Баян Сұлу АҚ мысалында операциялық және қаржылық тұтқа әсеріне талдау жүргізу

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Экономика және бизнес жоғары мектебі
Қаржы кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Баян Сұлу АҚ мысалында операциялық және қаржылық тұтқа әсеріне талдау жүргізу

Орындаған:
Тексерген:

Алматы, 2017 жыл

Баян Сұлу АҚ мысалында шығындарды жіктеу.
Қаржы менеджменті тұрғысынан шығындар үш санатқа бөлінеді:
а) ауыспалы (маржиналды);
б) тұрақты;
в) аралас.
Ауыспалы шығындар - өндіріс көлемінің өсуі мен азаюы және өнімді өткізу барысында сәйкес көбееді немесе азаяды (сомада). Бұндай ауыспалы шығындарды кейде маржиналды шығындар деп атайды. Ауыспалы шығындар түсім көлеміне шығындар деңгейін салыстыру (%) жолымен талданады. Бұл топқа кіретіндер: шикізатқа шығындар; көлік шығындары; еңбек төлеміне шығындар; өндірістік мақсаттар үшін отынға, газға және электр энергиясына; орау мен ыдысқа (қап, күпсек, қорап, жәшік және т.б.) шығатын шығын. Келесі кестеде компанияның тұрақты шығындары көрсетілген. Жалпы шығындары 2 жыл салыстыру нәтижесінде 16,3%-ға азайған.
Шығындар(мың тг.)
2015
2014
Ауытқу(+,-)
%
Транспорттық шығындар
425500
549494
-123994
-22,5%
Жалақы және өндіріске қатысты шығындар
705435
445409
260026
58,4%
Жарнама және маркетинг шығындары
119574
107951
11623
10,8%
Материалдар
103051
105323
-2272
-2,16%
Тозу және амортизация
55289
43701
11588
26,5%
Іс-сапар шығындары
29722
28505
1217
4,3%
Өнімді бақылау, экспертиза және сертификаттауға байланысты шығындар
14382
18051
-3669
-20,3%
Арендаға байланысты шығындар
120979
70475
50504
71,66%
Эксплуатациялық шығындар
32616
47484
-14868
-31,3%
Сауда агенттерінің қызметі
9307
79345
-70038
-88,3%
Басқалары
62886
56569
6317
11,17%
Өндіріске байланысты барлық шығындар
1473719
1760330
-286611
-16,3%

Тұрақты шығындар - бұл өндіріс көлемінің өзгерістері мен өнімнің өткізуі сомасына әсер етпейтін шығындар. Олар техника жартылай не толық жұмыс істеп немесе тіпті жұмыс істемей тұрса да есептеледі. Тұрақты шығындар абсолюттік сома бойынша талданады. Бұл топқа жататындар: жалға берілетін төлем; негізгі активтердің амортизациясы (мерзімді қарыздарды ауық-ауық төлеу жарнасымен не сатып алу жолымен төлеп құтылу); материалдық емес активтердің тозуы; ғимараттар мен үй-жайлардың күтуіне кететін шығындар; кадрларды даярлауға шығатын шығындар және т.б.
Тұрақты шығындардың маңызды ерекшелігі келесіде: олардың көбін кәсіпорын міндетті түрде (іскерлік белсенділігі, нарық коньюктурасының, шаруашылық қызмет нәтижелерінің деңгейінен тәуелсіз) жабуға мәжбүр. Келесі кестеде компанияның тұрақты шығындары бойынша талдау көрсетілген. Ол бойынша жалпы тұрақты шығындар 2 жылды салыстыру кезінде 22,73%-ға азайғанын көре аламыз. Бұл компанияның шығындарды басқаруын тиімді жүргізіп, оның азаюына қол жеткізгенінің белгісі.
Шығындар(мың тг.)
2015
2014
Ауытқу(+,-)
%
Жалақы және соған қатысты шығындар
400160
411755
-11595
-2,81%
Дайын өнімді қайтарумен және пайдаланылмаған өткізу бойынша резервтер
48715
78781
-30066
-38,16%
Мүлікке салық және басқа да салықтар
43623
68207
-24584
-36%
Тозу және амортизация
45612
45441
171
0,38%
Банктік қызметтер
20694
46244
-25550
-55,25%
Комуналдық және эксплуатациялық шығындар
21707
19620
2087
10,64%
Тауарлы несиелер бойынша компенсация
-
92439
92439
-
Сақтандыру бойынша шығындар
10685
-
-10685
-
Іс-сапарлық және өкілдік шығындар
20244
19485
759
3,89%
Жөндеу және ұстау шығындары
5255
29581
-24326
-82,2%
Материалдар
41611
38242
3369
8,8%
Өзге де шығындар
45471
61006
-15535
-25,46%
Жалпы тұрақты және әкімшілік шығындар
703777
910801
-207024
-22,73%

Аралас шығындар - оған шамасы өндірістің көлемінің өсуімен немесе төмендеуімен өзгеретін шығындар кіреді, бірақ, ауыспалы шығындарға қарағанда, тура сайма-сай емес. Басқаша айтқанда, бұл шығындардың тұрақты да, ауыспалы компоненттері бар. Мысалдар: тұрақты - сыйлық еңбекақы, сатудан пайыздарды қарастыратын сауда агеттерінің сыйақысы; өнімнің сақтауы мен тасымалдауына шығындар; коммуникацияларға (телефон, Интернет және т.б.).
Материалдық - техникалық қамтамасыз етуге шығындар жартылай ауыспалы болып келеді. Осындай шығындардың өзгерісі сатылы сипатты. Өзгерістер секіріс тәрізді де, бір қалыпты да болуы мүмкін.
Ұзақмерзімді болашақта барлық шығындар ауыспалы болып келеді. Кәсіпорынның қызметінде әдетте бір кезеңді атап бөлуге болады (әдетте бір жылдан аспайтын), оның барысында өндіріс деңгейінің өзгеруі тек қана кейбір пайдаланатын ресурстар есебінде қамтамасыз етіледі (шикізат, материалдар, қызметкерлер құрамының саны және т.б.), ал қалғандары тұрақты болып қала береді. Дәл осы кезең үшін шығындар тұрақты және ауыспалыларға бөлінеді. Бұл кезеңді релевантты деп атайды. Дәл осы үшін шығындарды тұрақты мен ауыспалыларға бөлінуі іске асырылады.
Компанияның негізгі қызметі бойынша қаржылық көрсеткіштері келесі кестеде берілген. 3 жылды салыстыру нәтижесінде компанияның пайдасы 2014 жылы 15,4%-ға, ал 2015 жылы 272%-ға ұлғайғанын көре аламыз.
№
Көрсеткіштер
2013
2014
2015
13-14
14-15
13-15
1
Өндіріс көлемі, тонна
38372
41080
30834
7,05%
-24,9%
-19,6%
2
Дайын өнімді өткізу көлемі, тонна
37237
40264
31648
8,13%
-21,4%
-15%
3
Түсім, млн.тг
17460
19547
19155
11,9%
-2%
9,7%
4
Сатудың өзіндік құны, млн.тг
15264
16168
15974
5,9%
-1,2%
4,65%
5
Жалпы шығындар, млн.тг.
1037
1720
1552
65,86%
-9,78%
49,66%
6
Пайда, млн.тг
408
471
1753
15,4%
272%
329,6%

Шығынсыздық нүктесі - өмір сүру үшін кәсіпорынның осы белестен өтуі қажет. Шығынсыздық нүктесінен төмен сатулар залалдарды әкеледі; Сол себептен экономистер шығынсыздық нүктесінен тиімділік шегі (табалдырығы) деп атайды. (Табалдырық) шек неғұрлым жоғары, соғұрлым оны аттау қиын. Тиімділік табалдырығының төмендеуіне жалпы маржаның өсуімен (бағаны көтеріп немесе өткізу көлемін өсіріп) ауыспалы шығындарды азайта отырып) немесе тұрақты шығындардың қысқартуымен жетуге болады.
Бизнес үшін ең тәуір жағдайлар - төмен тұрақты шығындардың жоғары жалпы маржамен үйлесуі. Тұрақты шығындардың жалпы маржа коэффициентіне бөлуімен тиімділік табалдырығын есептеп аламыз.
Тиімділік (шегі) табалдырығы (шығынсыздық нүктесі) - бұл өткізуден алынған түсім, оның барысында кәсіпорынның залалы да, пайдасы да жоқ. Жалпы маржа тұрақты шығындардың жабуына жетіп, пайдасы нөлге тең.
Жалпы маржа = түсім - ауыспалы шығындар
Жалпы маржа коэффициенті = жалпы маржа сатудан түскен түсім
Пайдалылық шегі = тұрақты шығындар жалпы маржа коэффициенті
Жалпы маржа(2014) = 19 547 000 мың тг. - 1 760 330 мың тг. = 17 786 670 мың тг.
Жалпы маржа(2015) = 19 155 000 мың тг. - 1 473 719 мың тг. = 17 681 281 мың тг.
Жалпы маржа коэффициенті(2014) = 17 786 670 мың тг. 19 547 000 мың тг.= 0,9099
Жалпы маржа коэффициенті(2015) = 17 681 281 мың тг. 19 155 000 мың тг.= 0,923
Пайдалылық шегі(2014) = 910 801 мың тг. 0,9099 = 1 000 990 218,7 тг
Пайдалылық шегі(2015) = 703 777 мың тг. 0,923 = 762 488 624,05 тг
Өндірілетін тауарлардың қандай санына тиімділік шегі (табалдырығы) сәйкес келіп тұрғанын анықтап, сатулар бірлігінде өндіріс көлемінің шекті маңызын табамыз. Осы санынан төмен өндірудің кәсіпорын үшін пайдасы жоқ.
Шығынсыздық нүктесі (сатулар бірлігінде) = тұрақты шығындар (тауар бірлігінің бағасы - ауыспалы шығындар) тауар бірлігі
Шығынсыздық нүктесі(2014) = 910 801 мың тг. (16 168 000 мың тг. - 1 760 330 мың тг.)* 40 264тонн(х шт) = 0,063х
Шығынсыздық нүктесі(2015) = 703 777 мың тг. (15 974 000 мың тг. - 1 473 719 мың тг.)* 31 648тонн(х шт) = 0,048х
Тиімділік шегін біле отыра, кәсіпорынның қаржылық беріктігінің шегін анықтай аламыз. Өткізуден алған нақты түсім мен тиімділік шегі арасындағы айырым кәсіпорынның қаржылық беріктігінің қорын құрайды. Егер өткізуден түсім тиімділік шегінен төмен түссе, кәсіпорынның қаржылық жағдайы нашарлайды.
Операциялық тұтқа - кәсіпорын өзінің қызмет барысында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.