ТАУАРЛАРДЫҢ ЕСЕБІМЕН БАҒАЛАНУЫ
ТАУАРЛАРДЫҢ ЕСЕБІМЕН БАҒАЛАНУЫ
2 КЕБХС (есеп берудің халықаралық стандарттары) сәйкес қорлар екі
өлшемін кішісіменөзіндік құнның және өткізу таза құнымен бағалануы тиіс.
Қорлардың өзіндік құнына қорларды қaзipri тұрған жерде дейін жеткізуге
кеткен шығындар мен өңдеуге, алуға жұмсалған шығындар кіреді.
Тауарлы-материалдық қорлар ceбебi бухгалтерлік есеп стандарттарына (БЕС
7) сәйкес алуға кеткен шығындарға сатып алу бағасы, шеттен әкелу бажы,
жабдықтаушы ұнымдар төлеген делдалдық (комиссияның) сыйақылар, көліктік-
дайындау шығындары мен қорларды алуға тисілі байланысты басқа да шығындар
(саудалық жеңілдіктер, артық телеуді қайтару және т.б осындай түзетулер алу
шығындарын анықтаған кезде қоса есептеледі) кіреді.
7 БЕС 4 т. сәйкес тауарлы-материалдық қорларды өткізудің таза құны
әдеттегі әрекет барысында кезделетін сатуы алым бағасына тед минус сатуды
ұйымдастыру мен жинақтап, қарастыру шығындары алынады. Басқаша айтсақ (2
КЕБХС 25 т. сәйкес) егер қорлардың өзінше құны етелмейтіндей болса, өйткені
қорлар бүлінген, толық немесе жарым-жартылай ecкірген және соған сәйкес
бағасы да төмендеген, сондай-ақ сатыльп алдындағы әзірлік немесе өткізу
icкe асыруға арналып бағаланған шығындар өсуі қорларының мүмкін болса,
материалдар өткізудің таза құны бойынша бағаланады.
Мұндай жағдайда қорлардың баланстық құны өткізудің немесе материалдың
қорларды қолданудан алу күтілетін сомадан артпайды.
Материалдар алу сәтінде накты құны (синтетикалық есепте) немесе
есептік баға (аналитикалық есепте) бойынша көрсетіледі.
Материалдарды алудың нақты құны субъектінің осы қорларды дайындау мен
жеткізу шығындарынан және сатып алу бағасынан құралады.
Есептік бағалар (алудың жоспарлы өзіндік құны орташа сатып алу
бағасымен және т.б.) бойынша материалдарды есептеуде еселтік баға ретінде
қорлардың құны мен қор алудың нақты құны арасындағы айырма осы шоттағы
есептеу арқылы айқындалады.
Баланста материалдар есебі нақты құны бойынша көрсетіледі, осы баға бойынша
олар синтетикалық есепте, ал аналитикалық есепте - тұрақты есептік
бағалармен (келісім-шарттық немесе жоспарлы-есентің) есептелед!
Материалдар есебіне, басқа шығындарға қойылатын талаптар 7 БЕС 7-де
тұжы-рымдалған және eceпті ұтымды ұйымдастыруға мүмкіндік беретін олардың
өзіндік құнын қалыптастыру тұрғысынан шешіледі.
Орташа өлшемді құны бойынша – eceпті кезенде қозғалысы болтан әрбір
түрдің, есепті кезең сонында қолданылмағандардың да, өндіріске
босатылғандардың да бірлік орташа құнын есептеулер мен анықтауларды
қолдатта негізделген.
■ ФИФО - eceпті кезең сонында есепте тұрған материалдардың құнын
ecкepiп есепті кезеңде алғашқы сатып алудың өзіндік құны бойынша
материалдарды есептен шығаруды болжайды. Яғни алдымен eceпті кезең соңында
пайдаланылмаған өзіндік құн анықталлады.
■ ЛИФО - кейінгі сатып алулардың өзіндік құны бойынша материалдарды
есептен шығару ағымдағы кipicтep мен шығындардың сәйкестілігін қамтамасыз
етеді және инфляцияның құрылысы нәтижелеріне ықпалын ескеруге мүмкіндік
береді.
■ Ерекше теңестіру (идентификация), ұқсастыру - әдетте өзара бipiн-
бipi ауыстырмайтын және арнайы жобалар, тапсырыстарға арналған тауарлық-
материалдық
қорлар бірлігінің өзіндік есептеледі (жұмсалған материалдарды бағалау
мақсатымен әрбір
партияны түгендеуді өткізуге жалғасқан, материалдарды партиялық есептеу
ұйымдастыру мүмкіндік бар болса, қолданылады.
■ НИФО - кейін түсті – бірінші кетті бағалары бойынша материалдарды
есептен шығаруды шамалайды. Бұл тәсілде материалды босату бағасын түскен
бағасымен теңестіру үшін түзетулер қажет. Бұл тәсіл орнын толтыру бағасы
тәсіліне ұқсас.
■ Стандарттық баға – нормативті өзіндік құн. Өндіріске босатылған
материалдар стандартты (нормативті) бағалары бойынша бағаланады. Нақты
баға мен нормативгінің арасындағы айырмашылық жеке шотта жиналады.
Материалдарды әр түрлі тәсілмен бағалаудың кемшіліктері мен
артықшылықтарын қарастырайық:
ФИФО
ЛИФО Орташа
өлшемі
Ерекше
теңестіру,
ұқсастыру (идентификация) НИФО Стандартты
(нормативтік) құн Кемшіліктер Ескірген өндірістік шығындарға
ұшыратады, пайданы көтереді және қорлар есебін күрделендіреді
Қорларды
шынайы емес
төмен баға-
лауға душар
етеді және
қорлар eceбін
күрделендіреді
Қорларды
және өнді-
picтiк шы-
ғындарды
шынай мәнінен-басқаша бағалауға әкеледі Түгендеуді
өткізу үшін көп еңбек сіңіруді қажет етеді, қосымша шығындарға
ұшыратады Материал
босатудың
әрбірі үшін кейінгі тапсырыстық бағасын анықтағанда көп күш салуды
талап етеді. Босату бағасын түскен құнмен теңестіру үшін тұрақты
түзетулерді талап етеді Нормативті құн ағымдағы құнды ... жалғасы
2 КЕБХС (есеп берудің халықаралық стандарттары) сәйкес қорлар екі
өлшемін кішісіменөзіндік құнның және өткізу таза құнымен бағалануы тиіс.
Қорлардың өзіндік құнына қорларды қaзipri тұрған жерде дейін жеткізуге
кеткен шығындар мен өңдеуге, алуға жұмсалған шығындар кіреді.
Тауарлы-материалдық қорлар ceбебi бухгалтерлік есеп стандарттарына (БЕС
7) сәйкес алуға кеткен шығындарға сатып алу бағасы, шеттен әкелу бажы,
жабдықтаушы ұнымдар төлеген делдалдық (комиссияның) сыйақылар, көліктік-
дайындау шығындары мен қорларды алуға тисілі байланысты басқа да шығындар
(саудалық жеңілдіктер, артық телеуді қайтару және т.б осындай түзетулер алу
шығындарын анықтаған кезде қоса есептеледі) кіреді.
7 БЕС 4 т. сәйкес тауарлы-материалдық қорларды өткізудің таза құны
әдеттегі әрекет барысында кезделетін сатуы алым бағасына тед минус сатуды
ұйымдастыру мен жинақтап, қарастыру шығындары алынады. Басқаша айтсақ (2
КЕБХС 25 т. сәйкес) егер қорлардың өзінше құны етелмейтіндей болса, өйткені
қорлар бүлінген, толық немесе жарым-жартылай ecкірген және соған сәйкес
бағасы да төмендеген, сондай-ақ сатыльп алдындағы әзірлік немесе өткізу
icкe асыруға арналып бағаланған шығындар өсуі қорларының мүмкін болса,
материалдар өткізудің таза құны бойынша бағаланады.
Мұндай жағдайда қорлардың баланстық құны өткізудің немесе материалдың
қорларды қолданудан алу күтілетін сомадан артпайды.
Материалдар алу сәтінде накты құны (синтетикалық есепте) немесе
есептік баға (аналитикалық есепте) бойынша көрсетіледі.
Материалдарды алудың нақты құны субъектінің осы қорларды дайындау мен
жеткізу шығындарынан және сатып алу бағасынан құралады.
Есептік бағалар (алудың жоспарлы өзіндік құны орташа сатып алу
бағасымен және т.б.) бойынша материалдарды есептеуде еселтік баға ретінде
қорлардың құны мен қор алудың нақты құны арасындағы айырма осы шоттағы
есептеу арқылы айқындалады.
Баланста материалдар есебі нақты құны бойынша көрсетіледі, осы баға бойынша
олар синтетикалық есепте, ал аналитикалық есепте - тұрақты есептік
бағалармен (келісім-шарттық немесе жоспарлы-есентің) есептелед!
Материалдар есебіне, басқа шығындарға қойылатын талаптар 7 БЕС 7-де
тұжы-рымдалған және eceпті ұтымды ұйымдастыруға мүмкіндік беретін олардың
өзіндік құнын қалыптастыру тұрғысынан шешіледі.
Орташа өлшемді құны бойынша – eceпті кезенде қозғалысы болтан әрбір
түрдің, есепті кезең сонында қолданылмағандардың да, өндіріске
босатылғандардың да бірлік орташа құнын есептеулер мен анықтауларды
қолдатта негізделген.
■ ФИФО - eceпті кезең сонында есепте тұрған материалдардың құнын
ecкepiп есепті кезеңде алғашқы сатып алудың өзіндік құны бойынша
материалдарды есептен шығаруды болжайды. Яғни алдымен eceпті кезең соңында
пайдаланылмаған өзіндік құн анықталлады.
■ ЛИФО - кейінгі сатып алулардың өзіндік құны бойынша материалдарды
есептен шығару ағымдағы кipicтep мен шығындардың сәйкестілігін қамтамасыз
етеді және инфляцияның құрылысы нәтижелеріне ықпалын ескеруге мүмкіндік
береді.
■ Ерекше теңестіру (идентификация), ұқсастыру - әдетте өзара бipiн-
бipi ауыстырмайтын және арнайы жобалар, тапсырыстарға арналған тауарлық-
материалдық
қорлар бірлігінің өзіндік есептеледі (жұмсалған материалдарды бағалау
мақсатымен әрбір
партияны түгендеуді өткізуге жалғасқан, материалдарды партиялық есептеу
ұйымдастыру мүмкіндік бар болса, қолданылады.
■ НИФО - кейін түсті – бірінші кетті бағалары бойынша материалдарды
есептен шығаруды шамалайды. Бұл тәсілде материалды босату бағасын түскен
бағасымен теңестіру үшін түзетулер қажет. Бұл тәсіл орнын толтыру бағасы
тәсіліне ұқсас.
■ Стандарттық баға – нормативті өзіндік құн. Өндіріске босатылған
материалдар стандартты (нормативті) бағалары бойынша бағаланады. Нақты
баға мен нормативгінің арасындағы айырмашылық жеке шотта жиналады.
Материалдарды әр түрлі тәсілмен бағалаудың кемшіліктері мен
артықшылықтарын қарастырайық:
ФИФО
ЛИФО Орташа
өлшемі
Ерекше
теңестіру,
ұқсастыру (идентификация) НИФО Стандартты
(нормативтік) құн Кемшіліктер Ескірген өндірістік шығындарға
ұшыратады, пайданы көтереді және қорлар есебін күрделендіреді
Қорларды
шынайы емес
төмен баға-
лауға душар
етеді және
қорлар eceбін
күрделендіреді
Қорларды
және өнді-
picтiк шы-
ғындарды
шынай мәнінен-басқаша бағалауға әкеледі Түгендеуді
өткізу үшін көп еңбек сіңіруді қажет етеді, қосымша шығындарға
ұшыратады Материал
босатудың
әрбірі үшін кейінгі тапсырыстық бағасын анықтағанда көп күш салуды
талап етеді. Босату бағасын түскен құнмен теңестіру үшін тұрақты
түзетулерді талап етеді Нормативті құн ағымдағы құнды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz