Палестина мемлекетінің тарихи кезеңдерде дамуы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 74 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Қысқартылған сөздер . . . ІІ

Кіріспе . . . 3

I. Тарау . Таяу Шығыстың саяси, тарихи сипаты . . . 6

1. 1. Палестина мемлекетінің тарихи кезеңдерде дамуы . . . 6

1. 2. Израиль мемлекетінің құрылуы және оның аймақтағы саяси

жағдайға әсері . . . 16

1. 3. Таяу Шығыстың қақтығыс ошағына айналуы және саяси

дағдарысты реттеу мәселелері . . . 23

1. 4. Таяу Шығыс мәселесін реттеуде ірі мемлекеттердің және

Қазақстанның ұстанымдары . . . 40

II. Тарау. Қазақстан Республикасының Таяу Шығыс мемлекеттерімен

саяси-экономикалық қарым-қатынастары . . . 45

2. 1. Қазақстан Республикасының Таяу Шығыс аймағында орналасқан

Араб мелекеттерімен қарым-қатынастары (Египет, Сирия Ливан

Иордания, Сауд Арабиясы Королдігі) . . . 45

2. 2. Қазақстан Республикасының Таяу Шығыс, Араб елдерімен

ИЫҰ, МЭЕҰ(ОПЕК) шеңберінде өзара іс-қимылы . . . 57

2. 3. Қазақстан-Израиль қарым-қатынастары . . . 61

Қорытынды . . . 62

Пайдаланған әдибиеттер тізімі . . . 65

Кіріспе

Қазақстан тәуелсіздігіне қол жеткізгеннен бері сыртқы саясатта көпвекторлы бағытты ұстана отырып, әлемнің көптеген елдерімен қарым _- қатынастар орнатты. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың “Қазақстан - 2030” стратегиясында _: «2030 жылы біздің ұрпақтарымыз бұдан былай әлемдік оқиғалардың қалтарысында қалып қоймайтын елде өмір сүретін болады. Олардың Қазақстаны Еуразияның орталығы бола отырып, жедел өркендеп келе жатқан үш аймақтың - Қытайдың, Ресейдің және Мұсылман әлемінің арасындағы экономика мен мәдениетті байланыстырушы буын рөлін атқаратын болады», немесе «Таяу және Орта Шығыс елдерімен де қарым _- қатынастарымыз тиісті деңгейде нығая береді» деген Қазақстан Республикасының белсенді сыртқы саясаты жөнінде сөз қозғалады.

2012 жылы 14 желтоқсанда Мемлекет басшысының ел халқына Жолдауында Қазақстан Республикасының 2050 жылға дейінгі даму стратегиясы таныстырылды. Оның басты мақсаты - мықты мемлекеттің, дамыған экономиканың және жалпыға ортақ еңбектің негізінде берекелі қоғам құру, Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарында болуы болып табылады. «Біздің басымдықтарымыз өзгермейді - көршілеріміз - Ресеймен, Қытаймен, Орталық Азия елдерімен, сондай-ақ АҚШ-пен, Еуроодақпен, Азия елдерімен серіктестікті дамыту мәселесі болып табылады», - деді Нұрсұлтан Әбішұлы. Бұдан бөлек, Елбасы таяудағы мақсат Еуразиялық экономикалық одақ құру екенін, осыған орай мәселелердің консенсус арқылы шешілетінін нақты мәлімдеді. Бұл ретте саяси егемендікке қысым көрсетілмейді. «Сыртқы саясатымызды теңдестіру әлемдік істерде елеулі рөл атқаратын және Қазақстан үшін практикалық қызығушылық туғызатын барлық мемлекеттермен достық және болжамды қарым-қатынастарды дамыту дегенді білдіреді. Алайда халықаралық ахуал және геосаяси орта қарқынды өзгеруде және әрқашан жақсы жағына қарай ойыса бермейді. Солтүстік Африка мен Таяу Шығыстан Солтүстік-Шығыс Азияға дейін тұрақсыздықтың алып белдеуі созылып жатыр. Күштердің ара салмағы жаһандық деңгейде де, сонымен қатар жер шарының жекелеген аймақтарында да елеулі өзгерістерге ұшырауда. Соған сәйкес, БҰҰ, ЕҚЫҰ, НАТО, ҰҚШҰ, ШЫҰ, АӨСШК және басқа аймақтық қауіпсіздік тетіктерінің рөлі арта түседі. Орталық Азияда ұлттық қауіпсіздікке төнген жаңа қатерлер пайда болды. Мұндай ахуалда Қазақстанның сыртқы саясаты ішкі саясаты сияқты жаңғыртылуға тиіс», - деді Ұлт көшбасшысы1.

Өзіміз көріп отырғандай, Қазақстан сыртқы саясатының аса маңызды бағыттарының бірі ислам әлемімен достық қатынастарды ұстану болып табылады.

Бұндай ұстаным елдің сыртқы позицияларының күшеюіне әкеліп, Қазақстанның дүниежүзілік қауымдастыққа саяси және экономикалық интеграциялануына көмектесіп, қазақстандық дипломатияның азиялық таяушығыстық, мұсылмандық сияқты маңызды бағыттарындағы мүмкіншіліктерінің кеңеюіне жол ашады.

Қазақстанның мұсылман әлемімен өзара қатынастарының негізгі ажырамас бөлігіне араб елдерімен байланыстары жатады. Араб әлемі еліміздің тәуелсіздігін үлкен қуанышпен қарсы алып, оның барлық ішкі және сыртқы акцияларын қолдады, Қазақстан мемлекетімен жан _- жақты байланыстарды орнатуға белсенді қатысты. Қазақ және араб халықтарының рухани жақындастығы да елеулі рөлін қосып, мемлекеттердің бір _- біріне тартылуына әкелді.

Араб елдерінің Қазақстанға басқа елдермен салыстырғанда жақын географиялық орналасуы да маңызды болып отыр. Және де олардың көліктік _- коммуникациялық әлеуеті, сонымен қатар қазақстандық тауарлар үшін нарығының кеңдігі еліміздің қызығушылығын туғызуда.

Осы уақытқа дейін Қазақстан Республикасы көптеген араб елдерімен

қарым _- қатынас орнатып, олармен саяси, экономикалық, мәдени т. б. байланыстарды дамытып келеді. Атап айтсақ төмендегідей араб елдерімен дипломатиялық қатынастар орнатылған: Бахрейн Корольдігі, Египет Араб Республикасы, Марокко Корольдігі, Ұлы Социалистік Халықтық Либия Араб Жамаһириясы, Сирия, Катар мемлекеті, Оман сұлтандығы, Біріккен Араб Әмірліктері, Палестина мемлекеті, Алжир Халықтық Демократиялық мемлекеті, Ливан Республикасы, Ирак Республикасы.

Диплом жұмыс тақырыбының өзектілігі - Қазіргі халықаралық қатынастарда жаңа қатерлердің белең алуы, саяси тұрақсыздықтардың артуы халықаралық қауіпсіздік мәселелерінің көкейстілігін одан әрі арттыра түседі. ХХ- ғасырдың ортасынан бастау алған Таяу Шығыстағы қақтығыстар әлем жұртшылығының алаңдаушылығын туғызған үлкен мәселелердің бірі болып табылады. Таяу Шығыстың қақтығыс ошағына айналуы және оны реттеу мәселелері саясаттанушылар мен халықаралық қатынастар саласы мамандарының назарынан тыс қалған емес. Қазақстан Республикасы халықаралық қатынастар жүйесінде өзінің ролі мен орнын бекіту үдерісінде халықаралық мәселелерде өзінің ұстанымы мен бағытын белгілеуі аса маңызды болып есептеледі. Энергоресурстарға бай Таяу Шығыс елдерімен экономикалық-саяси ынтымақтастық Қазақстан Республикасы үшін маңыздылығын жоғалтқан емес. Сыртқы саясатта көпвекторлы бағытты ұстанған Қазақстанның Таяу Шығыс елдерімен ынтымақтастығы осы тұрғыдан алғанда өзекті мәселелердің бірі болып табылады.

Диплом жұмысының мақсаты және міндеттері: Зерттеу жұмысының мақсаты - Таяу Шығыстағы дағдарыстың тарихына тоқтала отырып, осы аймаққа бағытталған Қазақстан Республикасының сыртқы саясатын зерттеу болып табылады Осы мақсатқа сәйкес автор төмендегідей міндеттерді алдына қойды:

Таяу Шығыс мәселесінің себептері мен тарихына тоқталу;
Таяу Шығыстағы қазіргі саяси ахуал және дағдарысты шешу жолдарын зерттеу;
Таяу Шығыс мәселесі бойынша ірі мемлекеттердің және Қазақстанның ұстанымдарын айқындау;
Қазақстанның Таяу Шығыс мемлекеттерімен саяси-экономикалық ынтымақтастығы мен әріптестігіне тоқталу;
Қазақстанның халықаралық ұйымдар шеңберінде Таяу Шығыс мемлекеттерімен саяси - экономикалық ықпалдастығын қарастыру;

Диплом жұмысының құрылымы: кіріспе, 2 тарау, қорытынды және пайдалынылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I - тарау. Таяу Шығыстың саяси, тарихи сипаты

1. 1. Палестина мемлекетінің тарихи кезеңдерде дамуы

Палестинаның ислам әлемінде алатын орны ерекше. Исламның саяси және діни тарихында, ислам дінінің қалыптасуында бұл аймақтың маңызы зор. Мұсылмандардың қасиетті кітабы “Құранда” “Израильдің балаларының” Египеттен Палестинаға қоныс аударуы туралы айтылған. Меккедегі Кааба храмы арабтардың саяси орталығына айналуымен қатар, Иерусалим де исламның қасиетті мекеніне айналды.

Құранның бір сүресінде “түнгі көшіру” (аль - исра) туралы айтылған, онда Меккедегі Каабадан Иерусалимдегі храмға көшіру жайлы әңгімеленген . ( б. з. б. Х ғасырда Соломон патшаның басшылығымен салынған. ) Аль - исра кезеңінде Мұхамед өзінің Аллаға оқыған дұғаларын Библия елшілігіне бағыштады .

622 ж Хижра кезеңінде Меккеден Ятрибқа ( Мадина ) қоныс аударуында Мұхаммед дұғаларын Иерусалимге қарай бағыттады . Көп ұзамай дұғаның оқылу бағыты Меккедегі Каабаға бағытталады, ал Иерусалим исламдағы өз орнын сақтап “ алғашқы құбыла ” ( уля ль - киблатейн) деген атпен қалды . Бұл қала “ Қасиетті үй немесе Киелі мекен ” (аль-бейт аль- мукаддас, бейт аль - макдис) деп аталды.

Палестина территориясы Омар Халифтың (634-644) билігі кезінде Византиядан тартып алынды. Омардың нұсқауымен Юстиан I-ші кезеңінде салынған храм мешітке айналды. Ол Аль -Акса деп аталды2.

Иерусалимнің мұсылман әлемінде діни орталыққа айналуы Омейядтар (661-750) династиясымен байланысты болды. Иерусалимде Муавия I династиясының негізін қалаушы өзін халиф деп жариялады. Абдель Малик (685-705) халифтың билігі кезеңінде Аль-Акса мешіті жанынан Куббат ас-Сахра атындағы жаңа мешіт бой көтерді. Ортағасырлық мұсылман сәулетінде оның алатын орны ерекше. Иерусалимдегі Аль-Акса және Куббат ас-Сахра ең маңызды мәдени кешендер болып табылады. Иерусалимдегі мұсылмандардың тағзым ететін негізгі кешендері осылар3.

Абдель Маликтің кезеңінде Иерусалим, Мекке мен Мадинамен теңестірілді. Иерусалимнің діни, саяси орталыққа айналуы исламда жік туғызды. Омейядтарға қарсы Хиджазда күш туды . Омейядтар халифаты құлағаннан кейін оның орнына Аббасидтер династиясы келді . Халифаттың астанасы Бағдадқа көшірілді, Иерусалимнің ислам әлеміндегі маңызы төмендеді . ХI ғасырда Палестина ислам мен христиан діндерінің арасындағы қақтығыс аймағына айналады. Фатимидтердің шиттік династиясының халифы Әл-Хаким аймақта ислам дінінің маңызын өсіре отырып, христиандарды қуғындауға ұшыратты. Сонымен қатар иудейлер де қуғындалады. Халифтың бұйыруымен Иерусалимдегі бірқатар шіркеулер қиратылды. Бұл жағдайды Рим шіркеуі крест жорықтарының бағытын мұсылмандарға қарсы қолданудың сылтауы ретінде пайдаланды. 1099 жылы Иерусалимді крестшілер жаулап алды, және олар мұсылмандарды ғана емес иудейлерді, шығыс христиан шіркеуінің өкілдерін тонады . Иерусалим қаласының құлауы ислам әлемінде туындаған саяси бөлінумен байланысты еді .

Крестшілер өздерінің жаулап алған жерлерінде латын мемлекеттерін құрды, осындай мемлекеттің бірі Иерусалим корольдігі болды . 1187 жылы Иерусалимді ислам әскерлерін басқарған Салахаддин алъ- Айюб қайтарып алды. Алайда мұнымен Иерусалимді толық қолға алу аяқталған жоқ еді.

