ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗ БЕТІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУІНДЕ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНУ
ОҚУШЫЛАРДЫҢ ӨЗ БЕТІМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУІНДЕ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНУ
09.12.2011 Просмотров: 2516 Комментариев: 0
Жас жеткіншектерге бүгінгі күн талабына сай білім мен тәрбие беру ісі
педагог мамандарға үлкен жүк артады. Білім беру жүйесінде болып жатқан
түбегейлі өзгерістер оқыту үрдісін озық технологиялармен қамтып жетілдіруді
талап етеді. Осы тұрғыда оқытудың жаңа технологияларын жете меңгеріп, оны
оқушылардың технологиялық жас ерекшеліктеріне орай орынды қолданудың мәні
ерекше.Жаңа технологияны жетік меңгеру сонымен қатар мұғалімнің
интелектуалдық, кәсіптек, адамгершілік, рухани,азаматтық және басқа да
көптеген адами қабілетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі
дамытып, оқу тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.
Білім берудің даму бағыты мен технологияларын қамтитын көптеген
педагогикалық технология қолданып жүргені мәлім. Олар,Д.Б. Эльконин,
В.В.Давыдовтың Дамыта оқыту технологиясы ,Ж.Қ.Қараевтың Деңгейлеп
саралап оқыту технологиясы, П.М.Эрдниевтің Дидактикалық бірліктерді
ірілендіру технологиясы,В.Ф. Шаталовтың Тірек сигналдары арқылы оқыту
технологиясы, Ойын арқылы оқыту технологиясы.
Дидактикалық бірліктерді ірілендіру технологиясының негізгі мақсаты,
нақты жолдары 1) өзара байланысты амал,операция т.б. біріктіре және бір
мезгілде қарастыру; 2) есеп құрастыру және шығару үрдісінің бірлігін
қамтамасыз ету; 3) Тура есепті кері есепке және керісінше айналдыру.
Деңгейлік саралап оқытутехнологисы тұжырымының ерекшелігі :-мықтылар
өздерінің қабілеті мен икемділігін одан әрі бекіте түседі, әлсіздер өзін-
өзі сынап қарауға мүмкіндік алып, өзіне сенімсіздіктен арылады,күшті
топтарда оқуға деген ынтасы артады, білім дәрежесі деңгейлес оқу топтарында
оқу жеңілдейді.
Тірек сигналдары арқылы оқыту технологиясының негізгі мақсаты : -Білім,
білік мұғалімнің қажетті нұсқаулары бойынша оқушылардың дағды қалыптастыру;
жеке мәліметтеріне қарамастан, барлық баланы оқыту.
Ойын арқылы оқыту технологиясының негізгі мақсаты дидактикалық,
тәрбиелік, дамытушылық, әлеуметтендіру. Ойындық іс әрекеттің психологиялық
механизмі жеке бастың өзіндік талап талғамдарына сүйенеді.
Дамыта оқыту технологисының негізгі мақсаты: -Бала бойына еркіндік,
мақсаткерлік, ар-намыс, мақтаныш сезім, дербестік, өз бетімен жұмыс істеу
т.б. қасиеттер дамыту.
Қазіргі заман талабына сай жаңа технологияларды пайдалану оқушылардың өз
бетімен жұмыс істеуін ұйымдастыруда тигізер пайдасы зор. Оқушылардың
өзіндік жұмысы- мұғалімнің қажетті нұсқаулары бойынша оқушылардың оқу
жұмысының жеке дара және ұжымдық түрі. Өзіндік тапсырмаларды орындау
барысында оқушылардан белсенді ойлау, әр түрлі танымдық тапсырмаларды
орындау талап етіледі. Осының нәтижесінде оқушылар өздігінінен бақылауды
үйренеді, оларда тапсырылған істі орындаудағы жауапкершілік сезім,
еңбексүйгіштік, табандылық, ұйымшылдық, бір-біріне деген жолдастық көмек
қалыптасады. Дидактикалық мақсатына қарай өз бетінше жұмыстарды жаңа
материалдарды оқып үйренуге дайындық, жаңа материалды оқып үйрену, бекіту,
қайталап пысықтау және бақылау деп бөлуге болады.
