Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Ф КГМУ 4/3-04/02

ИП№УМС при КазГМА

От 14 июня 2007г.

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Ішкі аурулар пропедевтика кафедрасы

Дәріс

Тақырыбы: Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.

Пәні: IAP 3216 Ішкі аурулар пропедевтикасы

Мамандығы: 051301 «жалпы медицина»

Курс: 3

Уақыт (ұзақтығы) : 60 минут

Құрастырған : Оразбаева Б. С.

Қарағанды 2010 ж

Кафедра отырысында қарастырылған және бекітілген

« » 2010ж

Хаттама №1

Ішкі аурулар пропедевтикасы кафедрасының меңгерушісі Нұрсұлтанова С. Д.

Тақырыбы : Тыныс алу ауруларының шағымдары, ауру тарихы және өмір тарихтарын жинау ерекшеліктері. Балалардағы ерекшеліктері.

Мақсаты: Тыныс алу ауруларын сұрастыру, тыныс алу мүшелері патологиясы кезінде негізгі симптомдар мен синдромдар қалыптасуының ерекшеліктерін, балалардағы сұрастыру ерекшеліктерін білу.

Дәрістің мақсаты :

1. Кіріспе.

2. Анамнез(сұрастыру) жинау әдістемесі.

З. Аnаmnеsis morbi.

4. Аnаmnesis vitае.

5. Тыныс алу мүшелері патологиясы бар балаларды сұрастыру ерекшеліктері.

Кіріспе

Ауруды тек қана оның көріністерін жақсы біле отырып қана тануға болады. Бұл үшін науқасты зерттеу кезінде көріністер симптомдарын бағалауда кешенді түрде болуы қажет.

Науқасты зерттеу әдістерін СУБЪЕКТИВ-ті және ОБЪЕКТИВ-ті деп бөледі:

- Науқасты субъективті зерттеу - бұл науқастың көрсеткіштері бойынша оның шағымдары, ауырсыну сезімдерімен, психикасымен, сондай-ақ оның ауру және өмір тарихтарымен танысу.

- Объективті зерттеулерге: науқасты физикалық және зертханалық-құралдық әдістер жатқызылады.

Қажетті жағдайлар

- желдетілусіз, жылы бөлме болуы, табиғи жарықтандыру,

- сыртқы шудан оқшаулану,

- бөтен адамдардың болмауы,

- дәрігер қолдарының жылы, таза және құрғақ болуы,

Кез-келген жүйені, сонын ішінде тыныс алу жүйесін зерттеуде сұрастыру - interrogatio (зерттеудің бірінші кезеңі) -ға негізделген субъективті зерттеуден бастайды. Сұрастыруды «Сізді не мазалайды?» немесе «Сіз неге шағымданасыз?» деген сұрақтан бастайды, яғни науқасқа оны дәрігерге не жетелеп әкелгеніне қатысты өз ойын еркін айтып салуға мүмкіндік беріледі. Сұрастыру анализі, оның көлемі әрбір науқасқа қолданатындай етіліп жекешеленуі қажет.

Шағымдар әртүрлі айтылады, алайда оларды бағдарлы түрде негізгі және қосымша деп бөлген жөн.

Сұрастыру

Тыныс аурулары кезіндегі негізгі шағымдар:

- жөтел

- кеуде қуысындағы ауырсыну

- қан түкіру

- ентігу

Диагностика үшін детальді сұрастыруды жүргізе алудың маңызы зор.

Жөтел (tussis) - кеңірдекте шырыш жиналып қалуға, оған бөгде заттар түсуіне немесе ірі бронхтарда қабыну болғанда қорғаныш реакциясы түрінде сирек кездесетін күрделі рефлекторлық акт. Ерекше сезімтал жөтел аймақтары ірі бронхтардың тармақталу жерлерінде, кеңірдек бифуркациясы аймағында, таңдай мен мұрынның шырышты қабықшаларында, сондай-ақ плеврада орналасқан. Жөтел бронхтардың шырыштарында қабынулық өзгерістер (қышқыл РИ, ісіну) және рецепторлар сезімталдығы жоғарылауы нәтижесінде пайда болады. Мында тіпті кәдімгі тітіркендіргіштер - ылғал, суық ауа немесе ауа ағынының жылдамдығының өзгеруі де жөтел шақырады. Мұндай жөтел пайдасыз, қиналтқыш, құрғақ деп сипатталады және оны рефлексті тежеуші дәрілік препараттармен азайту қажет.

Жөтел кезеңділігі (жөтелдің пайда болу уақыты) - тұрақты немесе ұстама тәрізді.

Тұрақты жөтел көмей, кеңірдек, бронхтардың жедел және созылмалы ауруларында байқалады.

Кезеңдік жөтел шылым шегушілерде, маскүнемдерде, пневмониямен, БД ауыратындардың және т. б. тыныс алу мүшелері ауруларында пайда болады. Кезеңдік жөтел таңғы, түнгі, дене қалпын өзгерткенде пайда болуы мүмкін. Түнгі жөтел көбіне туберкулез және қатерлі жаңа өспелер кезінде орын алады.

Жөтел интенсивтілігі - 2 факторға тәуелді:

- тітіркендіргіштен

- жөтел рефлексінің толыққандылығынан

Аз интенсивтілік әлсіз қысқа және аздыбысты жөтел серпілістерімен сипатталады, оның нәтижесі - созылмалы фарингит, туберкулездің бастапқы сатысында белгіленетін жөткіріну. Бұл әлсіз тітіркендіргіштер.

Жөтел рефлексі қалыптасуының бұзылысы өкпе эмфиземасы, обструктивті бронхитте байқалады.

Интенсивті жөтел бронхиттер, тыныс алу жолдарына бөгде заттар, тамақ бөліктері түскен кезде болуы мүмкін.

Жөтел дыбыстылығы (тембр) :

-дыбыссыз, дыбыс байламдары жөтелге қатыспағанда;

- дөрекі(рокочущий) көмей мен кеңірдек шырышы ұлғаюы, қалыңдауы кезінде;

- ит үрген секілді, қарлыққан дыбыс байламдары ұлғайғанда;

Ит үрген секілді жөтел, әдетте қарлығуымен немесе афониямен үйлеседі.

Жөтел аурушаңдылығы - науқас кеуде қуысын қалыппен фиксациялап, есті түрде жөтел рефлексін жұтып абайлап жөтеледі.

- Төс артындағы ауырсыну (трахеит) ;

- мойынның алдыңғы бөлігі бойынша (ларингит) ;

- терең тыныс алғанда күшейетін кеуде қуысының әртүрлі бөліктерінде (плеврит) .

Жөтелдің өзіне тән ерекшеліктерін ажыратуға болады:

- тыныс алу жолына бөгде зат түскенде - интенсивті жөтелдің бір реттік ұстамасы;

- көкжөтел - қайталанатын тырыспалы жөтелдің түнгі ұстамалары, бірінен соң бірі тез ауысатын жөтел серпіністерінің ұзақ қатты дем алумен ұласуы ;

- 1-11 реттік бронхтың басылып қалуы - жөтелдің дөрекі естілуі тарылу жерінде жоғары музыкалық ысқырықпен бірге жүреді

Асқынулары:

- тұрақты интенсивті жөтел қуыс веналарындағы қысымды көтереді, бет, мойын терісінің көкке боялуымен, мойын веналарының ісінуімен бірге жүріп, склера қан тамырларының жарылып қанталауы мен мұрыннан қан кетумен сипатталады, ;

- естен тану мен есжоғалту пайда болуы (синкопальды жағдай) ;

- жүрек ырғағының бұзылысы;

- эпилептиформды (тырыспалы) ұстамалар;

- эмфизема кезінде плевраға ауа өтумен альвеолалар мен плевра жарылуы;

- пневмомедиастинум (ауаның көкірекаралыққа өтуі) .

Өнімсіз (құрғақ) және өнімді (ылғалды) қақырығы бар жөтелді ажыратады.

Қақырық (sputum) - күніне 1-2 литрге дейінгі көлемде бөлінетін патологиялық жағдай. Сипатына байланысты қақырық шырышты, сірлі, іріңді, шырышты-іріңді, қанды болып бөлінеді. Оның түсі әртүрлі (түссіз, жасылдау, сары, қоңыр, қызыл, қара) . Көптеген жағдайда қақырық иіссіз, бірақ сасық, іріңді, ащы сасық иіске ие болуы мүмкін.

Өзіндік ерекшеліктері:

- шыны тәрізді, әсіресе БД ұстамасынан кейін тұтқыр;

- сірлі, мөлдір, көбікті өкпе ісінуі кезінде қанның сұйық бөлігінен түзіледі;

- кезеңдік жөтел, дене қалпын өзгерткенде пайда болатын және «ауыз толы» қақырық бөлумен бірге жүретін - секреция, экссудация, тіндік ыдырау өнімдері жиналатын бронхпен жалғасқан қуыс болғанда (абсцесс, бронхоэктазы) .

Қан түкіру (haemoptoe) -жөтел кезінде қақырықпен бірге қанның болуы.

Қан түкіру қақырықтағы қанды қоспа түрінде болуы мүмкін, бұл кезде қанның қақырыққа мұрынжұтқыншақ, өңештен түсу мүмкіндігін шектеу керек. Бөлінетін қан мөлшерін және оның сипатын нақтылаған жөн. Қан түкіру көбіне рак, өкпе туберкулезі, вирусті пневмония, абсцесс, өкпе инфаркті, бронхоэктаз кезінде байқалады.

- крупозды пневмония кезінде қан түкіру тот басқан түске ие болады ;

- алқызыл қан рак, өкпе туберкулезі кезінде ;

- көлемді өкпелік қан кету (200 мл/күніне), өкпе рагы, туберкулезі кезінде көпіршікті сипатқа ие.

- қан түкіру жүрек- қантамыр патологиясының көрінісі ретінде болуы мүмкін (ЖЖ, митральді саңылау стенозында) .

Кеуде қуысының ауырсынуы беткей жән е терең болуы мүмкін. Беткей ауырсынулар кеуде торының қабырғааралық жүйкелері мен тіндерінің зақымдалуымен байланысты оларды анықтап қарау кезінде және қабырғааралық невралгияға тән ауырсыну нүктелерін (жарақат, миозит, радикулит ) пальпациялау арқылы анықтаймыз.

Өкпменен зақымдалуымен шақырылған ауырсыну, әдетте терең сипатта болады, жөтелген кезде күшейеді және париетальді плевра тітіркенуінен, өкпенің патологиялық ошағы (крупты пневмония, абсцесс, туберкулез, инфаркт, өкпе рагі) . субплевралді орналасуында байқалады.

Мысалы:

Қақырық қиын бөлінетін және төс артындағы ауырсынумен бірге жүретін жөтел трахеит кезінде

-кеуде торының оң жақ бүйірінде, интенсивті ауырсынумен болатын құрғақ жөтел құрғақ плевритте байқалады

Ентігу (dispnoe) -субъективті (дем алудың қиындауы, ауа жетіспеушілік) және объективті (тыныс алудың ырғағының, тереңдігінін, жиілігінің өзгерісі) көрінісі.

Ентікпе өкпенің оттегіге қажеттілігінін және желдетілуінің көлемінің ұлғаюымен, сонымен қоса сыртқы тыныс алу аппаратының жеткіліксіздігінен көрінеді.

Субъективті ентігу сезімі тек неврастения, истериямен ауратын науқастарда байқалады. Ентігу физиологиялық (физикалық жүктемелерден кейін) және патологиялық (өкпе, жүрек қанайналым бұзылысы ауруларында) .

Экспираторлы ентікпе (тыныс шығарудың қиындауы) . Бронхтардың жазық бұлшықеттерінің спазмы салдарынан және басқа себептерден тыныс шығарудың күрт қиындап, олар кейде ұзарып дистанционды сырылдармен көрінеді. Бронхоспазм тұншығу ұстамасы түрінде байқалуы мүмкін.

Инспираторлы ентігу (тыныс алудың қиындауы) , тыныс алу жолдарының саңылауы ісікпен, бөгде затпен лимфа түйіндерінің үлкеюінен болған өзгерістерден пайда болады.

Аралас -тыныстың 2 фазасының қиындауы , (альвеола қабырғасы жазықтанған күйде болғандықтан тыныс алу қиындайды, ал тыныс шығарудың қиындауы өкпенің эластикалық қабілетінің жоғалуынан болады) .

Ентігудің баяу дамуында және ұзақ уақыт болуынан науқастар оны сезбейді, сол кезде тек объективті белгілері ғана байқалады.

Өкпе аурулары кезінде ентігу себептері әртүрлі болуы мүмкін. Ентігуге тыныс алу жолдары тарылғанда немесе бітелгенде байқалатын обструкциялық желдетілудің бұзылуы және рестрикциялық желдетілудің бұзылуы (тыныс алу аумағының азаюы) әкеледі.

Ірі бронхтардың және трахеяның кенеттен тарылуы қашықтан естілетін шулы тыныс алуға әкеп соғады.
Кей кезде ентікпе созылмалы өкпе ауруларының (бронхит, пневмокониоз) ерте және жалғыз белгісі болады. Ентігудің физикалық жүктемеден кейін немесе тыныштық кезінде пайда болуын қадағалаудың маңызы зор. Тыныштық кезіндегі ентікпе ауыр өкпе ауруының көрінісі.

Ентігу жүрек ақауларының симптомы болуы мүмкін. Науқастың мәжбүрлі қалпы (ортопноэ), бұл айқын ентігудің көрінісі. Көп жағдайда ол сол жақ жүрек жеткіліксіздігі дамығанда байқалады.

Егер тыныс алу орталығына тікелей әсер еткенде ентікпе церебральді болады. Бұл кезде кезеңдік тыныс алу деп аталатын тыныс бұзылысы дамиды. Кезеңдік тыныстың мынадай түрлерін ажыратады: Чейн-Стокс, Биот, Куссмауль, Грок.

Чейн-Стокс дем алудың біртіндеп тереңдеуі мен біртіндеп баяулауы тән, одан кейін үзіліс болады. Кейін бұл үдеріс қайталанады.

Биот тынысы терең де сирек дем алу мезгіл мезгіл үзіліс жасайды. Тыныс орталығының қыртыспен байланысының бұзылысынан қозғыштығының төмендеуі кезінде болады.

Куссмауль тынысы . Неміс дәрігері Куссмаульмен 1874 жылы диабеттік кома кезінде сипатталды. Терең және күшті тыныстық шулармен мінезделеді. Куссмауль оны " үлкен шулы тыныс" деп атаған.

Грок тынысы сирек кездеседі. Ол Чейн-Стокс тынысын еске салады, тек үзілістер болмайды. Бас ми абсцесінде, базальді менингитте т. б байқалады.

Қалтырау - өкпе мен плевраның әр түрлі қабынулық ауруларында жиі байқалады. Крупты пневмонияда температура 39-40С-қа деін тез арада көтеріледі, ошақты пневмония, плевритте біртіндеп көтеріліп, айтарлықтай үлкен деңгейге жетпейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.