ...біз, жаңа жерлерге баратын Москва қаласынын өнеркәсіп
орындарының жас жұмысшылары, Москва облысының мамандары мен
механизаторлары, ауыл шаруашылығыннн жас механизаторлары мен мамандарына,
өнеркәсіп орындары мен совхоз жұмысшыларына, барлық комсомолецтерге,
жігіттер мен қыздарға: біздің еңбек сабымыздың қатарына тұрындар! Тың
жерлерге келіндер! деп жалынды үндеу арнаймыз, — деді.
Еліміздің жастары бұл үндеуге қызу үн косты. 1954 жылы 28 февральда
Қостанайға комсомол жолдамасы бойынша Украинаның жас патриоттарының алғашқы
отряды келіп жетті. Бұл Киев облысы Макаров МТС-ініқ комсомол-жастар
трактор бригадасының бригадирі Л. Дегтяренко мен механик И. И. Рудской бас
болып келген, толық құрамы болатын. Бригада Жаркөл МТС-не жіберілді. 1954
жылдын, мартының өзінде-ақ Қазақстан тыңына РСФСР-ден, Украин ССР-інен және
басқа да одақтас республикалардан 14240 комсомолецтер мен жастар келді.
Тың жерлерді игеру жолындағы патриоттық қозғалыс Қазақстан жастарын да
қамтыды. Республика комсомолы марттың бірінші жартысында-ақ тыңдағы
совхоздар мен МТС-терге 9656 жас патриотты жіберді, бұлардың 2,4 мыңы
алматылықтар еді. Ақмола облысы Мариновский совхозының комсомол
қыздарының шақыруы бойынша 1954 жылдың күзінде тыңға 60 мыңдай жас әйелдер
мен қыздар келді.
1954 жылы Қазақстан совхоздарына 48,9 мың адам келді, бұларға арнап МТС-
тердің жанынан механизаторлар даярлайтын курстар кұрылды. Мұнымен қоса ауыл
шаруашылығын механикаландыру училищелері республиканың совхоздары мен МТС-
теріне 50,8 мың жас механизаторлар жіберді.
Қазақстанның тың жерлеріне Совет Армиясынан демобилизацияланып қайтқан
жауынгерлеріне Қөкшетау облысында Кантемировец, Солтүстік Қазақстан
облысында Таманец, Қарағанды облысында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.