Білімнің негізі бастауышта қаланатыны белгілі. Ендеше, осы бастауыш
сыныптардан бас-
тап, оқушылардың өз бетінше жұмыс істей білу іскерліктері де қалыптасуы
тиіс. Атап айтсақ жаңа ұғымды, заңдылықты, ережені түсініп, тұжырымдау,
есепті талдап шығара білу, жаңадан өтілген ұғым бойынша өздігінен ой қорыта
білу, өзінің іс-әрекетіне бақылау жасай білу т.б.
Мектепте оқытуды ұйымдастыратын бірден-бір нұсқа сабақ болса, сабақтың
нәтижелі болуына ықпал ететін нұсқа – сол сабақты өтікізудің әр түрлі әдіс
тәсілдері.Мысалы, математикадан 4-тің көбейту кестесі тақырыбын өткенде
оқушылардың алған білімдерін ары қарай дамытатын, және бекітуде оқушылармен
мынандай жұмыстар жүргіземін. Олар ойын түрінде ұйымдастырылса оқушылардың
есінде тез қалады. Және де оқушылар қызығып орындайды. Сиқырын тап
ойынының мазмұны берілген өрнектердің сәйкес мәнін тауып бір-бірімен бағыт
арқылы қосу. Осы тақырыптар бойынша берілген есептерді шешіп, оларға кері
есептердіоқушылар өздері құрайды және шешеді. Дамыта оқыту технологиясын
пайдаланы отырып, бір таңбалы сандарды тек бір сандарға ғана көбейтіп
қоймай, оларды екі, үш таңбалы сандарға да көбейтуді өздері орындайды.
Қазақ тілі пәнінен Сөз таптары тақырыбын өткенде тірек сызбалар арқылы
жұмысты ұйымдастырамын. Сөз таптарын әрқасысына жеке мысалдар келтіреді.
Сөйлем.Мәтін тақырыптарын өткенде суреттерден сөйлемдер,және шағын
мәтін,әңгіме құрайды. Сиқырлы тізбекті көптеген тақырыптарға пайдалануға
болады.Мысалы: сөздерге дыбыстық талдау жасауда, сөз,сөйлем, мәтін, сөз
таптары, сөйлем мүшелері т.б. Ұйқасын тап ойынын жүргізудің мақсаты
оқушыларды өз бетінше өлең шығара білуге үйретеді. Көктем келіп ... ... ,
Қуанады ... ... .. .
Құстар бақта ... ..,
Гүлде далада ... ... .
Оқушылардың өз бетінше білім алуы олардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне
әкеледі.
Жаңаша оқыту – жетістік көзі
К содержанию номера журнала: Вестник КАСУ №1 - 2006
Авторы: Ракышова Г.А., Игибаева А.К.
Білім беру- оқытудың тәрбие мен дамытудың үздіксіз процесі. Белгілі балалар
психологы Д.Б. Эльконин дәлелдегендей 3-10 жас аралығындагы балалар
біріккен мәдени – білім беру саласында ортақ өмірмен дами отырып, ортақ
тәрбиеленіп, ортақ оқып үйреніп өмір сүруі керек. Яғни бұдан шығатын
қортынды бұл (сабақтастықтың) яғни бастауыш сатыда мазалайтын сұрақтар
проблемалары біреу ғана. Ол баланың тілін ой-өрісін, қиялы мен
шығармашылығын дамыту болып, жаңа заман талабына сай жан-жақты дамыған жеке
тұлға ретінде оқытып тәрбиелеу. Көрнекті психолог Л.С. Выготскийдің негізі
бойынша Бала дамуының ең шарықтау шегі - бұл тіл мен ойдың шығармашылығы
деген екен.
Оқу-тәрбиесінде мынандай өзекті яғни (актуальды) жерлерінде проблемалар
бар: 1) Оқушылардың өз бетінше ойланып, әрекет етулері жеткіліксіз. Бір оқу
міндетін басқа түрлі жолдармен өзгертіп, шеше білу қабілеттері, сонымен
қатар алынған білім-білік дағдыларын қазіргі өмір мен ғылым, техника
жаңалықтарымен байланыстырып, салыстырып, зерттеп өз болжамдарын жасау
қабілеттері әлі де төмен деңгейде.
