Тіл ұстарту жұмысына магнитафонды пайдалану

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

1. Тіл ұстарту жұмысына магнитафонды пайдалану.
2. Магнитафон арқылы өлеңді мәнерлеп оқуға және жаттауға үйрету.
3. сабақта проекциялық аппараттарды пайдалану.
4. Диоскопты пайдалану.
5. Кадаскопты пайдалану.

Тіл ұстарту жұмысына магнитофонды пайдалану
Тіл ұстарту жұмыстарында, әдебиет сабақтарында оқылатын шығарманы
немесе мәтіннің мазмұнын оқушының өз сөзімен қалай айтып беретінін
магнигофон арқылы бақылауға болады. Оқылған мәтінді өз сөзімен айтқызудың
тиімділігі: бала, біріншіден, өз сөзін мәтінмен салыстырып байқайды.
Екіншіден, өзінің, сөйлеу тіліңдегі кемшіліктерін түзейді. Оқушыларды өз
бетінше сөйлетіп үйрету арқылы бірте-бірте қысқа әңгіме айтқызуға,
мазмұндама, шығарма жұмысын жаздыруға дағдыландыруға болады.
Төмеңде тіл дамыту жұмысына байланысты мәтіннің
үлгісі беріліп отыр.
Мәтін магнитофоннан тыңдатылады да, оқушыға жоспар құрғыза отырып,
ауызша әңгімелеп беру тапсырылады.
Білім де ана суті секілді
Кітап - адамның шын досы, өмірлік серігі. Кітап -ғылым азығы, ырыс
қазығы. Кітап - ғылым, бүкіл адам баласына ортақ.
Кітап - ғылым, білім жемісін халық арасына жаюшы, оны үгіттеп
таратушы құрал. Кітап - адам баласының. ғажайып білім қазынасының қоймасы.
Өз бетімен кітап оқып, онымен мәңгі дос болып, кітаптың көмегімен үздік
білім алыл, атақты ғалым болған адамдар аз емес. Ұлы жазушы М. Горький "Мен
өз бойымдағы барлық жақсылығым үшін, алдымен кітапқа борыштымын,- дейді.-
Әлемге әйгілі атақты ағылшын физигі Фарадей Майкл бала кезінде кедейліктен
оқи алмай, тырбынып жұмыс істейді, ол кітап түптеп күн көреді. Ақырыңда, өз
бетімен білім алып, дүниеге әйгілі ғалым болды.
Орыстың ұлы ғалымы М. В. Ломоносов та жас шағыңда оқуға шамасы
келмей, әбден ересек болған соң барып оқыған, өз бетімен кітапты көп оқу
арқылы жетіліп. дүние жүзіне белгілі ғалым болды. "Мектепте оқу көрек, ал
мектептен шыққан соң да оқу көрек!, -дейді белгілі ғалым, сыншы Д. Писарев.
Ұлы Маркске өзінің кызы Лаура: Сіздің ең жақсы көретін қызметіңіз ңе?-
дегенде, - "Кітап ақтару",-деп жауап берген еді.
Кітап арқылы сан адамның жүрегін көресің, алуан адамның жан сырын
ұғынасың. Сенің білмегеніңді алғаш сұрап білетін ғалым досың да кітап. Өзің
білген жақсылығыңды. жұрттан қызғанба, үйрет! Кітап -көп ақылдың құйылған
көзі. (Ө. Тұрманжанов.)
Мынадай жоспар үлгісі бойынша мазмұндама жаздыруға болады
Біз кітапты не үшін жақсы көреміз ?
Барлық білім кітапта,
Ұлы адамдардың барлығы кітапты-сүйген.
Көп оқу кереқ.
Мен кітапты сүйемін.
Мен кітапты сүйемін деген тақырыпқа оқушы Н. мынадай мазмұндама
жазды:
"Мен былтырдан бастап ұлы ғалымдардың, қолбасшынардың, акын-
жазушылардың өмірі мен істері туралы оқуға өте машықтанып алдым. Мен
қолбасшылар Суворов, Кутузов, Котовский, Рокоссовскийлердің өмірін, олар
жөніндегі кинофильмдерді қарадым. Ұлы ғалымдар Ломоносов, Менделеев,
Капица. Галуа, әл-Фараби, Әбу ибн Сина, Ұлықбек т.б. өмірлерін көп оқыным.
Ұлықбек жөніндегі оқығандарыма тоқталайын. Ұлықбек Самарқанда 1394
жылы 22 наурызда туады. Оның алғашқы аты Мұхаммед Тарағай екен. Ұлықбектің
әкесі Шахрух -Төмірдің үшінші ұлы болыпты. Демек, Ұлықбек Орта Азияны
билеген Ақсақ Төмірдің немересі. Жас Ұлықбек атасы Ақсақ Төмірге еріп,
бірсыпыра елдерді аралаған. Ол жасынан астрономия, жаратылыстану ғылымдарын
білуге, зерттеуге құмар болған, әкесі Шахрухтың бай кітапханасы болған.
Онда Платонның, Аристотельдің, т.б. грек, шығыс ғадындарының енбектері көп
жиналған. Оларды Ұлықбек күн-түн демей оқып шыкқан. Кейін өзі үлкен ғалым
болып, Самарқанда обсерватория ашады. Ұлықбек астронамдар мен географтар
үшін өзінің "Зиджи Гурагани " деген Үлкен ғыными еңбегін калдырды. Ол асқан
ғалым бодды. Сол кездің өзінде Ұлықбеқ бір жылда 365 күн 6 сағат 9 минут 15
секунд бар деген. Ол тек бір минуттай ғана қате жіберген, - дейді ғалымдар.
Сөйтіп, Ұлықбек Птолемей, Копернику Насридин, Әт-Туси Брунолармен қатар
тұрған ғалым". ("Ғылым ғажайыптары''.кітабынан оқыдым.)
Енбекті сүюге, мамандықты таңдауға байланысты мынадай мәтінді
магнитофоннан тыңдата отырып, оқушылардың сүйікті мамандыктары жөнінде
әңгіме өткізуге болады.
Конструкторлық бюрода
Коңструкторлық бюро мен өңдірістік цех үйлерін салу үшін бізге каржы
босатылды. Біздін конструкторлық бюроның- сырт көрінісі әдеттегі өнеркәсіп
орнына орнына ұқсай қоймайды. Бұл өзі қатаң архитектуралық үлгіде салынып,
сырты тартымды ашық түске боялған үй.
Конструкторлар жұмыс кезінде дәрігерлер сияқты ақ халат киіп жүреді.
Олар үнемі стол басында сызумен отырады. Цех бастықтары мен мастерлерде
жеке кабинет жок. Залдың ішінде сәл оңашалау, станоктардың қасында одардын
жұмыс станоктары тұрады. Заводқа қызметкерлер де өте мұқият іріктеліп
алынады. Өйткені станокта тұрғандар да, кояструкторлық бюрода істейтіндер
де, •басшылық ететіндер де солар.
Жаңа ұшақ конструкторлардың, ғалымлардың, жұмысшылардың күш косқан
орасан зор ұжымының шығармашылық еңбегінің нәтижесінде туады. Магнитофон
арқылы өлеңді мәнерлеп оқуға және жаттауға үйрету
Оқушыны мәнерлеп оқуға дағдыландыруда магнигофонның алатын орны
ерекше. Тіл ұстарту жұмыстарына байланысты, сондай-ақ әдебиет сабақтарында
магнитофоң арқылы көркем мәтінді дұрыс, мәнерлеп оқуға үйрету, мазмұнын
айткызу, сөздің мағынасын ұғындыру, термин сөздер мен жана сөздерді
(неологизм) медгерту тыныс белгілерінің кай ретте, қалай койылғанын
аңғарту, әрі мәтінді мәнерлеп оқу арқылы ана тілінін байлығын, әсерлілігін,
әдемілігін, көркем сөз формаларын дұрыс ұғының, оны дұрыс түсіне білумен
бірге, іс жүзінде қолдана білуге дағдынанады.
Мәнерлеп оқуға үйрететін мәтінді мұғалім алдын ала дайындап,
материалдың кай тұсында пайдалану керектігін белгілеп, маман дикторлардың
орындауында немесе мұғалімнің өзінін ең мәнерлі оқуында магнит таспасына
жазады. Мысаты, Абайдың "Жазғытұрым", С.Мұқановтың "Майға сәлем!'' деген
өлендерін мәңерлеп оқуға үйрету үшін, бұл өлеңдер магнитофоннан кем дегеңде
екі рет тыңдалады.
Бірінші рет оқушылар оқұлықтан өлеңнің оқылуын оқұлықпен салыстырын,
тыңдал отырады,
Екінші рет мәтін аралық (интервал) тасталып оқыдады. Енді оқушылар
тасталған аралық бойынша әрбір тармақ, әрбір сөздің айтылуын, оқылуын
қайталап айтып отырады, яғни диктордың немесе мұғалімнің сөзіне (оқуына)
еліктеп қайталайды. Сонынен бірге оқутлылар мәтіндегі түсініксіз немесе
қиын сөздерді дәптерлеріне жазады. Бұдан соң үйретілген, тыңдалған мәтінді
немесе өлеңді қалай мәнерлеп оқып келгенін байқау мақсатыңда магнитофонға
жазып, сынып болып тыңдайды. Әрбір оқушы өзінің қате оқыған жерлерін
(сөздерін), тыныс белгілеріне дұрыс тоқтамағанын, өте жай немесе асығып
оқығаңдарын байкап, қатесін түзете алатын болады. Керісінше, окушы өлеңді
диктордын немесе мұғалімнің оқығанындай дәлме - дәл, соған ұқсас қайтадап,
еліктей, шебер де жаттық сөйлеп үйренетін болады.
Магнитофон арқылы. қысқа өлеңдерді тез жаттауға болады. Өлеңді
жаттамас бұрын, мұғалім ондағы қиын сөздерге түсінік береді, идеясына
тоқталады. Өлеңнің мазмұның Оқушылар меңгергеннен кейін, магнитофюннан
тыңдатады. Өлең магантофоннан аралық тасталып оқылады. Аралық тасталып
оқылған кезде оқушылар тындағаң өлең шумағын хормен қайталап отырады,
Екінші рет магнитофондағы өлең мәтінін оқұлықпен салыстырып оқиды. Үшінші
рет мәтінді өз бетінше айтып беру тапсырылады.
Мына өлең жолдарын мұғалім оқушыларға магаитофон арқылы жаттатуына
болады.
Ас біткеннің ардакты анасы - нан,
Нан барында шыоқалар жарасып ән.
Нан табуға жарады деп қуанар,
Қайыр көрсе ата-ана баласынан.

Ас біткеннің ардақты анасы - нан,
Нан көрінер бар астың арасынан.
Қоқымын да түсірмей қорға оны,
Артық көріп көзіңнің қарасынан,

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.