Өнеркәсіптік тауарладың жіктелуі
4 ДӘРІС. ТАУАР МЕН ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАСЫ
1. Өнеркәсіптік тауарладың жіктелуі
2. Халықаралық қызметтер саудасының ерекшеліктері
3. Технологиялардың халықаралық айырбасы
1. ӨНЕРКӘСІПТІК ТАУАРЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
Халқаралық эканомика теориясында тауар өндіру өнімі ретінде емес,
ол сұраныс пен ұсыныс обектісі ретінде манызды. Сондықтан халқаралық көз-
қарас бойынша тауарлар сатылатын және сатылмайтын болып бөлінеді.
Сатылатын тауарлар - әр түрлі елдер арасында еркін айналыста жүретін
тауарлар.
Сатылмайтын тауарлар - бұл басқа елге сатылмай тек сол өндірілген
елдер ғана пайдаланатын тауарлар.
Өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің халықаралық саудасының ерекшеліктері көп. Бұл
тауарларды келесі топтамаларға бөлуге болады.
1. Өнеркәсіптің басқа салаларында қолданылатын өнеркәсіп тауарлары -
өндірістік бағытағы тауарлар ( техникалы тауарлар ).
2. Жеке қажетіліктерді қанағатандыруға арналған өнеркәсіптік кен
қолданылыстағы тауарлар – халық қолданатын тауарлар (аяқкиім, киім,
теледидар, автомобиль, жихаз)
3. Қоғамның әлеуметік тұрмыстық қажетіліктерін қанағатандыруға арналған -
сонын ішінде денсаулық сақтау, білім, қоршаған ортаны қорғау және шешілетін
қорғаныс саласын қамтамасыз етуге арналған тауарлар.
Тауарлардың бұл топтары елдердің өнеркәсіптік даму деңгейін және ғылыми –
техникалық потенциалын сипаттайды.Елдің экспортында неғұрлым дайын өнім көп
болса, соғұрлым бұл елдің халықаралық еңбек бөлінісіне қатысуы тиімді.
Өнеркәсіп тауарларының халықаралық саудасына әсер ететін факторлар:
1. Өндіргіш салалардағы ғылыми – техникалық дамудың алға басуы:
1. өндірістің автоматтандырылуы;
2. роботтандырылуы;
3. микропроцессорлық техниканың еңгізілуі;
4. жаңа конструкциялық материалдарды шығару;
5. қоршаған ортаны қорғау үшін жабдықтарды шығыру.
2. Экологиялық таза өнімдерді өндіру.
3. Дәстүрлі және жаңа ғылымды қажет ететін салаларға инвестицияларды
көбейту негізінде халықаралық еңбек бөлінісінің дамуы.
4. Халықаралық ғылыми –техникалық ынтымақтастықты кеңейту, халықаралық
мамандану мен кооперацияның прогрессивті формаларын дамыту.
Қазіргі өнеркәсіптер қолданылатын шикізат түрі 2 ге бөлінеді:
1. Өнеркәсіптік шикізат :
- минералды шикізат (руда, көмір);
- жасанды шикізат (каучук, пластмасса).
2. Ауыл шаруашылағы шикізаты (балық, мал шаруашылықтары және
т.б.)
Халықаралық сауда нысандарына байланысты шикізат тауарлары биржалық (бидай,
қант, мақта, кофе және т. б., бұл тауарлар бойынша мәмілелер тауарлық
биржаларда жасалады) және биржалық емес (мұнай, қара металлдар, мәмілелер
контракт негізінде жасалады).
1. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Халықаралық қызметтер саудасынын ерекшеліктері – бір елдін қызметтер
жабдықтаушыларының басқа елдің жеке және заңды тұлғалардың қажеттіліктерін
қанағаттандыратын және сауданың объектісі болып табылатын қызметі.
Материалдық нысандағы тауарлардан қызметтердің айырмашылығы:
1. қызметтер көзге көрінбейді және сезілмейді;
2. сақтауға жарамайды;
3. қызметтердің өндірілуі мен тұтынуының уақыты мен орны сәйкес келеді;
4. сауда мен материалдық өндіріс сферасынан көрі мемлекетпен көбірек
қорғалады.
Осы айырмашылықтармен тауарлардың халықаралық саудасымен салыстырғанда
қызметтердің халықаралық саудасының ерекшеліктері анықталады:
1. қызметтердің экспорты мен импорты сатушы мен сатып алушының тікелей
кездесуін қажет етеді;
2. қызметтер экспортына, сатушы елдің кедендік территориясындағы шет ел
азаматтарына қызмет көрсету кіреді;
3. әлемдік нарықтарда ұсынылатын қызметтер ассортименті ішкі нарықтағы
ассортименттен аз және халықаралық тауар айналымындағы тауар
номенклатурасынан аз;
4. халықаралық және ұлттық деңгейлерде өзінің ерекше нормативті –
құқықтық реттеудің негізіне ие.
БҰҰ қабылдаған халықаралық стандартты жіктеу бойынша қызмет көрсету,
саудаға түспейтін тауарларға жатқызған, яғни өндірілген жерде тұтынылатын
тауарларға. Бірақ ҒТП дамуы барысында қызмет көрсетулердің бір бөлігі
саудаға түсетін тауарлар деп танылды, олар елдің төлем балансында
көрсетіледі. Төлем балансын құруына арналған ХВҚ- дың нұсқауына сәйкес
барлық саудаға түсетін қызметтер келесі түрлерге бөлінеді:
1. көлік (жүк тасымалдау, жолаушы тасымалдау ... жалғасы
1. Өнеркәсіптік тауарладың жіктелуі
2. Халықаралық қызметтер саудасының ерекшеліктері
3. Технологиялардың халықаралық айырбасы
1. ӨНЕРКӘСІПТІК ТАУАРЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
Халқаралық эканомика теориясында тауар өндіру өнімі ретінде емес,
ол сұраныс пен ұсыныс обектісі ретінде манызды. Сондықтан халқаралық көз-
қарас бойынша тауарлар сатылатын және сатылмайтын болып бөлінеді.
Сатылатын тауарлар - әр түрлі елдер арасында еркін айналыста жүретін
тауарлар.
Сатылмайтын тауарлар - бұл басқа елге сатылмай тек сол өндірілген
елдер ғана пайдаланатын тауарлар.
Өңдеу өнеркәсібі өнімдерінің халықаралық саудасының ерекшеліктері көп. Бұл
тауарларды келесі топтамаларға бөлуге болады.
1. Өнеркәсіптің басқа салаларында қолданылатын өнеркәсіп тауарлары -
өндірістік бағытағы тауарлар ( техникалы тауарлар ).
2. Жеке қажетіліктерді қанағатандыруға арналған өнеркәсіптік кен
қолданылыстағы тауарлар – халық қолданатын тауарлар (аяқкиім, киім,
теледидар, автомобиль, жихаз)
3. Қоғамның әлеуметік тұрмыстық қажетіліктерін қанағатандыруға арналған -
сонын ішінде денсаулық сақтау, білім, қоршаған ортаны қорғау және шешілетін
қорғаныс саласын қамтамасыз етуге арналған тауарлар.
Тауарлардың бұл топтары елдердің өнеркәсіптік даму деңгейін және ғылыми –
техникалық потенциалын сипаттайды.Елдің экспортында неғұрлым дайын өнім көп
болса, соғұрлым бұл елдің халықаралық еңбек бөлінісіне қатысуы тиімді.
Өнеркәсіп тауарларының халықаралық саудасына әсер ететін факторлар:
1. Өндіргіш салалардағы ғылыми – техникалық дамудың алға басуы:
1. өндірістің автоматтандырылуы;
2. роботтандырылуы;
3. микропроцессорлық техниканың еңгізілуі;
4. жаңа конструкциялық материалдарды шығару;
5. қоршаған ортаны қорғау үшін жабдықтарды шығыру.
2. Экологиялық таза өнімдерді өндіру.
3. Дәстүрлі және жаңа ғылымды қажет ететін салаларға инвестицияларды
көбейту негізінде халықаралық еңбек бөлінісінің дамуы.
4. Халықаралық ғылыми –техникалық ынтымақтастықты кеңейту, халықаралық
мамандану мен кооперацияның прогрессивті формаларын дамыту.
Қазіргі өнеркәсіптер қолданылатын шикізат түрі 2 ге бөлінеді:
1. Өнеркәсіптік шикізат :
- минералды шикізат (руда, көмір);
- жасанды шикізат (каучук, пластмасса).
2. Ауыл шаруашылағы шикізаты (балық, мал шаруашылықтары және
т.б.)
Халықаралық сауда нысандарына байланысты шикізат тауарлары биржалық (бидай,
қант, мақта, кофе және т. б., бұл тауарлар бойынша мәмілелер тауарлық
биржаларда жасалады) және биржалық емес (мұнай, қара металлдар, мәмілелер
контракт негізінде жасалады).
1. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТЕР САУДАСЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Халықаралық қызметтер саудасынын ерекшеліктері – бір елдін қызметтер
жабдықтаушыларының басқа елдің жеке және заңды тұлғалардың қажеттіліктерін
қанағаттандыратын және сауданың объектісі болып табылатын қызметі.
Материалдық нысандағы тауарлардан қызметтердің айырмашылығы:
1. қызметтер көзге көрінбейді және сезілмейді;
2. сақтауға жарамайды;
3. қызметтердің өндірілуі мен тұтынуының уақыты мен орны сәйкес келеді;
4. сауда мен материалдық өндіріс сферасынан көрі мемлекетпен көбірек
қорғалады.
Осы айырмашылықтармен тауарлардың халықаралық саудасымен салыстырғанда
қызметтердің халықаралық саудасының ерекшеліктері анықталады:
1. қызметтердің экспорты мен импорты сатушы мен сатып алушының тікелей
кездесуін қажет етеді;
2. қызметтер экспортына, сатушы елдің кедендік территориясындағы шет ел
азаматтарына қызмет көрсету кіреді;
3. әлемдік нарықтарда ұсынылатын қызметтер ассортименті ішкі нарықтағы
ассортименттен аз және халықаралық тауар айналымындағы тауар
номенклатурасынан аз;
4. халықаралық және ұлттық деңгейлерде өзінің ерекше нормативті –
құқықтық реттеудің негізіне ие.
БҰҰ қабылдаған халықаралық стандартты жіктеу бойынша қызмет көрсету,
саудаға түспейтін тауарларға жатқызған, яғни өндірілген жерде тұтынылатын
тауарларға. Бірақ ҒТП дамуы барысында қызмет көрсетулердің бір бөлігі
саудаға түсетін тауарлар деп танылды, олар елдің төлем балансында
көрсетіледі. Төлем балансын құруына арналған ХВҚ- дың нұсқауына сәйкес
барлық саудаға түсетін қызметтер келесі түрлерге бөлінеді:
1. көлік (жүк тасымалдау, жолаушы тасымалдау ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz