Ұлттық ойындарды қазақ тілі пәнінде пайдаланып, жүзеге асырудың әдіс-тәсілдері және оқу сабақтарында пайдалану

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
І. Тарау. Ұлттық ойындарды қазақ тілі пәнінде пайдаланып, жүзеге асырудың
әдіс-тәсілдері және оқу сабақтарында пайдалану.
1.1. Ұлттық ойындарды қазақ тілі пәнінде пайдаланып,
жүзеге асырудың әдіс-
тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...5
1.2. Ұлттық ойындарды Қазақ тілі сабағында
пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ...7
ІІ тарау. Ұлттық ойындарды ұйымдастыру және сабақта
пайдаланудың жолдары.
2.1. Ұлттық ойындарды оқу-тәрбие жұмысында кеңінен
пайдалану ... ... ... ..18
2.2. Ұлттық ойындарды ұйымдастыру және сабақта
пайдаланудың
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25

Кіріспе:
Тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің қазіргі даму кезеңіндегі қоғамның
дамуы, ұлттық тәрбиенің жоғарлауы арасында байланыс айқындала түсуде.
Оқушылардың белсенділігін арттыру жолында олардың пәнге қызығуын,
ізденімпаздыққа тәрбиелеу мектептің міндеті.
Қазақстан Республикасының Білім беру жүйесіндегі стратегилық
мақсатында- мемлекеттік, әлеуметтік және кәсіптік проблемаларын өз бетінше
тұжырымдай отырып, іс жүзінде шеше алатын, жоғары білімді, бәсекеге түсе
алатын, тұлға қалыптастыруға жағдай жасау делінген.
Педагогика ғылымында ойын әрекетінің оқу үрдісінде алатын орны туралы
пікірлер айтылып зерттеліп жүрген еңбектер өте көп. Ал ертедегі ұлы
ойшылдар Ж.Ж Руссо мен И.Г. Песталоцци ойын арқылы балаларды болашақ өмірге
бейімдеу керек деп түсіндірген. Ойынның теориясы мен маңыздылығы туралы
К.Д. Ушинский мен П.Ф. Лесгафт, тәрбиеде және оқыту барысында ойынның
алатын орны ерекше екендігі туралы В.А. Сухомлинский, С.П.Шацкий және Н.К.
Крупская өз пікірлерін білдірген. Педагогикалық үрдісті жетілдіруде ойынның
алар орны жөнінде Қазақстандық ғалым Н.Құлжановада зерттеген. Ойын бала
үшін еліктеу, инстинкт күнделікті негізгі іс-әрекет және өмірі деп
дәлелденген. Н.Құлжанованың айтуы бойынша ойынды әдептілік, тәрбиелік
мақсатқа пайдалану-болашақ өміріне түзу жол салу, үлкендерге еліктеу және
өмірдің талаптарына сай бейімдеу деп түсіндірген.[3] Себебі, ойын-оқу еңбек
іс-әркеттері мен бірге адамның өмір сүруінің маңызды бір түрі. Ойын баланың
барлық қабілеттерінің дамуына, айналасындағы дүние жайлы түсініктерінің
кеңейуіне көмектеседі. Халқымыз ойындарға тек балаларды алдандыру, ойнату
әдісі деп қарамай, олардың мінез-құлқының қалыптасу құралы деп ерекше
бағалаған. Ойын балалардың негізгі іс-әрекеті ретінде психалогиялық,
анатомиялық- физиологиялық, педагогикалық маңызы зор қызметтер атқарады.
Ойын баланың даму құралы, таным көзі, білімділік, тәрбиелік, дамытушылық
мәнге ие бола отырып, адамның жеке тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді.
Ойынды әр бір адам ойнап өседі, ойынды көп онаған адамның дүние танымы
кең, жаны таза, жүрегі нәзік, нағыз сезімтал тұлға болмақ. Ал кей балалар
ойында шынайы өмірде бейнелесе, кей балалар ішкі сезімін білдіреді. Ойының
дамуына және баланың ойынға араласуына әсер ететін қызықты ойынның түрлері
көп. Мысалы: қазақ халқының ұлттық ойындары, бұл ойынның алғашқы танымы
десек артық болмас.
Әр заманның өзіне тән экономикалық, саяси әлеуметтік және идеалогиялық
ерекшеліктері болатыны айқын. Сол сияқты, бүгінгі күннің ұрпақ тәрбиесіне
деген өз талабы, өз ерекшелігі бар.
Қазақстан Республикасының білімі туралы заңында: білім алушылармен
тәрбиелеушілер, педагог қызметкерлер ересек жұртшылық арасында әр түрлі:
спорт жарыстар, ұлттық ойындар, семинарлар конференциялар сондай-ақ, іс-
шаралар ұйымдастыру және өткізу көрсетілген.
Ұлттық ойындар өзінің бастауын халықтың педагогикасының тұңғиығынан
алады. Қазақстан ұлттық ойындары ерікті, өжеттікті, батылдықты, шапшаңдықты
сонымен қатар мінез – құлықтың ерекшеліктерімен бірге күш-молдығын, білек
күшін, дененің сомданып шығуын қажет етеді. Сонымен бірге бұл ойындар
әділдік пен адамгершіліктің жоғары принциптеріне негізделген.

1.1. Ұлттық ойындарды қазақ тілі пәнінде пайдаланып, жүзеге асырудың әдіс-
тәсілдері.

Ұлттық ойындар тақырыбына, мазмұнына, көздеген мақсатына байланысты,
негізінен, үш салаға бөлінеді. Атап айтқанда: ойын - сауық, тұрмыс - салт
ойындары және оймен келетін ойындар. Шындап келгенде ұлттық ойындар ауыз
әдебиетінің бір саласы. Олай болса, ұлан байтақ қазақ даласына ауызекі
тарай келіп, ол түрленіп, өзгеріп отырған. Олардың мазмұны кеңейіп, әрлене
түскен. Жан - жануарларды бейнелейтін ойындардың кейбіреуі тұрмыстық,
ұлттық ойын - сауық ойыны әртүрлі пәндерде пайдалана отырып, ең алдымен
оқытушылық мақсатта берілсе, кейбіреуі денешынықтыру, спорттық мақсатты
көздейд. Балалар мен жастар ортасының аса тиімді құралдарының келесі бірі -
ойындар. Шын мәнінде қазіргі уақытта теледидардың адамға әсері жаң-жақты
екені даусыз, эсіресе балаларға. Алтын сақа бағдарламасының уақытысында
көрермендерге, әсіресе жас жеткіншектерге әсері, тәрбиелік ықпалы жоғары
болды. Бұл турасында жоғарыда аталған монографияда: Шаңырақ, Алтын сақа
атты сауықтық-тағылымдық көрсетулердің берері мол. Бұлар бір жағынан
қызықты ойын-тамаша ретінде қабылданса, екіншіден ойын-сауық ретінде
көпшілікке, соның ішінде жас толқынға халық тарихынан, оның салт-дэстүрлері
мен ұлттық рухына тэн ұғым-түсініктерінен маңызды деректер беріп, оны үрпақ
санасына сіңіру арқылы қыруар тәрбиелік жұмыстарды жүргізді деген. Бала
тәрбиесінде әртүрлі әдістерді пайдалану қажет болса, сол әдістерді жүзеге
асыру үшін мұғалімдер педагогикалық түрғыдан ықпалды болып табылатын
тәрбиенің тәсілдері мен құралдарын ойын арқылы қолдануы керек деген. Ойын
жасынан шықпаған және эмоционалды-кернеулік қанықпағандықтан бала
бағдарламаны оқу барысындағы стандартты жағдайдан гөрі ойындық формада
тез қабылдайды.
Сондықтан сабақ барысына үнемі ойын элементтерін қосу, арнайы ұлттық
және дамытушылық ойындарды өткізу керек. Ойынды балаға тек қимыл -қозғалыс
лэззатын ғана сыйлап қоймай, оның ой - өрісін, санасын, логикалық ойлау
дәрежесін дамытатын белгілі - бір құрал іспеттес. Сол себепті де бүгінгі
таңда ұлттық ойын түрлерін әртүрлі пәндер де тиімді қолдану оң нәтижелерін
көрсетіп келеді. Халық педагогикасында баланың өсуі мен дамуы және
қалыптасу факторы көрсетілген[14].
Бала өсірген ата - ана бала болып ойнайды. Бала оқытатын ұстаздар
бала болып ойлайды дегендей, ұлттық ойындарды әдебиет сабағында
мұғалімдердің пайдалануына болады. Халық ойындарын өрбітуде ауыз
әдебиетінің алар орны зор. Ауыз әдебиетіндегі түрлі аңыз - әңгімелер мен
ертегілерде, батырлар жырлары мен эпос - дастандарда дию — перілер
мен жын — шайтан және айдаһарлармен бірнеше басты дәулермен
шайқаста үнемі жеке адам жеңіске жетіп отыратындығы жайлы
мұғалім баяндап, Қаһарлы - Бану атты ойын ертегілерін
пайдаланады. Мұғалім Қаһарлы - Бану ертегі - ойынын түсіндіреді.
Баяғыда анасынан жастайынан жетім қалған Қаһарлы бір
байдың қолында күнелту үшін жалшылықта жүреді. Өмір бойына қарны тойып ас
ішпеген, иығы жылтырап киім кимеген жас Қаһарлы байдың Бану
деген қызына ғашық болады. Қыз да өзінің Қаһарлыны
сүйетіндігін сездіреді. Бұларды қоғамдық жағдай қоспайтындығына көздері
жеткен екі ғашық бір күні түнде Қаһарлының экесінен мүра болып қалған
жалғыз сиырына мінгесіп, Сарыарқаның сары даласын кезіп кете барыпты. Содан
шөл далада қол ұстасып жүрген уақытта сиырын сойып жеп, күн көріпті -
дейді. Сөйтіп мұғалім сөзін аяқтай келіп, оқушыларға
енді мен аяқтамаған махаббат әңгімесін сендер өздерің
жалғастырасыңдар, қазір Қаһарлы мен Банудың сиыр етін қалай
мүшелеп жеп күнелткендеріне тоқталайық,- деп, оқушылардың көңілін
аулайды. Мұғалім: оқушылар сендер жаңағы Қаһарлы мен Банудың мүшелеуі
бойынша әр мүшеге ие боласыңдар. Мен қоятын барлық сұраққа жаңағы мүше
атынан ғана жауап бересіңдер. Мысалы, бірінші оқушы - тұмсық, екінші
оқушы - сирақ,үшінші - құйрық , төртінші - өкпе, бесінші... т. т.
Осылайша барлық оқушылар мүше атанады. Енді мұғалім бірінші ойыншыдан
бастап сұрай бастайды. Атың кім?. Оқушы: Тұмсық!. Не жедің? Тұмсық,
Кімді көрдің?, Тұмсық, Сүйгенің кім?, Тұмсық. Осылайша не күліп, не
жаңылғанға дейін сұрай береді. Мұғалім осы Қаһарлы - Бану -ойын -
ертегісі арқылы оқушылардың сөзді дұрыс ажырата білуіне үйрету және осы
ойын арқылы олардың ойлау қабілеттерін арттырып, жаңа сабақты жақсы
түсінуіне әсер беріп, Қозы Көрпеш - Баян Сұлу ғашықтар хикаясын
түсіндіреді. Ұлттық ойынның мазмұны сан түрлі. Ол адамды тапқырлыққа
баулиды. Бала жасынан қимыл - қозғалысқа құмар. Баланың ойынын бұзба,
өнегең болса ойын қозға деген.
Сонымен, қазақ халқының ұлттық ойындарын Қазақ тілі пәні сабағында
пайдалануға болады. Ойынның сабақтағы орны бірнеше факторларға байланысты:
оқушылардың дайындығына, меңгерілетін материалға, сабақтың мақсатына.
Мұғалім Қазақ тілі сабғында Етістік тақырыбындағы Етістікті қайталауда
грамматикалық тапсырмалар бойынша ұлттық ойындарды байланыстыра өтеді.
Олар: Қазақша күрес, Бәйге ойындары. Қазақша күресте ержігіттердің
бір-бірімен күресіп жеңуіндегі жеңу деген сөзді етістік екеиін оқушыларға
түсіндіріп, Осы сөз арқылы оқушыларға етістіктің бірнеше жұрнақтарын
жалғануын үйрету. Ал Бәйге ойындарында атшабандоздардың жарысып бір
мәреге жетуін айта келіп, мұғалім оқушылардан мұндағы етістік қайсы деп
сұрайды. Оқушылар: жарысу деп жауап береді.
1.2. Ұлттық ойындарды Қазақ тілі сабағында пайдалану.
Олар: Қазақша күрес, Бәйге ойындары. Осы ойын арқылы етістіктің
жүрнақтарын грамматикалық тапсырмада пайдалану. Етістік: жарысу, жеңу
[15].

Бірінші сыныпқа келген балалардың кейбір әріптерге барлығының бірдей
тілі келе бермейді. Бұл кезеңде нағыз көмекші халық ойыны болып табылады.
Бұл мақсатта ежелгі халық ойыны мақсатта ежелгі халық ойыны жаңылтпашты
ұтымды пайдалануға болады. Жаңылтпаштардың тіл дамытуда, сөзді таза сөйлеп,
ширақ айтудағы пайдасы көп. Қазақ тілі сабағында Буын тақырыбына Өз
атыңды буынға бөлесің бе?, сыныптағы заттардың атын ата ойындарын ойнатуға
болады. Сабақта ойын түрлерін күрделендіріп Ойлан тап ойынын ойнатуға
болады. Мысалы: Мұғалім ішінен асық деген сөз ойлап тұрып, ас деп
бірінші буынды айтады (жар, аспазшы, ас үй, аскөк, Асқар, асыл).
Сан есім тақырыбына байланысты Сен білесің бе? ойынын ойнатуға
болады. Мұнда мұғалім бір әңгіме оқитынын, олардың ондағы сан есімдерді
атауларын ескертеді.Балалар топқа бөлініп, мұғалім оқып тұрғанда көңіл
қойып тыңдауы шарт.Қай топ әңгімедегі сан есімді көбірек тақтаға жазса
сол топ озады.Бұл ойыннан оқушылардың алары көп.Дара,күрделі сан есімдерді
жазуға үйреніп дағдыланады, сауатты жазуға үйреніп дағдыланады.
Қыз қууойыны .Бір ұл бір қыз ортаға шығады сыныптан бір оқушы
тапсырманы оқиды .
Ал жарысқа дайындалыңдар.
1-сұрақ (қызға)Бас әріппен жазылған сөздерді тап.
2-сұрақ(ұлға)Бас әріппен жазылу себебін түсіндір.
3-сұрақ(қызға)Композиторлар деп кімді атаймыз?(Өлеңнін әнін жазатын
адамды атаймыз.)
4-сұрақ(ұлға) Қандай күйшілерді білесің?(Дина Нүрпейісова,Құрманғазы
,Тәттімбет)
Келесі Қадам басойыны оқушылардың тапқырлығын дамытуға Ұ
дыбысының өзіндік ерекшелігін терең түсінуге негізделеді.Бұл ойын қазақ
тілінің дауыссыз дыбыстарын меңгеріп болғаннан соң , білімдерін бекіту
мақсатында қолданады.
Ойынның мақсаты:Оқушылар баспалдақ күйінде берілген тор көздегі
сөздерді дұрыс табуы қажет.Тор көздің санына қарай табылған сөз толық
мағыналы болуы шарт.
Ойынның шарттары: Ойынның алғашқы кезеңінде мұғалім оқушыларға ойын
ережелерін үсіндіріп,Ұ-дыбысының өзіндік белгілерін атауды
тапсырады.Келесі кезеңде оқушылардың оқушылар тапсырманы орындайды .
Ойынның қатысымдық қызметі:Оқушылар сөзді дұрыс қарауға үйренеді.
Ойынның тиімділігі :Оқушылардың фонетикалық дағдыларын
жетілдіреді.(жауабы:у,ау, тау, ауру, жырау, Атырау, қоңырау,
Көкшетау,Маңғыстау.
Ойын барысында оқушылардың дыбыс жүйесін меңгертуде бұл
ойындардан басқа да көптеген ойындар ойнатылады.Осының әсерінен оқушылар
дыбыстардың түрлерін, ерекшеліктерін жете ұғынады.
Ойын арқылы оқушылардың салт- дәстүрі , әдет- ғұрыпқа деген
сүйіспеншілігін арттырады. Мысалы, Қан талапай ойыны асықпен ойналатын
ойын. Асық нөмірленген. Нөмірге байланысты үлестірме алынады. Асық жерге
шашылады.Балалар талапайлап асық алып,нөмірдері бойынша сөйлем құрап, сұрақ
қойады. Бәйге Теңге алу Айға ұшу Кім болам?. Міне осы ойындардан
әрекет пайда болады, әрі пәнге қызығушылығы артады. Сөздік қоры дамуы,
білімі, сауаттылығы күшейеді.
Сабақты бірыңғай әдіспен жүргізе беру оқушыларды жалықтырары сөзсіз.
Егер арасында ойын араласып келіп отырса, оқушылар сабақ мазмұнына аса
назар аударып, тез қабылдап ұғып алады[16].
Балаларды тәрбиелеуде ұлттық ойындардың берері мол. Мысалы:қазақтың
ұлттық ойындары Теңге алу, Бәйге,Көңілді керуен ойындарын ойнатуға
болады. Көрнекті құралдарға ұлттық бұйымдар мен ауыз әдебиетінің үлгілерін
пайдаланып, мысалы: Киіз басу, құрақ құрау ойындарын ұйымдастыру. Балалар
ұлттық ою-өрнектердің бейнелеу нақыштарының сырын ұғынып, ойындар арқылы ою
тармақтарының нені бейнелейтіні жайлы түсінік алады. Осы сияқты қазақ тілі
пәнінде ұлттық ойынды пайдалану жиілігін мұғалім анықтайды және
шығармашылықпен түрлендіре отырып, жаңа тақырыпты өткенде, өтілген
материалды қайталағанда, білімді тианақтау және тексеру кезінде, яғни,
сабақтың кез келген сәтінде оқыту әдісінің құрамды бөлігіне айналдыруға
болады. Бірақ ойын мен оқуды бір-біріне етене ұластырып ұйымдастырған жөн.
Бала ойын іс-әрекеті үстінде қандай да білімді игеріп жатқанын, ал оқу
кезінде қалай ойынға ұласып кеткенін аңғармай қалуы тиіс. Сонда ғана ойын
және оқу іс - әрекеттері табиғи бірлікте болып, пәндік білім, білік және
дағдыны игеруге толық ықпал жасайды. Осы шарт орындалған жағдайда ұлттық
ойын шын мәнінде оқыту әдісі деңгейіне дейін көтеріледі.
Бастауыш мектепте фонетиканы ойын арқылы оқыту
"Бір сарынды және бір бағытта ұзақ жүргізілген іс-әрекет бала өміріне
шексіз зиянын тигізеді. Сондықтан, эсіресе бастауыш сыныптарда оқыту
барысында әртүрлі оқыту әдістері мен формаларын алмастыра отырып қолдану
керек - дейді К.Д.Ушинский[17].
Бүгінгі қоғам талабына сай білімді де, саналы да, тәрбиелі азаматтарды
тәрбиелеу білім беру жүйесінің басты мақсаты болып табылады. Сол үшін
де мектептерде, соның ішінде білім негізі қаланатын бастауыш
сыныптарда оқу мен тәрбие сапасын арттыру қашан да назардан шыққан емес.
Осыған орай, әр пәнді, соның ішінде бастауыш сыныпта қазақ тілін оқытудың
ғылыми дәрежесі неғұрлым жоғары болатын, ғылым негіздерінің
берік игерілуін, тәрбие жұмыстарының жақсартылуын қамтамасыз ету
бағытында әр алуан шаралар жүргізілуде.
Бастауыш сыныпта қазақ тілін окытуда окушылардың шалағай меңгеруін
жою, оқу үрдісін сапалы ұйымдастыра отырып оқушы белсенділігін арттыру
мұғалімнің әдістемелік шеберлігінде екендігі сөзсіз.
К.Д.Ушинский: "...өз сабағына барлық оқушыларды тарта білуі, оята
білуі мұғалімнің көрсеткіші", - деді.
Бастауыш сынып оқушыларының білуге деген ынтасы мен мүмкіндігін толық
пайдалану және оларды оқу үрдісінде үздіксіз дамытып отыру, сабақ барысында
алған білімдерін практикада қолдану дағдыларын қалыптастыру үшін сабақтарда
ойын түрлерін пайдаланудың орны ерекше.
Ойын - бала әрекетінің негізгі бір түрі. Ойын арқылы адам баласының
белгілі бір буыны қоғамдық тәжірибені меңгереді, өзінің психикалық
ерекшеліктерін қалыптастырады.
Бала ойын үстінде дүниетанудағы өз мүмкіншілігін сезінумен қатар
айналасындағы адамдар мен олардың әрекетіне көңіл аударады, заттың ішкі
мазмұнын білгісі келеді. Балалардың қиялын, ойлауын, сөйлеуін дамыту үшін
түрлі ережелер мен ойнайтын ойындардың да үлкен мәні бар. Сондықтан
ұстаздар мен ата-аналар бұл ойындарды белгілі талапқа сай ұйымдастырып
отырулары қажет.
Ойын түрлерін 1-2 сыныптарда әр мұғалім күнделікті жұмысында
"деректіден — дерексізге, жеңілден -ауырға, жақыннан - алысқа дегенді
негізге ала отырып, бірте-бірте күрделендіре жүргізуіне болады. Ойын
оқушылардың фонетиканы толық меңгеріп, жазу тілін дамытуларына мол
мүмкіндік береді, өз беттерімен жұмыс істей білуге дағдыландырады.
Ойланғыштық, ізденімпаздық кабілеттерін арттырады, сөз қорларын
молайтуларына көмектеседі. Мұнымен қатар сабақ үстінде ұлттық ойын
түрлерін қолдану оқушылардың оқып отырған сабағына қызуғушылығын арттырады,
оған белсенді түрде қатысып, түсінбегенін түсінуге мүмкіндік туғызады.
- Оқушылар бастауыш мектепте: "Дыбыс және әріп", "Дауысты дыбыс", оның
жуан және жіңішке түрлері. Дауыссыз дыбыс. Қатаң, ұяң, үнді дауыссыз
дыбыстар, олардың үндесуі және емлесі. Буын және буын үндестігі. Тасымал.
Қазақ алфавиті — сынды сөздің фонетикалық құрамымен танысады.
Осы кезеңді тиімді пайдаланған жөн. Сондықтан қай сабақта болмасын
талапқа сай дайындалған көрнекілік пен жұмбақ, ребус т.б. араластыра отырып
ойын түрлерін кеңінен пайдаланған дұрыс. Сөзіміз дәлелді болу үшін 1-2
сыныптарда қазақ тілі сабағында қолданылатын бірнеше ойын түрін көрейік.
1. "Қай әріпті жоғалттым?" ойыны. Бірінші сыныпта қазақ тілінен дыбыс
пен әріп, дауысты, дауыссыз дыбыстар жуан жіңішке дыбыстар
тақырыптарын өткенде, 2-сыныпта у дыбысының бірде дауысты, бірде дауыссыз,
кейде жуан, кейде жіңішке болып келуі, ы, і, и, я, ю әріптерінің жазылуы
тақырыптарын өткен кездерде, 3-сыныпта, э, ц, в, ф, ч, щ, х, һ дыбыстары
мен әріптерінің ерекшеліктері тақырыптарын өткен кезде пайдаланылады.
Ойынға сөз ішінде бір әрпі қалдырылып кеткен бірнеше парақшалар
жасалынады. Жоғалған әріптер парақшаларын жасағанда сөздердің басынан,
ортасынан немесе соңынан әріптер қалдырылады. Парақшалар сыныптағы әр
балаға 5-6-дан келетіндей мөлшерде әр тақырыптың мазмұнына қарай (бір
ойынға лайықталып) жасалуға тиіс. Ойынға ең алдымен оқушы (жаттыққанға
дейін) оңай орындай алатын суретті парақшаларды қолдану қажет.
"Қай әріпті жоғалттым?" ойыны сабақта жаттығудың бір бөлімі ретінде 4-
5 минут көлемінде жүргізіледі[18].
2. "Қай буынды жоғалттым?" ойыны. Бұл ойын 1-сыныпта әліппені
үйрету кезеңінде және буын тақырыбын өткенде сөздерді буынға дұрыс
бөле білуге төселдіру үшін қолданылады. "Қай буынды жоғалттым?" ойынына бір
буыны қалдырылып кеткен сөз парақшалары жасалынады. Ойын сабақты пысықтау
кезеңінде немесе сабақтан тыс уақытта өткізіледі.
3. "Бұл қалай өзгерген?" ойыны. Бұл ойын 1-сыныпта әліппені үйрету
кезеңінде д-т, ү-ү, б-п, о-е және а-э әріптерін салыстыру
сабақтарында, казақ тілінен дыбыс пен әріп: дауыссыз, дауысты
дыбыстар: а-ә, ү-ү, о-ө әріптері бар сөздер тақырыптарын өткенде, 2-
сыныпта жуан және жіңішке дауыстылар; ы-і әріптерінің жазылуы,
дауыссыз дыбыстар тақырыптарын өткенде пайдаланылады.
Ойын барысында оқушылар сөз ішіндегі дыбыстардың дұрыс жазылуына (егер
сөздің бір дыбысы дұрыс жазылмаса), сөздің мағынасының өзгеріп кеткеніне
назар аударатын болады. Сол сияқты жуан, жіңішке дауысты дыбыстардың дұрыс
жазылуына да көңіл бөлінеді.
4. "Ізде, тап" ойыны.
Ойын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.