Халықаралық сауданың табыстары

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырып 5. Халықаралық сауданың табыстары

5.1. Халықаралық сауда туралы түсінік
5.2. Әлемдік тауарлар нарығы және олардың жіктелуі
5.3. Тауарлар экспорты мен импортының қажеттілігі
5.4. Халықаралық сауданың салалық және аймақтық құрылымы

Халықаралық сауда көмегімен мемлекеттер мамандануды дамытатындығын,
өзінің ресурстарын тиімді пайдалана алатындығын, жалпы тауар көлемін өсіре
алатынын көреміз.
Жеке мемлекеттер салыстырмалы артықшылықпен өндірілетін тауарларға
мамандану арқылы ұтады.
Мемлекеттер неге сауда жасайды деген сұраққа төмендегідей жауап беруге
болады:
Экономикалық ресурстар (табиғи, еңбек, капитал) әр мемлекеттерде әр түрлі.
Бір ел капитал сыйымды болса, екінші ел еңбек сыйымды болады.
Әр түрлі тауарды тиімді өндіру әр түрлі технология мен ресурстарды қажет
етеді.
Осы айтылғандарға төмендегідей мысалдар келтірейік.
Жапонияда жоғары және орта білімді мамаңдар күші көп және арзан.
Сондықтан Жапония жоғары білімді маман күшін қажет ететін тауарларды
салыстырмалы артықшылықпен шығара алады. Оларға фотокамера, радио, т.б.
жатқызуға болады. Бұлар еңбексыйымды тауарлар.
Австралия, керісінше, жер ресурстарына бай, бірақ еңбек күші тапшы.
Сондықтан олар көп жерді қажет ететін тауарларды салыстырмалы артықшылықпен
шығара алады. Оларға — бидай, жүн, ет бұйымдарын жатқызуға болады.
Бразилияның жері құнарлы, климаты тропикалық, жауын-шашын жиі жауады,
қарапайым жұмыс күші өте көп және арзан. Сондықтан олар кофе өндіруде
салыстырмалы артықшылыққа ие болады.
Индустриясы дамыған мемлекеттер капиталсыйымды тауарларды өндіреді.
Мысалы, машина, ауылшаруашылық құралдары, химикаттар. Бірақ мемлекеттердің
тауар өндірудегі экономикалық тиімділігі тұрақты емес. Уақыт өте келе олар
өзгеруі мүмкін. Мысалы, Оңтүстік Корея соңғы 50 жыл ішінде өзінің жұмысшы
мамандануын жоғарылтты және капитал көлемін өсірді. Бұдан жарты ғасыр бұрын
көбінесе ауылшаруашылық тауарларын және шикізатты экспорттаған Корея қазір
дайын өнімді экспорттайды.
Сол сияқты технология дамуы да өз әсерін тигізеді.
Мемлекеттер экономикасының дамуына байланысты еңбек күшінің сәні мен
сапасы, капитал көлемі мен құрамы, технология деңгейі өзгереді. Жер мен
табиғи ресурстардың сапасы өзгеруі мүмкін. Осы өзгерістер арқасында
мемлекеттердің тауарларды салыстырмалы артықшылықпен шығаруы да өзгереді
Халықаралық сауда теориясы XIX ғасырдың басында Давид Рикардо айтып
өткен салыстырмалы артықшылық тұжырымдамасы негізінде құрылды. Д.
Рикардодан бұрын бұл проблемаларды А. Смит зерттеген еді. А. Смит
халықаралық сауданың пайда болуын түсіндірді және әр түрлі мемлекеттерде
тауар өндіруге кететін абсолютті шығындарының айырмашылығы арқылы пайда
табу жолдарын көрсетті. Халықаралық еңбекті бөлісу және мамандыққа бөлу
тиімді деп есептеледі. Өйткені әр түрлі мемлекеттерде ресурстар көлемі мен
еңбек жағдайлары әр түрлі, Бұл ерекшеліктер мемлекеттер арасындағы
артықшылықты туғызады. Мысалы, белгілі бір тауарды аз шығынмен өндіру. А.
Смиттің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.