Ал мұның себебі қайда жатыр және бұл проблемаларды шешу үшін, білім
үрдісінде инновациялық технологияларды оқып үйреніп өз іс-әрекетімде енгізу
қажет деп ойлаймын. Білім берудің әртүрлі нұсқадағы мазмұны, құрылымы,
ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар.
Сондықтан әртүрлі оқыту технологияларын оқу мазмұны мен оқушылардың жас
және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибеде сынап қарауда
мұғалім іс-әрекетінің маңызы зор. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың
озық технологияларын меңгеру мұғалімнің интелектуалдық, кәсіптік,
адамгершілік, рухани азаматтық және де басқа көптеген келбетінің
қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу тәрбие үрдісін
тиімді ұйымдастыруына көмектеседі,-деп көрсетеді С.В. Селевко.
Бүгінгі таңда білім беру саласында әртүрлі сипаттағы және бағыттағы
инновациялар енгізілуде. Азды-көпті мемлекеттік жүргізіліп, мазмұнға,
ұйымдастыруға оқыту әдістері мен технологияларына жаңалыктар кіруде. Білім
беру саласына енген жаңалыктарға мына өзгерістерді жатқызамыз:
- оқу тәрбие мекемелерінің жаңашыл басқарылуы;
- білімнің қоғамдағы орны және сол жүйені қаржыландыру деңгейін;
- тәрбие және білім жүйесі құрылымын.
Білім беру мазмұнын, яғни оқу жоспарларындағы және бағдарламалардағы
өзгерістерін:
- мектептің ішкі ұйымдастырушылық әрекеттерін;
- мұғалім мен оқушы қарым-қатынастарына, ұстаз бен шәкірттер арасындағы
қарым-қатынас;
- оқыту әдістемелеріндегі өзгерісін;
- білім беру мекемелерінің құрал - жабдықтарындағы және ақпараттық
технологияларды қолданудағы өзгерістер;
- оқыту мекемелерінің құрылысындағы өзгерістерді жатқызамыз.
Мұғалімнің инновациялық іс-әрекеті – өз қызметіне жаңа технологияларды
енгізу. Білім беру жүйесінде қазір технологиялардың сан алуан түрлері бар.
Білім беру технологиясы ұсынылуда:
Соның бірі дәстүрлі педагогикалық технология.
Дәстүрлі сынып сабақтық технологиясының басқа технологиялардан
айырмашылықтары бар:
- оқушылардың таным кабілеттері және жас мөлшері шамамен бір деңгейді
құрайды;
- сыныптағы оқушылар құрамының әр кез тұрақты болуы;
- сыныптағы сабақ ортақ жылдық жоспармен оқу бағдарламаларына, оқулыктарға
негізделген, құрастырылған кестемен жүргізіледі.
Оқушылар мектепке жылдың бір мезгілінде, белгілі бір сағатта барады:
- оқытудың негізгі бірлігі-сабақ. Сабақ бір пәнге негізделеді;
- сабақ барысында жоспарланған тақырып кеңінен түсіндіріледі;
- оқушылар сол тақырып бойынша білім, білік, дағдыларын игеру мақсатында
жұмыс істейді;
- оқытуды ұйымдастыру тек мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі.
Мұғалім өз пәні бойынша жалпы әр оқушының оқу сапасын қорытындылап,
бағалайды. Дәстүрлі оқыту технологиясының тиімсіз жақтары: Дайын білімді
хабарлайды, оқушы орындаушы, мұғалім басқарушы болады.
В.Ф. Шаталовтың оқу материалдарын тірек және сызба белгілері арқылы табысты
оқыту.