Герман императоры Фридрих II мен сұлтан Әл- Малик Әл-Камил (1218-1238) арасында бейбіт келісім жасалды. Келісім нәтижесінде Иерусалим мен Назарет христиандарға қайтарылды4.

Тек 1244 жылы ғана мұсылмандар Иерусалимді қайтара алды. 1516 ж Палестинаны түрік- османдары жаулап алды. Осы кезеңнен бастап бұл аймақ Осман империясының құрамына кірді. Палестина империяның құрамында болғандықтан, сұлтан өзінің сенімді өкілін аймаққа басшы етіп тағайындады. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін бұл аймақ Осман империясының құрамында болды. Еуропаның отаршыл державалары Осман империясының жерлерін бөлуді өздерінің мақсаты етіп қойды. Ағылшындар империяны әлсірету үшін арабтарды түріктерге қарсы қойды. Сонымен қатар сионистерде түріктерге қарсы шаралар қолданды. Иерусалимнің осы кезеңде діни маңызы арта түсті.

Аймақты жаулап алуда діни фактордың маңызы төмен болған жоқ. Еуропа елдері отарлаудың алғашқы қадамы ретінде діни миссияны жүргізді. XIX ғ басында басталған бұл қызмет 40 жылдары күшейе түсті.

Миссионерлер Сирияда, Палестинада мектептер ашып, христиан дінін тарата бастады. Шығыстағы белсенді бірінші уағыздауды католиктік лозяристер мен иезуиттер бастады. Олардың жұмысын Ватикан бақылап, Франция қолдап отырды. Олар көптеген мектептер мен семинариялар ашты. 1846 ж папа крест жорықтары кезінде өмір сүрген Латын Иерусалимдік патриархатты қайта орнатты. 1820 ж Бейрутте алғашқы американдық пресвитириандар пайда болды. 1860 ж олардың қарамағында 30- дан астам мектеп, баспаханалар болды. 1866 ж ол Американ университетіне айналған.

XIX ғ орта шенінде Палестинадағы еврей халқының саны 11 мыңға әрең жететін еді. Көпшілігі дін қызметкерлері қажылар еді, олардың бұл жерде орналасуының басты себебі де діни көзқарастан еді.

Шығыстағы 1839-41 жылдардағы дағдарысқа байланысты ағылшындар архивтен Бонопарттың Палестинада еврей мемлекетін құру туралы жоспарын шығарды. 1838 жылы лорд Шэфтеберн мен Иерусалимдегі британ консулы Джеймс Фини евреилерді Палестинаға көшіріп, еврей мемлекетін құру туралы жобаның бірнешесін халық алдында ұсынды.

Шығыстағы бақталастық рухани миссиялардың бір-бірімен үнемі күресінен көрінді. ұрыс-керіс, “ қасиетті жерлерге ”, деген қызығушылық кішігірім жанжалдарға, кейіннен 1856 жылы халықаралық дағдарысқа алып келді. Бұл дағдарыс нәтижесі Осман империясы үшін ауыр болды. Нәтижесінде державалар Түркияға шетел капиталының өсуіне жол ашқан ұжымдық протекторат құрып, Сұлтан үкіметіне реформалаудың жаңа бағдарламасын шығартты.

XIX ғасырдың соңында Еуропаның отаршыл державалары Осман империясын бөлуге ұмтылды . Осы кезде ағылшындар және сионистер Абдул Хамид II - ге Палестинаны еврей мемлекетін құру үшін беруін сұрайды . Сұлтан оған келіспеді де, 1900-1901 жылдары Палестина жерінде шетелдік еврейлердің 3 - айдан артық болмауы туралы жарлық шығарды . Одан басқа ол Палестина жерін еврей саудагерлеріне сатуға шек қойды .

1902 жылы бай - дәулетті еврей топ өкілдері сұлтанға Туркияның бар қарызын төлеуге, сонымен қатар Стамбулға 35 млн алтын динар қаржы беруге ұсынды . Алайда сұлтан барлық ұсыныстардан бас тартты. Абдул Хамид Теодор Герцлге жауап хатында былай деп жазды: “Мен Палестина жерінің бір бөлігін де сатпаймын, өйткені бұл менің меншігім емес… Мен Палестинаның мұсылман әлемінен бөлінгенін көргенше өзімнің бір мүшемді кесіп тастағаным жеңіл. Осыдан соң еврейлер Осман империясын құлатудың барлық мүмкін жолдарын қарастыра бастады. Оның ішінде олар 1907ж елдегі билікті өз қолына алған Иттихад от Терраки ұйымымен байланыс орнатты. Жаңа үкімет Стамбулдағы еврей эмиграциясы, жер сату мәселесін шешіп берді5.

Англия мен Франция өздерінің араб әлемінде отарлау саясатына “еврей мәселесін” белсенді түрде қолданды . Лондон әуел бастан-ақ Палестинаны Таяу Шығыстағы маңызды стратегиялық пункт ретінде қолына алғысы келген еді. Палестинада билік құру арқылы Англия Мағрибты ( Солтүстік Африка ), Машриқтан ( Араб Шығысы) бөліп тастауды көздеді.

1840ж Египет басшысы Мұхаммед Али түрік сұлтандарына бағынудан

бас тартып Сирияға жорық ұйымдастырғанда, Англия премьер- министрі лорд Палмстрон сұлтанға хат жолдады, онда ол Палестинаға еврейлердің эмиграциясы Мұхаммед Алидің шабуылына тосқауыл болатынын жеткізді.

1840 ж наурыз-сәуірде еврейлік банкир миллионер Ротшильд лорд Палмстронға хат жолдады “ Мұхаммед Алидің жеңілуі мен оның Египеттегі (Мысыр) билігінің қысқаруы жаңа араб одақтарының пайда болуына тосқауыл қоюға жеткіліксіз . . . Егер картаға үңілсек Палестинаның Египетті Азия арабтарымен қосар көпір екенін көруімізге болады. Палестина әр қашан Батысқа қақпа болған. Мұның жалғыз шешімі бұл жерге дуал қызметін атқаратын, арабтардан келер қауіпті қайтарар әр түрлі күштер енгізу керек. Палестинаға еврей имиграциясы осы ролді атқаруы мүмкін. Бұл тек өз жеріне оралатын еврейлер үшін ғана қолайлы болып қана қоймай, Англия үшін де өте ұтымды болады. Британ империясына күшті араб мемлекетінің пайда болуы мен Египет пен басқа араб елдерінің байланысы қолайсыз жай болады”, - деп жазды.

Бұл ағылшын премьері мен еврей миллионерлерiне тиісті екі құжат біртұтас араб мемлекетінің пайда болуына жол бермеуге, екі жақтың да қызығушылығының бар екенін көрсетеді. Ол үшін араб әлемінің жүрегіне жау мемлекет құру керектігі түсінікті еді. Осы жоспарлар туралы 1907ж британ премьері Генри Кампбэлл Банзман басқарған арнайы комитеттің палестина мәселесін зерттеуі бойынша шығарылған шешімдерінен де мәлім болып отыр. Комитеттің ұсыныстарында араб елдерін бытыраңқы жағдайда ұстап тұру үшін Азия арабтарын Африка арабтарымен қосар көпірді жабу керектігі айтылады6.

Бұл жоспардың көп бөлігі 1916ж Сайкс -Пико келісімінен кейін іске аса бастады. Келісімге сәйкес Франция Сирияның бір бөлігін, Шамның оңтүстік бөлігін, Ирактың Мосул қаласын қол астына алды. Англия Сирияның оңтүстігін, Бағдад пен Басраны қоса алды. Сонымен қатар Парсы шығанағынан Акка мен Хайфаға дейінгі территорияларға ие болды. Соңғы екі қала Англия мен Францияның бірлесе басқаруында болды. Ал, Палестинаның басқа бөліктерінде халықаралық билік орнатылды. Араб елін екіге бөлу, жасанды тосқауыл жасау жоспарын Лондон мен Париж басшылығы жүзеге асыра бастады. Осыдан соң еврей көсемдері Ротшильд пен Вейцман, Британ басшылығымен байланысты белсенді түрде қалыптастырды. Палестинада еврей ұлттық ошағын құру үшін “Бальфур декларациясы” қабылданды.

1917 жылы Осман империясының құрамында болған Палестина әкімшілік жағынан Сирия мен Бейрут вилаятына, Иерусалим аймағына бөлінді. Экономикалық сипаттама беретін болсақ артта қалған ірі жер иеленушілігі бар мемлекет. Араб шаруалары помещик жерінде жұмыс істеп, өндірген өнімінің бір бөлігін беріп отырды. Палестинада ұсақ кәсіпкерлік ұлғайып, онда орташа есеппен ондаған адам жұмыс істеді. Алғашқы кәсіпорындар XIXғ. 90 жылдарында пайда болды. Олардың негізгі кәсібі сабын шайқау, тамақ салалары бойынша, киім тігуге маманданған. Елде көп тараған май шығару кәсіпорындары бар. Яффе және Хайфа қаласында кіші қолөнер шеберханалары көп шоғырланған. Халықтың 10% кәсіпорындарда және шеберханаларда жұмыс істейді. Экономиканың нашар дамуы және ауыл шаруашылығы өнімдерінің аздығы елдің сауда балансы төмен екендігін көрсетеді.

XIX ғ соңында Палестинада сионистік топтар өздерінің жобаларымен шыға бастады. Еврей ұлттық буржуазиясы реакциялық формада қалыптасып, өздерінің шовинистік, экспансиялық әрекеттерімен көріне бастады. Шовинистік әрекеттердің белгілерін олардың бағдарламаларынан кездестіруге болады. Сионистер мынадай идеяны алға тартты “біртүтас еврей халқын” қалыптастыру, “мәңгілік антисемиттік” саясатқа душар болған халықты “ата мекенге” көшіру.

Палестинаны бүкіл әлемдегі еврейлердің “рухани және ұлттық орталығы” деп жариялап, оны “Израильдің жері” деп атады. Бірінші құжатта бағдарлама бойынша Палестинадағы жергілікті халықты түгелдей қуу көзделді, бұдан араб халқының құқының бұзылуын аңғаруға болады. Тағы да бір алға қойған мақсаттарының бірі еврей еңбекшілерінің бас көтеруіне жол бермеу. Бастапқы кезеңде сионистер өздерінің Палестинада еврей мемлекетін құру туралы ұсынысын, ашық түрде айта алмады. Оларға ең алдымен қолдау жасайтын күшті әскери қуаты бар одақтас қажет еді. Бірінші дүниежүзілік соғыс басында сионистер империалистік Германиямен одақ жасауды ойластырған болатын, ондағы мақсаты Палестинаны өз бақылауына алғысы келді. Алайда сионистер мен герман басшыларының арасында қарама- қайшылықтар болды.

Сионистер қолдауды Англия басшыларынан іздеді, Суэц каналының ағылшындарға өтуі (1882 жыл), олардың Палестинаға қызығушылығын тудырды. Ағылшындар Палестинаны маңызды байланыс орталығы ретінде қолына алғысы келді. 1897 жылы Базель қаласында болған сионистердің бірінші конгресінде “еврей ошағының” құрылуы жайында бағдарлама қабылданды, яғни ол еврей мемлекетінің қалыптасуының алғы шарты болатын. ¤здерінің бағдарламаларында көрсетілген картада тек палестиндіктердің жері ғана емес, көрші араб елдерінің территориялары да көрсетілген. Базель конгресінде құрылған “Дүниежүзілік сионистер ұйымы” өздерінің экспансиялық мақсаттарын экономикалық жолмен жүргізе бастады. Оның жарқын көрінісі бірнеше еврей банктерінің құрылуы: колониалды Еврей банкі, және бөлімдері, Еврей ұлттық фонды, Ағылшын - палестин банкі т. б. Әрине ұзақ уақыт өтсе де “Дүниежүзілік сионистер ұйымы” жаппай иммиграциялауды және де ашық түрде отарлауды жүзеге асырмады, өйткені сенімді одақтас әлі де тапқан жоқ еді. Сонымен қатар еврейлердің қоныс аударуын, Еуропадағы еврейлер толығымен қолдаған жоқ еді7.

XIXғ. 80 жылдарында Палестинаға діни уағызбен Еуропадан еврей иммигранттары жаппай ағылып келе бастады. Сионистердің ықпалының өсуі арабтардың ұлттық езгіге түсуін күшейтті. Еуропадан шыққан иммигранттардың көпшілік бөлігі Палестинаға емес, АҚШ - қа қарай ағыла бастады. 1882 - 1900 жылдар аралығында Палестинада еврейлердің саны 24 мыңнан 50 мың адамға дейін өсті. (XIXғ. Ортасында Палестинада еврейлердің саны 10 мыңнан аспайтын) .

Еврей буржуазиясына сүйенген сионистердің жер көлемі Палестинада жылдан жылға ұлғайды: 1899 жыл мен 1914 жылды салыстырсақ 247 мыңнан 450 мың дунамға дейін өскен.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.