Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері
Ф КГМУ 43-0402
ИП№УМС при КазГМА
От 14 июня 2007г.
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Ішкі аурулар пропедевтика кафедрасы
Дәріс
Тақырыбы: Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын
жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.
Пәні: IAP 3216 Ішкі аурулар пропедевтикасы
Мамандығы: 051301 жалпы медицина
Курс: 3
Уақыт (ұзақтығы): 60 минут
Құрастырған : Оразбаева Б.С.
Қарағанды 2010 ж
Кафедра отырысында қарастырылған және бекітілген
2010ж
Хаттама №1
Ішкі аурулар пропедевтикасы кафедрасының меңгерушісі
Нұрсұлтанова С.Д.
Тақырыбы : Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір
тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.
Мақсаты: Тыныс алу ауруларын сұрастыру,тыныс алу мүшелері патологиясы
кезінде негізгі симптомдар мен синдромдар қалыптасуының ерекшеліктерін,
балалардағы сұрастыру ерекшеліктерін білу.
Дәрістің мақсаты :
1. Кіріспе.
2. Анамнез(сұрастыру) жинау әдістемесі.
З. Аnаmnеsis morbi.
4. Аnаmnesis vitае.
5.Тыныс алу мүшелері патологиясы бар балаларды сұрастыру ерекшеліктері.
• Кіріспе
Ауруды тек қана оның көріністерін жақсы біле отырып қана тануға болады. Бұл
үшін науқасты зерттеу кезінде көріністер симптомдарын бағалауда кешенді
түрде болуы қажет.
Науқасты зерттеу әдістерін СУБЪЕКТИВ-ті және ОБЪЕКТИВ-ті деп бөледі:
- Науқасты субъективті зерттеу - бұл науқастың көрсеткіштері бойынша оның
шағымдары, ауырсыну сезімдерімен, психикасымен, сондай-ақ оның ауру және
өмір тарихтарымен танысу.
- Объективті зерттеулерге: науқасты физикалық және зертханалық-құралдық
әдістер жатқызылады.
Қажетті жағдайлар
- желдетілусіз, жылы бөлме болуы, табиғи жарықтандыру,
- сыртқы шудан оқшаулану,
- бөтен адамдардың болмауы,
- дәрігер қолдарының жылы, таза және құрғақ болуы,
Кез-келген жүйені,сонын ішінде тыныс алу жүйесін зерттеуде
сұрастыру - interrogatio (зерттеудің бірінші кезеңі)-ға негізделген
субъективті зерттеуден бастайды. Сұрастыруды Сізді не мазалайды? немесе
Сіз неге шағымданасыз? деген сұрақтан бастайды, яғни науқасқа оны
дәрігерге не жетелеп әкелгеніне қатысты өз ойын еркін айтып салуға
мүмкіндік беріледі. Сұрастыру анализі, оның көлемі әрбір науқасқа
қолданатындай етіліп жекешеленуі қажет.
Шағымдар әртүрлі айтылады, алайда оларды бағдарлы түрде негізгі және
қосымша деп бөлген жөн.
• Сұрастыру
Тыныс аурулары кезіндегі негізгі шағымдар:
- жөтел
- кеуде қуысындағы ауырсыну
- қан түкіру
- ентігу
Диагностика үшін детальді сұрастыруды жүргізе алудың маңызы зор.
Жөтел (tussis) – кеңірдекте шырыш жиналып қалуға, оған бөгде заттар түсуіне
немесе ірі бронхтарда қабыну болғанда қорғаныш реакциясы түрінде сирек
кездесетін күрделі рефлекторлық акт. Ерекше сезімтал жөтел аймақтары ірі
бронхтардың тармақталу жерлерінде, кеңірдек бифуркациясы аймағында, таңдай
мен мұрынның шырышты қабықшаларында, сондай-ақ плеврада орналасқан. Жөтел
бронхтардың шырыштарында қабынулық өзгерістер (қышқыл РИ, ісіну) және
рецепторлар сезімталдығы жоғарылауы нәтижесінде пайда болады. Мында тіпті
кәдімгі тітіркендіргіштер – ылғал, суық ауа немесе ауа ағынының
жылдамдығының өзгеруі де жөтел шақырады. Мұндай жөтел пайдасыз, қиналтқыш,
құрғақ деп сипатталады және оны рефлексті тежеуші дәрілік препараттармен
азайту қажет.
Жөтел кезеңділігі (жөтелдің пайда болу уақыты) – тұрақты немесе ұстама
тәрізді.
Тұрақты жөтел көмей, кеңірдек, бронхтардың жедел және созылмалы ауруларында
байқалады.
Кезеңдік жөтел шылым шегушілерде, маскүнемдерде, пневмониямен, БД
ауыратындардың және т.б. тыныс алу мүшелері ауруларында пайда болады.
Кезеңдік жөтел таңғы, түнгі, дене қалпын өзгерткенде пайда болуы мүмкін.
Түнгі жөтел көбіне туберкулез және қатерлі жаңа өспелер кезінде орын
алады.
Жөтел интенсивтілігі - 2 факторға тәуелді:
- тітіркендіргіштен
- жөтел рефлексінің толыққандылығынан
Аз интенсивтілік әлсіз қысқа және аздыбысты жөтел серпілістерімен
сипатталады, оның нәтижесі – созылмалы фарингит, туберкулездің бастапқы
сатысында белгіленетін жөткіріну. Бұл әлсіз тітіркендіргіштер.
Жөтел рефлексі қалыптасуының бұзылысы өкпе эмфиземасы, обструктивті
бронхитте байқалады.
Интенсивті жөтел бронхиттер, тыныс алу жолдарына бөгде заттар, тамақ
бөліктері түскен кезде болуы мүмкін.
Жөтел дыбыстылығы (тембр):
-дыбыссыз, дыбыс байламдары жөтелге қатыспағанда;
- дөрекі(рокочущий) көмей мен кеңірдек шырышы ұлғаюы, қалыңдауы кезінде;
- ит үрген секілді, қарлыққан дыбыс байламдары ұлғайғанда;
Ит үрген секілді жөтел, әдетте қарлығуымен немесе афониямен үйлеседі.
Жөтел аурушаңдылығы – науқас кеуде қуысын қалыппен фиксациялап, есті түрде
жөтел рефлексін жұтып абайлап жөтеледі.
- Төс артындағы ауырсыну (трахеит);
- мойынның алдыңғы бөлігі бойынша (ларингит);
- терең тыныс алғанда күшейетін кеуде қуысының әртүрлі бөліктерінде
(плеврит).
Жөтелдің өзіне тән ерекшеліктерін ажыратуға болады:
- тыныс алу жолына бөгде зат түскенде - интенсивті жөтелдің бір реттік
ұстамасы;
- көкжөтел – қайталанатын тырыспалы жөтелдің түнгі ұстамалары, бірінен соң
бірі тез ауысатын жөтел серпіністерінің ұзақ қатты дем алумен ұласуы ;
- 1-11 реттік бронхтың басылып қалуы – жөтелдің дөрекі естілуі тарылу
жерінде жоғары музыкалық ысқырықпен бірге жүреді
Асқынулары:
- тұрақты интенсивті жөтел қуыс веналарындағы қысымды көтереді, бет, мойын
терісінің көкке боялуымен, мойын веналарының ісінуімен бірге жүріп,склера
қан тамырларының жарылып қанталауы мен мұрыннан қан кетумен сипатталады,;
- естен тану мен есжоғалту пайда болуы (синкопальды жағдай);
- жүрек ырғағының бұзылысы;
- эпилептиформды (тырыспалы) ұстамалар;
- эмфизема кезінде плевраға ауа өтумен альвеолалар мен плевра жарылуы;
- пневмомедиастинум (ауаның көкірекаралыққа өтуі).
