ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІЛІМ САПАСЫН ӨЛШЕУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ БІЛІМ САПАСЫН ӨЛШЕУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ
ХХІ ғасырда қоғам мен мемлекет дамуының ең басты тетігі білім болып
табылатыны мойындалды, оған ғасырлар тоғысында білімді халықаралық деңгейде
дамытудың бағыттарына арналған реформалардың, соның ішінде Болон үрдісінің
қарқынды дамуы дәлел 1,33.
Елімізде осы өзекті, әрі ғаламдық міндетті шешу үшін бірнеше
нормативті құжаттар қабылданады. Қазақстан Республикасының білім туралы
заңы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2015 жылға дейінгі
тұжырымдамасы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010
жалдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасында
үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырымдамасы т.б. нормативті құжаттар
негізінде білім берудің жаңа сапалық деңгейіне көтерілу тек білім мазмұнын
анықтаумен ғана емес, білімнің сапалығын бағалау жүйесін де өзгеріс еңгізу
қажеттігін көрсетеді
Оқушының білімдік деңгейін жүйелеу кестесі
Жоғарыда аталған деңгейлерде оқушылармен толыққанды жұмыс жасау үшін оларды
түрлі саладағы білім (табиғат, қоршаған орта, техника, әлеумет, қоғам,
т.б.) жаңалықтарымен қамтамасыздандырып отыру қажет. Осы төрт түрлі білім
мазмұнын меңгерген оқушы бойында мынадай білімдер қалыптасады 25,46.
• жалпы термин сөздер мен түсінік;
• күнделікті шындық фактілері мен ғылыми фактілер;
• түрлі объектілердің өзара қарым-қатынасы мен байланысын ашатын ғылыми
заңдылықтар;
• анықталған объектілердің жиынтықтары туралы және берілген аймақтың іс-
әрекетін болжау немес түсіндіру әдістемелері туралы ғылыми білім
теориялары;
• іс-әрекеттің мүмкіншіліктері туралы және әдіснамалық білімдер;
• білімдік бағалаулар туралы түсінік т.б.
Мына кестеден өздеріңіз көріп отырғандай, оқыту сапасын анықтау үшін
оқыту мақсатының диагностикалық жолға қойылуын және қорытынды құрылымдарды
міндетті түрде меңгеру керек екені анықталып отыр. Егер бұл міндеттемелер
орындалмайтын болса, онда білім сапасын бағалау да мүмкін болмайды. Мұнда
көрсетілген бөлімдердің барлығы бір-бірімен тығыз байланысты, бірінен
шыққан нәтижені екіншісі жалғастырып отырады және оқушының білім мазмұнын
меңгеруі сатылы деңгейде осы жүйемен сәйкестендірілсе, оның білімді
меңгеруде үлкен жетістіктерге жететініне сенімдіміз.
Оқыту сапасын анықтау және қорытындылау құрылымдары
Танымдық Мотивтер Шеберлік
Белсенділік Меңгеру
іс-әрекеттер (дәлелдер) иерархиясы
иерархиясы деңгейі
деңгейі иерархиясы
IV Шығармашылық Шығармашылық
Белсенділіктің
Продуктивтік іс-әрекетті шеберлік
шығармашылық Шығармашылық
(шығармашылық) талап ету
деңгейі
ІІІ Орнықты, Сатылап
Жаңа білімді Жаңа білімді
Продуктивтік тұрақты іздену
қабылдау қабылдау
(шығармашылық )
шеберлігі деңгейіндегі
белсенділік
ІІ Жағдаятты
Өзгертілген Өздігінше
Конструктивтік қызығушылық түрде ойға түсіру
түсіндіру Әрекеттік
(құру, түзу)
шеберлігі белсенділігі
І
Репродуктивтік Енжарлық Стандартты түрде
Еске түсіру Үйренуші
(ойға түсіру) ойға
түсіру белсенділігі
шеберлігі
Педагогикалық әрекетті психологиялық талдау оның құрылымдық
компоненттерін көрсетеді. Оларға мұғалімнің құрастырушылық,
ұйымдастырушылық, танымдық функциялары жатады. Әрбір функцияға сәйкес
оқытушы педагогикалық әрекетте құрастыруды, жоспарлауды, өз әрекеттерін,
оқушы әрекеттерін, олардың нәтижелерін болжамдауды жүзеге асырады.
Басқа халықаралық бағалардан OECDPISA айырмашылығы.
OECDPISA бірінші халықаралық зерттеу табысы емес. Басқада зерттеулер
кейінгі 40 жылға халықаралық Ассоциация Оқудағы Баға Табысы бойынша
өткізілді. Осы зерттеулердің сапасы мен масштабы осы жылдарда ретке
келтірді, шектелген тақырып салаларындағы жетістіктердің кездейсоқ
мәліметтерін және бөлімдерін береді. Зерттеулер үш пән (оқу, хат және
арифметика) бойынша IЕА жүргізіледі және математика, 30 жылдан кейінгі
өзгерістер ұсынысын береді, шектелген елдер саны зерттеу қатысын қабылдады
және масштаб салыстырмалы тест жүргізуге шек қойылды. Осы зерттеулерде
қортынды топталған, оқу программасымен тікелей байланыста. Барлық ел-
қатысушылары үшін оқу программа бөлшегі көрінеді. Оқу программа аспектісі,
бір ел немесе елдің біршама саны үшін ерекше, әдетте, баға жүргізумен
қабылданбайды, қызығатын ел үшін оқу программасының осы бөлігі тәуелді.
OECDPISA қажетті аспекттің басқа сәйкес қатарына болады, айырмашылық
жасайды:
- оның тегі: үкімет ынтаны көрсетіп және саясатты қызықтарға зерттеу
жүргізуді әуестендіреді;
- оның жүйелілігі: білім сапасының жан-жақты бағаларын міндеттеме қамтиды,
әр үш жылдағы ең соңғы мәліметтерді іске қосумен, оқудың кілтті мақсатын
мониторинг жүйесімен жүргізуге рұқсат береді;
- жас ерекшелік топтарды қамту: жас адамдардың бағасы аяғында мектеп оқу
міндеттемесі білімді жүйесі жұмысы туралы маңызды мәлімет береді. Елде
ОЭСР (ОЕСD) жастарының көпшілігі 15 жастан жоғарғылар өзінің бастапқы
білімін жалғастыруына қарамастан, бастпақы кезеңнің алғында мектептің
білім негізін өткізеді, барлық жастар ... жалғасы
ХХІ ғасырда қоғам мен мемлекет дамуының ең басты тетігі білім болып
табылатыны мойындалды, оған ғасырлар тоғысында білімді халықаралық деңгейде
дамытудың бағыттарына арналған реформалардың, соның ішінде Болон үрдісінің
қарқынды дамуы дәлел 1,33.
Елімізде осы өзекті, әрі ғаламдық міндетті шешу үшін бірнеше
нормативті құжаттар қабылданады. Қазақстан Республикасының білім туралы
заңы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2015 жылға дейінгі
тұжырымдамасы, Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010
жалдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы, Қазақстан Республикасында
үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырымдамасы т.б. нормативті құжаттар
негізінде білім берудің жаңа сапалық деңгейіне көтерілу тек білім мазмұнын
анықтаумен ғана емес, білімнің сапалығын бағалау жүйесін де өзгеріс еңгізу
қажеттігін көрсетеді
Оқушының білімдік деңгейін жүйелеу кестесі
Жоғарыда аталған деңгейлерде оқушылармен толыққанды жұмыс жасау үшін оларды
түрлі саладағы білім (табиғат, қоршаған орта, техника, әлеумет, қоғам,
т.б.) жаңалықтарымен қамтамасыздандырып отыру қажет. Осы төрт түрлі білім
мазмұнын меңгерген оқушы бойында мынадай білімдер қалыптасады 25,46.
• жалпы термин сөздер мен түсінік;
• күнделікті шындық фактілері мен ғылыми фактілер;
• түрлі объектілердің өзара қарым-қатынасы мен байланысын ашатын ғылыми
заңдылықтар;
• анықталған объектілердің жиынтықтары туралы және берілген аймақтың іс-
әрекетін болжау немес түсіндіру әдістемелері туралы ғылыми білім
теориялары;
• іс-әрекеттің мүмкіншіліктері туралы және әдіснамалық білімдер;
• білімдік бағалаулар туралы түсінік т.б.
Мына кестеден өздеріңіз көріп отырғандай, оқыту сапасын анықтау үшін
оқыту мақсатының диагностикалық жолға қойылуын және қорытынды құрылымдарды
міндетті түрде меңгеру керек екені анықталып отыр. Егер бұл міндеттемелер
орындалмайтын болса, онда білім сапасын бағалау да мүмкін болмайды. Мұнда
көрсетілген бөлімдердің барлығы бір-бірімен тығыз байланысты, бірінен
шыққан нәтижені екіншісі жалғастырып отырады және оқушының білім мазмұнын
меңгеруі сатылы деңгейде осы жүйемен сәйкестендірілсе, оның білімді
меңгеруде үлкен жетістіктерге жететініне сенімдіміз.
Оқыту сапасын анықтау және қорытындылау құрылымдары
Танымдық Мотивтер Шеберлік
Белсенділік Меңгеру
іс-әрекеттер (дәлелдер) иерархиясы
иерархиясы деңгейі
деңгейі иерархиясы
IV Шығармашылық Шығармашылық
Белсенділіктің
Продуктивтік іс-әрекетті шеберлік
шығармашылық Шығармашылық
(шығармашылық) талап ету
деңгейі
ІІІ Орнықты, Сатылап
Жаңа білімді Жаңа білімді
Продуктивтік тұрақты іздену
қабылдау қабылдау
(шығармашылық )
шеберлігі деңгейіндегі
белсенділік
ІІ Жағдаятты
Өзгертілген Өздігінше
Конструктивтік қызығушылық түрде ойға түсіру
түсіндіру Әрекеттік
(құру, түзу)
шеберлігі белсенділігі
І
Репродуктивтік Енжарлық Стандартты түрде
Еске түсіру Үйренуші
(ойға түсіру) ойға
түсіру белсенділігі
шеберлігі
Педагогикалық әрекетті психологиялық талдау оның құрылымдық
компоненттерін көрсетеді. Оларға мұғалімнің құрастырушылық,
ұйымдастырушылық, танымдық функциялары жатады. Әрбір функцияға сәйкес
оқытушы педагогикалық әрекетте құрастыруды, жоспарлауды, өз әрекеттерін,
оқушы әрекеттерін, олардың нәтижелерін болжамдауды жүзеге асырады.
Басқа халықаралық бағалардан OECDPISA айырмашылығы.
OECDPISA бірінші халықаралық зерттеу табысы емес. Басқада зерттеулер
кейінгі 40 жылға халықаралық Ассоциация Оқудағы Баға Табысы бойынша
өткізілді. Осы зерттеулердің сапасы мен масштабы осы жылдарда ретке
келтірді, шектелген тақырып салаларындағы жетістіктердің кездейсоқ
мәліметтерін және бөлімдерін береді. Зерттеулер үш пән (оқу, хат және
арифметика) бойынша IЕА жүргізіледі және математика, 30 жылдан кейінгі
өзгерістер ұсынысын береді, шектелген елдер саны зерттеу қатысын қабылдады
және масштаб салыстырмалы тест жүргізуге шек қойылды. Осы зерттеулерде
қортынды топталған, оқу программасымен тікелей байланыста. Барлық ел-
қатысушылары үшін оқу программа бөлшегі көрінеді. Оқу программа аспектісі,
бір ел немесе елдің біршама саны үшін ерекше, әдетте, баға жүргізумен
қабылданбайды, қызығатын ел үшін оқу программасының осы бөлігі тәуелді.
OECDPISA қажетті аспекттің басқа сәйкес қатарына болады, айырмашылық
жасайды:
- оның тегі: үкімет ынтаны көрсетіп және саясатты қызықтарға зерттеу
жүргізуді әуестендіреді;
- оның жүйелілігі: білім сапасының жан-жақты бағаларын міндеттеме қамтиды,
әр үш жылдағы ең соңғы мәліметтерді іске қосумен, оқудың кілтті мақсатын
мониторинг жүйесімен жүргізуге рұқсат береді;
- жас ерекшелік топтарды қамту: жас адамдардың бағасы аяғында мектеп оқу
міндеттемесі білімді жүйесі жұмысы туралы маңызды мәлімет береді. Елде
ОЭСР (ОЕСD) жастарының көпшілігі 15 жастан жоғарғылар өзінің бастапқы
білімін жалғастыруына қарамастан, бастпақы кезеңнің алғында мектептің
білім негізін өткізеді, барлық жастар ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz