Амонашвилидің педагогикалық тәжірибесін бастауыш сыныптардың оқу-тәрбие роцесінде қолдану

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

I.Кіріспе

ІІ.Негізгі бөлім
1.Ш.Амонашвилидің педагогикалық тәжірибесін бастауыш сыныптардың оқу-тәрбие
роцесінде қолдану.
1.1.Амонашвилидің қызметтестік педагогикасының туындауы.
1.2. Амонашвилидің алты жасар баламен жұмыс жасауы.

2.Шалва Александровичтің баланы тұлғалық адамгершілікке бағыттайтын
тәсілдері.
2.1.Амонашвилидің математика пәнінде қолданылған әдісі.
2.2. Орыс тілі сабағында қолданылған әдісі.
2.3. Ш.А.Амонашвилидің ізгілендіру технологиясы

ІІІ. Қорытынды

ІV.Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Ресейдің білім беру академиясының академигі Шалва Александрович Амонашвили
өзінің эксперименттік мектебінде ынтымақтастық педагогикасын әзірлеп жүзеге
асырды. Мектеп өмірі технологиясы оның педагогикалық іс-әрекетінің
өзіндік қорытындысы болып болып табылады.
Ш.А.Амрнашвили технологиясының мақсаты:
- Баланың тұлғалық қасиеттерін ашу арқылы бекзат адам тәрбиелеу және
дамыту,қалыптасуына ықпал ету;
- Бала жүрегі мен жан дүниесін ақ пейілдендіру;
- Баланың танымдық күшін дамыту және қалыптастыру;
- Терең және толық көлемді білім алып, дағдыларды қалыптастыру үшін жағдай
туғызу;
- Тәрбие идеалы-өзін-өзі тәрбиелеу;

Ынтымақтастық педагогикасының жеке тұлғалық тұрғысынан қарау ережелері,
баланың өмірде құбылыс ретінде қызмет ететін өз жолының болуы, бала табиғат
пен ғаламның жоғары шығармашылығы болғандықтан шексіздік пен мықтылықты
қөрсететіндігі, баланың дамуға үлкеюге, бостандыққа деген ынтасы осының
барлығы негізгі концептуалдық ережесі болып табылады.
Еліміздің ертеңгі болашағы – бүгінгі мектеп қабырғасынан алған білім
нәрімен сусындаған оқушы жастар.
Сондықтан оқушыларға саплы білім берудің тиімді жолдарын іздестіру өзекті
мәселелердің бірі болып отыр.
Мысалы қазіргі кезде мектептерде жаңарту жұмыстары жүргізіліп, оқыту ,
тәрбиелеу, дамытудың жаңа мүмкіндіктері ашылуда.
Бұл технологияның мақсаты – оқушыны азамат ету тәрбиелеу, олардың танымдық
күшін қалыптастыру және дамыту баланың жаны мен жүрегіне жылылық ұялату.

Заманымыздың озық педагогы Ш.Амонашвили Мұғалім! Егер сен өз тәрбие
әдістемеңді гуманистік бастаумен жетілдіріп,жаңалаймын десең,өзіңнің бір
заманда оқушы болғаныңды ұмытпа,осыдан өз шәкірттеріңді басыңнан өткен
азаптарға кезіктіре көрме
Мұғалім әрқашанда белсенді,шығармашыл тұлға,ол оқушылар үшін күнделікті
ұйымдастырушы.
Бастауыш мектепте мұғалім дүниеге саналы көзін енді ашқан оушы үшін “ұқсап
бағар” мұрат,оның талабы бұлжытпас заң.Кейде ата-анасының дәйекті сөзін де
місе тұтпай,кішкене оқушының апайым осылай істейсің деді-деп тапжылмай
тұрып алатыны осыдан.
Амонашвили алғаш сыныпқа кіргенде сыныпқа еркін кіріп Балалар сәлем,Мен
сіздердің мұғаліміңізбін-деп тартынбай айтып кірген болатын,осыған қарасам
сыныпта талай істерді орындауымыз қажет екені көрініп-ақ тұр.

Ш.Амонашвилидің педагогикалық тәжірибесін бастауыш сыныптардың оқу-тәрбие
роцесінде қолдану

80жылдардың ақырында бұрынғы кеңес Республикаларында мектепті жаңалау мен
қайта құру қозғалысы өріс алды.
Бұл қызметтестік педагогикасының туындауынан көрінді.Осы дәуірдегі
жаңаланған педагогтканы дамытуға атсалысқан педагог ғалымдар мен бірегей
шығармашыл мұғалімдер көптеп атын таныта бастады. Олардың арасында
Ш.А.Амонашвили де бар.
Ұстаз – новатор,бірлесу педагогикасын зерттеген ғалым. Амонашвили
психология ғылымдарының докторы, профессор, Ресей білім беру Академиясының
академигі, Ресей Федерациясының Мемлекеттік сыйлығының Лауреаты, Украина
педагогика ғылым академиясының шетелдік мүшесі.
Сонымен қатар, Сәуегей Климент Охридский атындағы София университетінің
құрметті докторы.
Мәскеу мемлекеттік педагогикасының Университетінің еңбегі сіңген
профессоры, әр түрлі мемлекеттердің құрметті профессоры.
Р.Ф-ның Білім беру Минстрлігі оның Өмір мектебі жүйесі тәжірибеде яғни,
тұлғалық адамгершілікке бағыттайтын тәжірибесін қолдануды ұсынды.
Шалва Александрович- Ұстаз әрдайым жайдарлы жүру керек деген ұстанымды
насихаттайды. Ол өзінің тәжірибесімен ұстаздың үздіксіз бақылауында
болмаған және зорлық көрмеген бала үлкен жетістіктерге жете алатынын
дәлелдейді.
Профессор Амонашвилидің ұстанымы Әр бала белгілі борышпен өмірге келеді
және әрбір сәбидің тек өзіне тиесілі жаны-ішкі дүниесінің сәулесі бар.
Ата-анамен педагогтың сол сәуленің жоғалып кетуіне мүмкіндік бермей,
балаға өз өмір жолына бағыт көрсету.

1.1.Амонашвилидің қызметтестік педагогикасының туындауы.

Шалва Александрович балаға тұлғалық-адамгершілікке бағыттайтын тәсілдерінің
бар қағидаларын әлемдік педагогика классиктері-К.Д.Ушинский,
В.А.Сухомлинский, Янума Корчак, А.С.Мокоренко және т.б үйренгендігін
айтады.
Ш.А.Амонашвили 6 жасар балаға тәрбие және білім берудің мазмұны,
принциптерін, тиімді әдістерін ғылыми негіздеп оны мектеп тәжірибесі арқылы
дәлелдеді.
Бастауыш сынып оқушыларые жан-жақты тәрбиелеуде гуманиталандыру идеясын
жүзеге асырды.
Ұраны: Тәрбие процесінің барлық салаларында әр баланың жеке басына
құрметпен қарау.
• Амонашвилидің тәрбиеленушілері үй жұмысын өз қалауымен
алады.Мектептегі әрбір күн ,әрбір сабақ мұғалім тарапынан оқушыға
сыйлық болуы керек.
• Әрбір оқушының мұғаліммен тілдесуі бала бойына қуаныш пен өмірге
деген құлшыныс беру керек.
• Демек, ол кісі бастауыш кезең оқушыларын қызықтыру үшін әр түрлі
әдіс-тәсілдерді ұсынады.Сабақ үстінде түрлі ойын түрлері арқылы осы
әдіс-тәсілдердің іске асуы қажет деп санайды.

Амонашвилидің баламен жұмыс жасауы бала әлі мектеп табалдырығын аттамай
тұрып басталды. Бәріңізге белгілі жаңа әлеуметтік ортаға бала түгіл ересек
адам да жүрексініп барады.
Амонашвили оқушылар сабаққа келуіне 1апта қалғанда оларға құттықтау
ретінде хат жібереді. Әрине оны мама папасына,ата әжесіне оқып беруін
өтінеді. хатқа мынаны жазады:

1.2. Амонашвилидің алты жасар баламен жұмыс жасауы

Салем,Қымбатты ... ... ... ...

Мен сенің ұстазыңмын. Менің атым Шлава Александрович.Сені мектеп
табалдырығын аттағаныңмен құттықтаймын,сен үлкен болдың.Екеуміз жәнеде өзің
сыныптастарыңмен үлкен достық ұйымын құруға үміттенемін.Сенің қанша
жолдастарың бар екенін білесің бе? 35.Біздің мектеп өте үлкен, 4 қабаттық.
Сен үлкен болдың сондықтан сен өз сыныбыңды өзің табуың керек.Бұны қалай
іске асыру керегін есте сақта.Басты есіктен кіргенде баспалдақпен
көтерілгенде қызыл бағдарды көресің.Сол бағдармен жүріп отсаң ол сені
сыныбыңа алып барады.Есікте қарлығаштың суреті бейнеленген.Егерде адасып
қалсаң қорықпа, саған ересек оқушылар жол көрсетуге көмектеседі, олар
дәлізде кезекші.
Мен сені сыныпта күтемін ,мен сенімен танысатыныма өте қуаныштымын.
Амонашвили бұл хатты түрлі-түсті қағазға жазған.

- Осы әдісті болашақ бастауыш сынып мұғалімдеріне қолдануды ұсынар едім.
Себебі, біріншіден-баладағы өзі таныс емес әлеуметтік ортаға деген
қорқынышты жояды; екішіден – оқуға деген дұрыс мотивті қалыптастырады.
Егер бала мектепке баруға асығып тұрса-мұғалімі нағыз мұғалім болғаны.

Амонашвилидің 6 жасар баламен жұмысы 1 сабақта басталады. Амонашвлидің
сынып мұғалімі үшін өте қажетті әдіс-тәсілдер көп.Соның бір екеуіне
тоқталып өтейін.
Мысалы:математикаға қызықтыру үшін әдістер жолдаған:

2.Шалва Александровичтің баланы тұлғалық адамгершілікке бағыттайтын
тәсілдері.

2.1.Математика пәнінде қолданылған әдісі:
Бірде Амонашвили оқушыларына математика сабағында мынадай сұрақ
қояды.Балалар сендер нағыз математиканың не екенін білесіңдер ме?-
деді.Сонда орнынан Гига атып тұрып математика дегеніміз-жүзге дейін санау
деп жауап береді.Жоқ, балалар математика дегеніміз міне мынау деп тақтада
түрлі – түсті ілулі тұрған формуланы көрсетеді. Сонда балалардың барлығы
таң қалып, бұл қандай қызықты әріптер деп таңырқайды.Балалар егерде
математиканы толық меңгерсеңдер сендер ешқашан ешқандай жерде
жеңілмейсіңдер деді. Содан бастап балалардың математика деген қызығушылығы
осы формуланың арқасында ашылады.

Не өзгерді әдісі:

Амонашвили түсіндіріп болғаннан кейін.Оқушыларға фигуралар назар аударын
және оны есте сақтауын өтінді.

∆ О А ∙ ⁭ ∕

Есте сақтадыңдарма? Бастарыңды төмен қаратыңдар! ... Көздеріңді
жұмыңдар ... ... Бастарыңды жоғары көтеріңдер...Фигураларда не өзгерді?

∆ О ∙ А ⁭ ∕

Гига тақтаға қарай жүгіріп дауыстап келе жатыр:
-сіз мына жерін өзгерттіңіз ... .мынау мына жерде тұрды(нүктеге қарай
нұсқады),ал А әріпі мына жерде тұрды! – сосын ол фигураларды өз орнына
қойды.

2.2.Орыс тілінде қолданылған әдісі:

Балалар орыс тілі пәнінен дәптерлерін ашты,фламастерлерін дайындады.Бүгін
біз идти сөзімен танысып осы сөзге мәтін құраймыз!-дедім мен
балаларға.Мен идти сөзін тақтаға баспа түрінде жаздым,әрине балалар ол
сөзді оқи алмайды жәнеде олардың оқуы міндетті емес . Біріақ сондада
тақтаға жазып қойдым.Одан әрі мен бір мезетте айтып сурет салдым,ал балалар
менің салған суретімді қайталап салды.

Мен мектепке бара жатырмын,-деп айтып өзімнің суретімді
салдым.

- Мен жолда кетіп бара жатырмын.Екі жұлдызшасы бар оңға
бағытталған бағдар салдым.Ол-пойду по деген белгіні білдіреді.

- Көпір арқылы өттім.Кішкене таяқшасы бар төмен
қараған бағдарды салдым. Ол- перейду через деген белгіні білдіреді.

- Аялдамаға дейін бардым

- Автобустан түстім. –Бағдарын салдым(сойду с)

- Жолдасыма кіріп шығамын ( зайду за)

- Мектепке келдім(подойду к)

- Мектепке кірдім (войду в)

- Мектептен шықтым (выйду из)

-Жолмен үйге қайтамын.Тағыды екі жұлдызшасы бар бағдарды салдым,мен
қайтадан бәрін қайталап салдым. Менімен бірге балаларда қайталап салып
отырды. Менің тақтамда, ал балалардың дәптерінде келесі

Бұл ассоциоция
ретінде балалардың есінде сақталып қалады.Өйткені бастауыш сынып баласының
ойлауы-қөрнекі бейнелі.

- Амнашвилидің шеберлігі сол ол бастауыш сынып баласының негізгі іс-
әрекет түрі ойын екенін ескере отырып,сабақты да қажеттілікті негізге
алып өткізеді.Мысалы: қайталау сабағында мынадай әдісті қолданады.

Саяхат сабақ.

Мысалы,Балалар біз бүгін математика еліне саяхатқа шығамыз.
Барлығымыз шығамыз ба? Балалар ия деп келіседі.Онда бәріміз мына кемеге
отырайық.Біз керемет бір аралға барамыз.Онда кереметтің барлығы бар,түрлі
жеміс-жидектер бақшасы өсіп тұр,мөлдір бұлақ,таза ауасы бар таңғажайып елге
саяхаттаймыз.
Осы саяхатта кеме бірнеше кедергілерге кездеседі.Ол кедергілерден өту
үшін тапсырманы орындау керек?Кедергілерден өту үшін оқушылар түрлі
тапсырмаларға жауп береді.
Бұл жере мұғалім бірде-бір рет есеп шығарамыздеп пйтпайды. кедергіні
жеңеміздейді.Бала есеп шығарып отырғанын өзіде байқамайды,ол ойын үстінде
ойыннның шартын орындап отырмындейді.Сондықтанда бұл сабақ бала үшін
қызық.

Мектептің есігін ашқан жас ұрпаққа адам бойындағы қасиеттерді қастерлеп,
өмір талабына сай заңдылықтарды түсіндіру, үйрету. Әдептілік, имандылық,
инабаттылық , мейірімділік, қайырымдылық, құндылықтары қалыптасқан
халқымыздың асыл да абыройлы қасиеттерін жас ұрпақтың сана – сезіміне,
ақыл – парасатына ұялата білу, рухани жаны таза адам болуға
тәрбилеу.Бастауыш мектеп жасындағы баланы тәрбиелеу – жалпы тәрбие
үрдісінің ең неізгі кезеңі. Тәрбие – бұл өмірлік шығармашылық. Оқыту
үрдісі педагогикалық үрдістің басты қараушыс болып табылады. Оқыту
үрдісі мұғалім мен оқушының бірлескен әрекеті негізінде оқыту мен
оқудың бірлігін көрсетеді.

Қиын ұнамайтын, осыдан тартымсыз оқу істерін оқушылар үшін қызықты , әрі
қалаулы етудің тәсілдері Амонашвили еңбегінде келтірілген.Тіпті кейде
оқушылардың қателіктерінің өзіде оқу ісін ұнамды кейіпке келтіреді.
Әңгіме сол қателіктерде болған сіздің қатынасыңызда. Оқушы қателіктерін
ынталандырушы күш табуға тырысу керек. Қандай әдемі қателік!, Бұл
қателік тосын емес!, Мынау шындыққа жетпейтін қателік!, Рахмет сенің
пікірің дұрыс болмасада, адамға үлкен ой салады! .
Ш.Амонашвили өзінің 6 жасар оқушыларына әр сабақ соңында Рахмет
сіздерге балалар,маған бүгін үлкен көмек көрсеттіңіздер – деп алғысын
білдіріп отырған
Бастауыш кезеңде оқушылардың қатесін үнемі көрсете бермей, қайта олардың
өзіндік қабілеттерін дамыту керек.

Мәтәннің қатесін тапқызу әдісі:

Амонашвили мәтіннің қатесін тапқызу әдісін қолданғанда, өзі қате жіберіп
балаларға түзеттіреді.
Амонашвили балалардың өз сабағының ұнаған,ұнамағанын жақсы етіп қалай
өткізуге болатынын сұрап,олардың сұруымен сабақ береді,
Амношвили балаларды жалықтыпмау үшін олар сергіту сәтін ойнатады.Бірде
Амонашвили баларға қөзеріңді жұмыңдарда өздеріңнің кішкентай кездеріңді
елестетіңдер дейді..балалардың барлығы көздерін жұмып,,сонда Амонашвивли
ана бір жерден,мына бір жерден,ананадай жерден сыңғырлаған күлкінің дауысын
естейді.Балалар енді бастарыңды қөтеріп маған қараңдар дейді.Ал енді кім
айтады,,кімнің кішкентай кезінде қандай қызықты оқиғаны басынан
кешіргенін,,оқушылар бір-бірлеп өзінің бастан кешкен қызықты оқиғасын айта
бастайды.
Сондағы бұл жедегі басты мақсат..6жасар баланың үлкен адамдарша өзінің
кішкентай кезін еске алуы.

2.3.Ш.А.Аманашвилидің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.