Материал ірі мөлшерде енгізілді және блоктарға бөлінген. Оқу материалы
тірек схема-конспектілер түрінде беріледі. Тірек белгілері арқылы оқыту
технологиясы төмендегідей мақсатты көздейді:
- білім, білік дағдыны қалыптастырады;
- ... жалғасы
09.12.2011 Просмотров: 2516 Комментариев: 0
Жас жеткіншектерге бүгінгі күн талабына сай білім мен тәрбие беру ісі
педагог мамандарға үлкен жүк артады. Білім беру жүйесінде болып жатқан
түбегейлі өзгерістер оқыту үрдісін озық технологиялармен қамтып жетілдіруді
талап етеді. Осы тұрғыда оқытудың жаңа технологияларын жете меңгеріп, оны
оқушылардың технологиялық жас ерекшеліктеріне орай орынды қолданудың мәні
ерекше.Жаңа технологияны жетік меңгеру сонымен қатар мұғалімнің
интелектуалдық, кәсіптек, адамгершілік, рухани,азаматтық және басқа да
көптеген адами қабілетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі
дамытып, оқу тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.
Білім берудің даму бағыты мен технологияларын қамтитын көптеген
педагогикалық технология қолданып жүргені мәлім. Олар,Д.Б. Эльконин,
В.В.Давыдовтың Дамыта оқыту технологиясы ,Ж.Қ.Қараевтың Деңгейлеп
саралап оқыту технологиясы, П.М.Эрдниевтің Дидактикалық бірліктерді
ірілендіру технологиясы,В.Ф. Шаталовтың Тірек сигналдары арқылы оқыту
технологиясы, Ойын арқылы оқыту технологиясы.
Дидактикалық бірліктерді ірілендіру технологиясының негізгі мақсаты,
нақты жолдары 1) өзара байланысты амал,операция т.б. біріктіре және бір
мезгілде қарастыру; 2) есеп құрастыру және шығару үрдісінің бірлігін
қамтамасыз ету; 3) Тура есепті кері есепке және керісінше айналдыру.
Деңгейлік саралап оқытутехнологисы тұжырымының ерекшелігі :-мықтылар
өздерінің қабілеті мен икемділігін одан әрі бекіте түседі, әлсіздер өзін-
өзі сынап қарауға мүмкіндік алып, өзіне сенімсіздіктен арылады,күшті
топтарда оқуға деген ынтасы артады, білім дәрежесі деңгейлес оқу топтарында
оқу жеңілдейді.
Тірек сигналдары арқылы оқыту технологиясының негізгі мақсаты : -Білім,
білік мұғалімнің қажетті нұсқаулары бойынша оқушылардың дағды қалыптастыру;
жеке мәліметтеріне қарамастан, барлық баланы оқыту.
Ойын арқылы оқыту технологиясының негізгі мақсаты дидактикалық,
тәрбиелік, дамытушылық, әлеуметтендіру. Ойындық іс әрекеттің психологиялық
механизмі жеке бастың өзіндік талап талғамдарына сүйенеді.
Дамыта оқыту технологисының негізгі мақсаты: -Бала бойына еркіндік,
мақсаткерлік, ар-намыс, мақтаныш сезім, дербестік, өз бетімен жұмыс істеу
т.б. қасиеттер дамыту.
Қазіргі заман талабына сай жаңа технологияларды пайдалану оқушылардың өз
бетімен жұмыс істеуін ұйымдастыруда тигізер пайдасы зор. Оқушылардың
өзіндік жұмысы- мұғалімнің қажетті нұсқаулары бойынша оқушылардың оқу
жұмысының жеке дара және ұжымдық түрі. Өзіндік тапсырмаларды орындау
барысында оқушылардан белсенді ойлау, әр түрлі танымдық тапсырмаларды
орындау талап етіледі. Осының нәтижесінде оқушылар өздігінінен бақылауды
үйренеді, оларда тапсырылған істі орындаудағы жауапкершілік сезім,
еңбексүйгіштік, табандылық, ұйымшылдық, бір-біріне деген жолдастық көмек
қалыптасады. Дидактикалық мақсатына қарай өз бетінше жұмыстарды жаңа
материалдарды оқып үйренуге дайындық, жаңа материалды оқып үйрену, бекіту,
қайталап пысықтау және бақылау деп бөлуге болады.
Білімнің негізі бастауышта қаланатыны белгілі. Ендеше, осы бастауыш
сыныптардан бас-
тап, оқушылардың өз бетінше жұмыс істей білу іскерліктері де қалыптасуы
тиіс. Атап айтсақ жаңа ұғымды, заңдылықты, ережені түсініп, тұжырымдау,
есепті талдап шығара білу, жаңадан өтілген ұғым бойынша өздігінен ой қорыта
білу, өзінің іс-әрекетіне бақылау жасай білу т.б.
Мектепте оқытуды ұйымдастыратын бірден-бір нұсқа сабақ болса, сабақтың
нәтижелі болуына ықпал ететін нұсқа – сол сабақты өтікізудің әр түрлі әдіс
тәсілдері.Мысалы, математикадан 4-тің көбейту кестесі тақырыбын өткенде
оқушылардың алған білімдерін ары қарай дамытатын, және бекітуде оқушылармен
мынандай жұмыстар жүргіземін. Олар ойын түрінде ұйымдастырылса оқушылардың
есінде тез қалады. Және де оқушылар қызығып орындайды. Сиқырын тап
ойынының мазмұны берілген өрнектердің сәйкес мәнін тауып бір-бірімен бағыт
арқылы қосу. Осы тақырыптар бойынша берілген есептерді шешіп, оларға кері
есептердіоқушылар өздері құрайды және шешеді. Дамыта оқыту технологиясын
пайдаланы отырып, бір таңбалы сандарды тек бір сандарға ғана көбейтіп
қоймай, оларды екі, үш таңбалы сандарға да көбейтуді өздері орындайды.
Қазақ тілі пәнінен Сөз таптары тақырыбын өткенде тірек сызбалар арқылы
жұмысты ұйымдастырамын. Сөз таптарын әрқасысына жеке мысалдар келтіреді.
Сөйлем.Мәтін тақырыптарын өткенде суреттерден сөйлемдер,және шағын
мәтін,әңгіме құрайды. Сиқырлы тізбекті көптеген тақырыптарға пайдалануға
болады.Мысалы: сөздерге дыбыстық талдау жасауда, сөз,сөйлем, мәтін, сөз
таптары, сөйлем мүшелері т.б. Ұйқасын тап ойынын жүргізудің мақсаты
оқушыларды өз бетінше өлең шығара білуге үйретеді. Көктем келіп ... ... ,
Қуанады ... ... .. .
Құстар бақта ... ..,
Гүлде далада ... ... .
Оқушылардың өз бетінше білім алуы олардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне
әкеледі.
Жаңаша оқыту – жетістік көзі
К содержанию номера журнала: Вестник КАСУ №1 - 2006
Авторы: Ракышова Г.А., Игибаева А.К.
Білім беру- оқытудың тәрбие мен дамытудың үздіксіз процесі. Белгілі балалар
психологы Д.Б. Эльконин дәлелдегендей 3-10 жас аралығындагы балалар
біріккен мәдени – білім беру саласында ортақ өмірмен дами отырып, ортақ
тәрбиеленіп, ортақ оқып үйреніп өмір сүруі керек. Яғни бұдан шығатын
қортынды бұл (сабақтастықтың) яғни бастауыш сатыда мазалайтын сұрақтар
проблемалары біреу ғана. Ол баланың тілін ой-өрісін, қиялы мен
шығармашылығын дамыту болып, жаңа заман талабына сай жан-жақты дамыған жеке
тұлға ретінде оқытып тәрбиелеу. Көрнекті психолог Л.С. Выготскийдің негізі
бойынша Бала дамуының ең шарықтау шегі - бұл тіл мен ойдың шығармашылығы
деген екен.
Оқу-тәрбиесінде мынандай өзекті яғни (актуальды) жерлерінде проблемалар
бар: 1) Оқушылардың өз бетінше ойланып, әрекет етулері жеткіліксіз. Бір оқу
міндетін басқа түрлі жолдармен өзгертіп, шеше білу қабілеттері, сонымен
қатар алынған білім-білік дағдыларын қазіргі өмір мен ғылым, техника
жаңалықтарымен байланыстырып, салыстырып, зерттеп өз болжамдарын жасау
қабілеттері әлі де төмен деңгейде.
Ал мұның себебі қайда жатыр және бұл проблемаларды шешу үшін, білім
үрдісінде инновациялық технологияларды оқып үйреніп өз іс-әрекетімде енгізу
қажет деп ойлаймын. Білім берудің әртүрлі нұсқадағы мазмұны, құрылымы,
ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар.
Сондықтан әртүрлі оқыту технологияларын оқу мазмұны мен оқушылардың жас
және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибеде сынап қарауда
мұғалім іс-әрекетінің маңызы зор. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың
озық технологияларын меңгеру мұғалімнің интелектуалдық, кәсіптік,
адамгершілік, рухани азаматтық және де басқа көптеген келбетінің
қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу тәрбие үрдісін
тиімді ұйымдастыруына көмектеседі,-деп көрсетеді С.В. Селевко.
Бүгінгі таңда білім беру саласында әртүрлі сипаттағы және бағыттағы
инновациялар енгізілуде. Азды-көпті мемлекеттік жүргізіліп, мазмұнға,
ұйымдастыруға оқыту әдістері мен технологияларына жаңалыктар кіруде. Білім
беру саласына енген жаңалыктарға мына өзгерістерді жатқызамыз:
- оқу тәрбие мекемелерінің жаңашыл басқарылуы;
- білімнің қоғамдағы орны және сол жүйені қаржыландыру деңгейін;
- тәрбие және білім жүйесі құрылымын.
Білім беру мазмұнын, яғни оқу жоспарларындағы және бағдарламалардағы
өзгерістерін:
- мектептің ішкі ұйымдастырушылық әрекеттерін;
- мұғалім мен оқушы қарым-қатынастарына, ұстаз бен шәкірттер арасындағы
қарым-қатынас;
- оқыту әдістемелеріндегі өзгерісін;
- білім беру мекемелерінің құрал - жабдықтарындағы және ақпараттық
технологияларды қолданудағы өзгерістер;
- оқыту мекемелерінің құрылысындағы өзгерістерді жатқызамыз.
Мұғалімнің инновациялық іс-әрекеті – өз қызметіне жаңа технологияларды
енгізу. Білім беру жүйесінде қазір технологиялардың сан алуан түрлері бар.
Білім беру технологиясы ұсынылуда:
Соның бірі дәстүрлі педагогикалық технология.
Дәстүрлі сынып сабақтық технологиясының басқа технологиялардан
айырмашылықтары бар:
- оқушылардың таным кабілеттері және жас мөлшері шамамен бір деңгейді
құрайды;
- сыныптағы оқушылар құрамының әр кез тұрақты болуы;
- сыныптағы сабақ ортақ жылдық жоспармен оқу бағдарламаларына, оқулыктарға
негізделген, құрастырылған кестемен жүргізіледі.
Оқушылар мектепке жылдың бір мезгілінде, белгілі бір сағатта барады:
- оқытудың негізгі бірлігі-сабақ. Сабақ бір пәнге негізделеді;
- сабақ барысында жоспарланған тақырып кеңінен түсіндіріледі;
- оқушылар сол тақырып бойынша білім, білік, дағдыларын игеру мақсатында
жұмыс істейді;
- оқытуды ұйымдастыру тек мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі.
Мұғалім өз пәні бойынша жалпы әр оқушының оқу сапасын қорытындылап,
бағалайды. Дәстүрлі оқыту технологиясының тиімсіз жақтары: Дайын білімді
хабарлайды, оқушы орындаушы, мұғалім басқарушы болады.
В.Ф. Шаталовтың оқу материалдарын тірек және сызба белгілері арқылы табысты
оқыту.
Материал ірі мөлшерде енгізілді және блоктарға бөлінген. Оқу материалы
тірек схема-конспектілер түрінде беріледі. Тірек белгілері арқылы оқыту
технологиясы төмендегідей мақсатты көздейді:
- білім, білік дағдыны қалыптастырады;
- ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz