Сыныптарда информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасының тұжырымдамалық негізі
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:
ЖОСПАР
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1. Сыныптарда информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасының
тұжырымдамалық негізі
2.2. Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолданудың
Қазіргі жағдайы
2.3. Бастауыш сынып мұғалімдерінің математиканы оқытуға даярлығын
жетілдіру жағдайы мен жолдары
ІІІ Қорытынды
ІҮ Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан
экономикалық және саяси жедел жаңару жолында" атты Қазақстан халқына
Жолдауында (Астана, 18.02.2005) XXI гасырда білімін дамыта апмаған елдің
тығырыққа тірелері анық деп атап көрсетті. Сонымен бірге, онда
12-жылдық жалпы орта білімге көшіп, педагогтардың кәсіптік деңгейін,
оқулықтар мен оқу бағдарламасының сапасын арттыру қажеттілігі айтылған.
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
Тұжырымдамасында оқушыларды сапалы білім алуға, функциональдық сауаттылыққа
үйрету, нәтижеге бағдарланған толыққанды, сапалы, бәсекеге қабілетті білім
беру міндеттері атап көрсетілген.
Осыған орай Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ Білім академиясында ғылыми-
зерттеу жұмыстары жүргізіліп, өркениетті елдердің тәжірибелері мен отандық
білім жуйесіндегі ерекшеліктер және ғалымдардың еңбектері зерделенуде.
Математикалық сауаттылық төмендегідей тармақтарға бөлінеді: сызықтық
сауаттылық: сандық сауаттылық; геометриялық (кеңістіктегі) сауаттылық;
Бастауыш сатыдағы негізгі сауаттылық дағдылары: оқу және оқығанды түсіну,
жазу, есептеу, ақпаратты технологияны пайдалану, әртүрлі ақпараттармен
жұмыс істей білу және іздеу, табу.
Оқу сапасын жетілдіруде білім мақсаттарының алынатын нәтижеге бағдарлануы
жан-жақты білімді, өз мамандығын жетік білетін, бәсекеге түсе алатын жеке
тұлғаны бастауыш сатыдан бастап дайындауға мүмкіндік береді. Мектептің
бастауыш сатысында оқушының сапалық және сандық білім деңгейін анықтау
арқылы оқу сапасын жетілдіруге мүмкіндік туады. Мектептегі әрбір оқушының
динамикасын және оқу барысында алған білім нәтижесінің сапасын жан-жақты
және әділ бағалауға қол жеткізеді.
Оқу сапасын жетілдіруде білім мақсаттарының алынатын нәтижеге бағдарлануы
жан-жақты білімді, өз мамандығын жетік білетін, бәсекеге түсе алатын жеке
тұлғаны бастауыш сатыдан бастап дайындауға бағыттайды. Мұнда жеке тұлғаның
рухын тәрбиелеуге, адамның адамгершілік болмысының қалыптасуына басты назар
аударылуда. Білім мазмұнында жаңа процессуальдық біліктілікке, ақпаратты
алдын аша болжау қабілеттеріне және қойылған міндетті шығармашылықпен
дамытуға көңіл бөлінеді. Саралап және даралап оқытуға басым бағыт беріледі.
Ақпаратты білім берудің дәстүрлі тәсілдері ауызша және жазбаша сөйлеу
компьютерлік құралдармен байытылады. Оқытудың механикалық естілуінен ақыл-
ой процесінің дамуына, статистикалық білім моделінен динамикалыққа, орта
білетін оқушыға бағдарлап оқытудан саралап және даралап оқытатын
бағдарламаға, оқытудың сыртқы мотивациясынан ішкі адамгершілік еркін
басқаруға, мектеп пен отбасы және қоршаған ортасының кірігу процесіне басым
бағыт беріледі.
Бастауыш саты үздіксіз білімнің барлық кезеңдерімен тығыз байланыстағы
оқыту қызметін қалыптастыруға көмектеседі.жеке тұлғаның жан-жақты дамуына
және жеке мүмкіндігін ашуға, білім алуға жағымды жағдай жасайды.
Жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру
ұйымдары қызметінің үлгі ережесінде (11.03.2005 жылы Қазақстан Республикасы
қаулысымен бекітілген) мектептің бастауыш сатысына арналған төмендегідей
жалпы ережелер айқындалған: жалпы бастауыш білім беру (1-сынып) оқушылардың
оқу, санау, оқу қызметінің негізгі машықтары мен дағдыларын, теориялық
ойлау элементтерін, оқу әрекеттерін өз бетінше бақылаудың қарапайым
дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке гигиена мен салауатты
өмір салтының негіздерін меңгеруін қамтамасыз етеді; оқушылардың оқу
жүктемесі мен мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар, денсаулық сақтау
және білім беру органдарының оқу жоспары мен ұсыныстары негізінде
дайындалған ұйым бекіткен ережелермен айқындалады; ұйымдағы сабақ ұзақтығы
- 45 минут (орнын толтыра оқыту сыныптарында — 40 минуттан аспайды).
Ұйымның талаптарына балаларды бейімдеу процесін жеңілдету мақсатында 1
-сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп өсіре отырып, оқу сабақтарының "сатылы
режимі" қолданылуы тиіс: І-тоқсанда сабақтың ұзақтығы 35 минуттан-3 сабақ,
2-тоқсаннан бастап әрқайсысының ұзақтығы 35 минуттан-4 сабақ.
Мектептің бастауыш сатысында "Математика" пәнін оқытудың мақсаты:
математикалық білім, білік және дагдыларды игеру; математика курсының
мазмұны арқылы баланы тұлға ретінде қалыптастыру; танымдық және
коммунативтік іс-әрекетке қалыптастыру, өздігінен білім алуға бейімдеу,
еңбекке баулу. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі 1-2
—сыныптарда аптасына 4 сағатты (оқу жылында -136 сағат), 3-4-сыныптарда
аптасына 5 сағатты (оқу жылында— 170 сағат) құрайды. Мектептің бастауыш
сатысында "Математика" пәні бойынша базалық білім мазмұны: 1)теріс емес
бүтін сандардың арифметикасы; 2) алгебра элементтері; 3) геометрия
элементтері блоктарынан тұрады. Оқушылардың білімін тексеру ауызша сұрау,
тақырыптық және қорытынды жазбаша бақылау жұмыстары , тестік тапсырмалар
арқылы жүзеге асырылады. Негізгі бақылау объектілері:
-I 000 000 көлеміндегі сандарды оқу, жазу, және салыстыру; жүз көлеміндегі
сандарды қалдықпен бөлу; жазбаша амалдарды орындау (көп таңбалы сандарды
бір және екі таңбалы сандарға қосу және азайту, көбейту мен бөлу); 2-3
амалдан тұратын санды өрнектің мәнін табу (жақшалы және жақшасыз);
арифметикалық тәсілмен мазмұнды есептерді шешу; тік төртбұрыштың (шаршының
) периметрі мен ауданын есептеу.
"Математика" пәні бойынша оқушылардың міндетті (минимум) дайындық
деңгейіне жетуін тексеру және оқушы дайындығының міндетті (
минимум ) деңгейіне қойылатын талаптар Қазақстан Республикасы жалпы орта
білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарында (Жалпы бастауыш
білім. Алматы. РОНД, 2002, 66-71-беттер) және бағдарламаларда
(Математика, 1-4-сыныптар, Алматы. РОНД, 2003) көрсетілген.
ІІ.1. СЫНЫПТАРДА ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДЫҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ
ТҰЖЫРЫМДАМАЛЬІҚ НЕГІЗІ
Орта білім беру жүйесін ақпараттандыру жағдайыңда информатика пәнін
оқытудық сапасын арттыру кажет. Олай болса, аталған талапты жүзеге асыру
барысында ол пәннің қай сыншгган бастап оқыту қажеттігі туралы түрлі
пікірлер туындауда. Аталған пікірталас негізінде Информатика пәнін оқытуды
төменгі сыныпқа көшіру тиімді екендігін практика жүзінде дәлелденіп отыр.
Информатика пәнін оқытуды теменгі сыныптарға көшіруде төменгі
факторлар негізге алынды:
- кіші жастан балаларды ақпараттық қоғамға бейімдеу;
- кіші жастан балалардың ақпараттық ойлау қабілетін дамыту үшін
Информатика пәнін пән ретінде енгізу;
- кіші жастағы балалардын ақпараттық мәдениетін қалыптастыру барысында
оларды әлемдік ақпараттық білімдік кеністікке даярлау.
Аталған факторлар негізінде Информатиканы төменгі сыныптарда оқытудың
максаты анықталды. Мақсат: білім беру жүйесін ақпараттандыру жағдайында
оқушылардың ақпараттық әлемдік бейнесін қалыптастыру. Осы мақсаттан келесі
міндеттер туындайды:
-төменгі сыныптарда (2-6 сыныптарда) информатика пәнін оқытудың
тұжырымдамалық негізін анықтау;
-төменгі сыныптарда информатика пәнін оқытудың мазмұнын айқындау;
-информатика пәнін оқытуда оқу
-әдістемелік кешені мен программалық құралдарын жасақтау; -информатика
пәнін оқыту нәтижелерін анықтіау сыныптарын таңдау. Бұл міндеттер арқылы
төмендегідей мазмұндык құрылым анықталынды: -2-4 сыныптар үшін оқушылардың
логикалық, танымдық және алгоритмдік ойлау қабілеттерін дамыту мақсатында
ақпарат, компьютер, алгоритм және ақпараттық технологиялар дамытушы
компьютерлік ойындар мен алгоритм атқарушьыары ортасында қарастырылды;
-5-6 сыныптар үшін оқушылардың логикалық-құрылымдық, шығармашылық және
алгоритмдік ойлау қабілеттерін дамыту мақсатында компьютер, ақпарат,
алгоритмдеу және ақпараттық технологиялар қолданбалы программалық құралдар
мен алгоритм атқарушылары және стандартты программаларды қолдану арқылы
қарастырылды.
Аталған процестер 1998 жылдан бастап Қостанай облысының Лисаков
қаласындағы аралас мектеп-гимназиясында қазақ сыныптарында информатика
пәнін 2-6 сыныптарда жүргізіл келеді. Бұл тәжірибе барысында 2-6 сыныптарға
арналған оқу бағдарламасы жасақталды.
Ұсынылып отырған бағдарламаның негізгі идеясы оқушылардың ойлау
қабілетін компьютерлік дамытушы ойындар арқылы дамыту мен өзіндік танымдық
іс-әрекеттерін ақпараттық ортада қалыптастыруға бағытталған. Бұл
бағдарламаның тиімділігі оқушылар 7 сыныпта Информатиканы оқытуға дайын
келеді және мемлекеттік білім стандарттарын терең меңгеруге мүмкіңдік
береді. Информатика пәнін оқыту арқылы оқушылар ақпараттық мәдениеттің
негізі болып саналатын коммуникация мен түсінікгердің, ойлаудың
математикалық негіздерін меңгереді.
Сонымен, ұсынылып отырған оқу бағдарламанын мазмұны оқушыларды
ақпараттық қоғамньщ негізгі талаптарын қанағаттандыратындай денгейге
жеткізу болып табылады.
Курстың басты мақсаты - ақпараттық әлем туралы түсінікті қалыптастыру,
компьютерді қызметтік құрал ретінде сарамандық меңгеру. есеп шығаруда
алгоритмдік ықпалды дамыту.
1. Теориялық бөлім. Мұнда ақпарат және аклараттық үрдістер ұғымы
қарастырылады. Нәтижесіне әлемнің ақпараттық құрылымын көру, ақпараттық
үрдістерді тану және талдау бірліктерін қалыптастырады.
2. Дамытушы бөлім. Курс барысында програмалау тіліне кіріспе
оқылады. Нәтижесінде алгоритм, оларды тарату мен орындау әдістері туралы
ұғым қалыптастырады. Курстың мазмұны мен әдісі шығармашылық дамытуды
мақсат еткен.
3. Сарамандық бөлім. Бұл бөлімде компьютердің әмбебап ақпараттық
машина екендігі туралы түсінік қалыптасады, ЭЕМ әр түрлі мақсат қолдану
қарастырылады және балалар машинамен қарым-қатынас жасау дағдысын үйренеді.
Алғашқы кезеңде информатика пәнін мектепте оқытудың мақсаты-жеке
тұлғаның өзіне, қоғамға қажет кабілеттерін қалыптастырып, дамыту және өз
бетімен білім алу, өзін-өзі дамытуға жағдай жасау. Бұдан білім беруде
информатика саласын мектепте оқытудың негізгі төмендегі мақсаттары
туындайды:
- оқушыларға алгоритм ұғымын түсіндіру, алгоритмнің жазылу
түрлерін, негізгі басқару құрылымдары туралы білмдерді меңгерту;
- оқушыларды оқу процесінде компьютерлік технологиялармен жұмыс істеу
қабілеттерін қалыптастыруы;
- қолданбалы жеңіл бағдарламалармен" жұмыс жасау мүмкіндігін
жетілдіру. Бағдарламаның міндеттері:
-ғылымның негізін қалайтын үш ұғымның (зат, энергия және ақпарат) бірі
болып есептелетін, қазіргі таңдағы әлем бейнесін құрудың негізін құрайтын,
ақпарат ұғымын қалыптастыру;
-қоршаған ортаны жаңа-ақпараттық тұрғыдан зерттеу көзқарасын
қалыптастыратын ақпараттық үрдістерді, табиғат, қоғам, техника аймақтарында
қарастыру;
-оқушылардың теориялық, шығармашылық қабілеттерін арттыру;
-тиімді шешімдер таңдай білуге бағытталған, оперативті ойлау деп
аталатын жаңаша оңай білуді қалыптастыру;
-ақпараттық құралдарды, ақпараттық технологиялар саласында білім,
білік және дағдыларды қалыптастыру және дамыту.
Ұсынылып отырған информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасы орта
мектепте информатика және есептеуіш техника негіздері курсын 2-6 сыныптарда
оқытуға арналған. Бағдарлама құрылымы негізінен үш бөлімнен тұрады:
2-4 сыныптар — Кіріспе курсы (Ойын мен есептердегі информатика);
5 сынып — Бастапқы даярлау курсы (Ақпараттық мәдениет);
- 6 сынып - Даярлау курсы (Алгоритмдеу негізі).
- Пәннің қай-қайсысы берілген сыныптағы оқытылатын пәндермен тығыз
байланысты оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес әкелетін мәселедерді
шешеді және алдындағы курстардың логикалық жалғасы болып табылады.
I бөлім-(2-4 сыныптар) "Ойын мен есептердегі информатика" бойынша
оқушыларды информатиканың кез-келген курсының дәстүрлі белгілі
алгоритмдермен таныстыру, ақпаратты өңдеу мен есептер шығаруда алгоритмді
орындау және құрастыруды, зат белгілерін, оларды сипаттауды, зат құрамын
анықтауды ойын арқылы үйренеді. "Ойын мен есептердегі информатика" курсында
алторитм туралы түсінік, жазылу түрлері, негізгі басқару құрылғыдары,
күрделі алгоритмдер, параметрлі алгоритмдер, алгоригмді жобалау әдістерінен
оқушылар көптеген мәлімет алады. Сонымен қатар оқушылар өз бетімен жоспар
құруға және есептің орындалу алгоритмін бөлшектеп түсіндіруге,
алгоритмдерді тестеуге және қажетті түзетулерді енгізуге үйрене алады.
Ұсынылып отырған бұл оқу бағдарлама негізгі компьютердің басты құралдары
мен олардың қызметіне, қолданбалы графиктік және мәтіндік бағдарламалармен
жұмыс жасауға, алгоритм ұғымына және негізгі басқару құрылымы: тармақталу
мен циклға баса назар аударылады.
5 сыныптағы "Ақпараттық мәдениет" курсы бойынша ақпарат ұғымы туралы
түсінік алып, ақпарат алу, тарату, сақтау және өндеуді үйреніп, алгоритм
туралы білімін терендетуге, компьютердің құрылымы және оның жұмыс жасау
принциптерімен, пернелік тақтамен танысуға бағытталған. Калькуляторды өз
қажетіне пайдалану. Қолданбалы графиктік және мәтіндік бағдарламалармен
жұмыс жасау тәжірибелерін тереңдетеді.
6 сыныптағы "Алгоритмдеу негізі" курсының бірінші бөлімі бойынша
Компьютердің құрылысы, олардың қызметі туралы толық мағлұмат алады. Екінші
бөлімінде Ақпарат туралы түсінігін толықтырып, табиғаттағы ақпаратпен
танысады. Үшінші бөлімі бойынша КЕНГУРЕНОК компьютерлік орталығында
оқушьшар алгоритм туралы түсінігі терендетіп, негізгі алгоритм
құрылымдарымен (сызықтық, тармақталу, цикл және процедура) танысады.
ШАҢСОРҒЫШ компьютерлік орталығында оқушылар алдыңғы курстарда алған
білімдерін, дағдыларын және бірліктерін бекітеді, ИНТЕРНЕТ туралы түсінік
алады.
ОҚЫТУ МАЗМҰНЫ
II сынып. "Ойын мен есептердегі информатика"
аптасына бір сағат,барлығы 34 сағат.
I. Теориялық бөлім. Кіріспе. Техникалық қауіпсіздік ережесі.
Компьютермен танысу. Пернелік тақтамен танысу. "Блокнот" программасы.
Мәтінді өңдеу.
II. Дамытушы бөлім. Зат туралы мағұлматтар. Зат белгілері.Затты
сипаттау. Зат құрамы. Зат қозғалысы. Симметрия. Координаталық тор.
Алгоритм түсінігі. Зат қозғалысы. Кері қозғалыс. Мәліметтердің
тізбектілігі. Аггоритм. Тармақталу. Жиын. Жиын. Жиын элементтері.
Жиындардың берілу тәсілдері. Жиындарды салыстыру. Жиындардың теңдігі.
Элемешп саны бойынша жиындарды салыстыру. Қур жиын. Жиындардың бейнеленуі.
Жиындардың қиылысуы .Жиындардың бірігуі.
III. Сарамандық бөлігі. Пернелік тақтамен жаттығу жұмысы.
"Блокнот"программасында мәтінді теріп жазу. Компьютердегі мәтіндерді өңдеу.
Дамыту ойыны "Дракоша*
III сынып."Ойын мен есептердегі информатика" аптасына 1 сағат,
барлығы 34 сағат
І.Теориялық болім. Кіріспе. Техникалық қауіпсіздік ережесі. Акоритм
ұғымы. Алгоритм қасиеттері. Пікірлер. Тармақталу цикл. РАІNТ программасы.
Құралдар тақтасы. Түстер палитрасы.
II. Дамытушы бөлім.Логика ұғымы. "Шын", "Жалған" түсінігі. Терістеу.
"Және", "Немесе" логикалық амалдарды. Графалар. Обьектиер. Құрам және
амалдар. Заттардың жалпы аттары. Құрам мен амалдағы ұқсастық. Жалпылық және
ерекшелік. Айрықша белгілер. Күрделі жиын. Жиын. Жиындардың қиылысуы.
Графалар. Жиындардың қиылсуы, графалардың жазылуы. Күрделі жиындар.
Графалардағы жол. Бағытталған графалар.
ІІІ.Сарамандық бөлім. РАІNТ программасымен танысу. Даяр құралдармен
жұмыс істеу. РАІNТ программасында суреттер салу. Көшіру. Қиып алу амалдары.
Суреттерді сақтау. Салынған суреттерді қағазға басып шығару. Дамыту
ойындары.
ІҮ сынып. "Ойын мен есептерлегі информатика" аптасына 1 сағат,
барлығы 34 сағат.
I. Теориялық бөлім. Күрделі алгоритмдер. Тармақталу. Цикл. Алгоритм
параметрлері. Кері алгоритм. Жиымдар.
II. Дамытушы бөлім. Заңдылықтар. Ұқсастық. Заңдылық. Ұқсастық, заңдылығы.
Ұтымды стратегия. "Егер онда "ережесі. Жиын. Жиын элементтерінің саны.
Графалар. Жиындардың қиылысуы. Графалардың ығысуы. "Егер-онда " ережесі.
Бекіту шынжыры. "Және " , "Немесе " , "Емес " сөздері. "Және " ,
"Немесе" , "Елес" сөздерін "Егер-онда" ережесінде қолдану.'"Және" ,
"Немесе" , "Емес" сөздерін бекітуді графаларға қолдану.
III. Сарамандык бөлім. "Алгоритмика" програмасымен жұмыс. "Су
құю" , "Жағалау" , "Таразы" , "Шегіртке" есептерімен танысып, талдау.
Дамытушы ойындар.
Оқушылардың білімін курстың жеке бөлімдерін өткен сайын бақылау және
тест жұмыстары арқылы бағалағаны жөн. Бақылау және тест жұмыстары
оқушылардың білімінің мөлшерін тез де сапалы бағалауға мүмкіндік береді.
Бақылау жұмысы арқылы алған теориялық білімді де, сарамандық білімді де,
дамытушы білімді де жеткілікті тексеруге болады.
2.2. Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолданудың
қазіргі жағдайы
Бастауыш мектептердегі оқудың сипаттық ерекшелігі болып, оқушылар ең
алғашқы күннен бастап меңгеруге кірісетін ақпарат көлемінің күрт өсуі болып
саналады. Бұл олардың көпшілігінде ақпаратты саналау мен есте сақтауда
едәуір қиындықтар туғызады. Өйткені, бастауыш мектеп оқушыларында адаптация
— жағдайға бейімделу барысы мүлдем баяу, ал меңгеретін ақпарат өте тез
ұлғаюда. Сондықтан да осы кезендегі педагогика ғылымының ең бір басты
мәселесі оқыту процесінің тиімділігін арттыру есебінен, материалды
меңгерудің жалпы уақытын қысқарту, оқыту үрдісіне жаңа көзқарас, "мектеп
пәнінің реестріне кіретін әрбір ғылым пәнінің "моделін" балалардың ойлау
жүйесінде құрастыру проблемасына алдын алғы әзірліктер жасау"
(В.В.Давыдов). Оқушылардың ақпарат тасқынының салмағын қалыпты көтеруі
үшін, оларды ақыл-ой әрекетінің: заңдылықты іздеу, ұқсастық бойынша ойлау,
объект пен түсінік арасындағы иерархиялық тәуелділікті табу, теңеу, жалпыны
тауып, жекені ажырату, логикалық тұжырым құру секілді әдіс-тәсілдеріне
баулыған жөн. Осы тапсырмаларды шешу үшін бастауыш мектеп тәжірибесінде
компьютерлік технология да табыспен қолданылып келеді.
Мектеп жасындағы кішкентайдардың дамуы үшін компьютерді қолданудың
бұрыннан белгілі мысалының бірі, Массачусет технологиялық институтында
(АКДІ) С. Пейперт жұмысы болып саналады. Оның басшылығымен 1968 жылдан Ж.
Пиаженің теориялық концепциясы негізінде балалардың интеллектуальды
қабілетін дамыту бойынша, соның ішінде мектеп жасындағы және мектепке
дейінгі балаларды да қоса, зерттеу жүргізілді. Жұмыс негізіне екі идея
алынды: 1)интеллетуальдық дамудағы маңызды өзгеріс, тек мәдениеттілікті
өзгерту арқылы ғана мүмкін; 2)мәдениеттілікті неғұрлым жедел өзгертетін
жақын арадағы неғұрлым сенімді жол компьютерді мектеп тәжірибесінде жедел
карқынмен қолданысқа енгізу. Осы зерттеулердің бірінің нәтижесі — балалар
үшін ЛОГО бағдарламасының арнайы тшін түзу болды. Қазір бұл әлемде
педагогикалық практикада кеңінен колданыс тауып, біздің елімізде де барған
сайын кең таралып отыр. (ЛОГО негізінде кейінірек ЛЕГО технологиясы
түзіліп, оның негізіне — балалар конструкторы жатқызылды).
Бізге белгілі басқа да экспериментті зерттеулер 1980 жылы адам
ресурстары жөніндегі ғылыми-зерттеу ұйымы мен Моптгомери (АҚШ, Мэриленд
штаты) округы мұғалімдері мен әкімшілігі бірлесіп жүргізген жұмыс. Онда 165
бастауыш, толық емес орта және толық орта мектептің оқушылары қатысты.
Эксперимент процесі кезінде мынадай әрекеттер болды: "біріншіден, әр
әртүрлі мақсатта қойылған тапсырмалар қай сыныптарда табыспен жүруі
мүмкіндігін анықтау, екіншіден, компьютермен жұмыс істеуі шектеулі және
информатика мен есептеуіш техникадан әзірлігі өте төмен мұғалімдермен қол
жеткізген табыстарын бағалау болатын ". Осы зерттеулердің нәтижелері
кейіннен АҚШ-тың басқа штаттарында қайталанып, мектептердің тәжірибесіне
енгізілді.
Информациялық технологияның қаулап өсуі мен информациялық қоғамның
қалыптасуы, өркениетті елдердегі сияқты біздің республикамызда да
информациялық мәдениетті қалыптастыру талабы туындады. Осыған орай, енді
тек оқушылардың қазіргі заманғы компьютерлік технологияны меңгеруі ғана
емес, өмірге жаңа көзқарас, ойлау стилін қалыптастыру, жаңа қоғамның
адекватты талаптары туындады.
Біздің қоғамды ақпараттандыру концепциясына сәйкес, информатиканы
оқытудың бастапқы базалық кезеңін оныншы сыныптан жетінші сыныпқа түсірді.
Бұлай ету себебі, бұл мектеп білімін ақпараттандырудан бөлек,
информатикалық білім мен іскерлікті басқа да оқулық пәндерінде, бұрынғыдан
ерте кезеңде кең әрі ұтымды пайдалану мақсатын да көздеді. Біріншіден, осы
жастағы балаларды информатикаға оқытудың оң тәжірибесі біздің
республикамызда да, шет елдерде де дамыды. Екіншіден; информатика — ойлауды
дамыту, оқушыларда ғылыми өмірлік көзқарас қалыптастыру үшін оқыту тап осы
жастағы топтарда барынша игі жемісін беріп отырғаны белгілі болды.
Информациялық технологияны ерте жастан оқыту үшін пропедевтикалық
кезең (1-6-сыпыптар) ұсынылады. Оның негізгі міндеті — оқушыларды
компьютермен алғашқы таныстыру, оқулық ойындық бағдарламаларды, қарапайым
компьютерлік тренажерды пайдалану процесінде информациялық мәдениеттің
алғашқы элементтерін қалыптастыру. Бұл міндеттерді шешу — жоғары сынып
оқушыларын алдағы уақыттарда компьютерді қолдану деңгейін терендете, келесі
табыстарға қол жеткізудің алғашкы ... жалғасы
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
2.1. Сыныптарда информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасының
тұжырымдамалық негізі
2.2. Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолданудың
Қазіргі жағдайы
2.3. Бастауыш сынып мұғалімдерінің математиканы оқытуға даярлығын
жетілдіру жағдайы мен жолдары
ІІІ Қорытынды
ІҮ Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстан
экономикалық және саяси жедел жаңару жолында" атты Қазақстан халқына
Жолдауында (Астана, 18.02.2005) XXI гасырда білімін дамыта апмаған елдің
тығырыққа тірелері анық деп атап көрсетті. Сонымен бірге, онда
12-жылдық жалпы орта білімге көшіп, педагогтардың кәсіптік деңгейін,
оқулықтар мен оқу бағдарламасының сапасын арттыру қажеттілігі айтылған.
Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту
Тұжырымдамасында оқушыларды сапалы білім алуға, функциональдық сауаттылыққа
үйрету, нәтижеге бағдарланған толыққанды, сапалы, бәсекеге қабілетті білім
беру міндеттері атап көрсетілген.
Осыған орай Ы. Алтынсарин атындағы Қазақ Білім академиясында ғылыми-
зерттеу жұмыстары жүргізіліп, өркениетті елдердің тәжірибелері мен отандық
білім жуйесіндегі ерекшеліктер және ғалымдардың еңбектері зерделенуде.
Математикалық сауаттылық төмендегідей тармақтарға бөлінеді: сызықтық
сауаттылық: сандық сауаттылық; геометриялық (кеңістіктегі) сауаттылық;
Бастауыш сатыдағы негізгі сауаттылық дағдылары: оқу және оқығанды түсіну,
жазу, есептеу, ақпаратты технологияны пайдалану, әртүрлі ақпараттармен
жұмыс істей білу және іздеу, табу.
Оқу сапасын жетілдіруде білім мақсаттарының алынатын нәтижеге бағдарлануы
жан-жақты білімді, өз мамандығын жетік білетін, бәсекеге түсе алатын жеке
тұлғаны бастауыш сатыдан бастап дайындауға мүмкіндік береді. Мектептің
бастауыш сатысында оқушының сапалық және сандық білім деңгейін анықтау
арқылы оқу сапасын жетілдіруге мүмкіндік туады. Мектептегі әрбір оқушының
динамикасын және оқу барысында алған білім нәтижесінің сапасын жан-жақты
және әділ бағалауға қол жеткізеді.
Оқу сапасын жетілдіруде білім мақсаттарының алынатын нәтижеге бағдарлануы
жан-жақты білімді, өз мамандығын жетік білетін, бәсекеге түсе алатын жеке
тұлғаны бастауыш сатыдан бастап дайындауға бағыттайды. Мұнда жеке тұлғаның
рухын тәрбиелеуге, адамның адамгершілік болмысының қалыптасуына басты назар
аударылуда. Білім мазмұнында жаңа процессуальдық біліктілікке, ақпаратты
алдын аша болжау қабілеттеріне және қойылған міндетті шығармашылықпен
дамытуға көңіл бөлінеді. Саралап және даралап оқытуға басым бағыт беріледі.
Ақпаратты білім берудің дәстүрлі тәсілдері ауызша және жазбаша сөйлеу
компьютерлік құралдармен байытылады. Оқытудың механикалық естілуінен ақыл-
ой процесінің дамуына, статистикалық білім моделінен динамикалыққа, орта
білетін оқушыға бағдарлап оқытудан саралап және даралап оқытатын
бағдарламаға, оқытудың сыртқы мотивациясынан ішкі адамгершілік еркін
басқаруға, мектеп пен отбасы және қоршаған ортасының кірігу процесіне басым
бағыт беріледі.
Бастауыш саты үздіксіз білімнің барлық кезеңдерімен тығыз байланыстағы
оқыту қызметін қалыптастыруға көмектеседі.жеке тұлғаның жан-жақты дамуына
және жеке мүмкіндігін ашуға, білім алуға жағымды жағдай жасайды.
Жалпы орта білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру
ұйымдары қызметінің үлгі ережесінде (11.03.2005 жылы Қазақстан Республикасы
қаулысымен бекітілген) мектептің бастауыш сатысына арналған төмендегідей
жалпы ережелер айқындалған: жалпы бастауыш білім беру (1-сынып) оқушылардың
оқу, санау, оқу қызметінің негізгі машықтары мен дағдыларын, теориялық
ойлау элементтерін, оқу әрекеттерін өз бетінше бақылаудың қарапайым
дағдыларын, мінез-құлық және сөйлеу мәдениетін, жеке гигиена мен салауатты
өмір салтының негіздерін меңгеруін қамтамасыз етеді; оқушылардың оқу
жүктемесі мен мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар, денсаулық сақтау
және білім беру органдарының оқу жоспары мен ұсыныстары негізінде
дайындалған ұйым бекіткен ережелермен айқындалады; ұйымдағы сабақ ұзақтығы
- 45 минут (орнын толтыра оқыту сыныптарында — 40 минуттан аспайды).
Ұйымның талаптарына балаларды бейімдеу процесін жеңілдету мақсатында 1
-сыныптарда оқу жүктемесін біртіндеп өсіре отырып, оқу сабақтарының "сатылы
режимі" қолданылуы тиіс: І-тоқсанда сабақтың ұзақтығы 35 минуттан-3 сабақ,
2-тоқсаннан бастап әрқайсысының ұзақтығы 35 минуттан-4 сабақ.
Мектептің бастауыш сатысында "Математика" пәнін оқытудың мақсаты:
математикалық білім, білік және дагдыларды игеру; математика курсының
мазмұны арқылы баланы тұлға ретінде қалыптастыру; танымдық және
коммунативтік іс-әрекетке қалыптастыру, өздігінен білім алуға бейімдеу,
еңбекке баулу. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі 1-2
—сыныптарда аптасына 4 сағатты (оқу жылында -136 сағат), 3-4-сыныптарда
аптасына 5 сағатты (оқу жылында— 170 сағат) құрайды. Мектептің бастауыш
сатысында "Математика" пәні бойынша базалық білім мазмұны: 1)теріс емес
бүтін сандардың арифметикасы; 2) алгебра элементтері; 3) геометрия
элементтері блоктарынан тұрады. Оқушылардың білімін тексеру ауызша сұрау,
тақырыптық және қорытынды жазбаша бақылау жұмыстары , тестік тапсырмалар
арқылы жүзеге асырылады. Негізгі бақылау объектілері:
-I 000 000 көлеміндегі сандарды оқу, жазу, және салыстыру; жүз көлеміндегі
сандарды қалдықпен бөлу; жазбаша амалдарды орындау (көп таңбалы сандарды
бір және екі таңбалы сандарға қосу және азайту, көбейту мен бөлу); 2-3
амалдан тұратын санды өрнектің мәнін табу (жақшалы және жақшасыз);
арифметикалық тәсілмен мазмұнды есептерді шешу; тік төртбұрыштың (шаршының
) периметрі мен ауданын есептеу.
"Математика" пәні бойынша оқушылардың міндетті (минимум) дайындық
деңгейіне жетуін тексеру және оқушы дайындығының міндетті (
минимум ) деңгейіне қойылатын талаптар Қазақстан Республикасы жалпы орта
білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарында (Жалпы бастауыш
білім. Алматы. РОНД, 2002, 66-71-беттер) және бағдарламаларда
(Математика, 1-4-сыныптар, Алматы. РОНД, 2003) көрсетілген.
ІІ.1. СЫНЫПТАРДА ИНФОРМАТИКА ПӘНІН ОҚЫТУДЫҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ
ТҰЖЫРЫМДАМАЛЬІҚ НЕГІЗІ
Орта білім беру жүйесін ақпараттандыру жағдайыңда информатика пәнін
оқытудық сапасын арттыру кажет. Олай болса, аталған талапты жүзеге асыру
барысында ол пәннің қай сыншгган бастап оқыту қажеттігі туралы түрлі
пікірлер туындауда. Аталған пікірталас негізінде Информатика пәнін оқытуды
төменгі сыныпқа көшіру тиімді екендігін практика жүзінде дәлелденіп отыр.
Информатика пәнін оқытуды теменгі сыныптарға көшіруде төменгі
факторлар негізге алынды:
- кіші жастан балаларды ақпараттық қоғамға бейімдеу;
- кіші жастан балалардың ақпараттық ойлау қабілетін дамыту үшін
Информатика пәнін пән ретінде енгізу;
- кіші жастағы балалардын ақпараттық мәдениетін қалыптастыру барысында
оларды әлемдік ақпараттық білімдік кеністікке даярлау.
Аталған факторлар негізінде Информатиканы төменгі сыныптарда оқытудың
максаты анықталды. Мақсат: білім беру жүйесін ақпараттандыру жағдайында
оқушылардың ақпараттық әлемдік бейнесін қалыптастыру. Осы мақсаттан келесі
міндеттер туындайды:
-төменгі сыныптарда (2-6 сыныптарда) информатика пәнін оқытудың
тұжырымдамалық негізін анықтау;
-төменгі сыныптарда информатика пәнін оқытудың мазмұнын айқындау;
-информатика пәнін оқытуда оқу
-әдістемелік кешені мен программалық құралдарын жасақтау; -информатика
пәнін оқыту нәтижелерін анықтіау сыныптарын таңдау. Бұл міндеттер арқылы
төмендегідей мазмұндык құрылым анықталынды: -2-4 сыныптар үшін оқушылардың
логикалық, танымдық және алгоритмдік ойлау қабілеттерін дамыту мақсатында
ақпарат, компьютер, алгоритм және ақпараттық технологиялар дамытушы
компьютерлік ойындар мен алгоритм атқарушьыары ортасында қарастырылды;
-5-6 сыныптар үшін оқушылардың логикалық-құрылымдық, шығармашылық және
алгоритмдік ойлау қабілеттерін дамыту мақсатында компьютер, ақпарат,
алгоритмдеу және ақпараттық технологиялар қолданбалы программалық құралдар
мен алгоритм атқарушылары және стандартты программаларды қолдану арқылы
қарастырылды.
Аталған процестер 1998 жылдан бастап Қостанай облысының Лисаков
қаласындағы аралас мектеп-гимназиясында қазақ сыныптарында информатика
пәнін 2-6 сыныптарда жүргізіл келеді. Бұл тәжірибе барысында 2-6 сыныптарға
арналған оқу бағдарламасы жасақталды.
Ұсынылып отырған бағдарламаның негізгі идеясы оқушылардың ойлау
қабілетін компьютерлік дамытушы ойындар арқылы дамыту мен өзіндік танымдық
іс-әрекеттерін ақпараттық ортада қалыптастыруға бағытталған. Бұл
бағдарламаның тиімділігі оқушылар 7 сыныпта Информатиканы оқытуға дайын
келеді және мемлекеттік білім стандарттарын терең меңгеруге мүмкіңдік
береді. Информатика пәнін оқыту арқылы оқушылар ақпараттық мәдениеттің
негізі болып саналатын коммуникация мен түсінікгердің, ойлаудың
математикалық негіздерін меңгереді.
Сонымен, ұсынылып отырған оқу бағдарламанын мазмұны оқушыларды
ақпараттық қоғамньщ негізгі талаптарын қанағаттандыратындай денгейге
жеткізу болып табылады.
Курстың басты мақсаты - ақпараттық әлем туралы түсінікті қалыптастыру,
компьютерді қызметтік құрал ретінде сарамандық меңгеру. есеп шығаруда
алгоритмдік ықпалды дамыту.
1. Теориялық бөлім. Мұнда ақпарат және аклараттық үрдістер ұғымы
қарастырылады. Нәтижесіне әлемнің ақпараттық құрылымын көру, ақпараттық
үрдістерді тану және талдау бірліктерін қалыптастырады.
2. Дамытушы бөлім. Курс барысында програмалау тіліне кіріспе
оқылады. Нәтижесінде алгоритм, оларды тарату мен орындау әдістері туралы
ұғым қалыптастырады. Курстың мазмұны мен әдісі шығармашылық дамытуды
мақсат еткен.
3. Сарамандық бөлім. Бұл бөлімде компьютердің әмбебап ақпараттық
машина екендігі туралы түсінік қалыптасады, ЭЕМ әр түрлі мақсат қолдану
қарастырылады және балалар машинамен қарым-қатынас жасау дағдысын үйренеді.
Алғашқы кезеңде информатика пәнін мектепте оқытудың мақсаты-жеке
тұлғаның өзіне, қоғамға қажет кабілеттерін қалыптастырып, дамыту және өз
бетімен білім алу, өзін-өзі дамытуға жағдай жасау. Бұдан білім беруде
информатика саласын мектепте оқытудың негізгі төмендегі мақсаттары
туындайды:
- оқушыларға алгоритм ұғымын түсіндіру, алгоритмнің жазылу
түрлерін, негізгі басқару құрылымдары туралы білмдерді меңгерту;
- оқушыларды оқу процесінде компьютерлік технологиялармен жұмыс істеу
қабілеттерін қалыптастыруы;
- қолданбалы жеңіл бағдарламалармен" жұмыс жасау мүмкіндігін
жетілдіру. Бағдарламаның міндеттері:
-ғылымның негізін қалайтын үш ұғымның (зат, энергия және ақпарат) бірі
болып есептелетін, қазіргі таңдағы әлем бейнесін құрудың негізін құрайтын,
ақпарат ұғымын қалыптастыру;
-қоршаған ортаны жаңа-ақпараттық тұрғыдан зерттеу көзқарасын
қалыптастыратын ақпараттық үрдістерді, табиғат, қоғам, техника аймақтарында
қарастыру;
-оқушылардың теориялық, шығармашылық қабілеттерін арттыру;
-тиімді шешімдер таңдай білуге бағытталған, оперативті ойлау деп
аталатын жаңаша оңай білуді қалыптастыру;
-ақпараттық құралдарды, ақпараттық технологиялар саласында білім,
білік және дағдыларды қалыптастыру және дамыту.
Ұсынылып отырған информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасы орта
мектепте информатика және есептеуіш техника негіздері курсын 2-6 сыныптарда
оқытуға арналған. Бағдарлама құрылымы негізінен үш бөлімнен тұрады:
2-4 сыныптар — Кіріспе курсы (Ойын мен есептердегі информатика);
5 сынып — Бастапқы даярлау курсы (Ақпараттық мәдениет);
- 6 сынып - Даярлау курсы (Алгоритмдеу негізі).
- Пәннің қай-қайсысы берілген сыныптағы оқытылатын пәндермен тығыз
байланысты оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес әкелетін мәселедерді
шешеді және алдындағы курстардың логикалық жалғасы болып табылады.
I бөлім-(2-4 сыныптар) "Ойын мен есептердегі информатика" бойынша
оқушыларды информатиканың кез-келген курсының дәстүрлі белгілі
алгоритмдермен таныстыру, ақпаратты өңдеу мен есептер шығаруда алгоритмді
орындау және құрастыруды, зат белгілерін, оларды сипаттауды, зат құрамын
анықтауды ойын арқылы үйренеді. "Ойын мен есептердегі информатика" курсында
алторитм туралы түсінік, жазылу түрлері, негізгі басқару құрылғыдары,
күрделі алгоритмдер, параметрлі алгоритмдер, алгоригмді жобалау әдістерінен
оқушылар көптеген мәлімет алады. Сонымен қатар оқушылар өз бетімен жоспар
құруға және есептің орындалу алгоритмін бөлшектеп түсіндіруге,
алгоритмдерді тестеуге және қажетті түзетулерді енгізуге үйрене алады.
Ұсынылып отырған бұл оқу бағдарлама негізгі компьютердің басты құралдары
мен олардың қызметіне, қолданбалы графиктік және мәтіндік бағдарламалармен
жұмыс жасауға, алгоритм ұғымына және негізгі басқару құрылымы: тармақталу
мен циклға баса назар аударылады.
5 сыныптағы "Ақпараттық мәдениет" курсы бойынша ақпарат ұғымы туралы
түсінік алып, ақпарат алу, тарату, сақтау және өндеуді үйреніп, алгоритм
туралы білімін терендетуге, компьютердің құрылымы және оның жұмыс жасау
принциптерімен, пернелік тақтамен танысуға бағытталған. Калькуляторды өз
қажетіне пайдалану. Қолданбалы графиктік және мәтіндік бағдарламалармен
жұмыс жасау тәжірибелерін тереңдетеді.
6 сыныптағы "Алгоритмдеу негізі" курсының бірінші бөлімі бойынша
Компьютердің құрылысы, олардың қызметі туралы толық мағлұмат алады. Екінші
бөлімінде Ақпарат туралы түсінігін толықтырып, табиғаттағы ақпаратпен
танысады. Үшінші бөлімі бойынша КЕНГУРЕНОК компьютерлік орталығында
оқушьшар алгоритм туралы түсінігі терендетіп, негізгі алгоритм
құрылымдарымен (сызықтық, тармақталу, цикл және процедура) танысады.
ШАҢСОРҒЫШ компьютерлік орталығында оқушылар алдыңғы курстарда алған
білімдерін, дағдыларын және бірліктерін бекітеді, ИНТЕРНЕТ туралы түсінік
алады.
ОҚЫТУ МАЗМҰНЫ
II сынып. "Ойын мен есептердегі информатика"
аптасына бір сағат,барлығы 34 сағат.
I. Теориялық бөлім. Кіріспе. Техникалық қауіпсіздік ережесі.
Компьютермен танысу. Пернелік тақтамен танысу. "Блокнот" программасы.
Мәтінді өңдеу.
II. Дамытушы бөлім. Зат туралы мағұлматтар. Зат белгілері.Затты
сипаттау. Зат құрамы. Зат қозғалысы. Симметрия. Координаталық тор.
Алгоритм түсінігі. Зат қозғалысы. Кері қозғалыс. Мәліметтердің
тізбектілігі. Аггоритм. Тармақталу. Жиын. Жиын. Жиын элементтері.
Жиындардың берілу тәсілдері. Жиындарды салыстыру. Жиындардың теңдігі.
Элемешп саны бойынша жиындарды салыстыру. Қур жиын. Жиындардың бейнеленуі.
Жиындардың қиылысуы .Жиындардың бірігуі.
III. Сарамандық бөлігі. Пернелік тақтамен жаттығу жұмысы.
"Блокнот"программасында мәтінді теріп жазу. Компьютердегі мәтіндерді өңдеу.
Дамыту ойыны "Дракоша*
III сынып."Ойын мен есептердегі информатика" аптасына 1 сағат,
барлығы 34 сағат
І.Теориялық болім. Кіріспе. Техникалық қауіпсіздік ережесі. Акоритм
ұғымы. Алгоритм қасиеттері. Пікірлер. Тармақталу цикл. РАІNТ программасы.
Құралдар тақтасы. Түстер палитрасы.
II. Дамытушы бөлім.Логика ұғымы. "Шын", "Жалған" түсінігі. Терістеу.
"Және", "Немесе" логикалық амалдарды. Графалар. Обьектиер. Құрам және
амалдар. Заттардың жалпы аттары. Құрам мен амалдағы ұқсастық. Жалпылық және
ерекшелік. Айрықша белгілер. Күрделі жиын. Жиын. Жиындардың қиылысуы.
Графалар. Жиындардың қиылсуы, графалардың жазылуы. Күрделі жиындар.
Графалардағы жол. Бағытталған графалар.
ІІІ.Сарамандық бөлім. РАІNТ программасымен танысу. Даяр құралдармен
жұмыс істеу. РАІNТ программасында суреттер салу. Көшіру. Қиып алу амалдары.
Суреттерді сақтау. Салынған суреттерді қағазға басып шығару. Дамыту
ойындары.
ІҮ сынып. "Ойын мен есептерлегі информатика" аптасына 1 сағат,
барлығы 34 сағат.
I. Теориялық бөлім. Күрделі алгоритмдер. Тармақталу. Цикл. Алгоритм
параметрлері. Кері алгоритм. Жиымдар.
II. Дамытушы бөлім. Заңдылықтар. Ұқсастық. Заңдылық. Ұқсастық, заңдылығы.
Ұтымды стратегия. "Егер онда "ережесі. Жиын. Жиын элементтерінің саны.
Графалар. Жиындардың қиылысуы. Графалардың ығысуы. "Егер-онда " ережесі.
Бекіту шынжыры. "Және " , "Немесе " , "Емес " сөздері. "Және " ,
"Немесе" , "Елес" сөздерін "Егер-онда" ережесінде қолдану.'"Және" ,
"Немесе" , "Емес" сөздерін бекітуді графаларға қолдану.
III. Сарамандык бөлім. "Алгоритмика" програмасымен жұмыс. "Су
құю" , "Жағалау" , "Таразы" , "Шегіртке" есептерімен танысып, талдау.
Дамытушы ойындар.
Оқушылардың білімін курстың жеке бөлімдерін өткен сайын бақылау және
тест жұмыстары арқылы бағалағаны жөн. Бақылау және тест жұмыстары
оқушылардың білімінің мөлшерін тез де сапалы бағалауға мүмкіндік береді.
Бақылау жұмысы арқылы алған теориялық білімді де, сарамандық білімді де,
дамытушы білімді де жеткілікті тексеруге болады.
2.2. Бастауыш мектепте компьютерлік технологияны қолданудың
қазіргі жағдайы
Бастауыш мектептердегі оқудың сипаттық ерекшелігі болып, оқушылар ең
алғашқы күннен бастап меңгеруге кірісетін ақпарат көлемінің күрт өсуі болып
саналады. Бұл олардың көпшілігінде ақпаратты саналау мен есте сақтауда
едәуір қиындықтар туғызады. Өйткені, бастауыш мектеп оқушыларында адаптация
— жағдайға бейімделу барысы мүлдем баяу, ал меңгеретін ақпарат өте тез
ұлғаюда. Сондықтан да осы кезендегі педагогика ғылымының ең бір басты
мәселесі оқыту процесінің тиімділігін арттыру есебінен, материалды
меңгерудің жалпы уақытын қысқарту, оқыту үрдісіне жаңа көзқарас, "мектеп
пәнінің реестріне кіретін әрбір ғылым пәнінің "моделін" балалардың ойлау
жүйесінде құрастыру проблемасына алдын алғы әзірліктер жасау"
(В.В.Давыдов). Оқушылардың ақпарат тасқынының салмағын қалыпты көтеруі
үшін, оларды ақыл-ой әрекетінің: заңдылықты іздеу, ұқсастық бойынша ойлау,
объект пен түсінік арасындағы иерархиялық тәуелділікті табу, теңеу, жалпыны
тауып, жекені ажырату, логикалық тұжырым құру секілді әдіс-тәсілдеріне
баулыған жөн. Осы тапсырмаларды шешу үшін бастауыш мектеп тәжірибесінде
компьютерлік технология да табыспен қолданылып келеді.
Мектеп жасындағы кішкентайдардың дамуы үшін компьютерді қолданудың
бұрыннан белгілі мысалының бірі, Массачусет технологиялық институтында
(АКДІ) С. Пейперт жұмысы болып саналады. Оның басшылығымен 1968 жылдан Ж.
Пиаженің теориялық концепциясы негізінде балалардың интеллектуальды
қабілетін дамыту бойынша, соның ішінде мектеп жасындағы және мектепке
дейінгі балаларды да қоса, зерттеу жүргізілді. Жұмыс негізіне екі идея
алынды: 1)интеллетуальдық дамудағы маңызды өзгеріс, тек мәдениеттілікті
өзгерту арқылы ғана мүмкін; 2)мәдениеттілікті неғұрлым жедел өзгертетін
жақын арадағы неғұрлым сенімді жол компьютерді мектеп тәжірибесінде жедел
карқынмен қолданысқа енгізу. Осы зерттеулердің бірінің нәтижесі — балалар
үшін ЛОГО бағдарламасының арнайы тшін түзу болды. Қазір бұл әлемде
педагогикалық практикада кеңінен колданыс тауып, біздің елімізде де барған
сайын кең таралып отыр. (ЛОГО негізінде кейінірек ЛЕГО технологиясы
түзіліп, оның негізіне — балалар конструкторы жатқызылды).
Бізге белгілі басқа да экспериментті зерттеулер 1980 жылы адам
ресурстары жөніндегі ғылыми-зерттеу ұйымы мен Моптгомери (АҚШ, Мэриленд
штаты) округы мұғалімдері мен әкімшілігі бірлесіп жүргізген жұмыс. Онда 165
бастауыш, толық емес орта және толық орта мектептің оқушылары қатысты.
Эксперимент процесі кезінде мынадай әрекеттер болды: "біріншіден, әр
әртүрлі мақсатта қойылған тапсырмалар қай сыныптарда табыспен жүруі
мүмкіндігін анықтау, екіншіден, компьютермен жұмыс істеуі шектеулі және
информатика мен есептеуіш техникадан әзірлігі өте төмен мұғалімдермен қол
жеткізген табыстарын бағалау болатын ". Осы зерттеулердің нәтижелері
кейіннен АҚШ-тың басқа штаттарында қайталанып, мектептердің тәжірибесіне
енгізілді.
Информациялық технологияның қаулап өсуі мен информациялық қоғамның
қалыптасуы, өркениетті елдердегі сияқты біздің республикамызда да
информациялық мәдениетті қалыптастыру талабы туындады. Осыған орай, енді
тек оқушылардың қазіргі заманғы компьютерлік технологияны меңгеруі ғана
емес, өмірге жаңа көзқарас, ойлау стилін қалыптастыру, жаңа қоғамның
адекватты талаптары туындады.
Біздің қоғамды ақпараттандыру концепциясына сәйкес, информатиканы
оқытудың бастапқы базалық кезеңін оныншы сыныптан жетінші сыныпқа түсірді.
Бұлай ету себебі, бұл мектеп білімін ақпараттандырудан бөлек,
информатикалық білім мен іскерлікті басқа да оқулық пәндерінде, бұрынғыдан
ерте кезеңде кең әрі ұтымды пайдалану мақсатын да көздеді. Біріншіден, осы
жастағы балаларды информатикаға оқытудың оң тәжірибесі біздің
республикамызда да, шет елдерде де дамыды. Екіншіден; информатика — ойлауды
дамыту, оқушыларда ғылыми өмірлік көзқарас қалыптастыру үшін оқыту тап осы
жастағы топтарда барынша игі жемісін беріп отырғаны белгілі болды.
Информациялық технологияны ерте жастан оқыту үшін пропедевтикалық
кезең (1-6-сыпыптар) ұсынылады. Оның негізгі міндеті — оқушыларды
компьютермен алғашқы таныстыру, оқулық ойындық бағдарламаларды, қарапайым
компьютерлік тренажерды пайдалану процесінде информациялық мәдениеттің
алғашқы элементтерін қалыптастыру. Бұл міндеттерді шешу — жоғары сынып
оқушыларын алдағы уақыттарда компьютерді қолдану деңгейін терендете, келесі
табыстарға қол жеткізудің алғашкы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz