Сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргізуде мемлекеттік органдар мен қоғамдық бірлестіктердің ымыралығы
Сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргізуде мемлекеттік органдар мен
қоғамдық бірлестіктердің ымыралығы
Б.А. Сериев
І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған
қаласы
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 1-тармағында
Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және
әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады; оның ең қымбат қазынасы - адам
және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары деп қарастырылған.
Конституция және оған негізделген заңдармен қорғалатын адам мен
азаматтардың құқықтары, заңды мүдделері мен бостандықтарының ішінде
әлеуметтік-эконмикалық құқықтары бар екендігі сөзсіз. Осы тұрғыдан алғанда
құқықтық мемлекеттің алғашқы белгісі болып адам мен азаматтың құқықтары мен
бостандықтарының мемлекеттік және өзге де мүдделердің алдындағы басымдылығы
танылатындығын ескергеніміз жөн.
Сондықтан еліміз өркениетті қоғамға тән белгі ретінде бірінші кезекте
адам мен азаматтың өмірі, құқықтары мен бостандықтарын ең жоғарғы құндылық
деп таныды. Оның мәні - мемлекеттік саясат адам мен азаматтың өмірі,
құқықтары мен бостандықтарын ендігі жерде мемлекет мүддесінен жоғары қоюды
және әрбір жеке адамның лайықты өмірі мен еркін жетілуін қамтамасыз етуді
мақсат етеді. Бұл бағыттағы конституциялық нормаларға сәйкес жалпы адам
мақсатын тану философиялық негізделген адамның табиғи құқықтары жатқызылған
деп тұжырымдауға болады.
Еліміз тәуелсіздігіне ие болғаннан кейін дербес мемлекет ретінде
орнығып, оның азаматтарының өміріне тірек болатын барша құқық актілері
қайта қаралып, жаңалап құру қажеттілігі туындады. Осы жолда қыруар ғылыми
еңбектер жазылуда. Адам мен азаматтың құқықтары, бостандықтары мен заңды
мүдделерін қамтамасыз ету саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік
құқықтық актілер қабылданып, іске асуда. Заңдарды тиянақты және қолайлы
жасауға заңгер-ғалымдар мен заңгер-практиктер қатысып, бұл заң актілері
халықаралық ұйымдар мен шетел мамандарының белсенді сараптауларынан өткен
болатын. Қазақстан Республикасының Конституциясы - Ата заңы бұған дәлел.
Қазақстан Республикасында атқарылып жатқан нарықтық реформа
бағдарламасы экономиканы одан әрі жетілдіру міндеті тұрғаны бәрімізге
белгілі, осы мақсатта нарықтық экономикаға көшу барысында еліміздің
мемлекеттік органдары қызметкерлері арасында сыбайластық орын алып,
жемқорлар кеңінен етек жая бастады. Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының тізімі
мен тұлғаларын белгілеу мақсатында Қазақ елі, ТДМ елдерінің арасында
алғашқы болып Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы Заңын қабылдады.
Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру –
мемлекеттік саясаттың басты мақсаты атты Қазақстан халқына жолдауында
Демократиялық қоғам жағдайында қылмыс пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
ерекше мәнге ие болады деп қадап айтты.
Жасырғанды – жазалап, ашықтықты бағалауымыз керек. Оны не үшін айтып
отырмыз егер жемқорлық қылмыстары жөнінде біле тұра жасырған адамдарды –
жазалауымыз қажет, ал сыбайлас жемқорлық жөнінде ашық (жариялы) сипатта
айтқандарды бағалауымыз керек. Егер сыбайлас жемқорлық жөніндегі фактіні
айтып келген тұлғаларды көтермелеу және оған сыйақы беру жолдарын
қарастыруымыз керек. Оларға ашық ауыз ретінде қарамауымыз қажет. Балалардың
психологиясын бала бақшадан және мектептен дұрыстап тәрбиелеуіміз қажет,
оларға ертең үлкен азамат болғанда жұмысқа тұрасын, жұмысқа тұру үшін пара
алу ғана емес, пара берудің өзі қылмыс деген сияқты сөз тіркестерін
пайдаланып, оның мыйына қойғанымыз жөн.
6 желтоқсан 2008 жылы Астанада Жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі
форум өткіендігін барлығыңыз білесіз. Елбасымыз, Нұр-Отан ХДП төрағасы
Н.Ә. Назарбаев Қоғамдық сауалнамалардың нәтижесіне қарағанда, еліміздің
мыңдаған тұрғындары өздерінің мәселелерін пара арқылы шешілетіндігін
айтқан. Соның ішінде әсіресе, құқық қорғау, әкімдік, әділет денсаулық
сақтау жүйелерін ерекше көрсетеді деп атап өтті.
Деген мен біз сыбайлас жемқорлық, парақорлық және заңсыз сыйақы
алушылық терминдерін ажыратуымыз қажет. Сыбайлас жемқорлық ол мемлекеттік
органдар қызметкерлерінің екі немесе одан да көп лауазымды тұлғаларының
арасында пайда болады. Парақорлық субъектісі міндетті түрде лауазымды тұлға
және ол ... жалғасы
қоғамдық бірлестіктердің ымыралығы
Б.А. Сериев
І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған
қаласы
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 1-тармағында
Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және
әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады; оның ең қымбат қазынасы - адам
және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары деп қарастырылған.
Конституция және оған негізделген заңдармен қорғалатын адам мен
азаматтардың құқықтары, заңды мүдделері мен бостандықтарының ішінде
әлеуметтік-эконмикалық құқықтары бар екендігі сөзсіз. Осы тұрғыдан алғанда
құқықтық мемлекеттің алғашқы белгісі болып адам мен азаматтың құқықтары мен
бостандықтарының мемлекеттік және өзге де мүдделердің алдындағы басымдылығы
танылатындығын ескергеніміз жөн.
Сондықтан еліміз өркениетті қоғамға тән белгі ретінде бірінші кезекте
адам мен азаматтың өмірі, құқықтары мен бостандықтарын ең жоғарғы құндылық
деп таныды. Оның мәні - мемлекеттік саясат адам мен азаматтың өмірі,
құқықтары мен бостандықтарын ендігі жерде мемлекет мүддесінен жоғары қоюды
және әрбір жеке адамның лайықты өмірі мен еркін жетілуін қамтамасыз етуді
мақсат етеді. Бұл бағыттағы конституциялық нормаларға сәйкес жалпы адам
мақсатын тану философиялық негізделген адамның табиғи құқықтары жатқызылған
деп тұжырымдауға болады.
Еліміз тәуелсіздігіне ие болғаннан кейін дербес мемлекет ретінде
орнығып, оның азаматтарының өміріне тірек болатын барша құқық актілері
қайта қаралып, жаңалап құру қажеттілігі туындады. Осы жолда қыруар ғылыми
еңбектер жазылуда. Адам мен азаматтың құқықтары, бостандықтары мен заңды
мүдделерін қамтамасыз ету саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік
құқықтық актілер қабылданып, іске асуда. Заңдарды тиянақты және қолайлы
жасауға заңгер-ғалымдар мен заңгер-практиктер қатысып, бұл заң актілері
халықаралық ұйымдар мен шетел мамандарының белсенді сараптауларынан өткен
болатын. Қазақстан Республикасының Конституциясы - Ата заңы бұған дәлел.
Қазақстан Республикасында атқарылып жатқан нарықтық реформа
бағдарламасы экономиканы одан әрі жетілдіру міндеті тұрғаны бәрімізге
белгілі, осы мақсатта нарықтық экономикаға көшу барысында еліміздің
мемлекеттік органдары қызметкерлері арасында сыбайластық орын алып,
жемқорлар кеңінен етек жая бастады. Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының тізімі
мен тұлғаларын белгілеу мақсатында Қазақ елі, ТДМ елдерінің арасында
алғашқы болып Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы Заңын қабылдады.
Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру –
мемлекеттік саясаттың басты мақсаты атты Қазақстан халқына жолдауында
Демократиялық қоғам жағдайында қылмыс пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
ерекше мәнге ие болады деп қадап айтты.
Жасырғанды – жазалап, ашықтықты бағалауымыз керек. Оны не үшін айтып
отырмыз егер жемқорлық қылмыстары жөнінде біле тұра жасырған адамдарды –
жазалауымыз қажет, ал сыбайлас жемқорлық жөнінде ашық (жариялы) сипатта
айтқандарды бағалауымыз керек. Егер сыбайлас жемқорлық жөніндегі фактіні
айтып келген тұлғаларды көтермелеу және оған сыйақы беру жолдарын
қарастыруымыз керек. Оларға ашық ауыз ретінде қарамауымыз қажет. Балалардың
психологиясын бала бақшадан және мектептен дұрыстап тәрбиелеуіміз қажет,
оларға ертең үлкен азамат болғанда жұмысқа тұрасын, жұмысқа тұру үшін пара
алу ғана емес, пара берудің өзі қылмыс деген сияқты сөз тіркестерін
пайдаланып, оның мыйына қойғанымыз жөн.
6 желтоқсан 2008 жылы Астанада Жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі
форум өткіендігін барлығыңыз білесіз. Елбасымыз, Нұр-Отан ХДП төрағасы
Н.Ә. Назарбаев Қоғамдық сауалнамалардың нәтижесіне қарағанда, еліміздің
мыңдаған тұрғындары өздерінің мәселелерін пара арқылы шешілетіндігін
айтқан. Соның ішінде әсіресе, құқық қорғау, әкімдік, әділет денсаулық
сақтау жүйелерін ерекше көрсетеді деп атап өтті.
Деген мен біз сыбайлас жемқорлық, парақорлық және заңсыз сыйақы
алушылық терминдерін ажыратуымыз қажет. Сыбайлас жемқорлық ол мемлекеттік
органдар қызметкерлерінің екі немесе одан да көп лауазымды тұлғаларының
арасында пайда болады. Парақорлық субъектісі міндетті түрде лауазымды тұлға
және ол ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz