Биологиялық объекттердің арнайы микроскопиялық әдістері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Медициналық биофизика және информатика кафедрасы

СОӨЖ

Тақырыбы: Биологиялық объекттердің арнайы микроскопиялық әдістері

Орындаған: Сат Әсел Досанқызы
Қабылдаған: Айткенова Айлазат Айткеновна

Қарағанды 2018жыл
Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Оптикалық микроскоптаудың арнайы әдістері
* Фазалы - контрастылық әдіс
* Қараңғы алаң әдісі
* Люменесценциялық әдіс
* Интерференциялық контраст әдісі
* Жарық алаң әдісі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылғын әдебиеттер

I. Кіріспе
Микроскоп (грек. mіkros - ұсақ және грек. skopeo - көремін) - жай көзге көрінбейтін нысандардың (немесе олардың құрылымдық бөліктерінің) бірнеше есе үлкейтілген кескінін алатын оптикалық прибор. Микроскоп бактериялар, органикалық жасушалар, майда кристалдар, қорытпалардың құрылымы, т.б. өлшемдері көздің көру мүмкіндігінен аз (ажыратқыш шамасы 0,1 мм-ге тең) нысандарды зерттеуге арналған. Микроскоп лупаға қарағанда үлкейтіп көрсететін ұсақ заттарды бақылауға арналған құрал. Микроорганизмдердің морфологиясы мен жасушалардың құрылымын зерттеу көбінесе микрометрмен (мкм =0,001мм) өлшенеді, сондықтан біз олардың құрылысын микроскоп көмегімен ғана көре аламыз, өйткені микроскоп бізге зерттелетін обьектінің мөлшерін 100 есе (жарықтандыру микроскопы) және 10000 есе (электорнды микроскоп) үлкейтіп көрсете алады. Микроскоптың негізгі техникалық сипаты - оның көру қабілеттілігі болып табылады. Микроскопты алғаш рет ғылыми - зерттеу жұмыстарына қолдану ісі жануарлар тіні мен өсімдік ұлпаларының клеткалық құрылысын анықтаған (1665) ағылшын ғалымы Р.Гук.
II. Негізгі бөлім
Оптикалық микроскоптаудың арнайы әдістері
1. Фазалы - контрастық әдіс ашық алаң әдісінде көрінбейтін түссіз, мөлдір заттардың кескінін алуға арналған, мұндай нысандарға тірі жануарлардың боялмаған ұлпалары жатады. Фазалы - контрастық микроскопияның көрінісі боялмаған, контрасты емес объектіден тұрады. Қараңғы және жарық жерлерде әр түрлі қалыңдықты зерттейтін оптикалық препаратты атайды.
Фазалық-контрасты қондырғы мынадай бөліктерден тұрады:
1. Арнайы фазалық пластинкалары бар объективтер жиынтығы;
2. Бұрылатын дискісі бар конденсор. Онда әр объективтегі фазалық пластинкаға сәйкес келетін сақиналы диафрагмалар орнатылған;
3. Фазалық- контрастылықты баптауға арналған қосымша телескоп.
Микроскопияның осы әдісін қолданудың арқасында боялмаған тірі микроағзалардың контрастылығы кенет артады, жарық фонда қараңғы немесе қараңғы фонда жарық болып көрінеді. Фазалық-контрасты микроскопия тіндердің жасушаларын оқып- зерттеуде, жасушаларға әртүрлі вирустардың әсерін бақылау және т.б. үшін қолданылады. Осындай жағдайда оптикасы керісінше орнатылған биологиялық микроскоптар жиі қолданылады (инвертированные). Осындай микроскоптарда объективтер төменде, конденсор жоғарыда орналасады. Фазалық- контрасты микроскопия жарықтың интерференциясына негізделген: қоршаған ортаның сыну көрсеткішінен айырмашылығы бар мөлдір объектілер ақшыл фонда қара болып көрінеді (позитивті фазалық контраст) немесе қараңғы фонда ақшыл болып көрінеді (негативті фазалық контраст).
2. Қараңғы алаң әдісі.
Жарық алаң әдісінде көрінбейтін, мөлдір абсорбирленбейтін нысандардың кескінін алу үшін пайдаланылады. Жарық берушіден келетін жарық айна арқылы арнайы конструкциямен жасалған конденсоры бар препаратқа бағытталады.
Қараңғы алаң конденсоры бар арнайы формасы бар, препаратты жарықтандыратын жарықтың көлбеу шоғырын түзетін бірнеше линзалардан тұрады. Жарық одан кейін объективті жанай өтеді. Сәуле жолдары К кондерсордан , П заттан О объективтен өтіп жарық алаңда бақыланады. Микроскопта кескін заттық үстелшеде тұрған препараттың микробөлшектерінен шашыраған, конус ішіндегі және объектив арқылы өтетін сәулелердің шағын бір бөлігінде ғана құралады. Қараңғы алаңдық микроскопия Тиндаль эффектісіне негізделген. Тиндаль эффектісінің мысалы, ауада шаң-тозаң бөлшектерін жіңішке жарық сәулесімен жарықтандырғанда көруге болатын құбылыс. Көлеңке фонының көру аймағында препараттың құрылымдық элементтерінің ашық кескіні сыну көрсеткіші белгілі қоршаған ортадан ерекше болып көрінеді. Ірі бөлшектердің жарық сәулелерін шашырататын шеткі ашық-жарық бөлігі ғана көрінеді. Бұл әдісті қолдана отырып, кескіннің түріне қарап бөлшектердің мөлдір немесе мөлдір емес екеніне, қоршаған ортамен салыстырғанда сыну көрсеткіштерінің аз немесе көп екенін анықтауға болмайды.
3. Люменесценциялық әдіс
Флуоресцентті (люминесцентті) микроскопия кейбір заттардың люминесценциялау қабілетіне негізделген, яғни көрінбейтін УК не көк жарықпен жарықтандырғанда жарқырауына негізделген. Люминесценция түсі оны қоздырушы жарықпен салыстырғанда спектрдің аса ұзын толқынды бөлігіне қарай ығысқан. Люминесценцияны көк жарықпен қоздырған кезде оның түсі жасылдан қызылға дейін болуы мүмкін, ал егер люминесценцияУК сәулемен қоздырылатын болса, онда жарқырау көрінетін спектрдің кезкелген аймағында болуы мүмкін. Люминесценцияның осы ерекшелігі қоздырушы жарықты жұтатын арнайы жарық сүзгіштерді пайдаланып, әлсіз люминесцентті жарқырауды байқауға мүмкіндік береді. Люминесцентті жарықта зерттеу әдісі (люминесцентті микроскопия немесе флуоресцентті микроскопия) микрообъектілердің микроскоппен қарағанда жасыл- қызыл сары (оранжевый) түсті жарық шығаруын бақылауға негізделген. Осындай түсте жарық шығару объектіні көк- күлгін түсті не УК сәулемен жарықтандыру кезінде пайда болады. Микроскоптың оптикалық жүйесіне осы кезде екі жарық сүзгіш орнатылады. Олардың бірін конденсордың алдына орнатады. Осы жарық сүзгіш жарықтандырғыш көзінен шыққан, объектінің өзінің люминесценциясын қоздыратын (меншікті люминесценция) не препаратқа енгізілген және препараттың бөлшектерімен жұтылған арнайы бояғыштардың люминесценциясын (екінші ретті люминесценция) тудыратын толқын ұзындықтағы сәулелерді ғана өткізеді. Объективтен кейін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.