1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс туралы
1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс
20 ғасырдың басында яғни 1ші Дүниежүзілік соғыс кезінде Ресей үшін Қазақстан жері шикізат көзіне айналған болатын.Бәсекелес әскери-саяси блоктар- Үштік одақ пен Антанта тартысы Бірінші дүниежүзілік соғысқа әкеліп соқтырды. Ресей империясының талай езгісіне шыдаған Қазақстан үшін бұл соғыс оңайға соқпады. Осыған байланысты: Егер мемлекет мүддесі қырғыздарды құрбан етуді талап етсе,бұған қарсы шығудың керегі жоқ- деп Санкт-Петербург газеті жазған болса, 1913 жылдың өзінде Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды-деп өз өкінішін А.Байтұрсынов білдірген еді.
Тарихқа үңілетін болсақ 1916 жылы бұратана халықтарды тыл жұмысына алу жөнінде патша жарлығы шықты.Негізінен 1916 жылғы ұлт азаттық соғыстың туындауына желеу болған да осы себеп 19-дан 43 жасқа дейінгі адамдарды қара жұмысқа алу туралы 1916 жылы 25-маусымда шыққан патша жарлығы болатын. Мұндағы негізгі мақсат- Түркістан мен Дала өлкесінен 500мың қара жұмысшы алу. Бұл көтеріліс ауқымдылығы сондай, Қазақстанды ғана емес Орта Азия аумағын қамтыды. Жығылғанға жұдырық болған тағы бір себепті атап кететін болсам, 1916 жылғы оқиғалар қарсаңында Қазақстан аумағына Әр үйден алынатын соғыс салығы енгізілді және қатаң түрде ауыр тұрмыстағы қазақ ауылдарынан күштеу арқылы салық жиналды. Мұны Міржақып Дулатұлының: ... ..халық сеңдей соғылды, түнде ұйқыдан, күндіз күлкіден айрылды- деген сөздерінен аңғара аламыз. Ұлт азаттық көтеріліске кішігірім сипаттама келтіріп кететін болсам, көтерілістің негізгі қозғаушы күші- халық бұқарасы, негізгі сипаты- отаршылдыққа қарсы. Және көтеріліске қатысушылардың ең бірінші жасаған іс әрекеті- отарлауға дейінгі басқару жүйесін қалпына келтірген болатын. Осы қарсаңда Байтұрсынов, Бөкейханов және Дулатов секілді ұлт зиялылары халықты бейбітшілікке шақырып, Тыңдаңыздар, қан төкпеңдер, қарсыласпаңдар!- деп Үндеу хат жолдады. Сонымен қатар А.Байтұрсыновтың Қазақ секілді іргелі жұрт өзгелер қатарында соғыс майданында қару-жарақ асынып,мемлекетті қорғауға ... жалғасы
20 ғасырдың басында яғни 1ші Дүниежүзілік соғыс кезінде Ресей үшін Қазақстан жері шикізат көзіне айналған болатын.Бәсекелес әскери-саяси блоктар- Үштік одақ пен Антанта тартысы Бірінші дүниежүзілік соғысқа әкеліп соқтырды. Ресей империясының талай езгісіне шыдаған Қазақстан үшін бұл соғыс оңайға соқпады. Осыған байланысты: Егер мемлекет мүддесі қырғыздарды құрбан етуді талап етсе,бұған қарсы шығудың керегі жоқ- деп Санкт-Петербург газеті жазған болса, 1913 жылдың өзінде Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды-деп өз өкінішін А.Байтұрсынов білдірген еді.
Тарихқа үңілетін болсақ 1916 жылы бұратана халықтарды тыл жұмысына алу жөнінде патша жарлығы шықты.Негізінен 1916 жылғы ұлт азаттық соғыстың туындауына желеу болған да осы себеп 19-дан 43 жасқа дейінгі адамдарды қара жұмысқа алу туралы 1916 жылы 25-маусымда шыққан патша жарлығы болатын. Мұндағы негізгі мақсат- Түркістан мен Дала өлкесінен 500мың қара жұмысшы алу. Бұл көтеріліс ауқымдылығы сондай, Қазақстанды ғана емес Орта Азия аумағын қамтыды. Жығылғанға жұдырық болған тағы бір себепті атап кететін болсам, 1916 жылғы оқиғалар қарсаңында Қазақстан аумағына Әр үйден алынатын соғыс салығы енгізілді және қатаң түрде ауыр тұрмыстағы қазақ ауылдарынан күштеу арқылы салық жиналды. Мұны Міржақып Дулатұлының: ... ..халық сеңдей соғылды, түнде ұйқыдан, күндіз күлкіден айрылды- деген сөздерінен аңғара аламыз. Ұлт азаттық көтеріліске кішігірім сипаттама келтіріп кететін болсам, көтерілістің негізгі қозғаушы күші- халық бұқарасы, негізгі сипаты- отаршылдыққа қарсы. Және көтеріліске қатысушылардың ең бірінші жасаған іс әрекеті- отарлауға дейінгі басқару жүйесін қалпына келтірген болатын. Осы қарсаңда Байтұрсынов, Бөкейханов және Дулатов секілді ұлт зиялылары халықты бейбітшілікке шақырып, Тыңдаңыздар, қан төкпеңдер, қарсыласпаңдар!- деп Үндеу хат жолдады. Сонымен қатар А.Байтұрсыновтың Қазақ секілді іргелі жұрт өзгелер қатарында соғыс майданында қару-жарақ асынып,мемлекетті қорғауға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz