Төтенше жағдайларда сумен қамтамасыздандыру сұрақтары

Пән: Тау-кен ісі
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Төтенше жағдайларда сумен қамтамасыздандыру сұрақтары.

Мақсаты: сумен қамтамасыздандыру жүйелерінің болмауында шөлді дала, төтенше жағдайларда халықты сумен қамтамасыз ету ерекшеліктерімен таныстыру.

Дәрістің жоспары:

1. Сейсмикалық аудандарда су құбыры желісін және қондырғыларын салу.

2. Тау кендерін қазу аудандарында су құбырларын салу.

3. Солтүстікте және суық климаттақ аудандарда сумен қамтамасыздандыруды ұйымдастыру.

4. Шөл далаларда сумен қамтамасыздандыру.

5. Эпидемия кезеңдерінде сумен қамтамасыздандыру жүйелерін қорғау.

Біздің елде халықты қоныстандыру табиғи жағдайларына, жердің рельефіне, климатына байланыссыз әртүрлі территорияларда жүргізіледі.

Тұрғындар үшін жағымды санитарлық-гигиеналық жағдайларды жасау табиғи ортаның жағдайына байланыссыз, тұрғындардың тіршілігінің қалыпты жағдайын қамтамасыз ету міндеттерінің бірі болып келеді.

1. Сейсмикалық аудандарда су құбыры желісін және қондырғыларын салу

Күші 8 және 9 балл сейсмикалық аудандарда, тұрғындарының саны 25 мың адамдардан асатын елді мекендерді, сондай-ақ суды беруді мүлдем тоқтатуға болмайтын өнеркәсіптік кәсіпорындарын сумен қамтамасыздандыру жүйелерін жобалауда бір су көзінен, бір-бірінен алшақ орналасқан, ең кемінде 2 дербес су алу орындарын қарастыру керек. Сейсмикалық аудандарда жер сілкіністерінен пайда болуы мүмкін өрттерді сөндіру үшін, сондай-ақ өндірістердің авариялық қажеттері үшін ауыз сумен үздіксіз қамтамасыз ету қажеттігі туады. Су көзінен суды алуда тек бір су алу орында ғана резервуарларда өртке қарсы екі еселік су қорын, сондай-ақ тұрғындарды сумен қамтамасыз ету үшін қосымша су қорын жасау керек. Күші 9 балл сейсмикалық аудандарда елді мекендерді сумен қамтамасыз ету үшін 12 сағатқа жететін, ал 8 баллды сейсмикалық аудандарда-8 сағаттық су қоры жасалуы керек.

Сейсмикалық аудандарда су құбырының жұмысының сенімділігін жоғарылату үшін мыналар қарастырылады:

- қысымы аз сумен қамтамасыз ету жүйесін жобалау;

шаруашылық-ауыз су, өнеркәсіптік және өртке қарсы су құбырларының жеке тораптарын бір-біріне қосуға болатындығын қарастыру, оны судың қандай-бір су құбырына түспеуінде қолданады, сондай-ақ шаруашылық-ауыз су құбырына тазартылмаған, бірақ хлорланған суды беру мүмкіндігін қарастыру.
су тегеурін мұнараларын, резервуарларды объектінің территориясының қарама-қарсы аудандарында орната отырып, оларды бір орында шоғырландырмау, яғни бытыраңқы орналастыруды қарастыру;
мүмкіндігінше су тегеурін мұнараларының орнына, резервуарларды орнату.

Күші 9 балл сейсмикалық аудандарда жер беткі су көздерінен суды алу қондырғыларын темірбетоннан салу қажет, сейсмикасы 8 және 9 баллда насос станцияларының ғимаратын ең кемінде 2 метр тереңдікте орнату керек, оларды басқа қондырғылармен біріктіруге болмайды. Сиымдылығы 3000 м ³ аспайтын шеңберлі формалы темірбетонды таза су резервуарларын жер астында орнатады, мұнда олардың насос станцияларынан қашықтығы 10 метрден кем болмауы керек. Суды тазалау кешендерінің ғимараттарын бірқабатты етіп жобалап, ал технологиялық қондырғыларын блоктарға немесе секцияларға бөлу керек.

Сейсмикалық аудандарда су құбырын орнатуға трассаны салу орнындарын таңдауына ерекше көңілді аударылуы керек, себебі құбырлар сейсмикалық тұрғыдан неғұрлым тұрақты келетін топырақта салынуы тиісті. Темірбетонды және асбестцементті құбырлардың қосылатын орындары, олардың осі және ұзыны бойынша қозғала алатындай серпінді болуы тиісті. Мұндай жағдайларда болаттан жасалған құбырларды дәнекерлік немесе серпінді (резиналық кольцоларды қолданып) стыктар арқылы қосады.

9 баллға дейінгі сейсмикалық аудандарда құбырларды салудың минималды тереңдігі келесідей болуы керек (олардың жоғарғы шетіне дейін) :

болаттан жасалған құбырлар үшін ең кемінде 0, 8 метр;
шойын және темірбетон құбырлары үшін ең кімінде 1, 0 м;
асбетстцементті құбырлар үшін ең кемінде 1, 3 м.

2. Тау кендерін шығарып алатын аудандарда су қбырларын салу.

Көмір шахтылары орналасқан аудандарда су құбырларын салуда оларды топырақтың шөгуінде қирауынан сақтау қажет. Мұнда келесі шарттарды орындау керек:топырақта құбырлардың осі бойынша жылжуын қамтамасыз ету үшін компенсаторларды орнату қажет; топырақтың салмағының әсерін азайту үшін траншеяны құммен толтырады. Тау кендерін шығарып алатын аудандарда су құбырларының сенімділігін арттыру үшін оларды жер бетінде салу ұсынылады, сондай-ақ оларды басқа тағайындалған құбырлармен бірге бір тоннельдерде салу қарастырылады.

Топырағы шөгетін аудандарда құбырлардан және қондырғылардан судың сыртқа ағуын алдын алу бойынша, және де траншеялардың жауын суларымен толуын алдын алу бойынша шаралар қарастырылады. Топырақтың 40см дейін шөгу ықтималында шойыннан, полиэтиленнен, темірбетоннан және асбестцементтен жасалған қысымды құбырларды қолдануына, ал 40см көп шөгуінде шойыннан, полиэтиленнен және темірбетоннан жасалған қысымды құбырларды қолданады.

3. Солтүстікте және суық климаттақ аудандарда сумен қамтамасыздандыруды ұйымдастыру.

Солтүстікте сумен қамтамасыздандыруды ұйымдастыруда Солтүстіктің барлық аймағына, сондай-ақ осы нақты жергілікке қатысты ерекшеліктерін ескеру қажет, оның ішінде:

мәңгілікті мұзды жерлерде, әсіресе жыл мезгілдерінде өзгеріп тұратын қабатында су құбырларының және қондырғыларының жұмысының тұрақтылының қамтамасыз етуді;
су құбырлары желісінде және қондырғыларында судың қатуын алдын-алуды;
дистанциялық және орталықтанған түрде басшылық ететін бақылаушы-өлшеуші қондырғыларды максималды қолдануды.

Солтүстікте әсіресе ерекше болып сумен қамтамасыздандыру жүйесінің сенімділігіне қатаң талап қою саналады. Суды көп уақытқа дейін бермеу өндірістің, адамдардың тұрмысы мен демалысының қалыпты ырғаған бұзады. Суық климаттық аудандарда, сумен қамтамасыз ету режимінің бұзылуы қоңыр салқынды аудандармен салыстырғанда, қатерлі салдарларымен қауіпті келеді. Суды тіпті аз уақыт ішінде бермеуі канализация желісінің қатуына, жылумен қамтамасыз етуінің, технологиялық процесстердің бұзылуына т. б. келтіреді.

Солтүстік аудандарда су көзінен суды алу орындарын, олардың конструкциясын және эксплуатациялау режимін таңдауда су көздерінің қатуының, гидрологиялық және гидротермиялық сипаттамаларын, сондай-ақ қалың мұздардың астында өзендердің тереңдігінің және ағысының азаюын ескеру қажет. Сумен қамтамасыз ету жүйелерінің және суды сақтау қондырғыларының жұмысы жылдың басымды бөлігінде минусты температурада өтеді. Осыған байланысты, су көзінен суды тұтынушыларға беруіне дейін оны белгілі бір жылдамдықта ағызу (циркуляция), құбырлардың жылу жоғалтуын азайту бойынша арнаулы арматураларды, жылуизолцияны, суды жылыту қондырғыларын қолдану қажеті туады.

Солтүстік аудандарда орталықтанған сумен қамтамасыз етуші сукөзі ретінде жер беткі және жер асты суларын пайдалануға болады. Бірақ, мұнда топырақтың қату және өте суық климаттық жағдайларын және суды беру режимін ескеру қажет. Су көзінен суды алу қондырғыларында судың қатып қалуынан сақтау үшін электрлік жылытуды, буды немесе жылы суды беруді, жылуды оқшаулауды т. б. қарастыру керек.

Солтүстік аудандарда суды тарту құбырларын және су құбыры желісін қоршаған ортаның температурасының құбырларға әсерін ескеріп негізінен болаттан немесе полиэтиленнен жасау керек. Су құбыры желісі шеңберлі түрде салынуы керек және әрбір жеке су беретін аймақта шеңберлердің (кольцо) саны минималды болуы тиісті.

4. Шөл далаларда сумен қамтамасыздандыру.

Шөл далада суды табу қиын, бірақ мүмкін. Ескі кеуіп қалған арналардың астынан, немесе бархандардың түбінің ық жағындағы шұңқырлардан суды табуға болады. Ол үшін құдық қазу қажет. Мұнда 1-2 метр тереңдікте алдымен сұр түсті құм пайда болады, ал соңынан оның түбінде су пайда болады. «Құм бар-су бар» деп тегін айтылмаған.

Таулы-жазықтық жерлерде су көзін таудың бөктерлерінде табуға болады. Кейбір жерлерде су топырақты қалың тамшылармен қаптайды, немесе топырақтың жұқа қабатының астында жатады. Әсіресе, жауындардан кейін су тау тастарының түбінде жиналады. Грунт суларының жақын жату орнын, күннің батуынан кейін, шіркейлер мен масалардың жиналу орны, сондай-ақ кең байтақ құмның ішінде өсімдіктердің жап-жасыл дақтары көрсетеді. Суды іздеуде кейбір өсімдіктер көмектеседі. Тастақты далаларда ауыз су үшін, таңғы сағаттарда қатты түсуші шықты қолдануға болады. Егер жұмыр және қиыршық тастарды бір жерге үйсе, онда таңғы уақытта олардың бетіне шөккен біршама ылғалды жинап алуға болады. Шөл далаларда кейде тұзды сумен толған кішігірім көлдерді, шалшық суларды кездестіруге болады. Бұл су ішу үшін жарамды емес, бірақ оны киімді сулау үшін қолдануға болады, ол біршамада организмнің ылғал жоғалтуын азайтады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.