Өнімсіз (құрғақ) және өнімді (ылғалды) қақырығы бар жөтелді ажыратады.
Қақырық (sputum) - күніне 1-2 литрге дейінгі көлемде бөлінетін патологиялық
жағдай. Сипатына байланысты қақырық шырышты, сірлі, іріңді, шырышты-іріңді,
қанды болып бөлінеді. Оның түсі әртүрлі (түссіз, жасылдау, сары, қоңыр,
қызыл, қара). Көптеген жағдайда қақырық иіссіз, бірақ сасық, іріңді, ащы
сасық иіске ие болуы мүмкін.
Өзіндік ерекшеліктері:
- шыны тәрізді, әсіресе БД ұстамасынан кейін тұтқыр;
- сірлі, мөлдір, көбікті өкпе ісінуі кезінде қанның сұйық бөлігінен
түзіледі;
- кезеңдік жөтел, дене қалпын өзгерткенде пайда болатын және ауыз толы
қақырық бөлумен бірге жүретін - секреция, экссудация, тіндік ыдырау
өнімдері жиналатын бронхпен жалғасқан қуыс болғанда (абсцесс,
бронхоэктазы).
Қан түкіру (haemoptoe) –жөтел кезінде қақырықпен бірге қанның болуы.
Қан түкіру қақырықтағы қанды қоспа түрінде болуы мүмкін, бұл кезде қанның
қақырыққа мұрынжұтқыншақ, өңештен түсу мүмкіндігін шектеу керек. Бөлінетін
қан мөлшерін және оның сипатын нақтылаған жөн. Қан түкіру көбіне рак, өкпе
туберкулезі, вирусті пневмония, абсцесс, өкпе инфаркті, бронхоэктаз кезінде
байқалады.
- крупозды пневмония кезінде қан түкіру тот басқан түске ие болады ;
- алқызыл ... жалғасы
ИП№УМС при КазГМА
От 14 июня 2007г.
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Ішкі аурулар пропедевтика кафедрасы
Дәріс
Тақырыбы: Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын
жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.
Пәні: IAP 3216 Ішкі аурулар пропедевтикасы
Мамандығы: 051301 жалпы медицина
Курс: 3
Уақыт (ұзақтығы): 60 минут
Құрастырған : Оразбаева Б.С.
Қарағанды 2010 ж
Кафедра отырысында қарастырылған және бекітілген
2010ж
Хаттама №1
Ішкі аурулар пропедевтикасы кафедрасының меңгерушісі
Нұрсұлтанова С.Д.
Тақырыбы : Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір
тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.
Мақсаты: Тыныс алу ауруларын сұрастыру,тыныс алу мүшелері патологиясы
кезінде негізгі симптомдар мен синдромдар қалыптасуының ерекшеліктерін,
балалардағы сұрастыру ерекшеліктерін білу.
Дәрістің мақсаты :
1. Кіріспе.
2. Анамнез(сұрастыру) жинау әдістемесі.
З. Аnаmnеsis morbi.
4. Аnаmnesis vitае.
5.Тыныс алу мүшелері патологиясы бар балаларды сұрастыру ерекшеліктері.
• Кіріспе
Ауруды тек қана оның көріністерін жақсы біле отырып қана тануға болады. Бұл
үшін науқасты зерттеу кезінде көріністер симптомдарын бағалауда кешенді
түрде болуы қажет.
Науқасты зерттеу әдістерін СУБЪЕКТИВ-ті және ОБЪЕКТИВ-ті деп бөледі:
- Науқасты субъективті зерттеу - бұл науқастың көрсеткіштері бойынша оның
шағымдары, ауырсыну сезімдерімен, психикасымен, сондай-ақ оның ауру және
өмір тарихтарымен танысу.
- Объективті зерттеулерге: науқасты физикалық және зертханалық-құралдық
әдістер жатқызылады.
Қажетті жағдайлар
- желдетілусіз, жылы бөлме болуы, табиғи жарықтандыру,
- сыртқы шудан оқшаулану,
- бөтен адамдардың болмауы,
- дәрігер қолдарының жылы, таза және құрғақ болуы,
Кез-келген жүйені,сонын ішінде тыныс алу жүйесін зерттеуде
сұрастыру - interrogatio (зерттеудің бірінші кезеңі)-ға негізделген
субъективті зерттеуден бастайды. Сұрастыруды Сізді не мазалайды? немесе
Сіз неге шағымданасыз? деген сұрақтан бастайды, яғни науқасқа оны
дәрігерге не жетелеп әкелгеніне қатысты өз ойын еркін айтып салуға
мүмкіндік беріледі. Сұрастыру анализі, оның көлемі әрбір науқасқа
қолданатындай етіліп жекешеленуі қажет.
Шағымдар әртүрлі айтылады, алайда оларды бағдарлы түрде негізгі және
қосымша деп бөлген жөн.
• Сұрастыру
Тыныс аурулары кезіндегі негізгі шағымдар:
- жөтел
- кеуде қуысындағы ауырсыну
- қан түкіру
- ентігу
Диагностика үшін детальді сұрастыруды жүргізе алудың маңызы зор.
Жөтел (tussis) – кеңірдекте шырыш жиналып қалуға, оған бөгде заттар түсуіне
немесе ірі бронхтарда қабыну болғанда қорғаныш реакциясы түрінде сирек
кездесетін күрделі рефлекторлық акт. Ерекше сезімтал жөтел аймақтары ірі
бронхтардың тармақталу жерлерінде, кеңірдек бифуркациясы аймағында, таңдай
мен мұрынның шырышты қабықшаларында, сондай-ақ плеврада орналасқан. Жөтел
бронхтардың шырыштарында қабынулық өзгерістер (қышқыл РИ, ісіну) және
рецепторлар сезімталдығы жоғарылауы нәтижесінде пайда болады. Мында тіпті
кәдімгі тітіркендіргіштер – ылғал, суық ауа немесе ауа ағынының
жылдамдығының өзгеруі де жөтел шақырады. Мұндай жөтел пайдасыз, қиналтқыш,
құрғақ деп сипатталады және оны рефлексті тежеуші дәрілік препараттармен
азайту қажет.
Жөтел кезеңділігі (жөтелдің пайда болу уақыты) – тұрақты немесе ұстама
тәрізді.
Тұрақты жөтел көмей, кеңірдек, бронхтардың жедел және созылмалы ауруларында
байқалады.
Кезеңдік жөтел шылым шегушілерде, маскүнемдерде, пневмониямен, БД
ауыратындардың және т.б. тыныс алу мүшелері ауруларында пайда болады.
Кезеңдік жөтел таңғы, түнгі, дене қалпын өзгерткенде пайда болуы мүмкін.
Түнгі жөтел көбіне туберкулез және қатерлі жаңа өспелер кезінде орын
алады.
Жөтел интенсивтілігі - 2 факторға тәуелді:
- тітіркендіргіштен
- жөтел рефлексінің толыққандылығынан
Аз интенсивтілік әлсіз қысқа және аздыбысты жөтел серпілістерімен
сипатталады, оның нәтижесі – созылмалы фарингит, туберкулездің бастапқы
сатысында белгіленетін жөткіріну. Бұл әлсіз тітіркендіргіштер.
Жөтел рефлексі қалыптасуының бұзылысы өкпе эмфиземасы, обструктивті
бронхитте байқалады.
Интенсивті жөтел бронхиттер, тыныс алу жолдарына бөгде заттар, тамақ
бөліктері түскен кезде болуы мүмкін.
Жөтел дыбыстылығы (тембр):
-дыбыссыз, дыбыс байламдары жөтелге қатыспағанда;
- дөрекі(рокочущий) көмей мен кеңірдек шырышы ұлғаюы, қалыңдауы кезінде;
- ит үрген секілді, қарлыққан дыбыс байламдары ұлғайғанда;
Ит үрген секілді жөтел, әдетте қарлығуымен немесе афониямен үйлеседі.
Жөтел аурушаңдылығы – науқас кеуде қуысын қалыппен фиксациялап, есті түрде
жөтел рефлексін жұтып абайлап жөтеледі.
- Төс артындағы ауырсыну (трахеит);
- мойынның алдыңғы бөлігі бойынша (ларингит);
- терең тыныс алғанда күшейетін кеуде қуысының әртүрлі бөліктерінде
(плеврит).
Жөтелдің өзіне тән ерекшеліктерін ажыратуға болады:
- тыныс алу жолына бөгде зат түскенде - интенсивті жөтелдің бір реттік
ұстамасы;
- көкжөтел – қайталанатын тырыспалы жөтелдің түнгі ұстамалары, бірінен соң
бірі тез ауысатын жөтел серпіністерінің ұзақ қатты дем алумен ұласуы ;
- 1-11 реттік бронхтың басылып қалуы – жөтелдің дөрекі естілуі тарылу
жерінде жоғары музыкалық ысқырықпен бірге жүреді
Асқынулары:
- тұрақты интенсивті жөтел қуыс веналарындағы қысымды көтереді, бет, мойын
терісінің көкке боялуымен, мойын веналарының ісінуімен бірге жүріп,склера
қан тамырларының жарылып қанталауы мен мұрыннан қан кетумен сипатталады,;
- естен тану мен есжоғалту пайда болуы (синкопальды жағдай);
- жүрек ырғағының бұзылысы;
- эпилептиформды (тырыспалы) ұстамалар;
- эмфизема кезінде плевраға ауа өтумен альвеолалар мен плевра жарылуы;
- пневмомедиастинум (ауаның көкірекаралыққа өтуі).
Өнімсіз (құрғақ) және өнімді (ылғалды) қақырығы бар жөтелді ажыратады.
Қақырық (sputum) - күніне 1-2 литрге дейінгі көлемде бөлінетін патологиялық
жағдай. Сипатына байланысты қақырық шырышты, сірлі, іріңді, шырышты-іріңді,
қанды болып бөлінеді. Оның түсі әртүрлі (түссіз, жасылдау, сары, қоңыр,
қызыл, қара). Көптеген жағдайда қақырық иіссіз, бірақ сасық, іріңді, ащы
сасық иіске ие болуы мүмкін.
Өзіндік ерекшеліктері:
- шыны тәрізді, әсіресе БД ұстамасынан кейін тұтқыр;
- сірлі, мөлдір, көбікті өкпе ісінуі кезінде қанның сұйық бөлігінен
түзіледі;
- кезеңдік жөтел, дене қалпын өзгерткенде пайда болатын және ауыз толы
қақырық бөлумен бірге жүретін - секреция, экссудация, тіндік ыдырау
өнімдері жиналатын бронхпен жалғасқан қуыс болғанда (абсцесс,
бронхоэктазы).
Қан түкіру (haemoptoe) –жөтел кезінде қақырықпен бірге қанның болуы.
Қан түкіру қақырықтағы қанды қоспа түрінде болуы мүмкін, бұл кезде қанның
қақырыққа мұрынжұтқыншақ, өңештен түсу мүмкіндігін шектеу керек. Бөлінетін
қан мөлшерін және оның сипатын нақтылаған жөн. Қан түкіру көбіне рак, өкпе
туберкулезі, вирусті пневмония, абсцесс, өкпе инфаркті, бронхоэктаз кезінде
байқалады.
- крупозды пневмония кезінде қан түкіру тот басқан түске ие болады ;
- алқызыл ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz