Тәрбиенің принциптері және оларға сипаттама

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Тәрбиенің принциптері

Жоспары

1. Тәрбиенің принциптері туралы түсінік.

2. Тәрбиенің принциптері және оларға сипаттама.

Тәрбиенің принциптері туралы түсінік.
Тәрбиенің принциптері дегеніміз – тәрбие процесінің мазмұнын,
ұйымдастырылуы мен әдістерін айқындайтын ережелер, алғышарттар, талаптар
және бағыттаушы қағидалар жиынтығы.
Тәрбиенің принциптері адам факторын жеделдету оқу-тәрбие процесін
гуманитарландыру, жеке адамның жан-жақты даму заңдылықтарына негізделген.
Совет мемлекетінің көрнекті педагогтері Н.К.Крупская,
А.С.Макаренко, С.Т.Щацкий, П.П.Блонский, В.А.Сухоминский т.б. совет
педагогикасының теориясын дамыта отырып, тәрбие принциптерінің негізін
айқындады.
Совет педагогикасында тәрбие принциптерінің төмендегідей жүйесі
қалыптасты:
- тәрбиенің мақсаттылығы;
- тәрбиенің өмірмен, еңбекпен, қоғамдық құрылыс практикасымен
байланыстылығы;
- сана мен мінез-құлықтың бірлігі;
- еңбек арқылы тәрбиелеу принципі;
- жеке адамға талап қоюшылыққа құрметтеу білудің бірлікте болу принципі;
- балалардың жас өзгешелігі мен дара ерекшеліктерін есепке алу принципі;
- жеке адамды коллективте тәрбиелеу принципі;
- оқушылардың саналылығын, белсенділігін, өзіндік әдеттерін дамыту
принципі;
- педагогикалық ыөпалдың сабақтастығы мен толссыздық принципі;
- адам бойындағы жақсылық нышандарға сүйсіну принципі;
- тәрбие прцесінде мектеп, семья, және жұртшылық әрекетінің бірлік
принципі;
- біртұтас тәрбие процесіндегі тәрбие принциптерінің өзара байланысы.
Соңғы жылдары жарық көрген педагогикалық институттарға
арналған оқулықтарға және оқу программаларында да тәрбие принциптері мен
дидактикалық принциптер өз алдына жеке қарастырылады. Бұл тәрбие процесі
мен оқыту процесінің өзіндік ерекшеліктерін талдап, тақырыпты жете
меңгеруге мүмкіндік береді.
Ал тәрбие мен оқыту принциптерін салыстырып қарағанда олардың көпшілігінің
тәрбие процесіне де, оқыту процесіне тікелей қатысы барлығын көреміз.
Себебі тәрбие мен білім беру бір бірінен бөлінбейтін өзара тығыз байланысты
біртұтас педагогикалық процесс.

2Тәрбие принциптері және оларға сипаттама.
Тәрбие мақсаттылық принципі. А.С.Макаренко педагогикалық жұмыстың жемісті
болуының ең қажетті шарттарының бірі тәрбиенің міндет мақсаттарының анық,
айқын түрде белгіленуі деп есептеген. Тұтас педагогикалық процестің негізгі
мақсаты – жан-жақты дамыған жеке адамды қалыптастыруды іске асыру. Тәрбие
жұмысының мақсаттылығы, идеялық бағыттылығы сананың творчестволық сипаттама
болуы мұғалім мен коллективтің іс-әрекетін бағдарсыздықтан, кездейсоқтықтан
сақтандырады.
Осы мақсаттарға орай, педагогикалық коллектив және әрбір мұғалім-
тәрбиеші тәрбие жұмысын белгілейді, оның мазмұның анықтайды, жеке
оқушылардың, коллективтің ерекшелігіне, талап-тілектеріне сүйене отырап,
жұмысты жоспарлы түрде және белгілі жүйемен жүргізеді.
Жас ұрпақты әрдайым өмірдегі жаңалықты қуаттайтын
алдынғы қатардағы ойды қабылдайтьн, ескірген, күні біткен ереже,
тәртіптерден тез арылатын етіп тәрбиелеу тәрбиенің идеялық бағытын
шешіп отырады.
Тәрбиені өмірмен, еңбекпен, қоғамдық құрылыс практикасымен
байланыстылығы В.И.Ленин адамды жан-жақты дамыту идеясын тәрбиені өмірмен,
еңбекпен байланыстыру талабымен үштастырады.
Өмір мектебі – ең құатты тәрбие мектебі. Ұлы физиологИ.П. Павлов
адам организмнің өмір әрекеті қоршаған ортаның ықпалымен, адам өмір
сүруінің жағдайларымен байланыстыекенің көрсетеді. Осы әсерді ол “өмірлік
тәрбие” деп атады. Осындай тәрбиеден – “өмір мектебінен” тек ересектер ғана
емес, жас ұрпақта етеді. Сондықтан тәрбиенің өмірмен, еңбекпен, қоғамдық
тәжірибемен байланысты болу принципі оқушыларды қазіргі өмірдің барлық
саласынан хабардар болуы, өз елінің, туған өлкесінің өткенімен бүгінгісін
білуде, адамзат мәдениетінің ізгі бастаулыры мен жалпы адамзаттың ізгілік
қасиеттерді түсінуді, меңгеруді талап етеді.
Қоғамды экономикалық, әлеуметтік саяси және рухани сауықтыру жолында
елімізде жүріп жатқан қайта құру процесіне жас жеткіншектердің өз
мүмкіндіктерімен белсенді қатысуы, олардың өмірлік позицияларын айқындап,
социалистік Отанның азаматы болып қалыптасуларына ықпал жасайды.
Адам белсенді іс--әрекет үстінде ғана азаматтық мінез-құлық ережелерін
меңгереді. Бала табиғатынан әрекеттілікті қалайды. Әрекетсіз, енжар,
пассив, селқос болу бала психологиясына тән емес. Сондықтан мектепте оқыған
алғашқы күндерінен бастап оқушылар сан қырлы жұмыс саласына қатысады оқу
еңбегі, өндірістік еңбек, қоғамға пайдалы еңбек, өзін-өзі күту еңбегі
т.т..
Қоғамдық өмір тәжірибесіне қатысуы арқылы балалардың бойында
адамгершілік, ізгілік қасиеттері мен еңбек ету, іс-әрекетті нәтижелі
орындау мүддесі қалыптасады. Сонымен қатар тәрбиенің өмірмен
байланыстылығы, өмірдің келеңсіз құбылыстарымен-өзімшілдік, құлқын
құмарлык, сұғанақтық, қатыгездік, қайырымсыздық, жалқаулық, жауапсыздық,
тәртіпсіздік әміршілдік, әкімшілдік сияқты басқа да жағымсыз жақтарымен
күресе білуге де шынықтырады.
Сонымен тәрбиенің өмірмен байланысы жөніндегі принцип тәрбие жұмысының
мазмұнын және оның ұйымдастырылуын үнемі жаңартып, жетілдіріп отыруды
қажет етеді.
Жеке адамға талап қоюшылық пен қүрметтей білудің бірлікте болуы принципі.
Бұл принцип советтік қоғамның гуманистік сипатына
негізделген.А.С.Макаренко:”Менің негізгі принципім ал бұл принцип тек қана
менікі емес, сондай-ақ бүкіл советтік педагогтердің де принципі деп
санаймын әрқашан адамға барынша көп талап қою, сонымен қатар оны мейлінше
қатты сыйлау болып табылады”- деп өзінің педагогикалық тәжиребесін
қорытындылайды.
Балаларға орынды талап қою мен оларға парасатты сүйіспеншілік пен
қүрмет көрсете білу бірлігі- тәрбие жұмысының тиімділігін арттырудың ең
қажетті шарты.
Тәрбиеленуші сыйлау және оған талan қою дегенініз баланы жан-жақты
білу, оның қабілеттері мен мүмкіндіктерін, күшті және осал жақтарын
айқындау және оның жағымды қасиеттерінің дамуына педагогикалық қолайлы
жағдай туғызу, ықпал жасау болып табылады.
Бала әрқашанда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.