Басқару стильдері және психологиялық ахуал

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

СӨЖ

Тақырыбы: Басқару стильдері және психологиялық ахуал

Басқару стилі - басқару қызметтерін атқару кезінде басшылардың ұжымға ықпал ету тәсілі мен әдісі.

Картинки по запросу стиль управления

Басқару стилі - тұрақты жүйелі әдіс, тәсілдермен өзара әрекет формаларының басқару әрекетінің көрініс беруі. Ол басшылардың ұйымдық, кәсіби және моральдық - этикалық сапасына байланысты құрылады.

Басқару стилі авторитарлық (директивті), демократиялык, либералдык болып бөлінеді.

Авторитарлық стиль бойынша орталықтанған билік жүргізіледі. Шешімді жетекші қабылдайды, жұмысшылармен санаспай қатал талаптар қояды. Олардың өздігінен әрекет етуіне бақылау жасап отырады.
Онда ең ұсақ сұрақтардың өзі басшының қатысуымен шешіледі.

Картинки по запросу авторитарный стиль управления

Бұл стильдегі басшыға тән тәсіл: бұйрық беру, басшы бағынушыларына қатал талап қояды, олардың жұмыстарын қатаң бақылайды. Басқарылушылар тарапынан айтылған сынды жақтырмайды, олармен арақатынасы суық, сенімділік жоқ, қарым-қатынас кезінде дөрекілік қылықтар жасауы әбден мүмкін.

Тәрбиелеудің авторитарлы стилінде мұғалім оқушыларға үстемдік жасау арқылы, өзі шешім қабылдап, не істеу керектігін шешіп, оқушылардан шешімді мүлтіксіз орындалуды талап етеді.

Демократиялық стиль . Шешім жұмысшылармен бірігіп отырып қабылданады. Бұл стильде жетекші өндірісті жұмысшылармен бірігіп отырып басқаруға тырысады. Инициативаны өзі қабылдайды. Бағынушымен серіктестік қатынаста. Олармен мәселелерді бірге талқылайды. Бүл стильде бұйрық аз беріледі, шешімдер бағынушыға түсіндіру, көз жеткізу тәсілі арқылы тапсырылады. Басшы талапты көп қояды, бірақ әділ, жақсы нәтиже болса, мақтап, ойын көтермелеп, өзіндік жұмысқа мүмкіндік береді.

Картинки по запросу демократический стиль управления

Демократиялық стиль - басқалармен бөлісіп, шешімдерді бірге қабылдауды, жұмыстар мен тапсырмаларды бөліп жүзеге асыруды, оқушылардың өзіндік көзқарастарының сипатымен ерекшеленеді. Қарым- қатынас кезінде сыпайы және де ізгі ниетті. Сынды қабылдай біледі.

Либералдық стилъ. Шешімді жұмысшылар қабылдайды. Ол жалпы топты белсенді басқарудан бас тартады. Жетекші жұмысшыларға толықтай бостандық береді. Олар өз тілектеріне сай әрекет етіп ойына келгендерін жасайды. Басшы бағынушыға қарамайды, өз еркімен жіберген. Бұл стильдегі басшы ең жауапты шешімдерді қабылдауға да қатыспайды, жауапкершіліктен қашады. Бағынушыларына талап қоймайды, олардың жұмыстарын әлсіз бақылайды, сынды тыңдай алады, бірақ ешқандай түзеу шарасын қолданбайды.

Картинки по запросу либеральный стиль управления

Либералды стиль - мұғалім оқушыларға шексіз бостандық береді, сабақтардың, әрекеттің түрін өздеріне таңдауға, қарым-қатынас орнатуға т. б құқық береді.

Бірақ осы жоғарыда айтылған стильдер ешуақытта таза берілген күйінде қолданылмайды. Бір басшының бойында осы үш стиль де кездесуі мүмкін, дегенмен бір стильдің көрінісі басымдау болады. Басшы басқару стилін таңдауда көптеген факторларға байланысты таңдайды, мысалы, басшылардың жеке мінез-құлқы, бағынушының әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктері.

Осыған байланысты Д. Грен өзінің ұйым туралы жазған еңбектерінде келесі маңызды мәселені көрсете білді. Ол, бір басшы дәл сол ұйымда әр бағынушымен қарым-қатынас кезінде әр түрлі басқару стилін қолданады екен. Ол бағынушыларды «ин-топтық»(«ин-групповые») және «аут-топтық» («аут-групповые») мүшелері деп бөледі екен. Ал, осы бөлудің өзі үш өлшем бойынша жүреді:

1) Бағынушылар қаншалықты жауапкершілікті және білікті;

2) Оларға қандай деңгейде сенім артуға болады;

3) Ол өзіне қаншалықты жауапкершілікті жүктей алады; «ин - топтық» мүшелер осы өлшемдерге сәйкес келіп, «+» (оң) белгісімен сипатталады, ал «аут - топтық» мүшелер «-» (теріс) белгісімен сипатталады.

Бірінші топтарға байланысты басшы демократиялық стильді қолданады, ал, екіншісіне - авторитарлық стильді қолданады.

Картинки по запросу стили управления

Жапондық басқару ғылымында Т. Кононың төрт стильді моделі қарастырылады (жаңашыл- сарапшы, жаңашыл- интуициялық, консерваторлық - сарапшы, консерваторлық-интуициялық стиль) . Көп алдыңғы қатарлы жапондық фирмалар жаңашыл-сарапшы стильді қолданады.

Жапондық басқару стилінің ерекшеліктерін Коноске Мацуситидің принциптері нақты көрсете алды. К. Мацусити бұл принциптерді «Мацусити дэнки» деген электро- техникалық фирмаларға енгізген.

Енді Коноске Мацуситидің принциптеріне тоқталайық:

Картинки по запросу Коносуке Мацусита Біріншіден, фирманың барлық бөліміндегі жұмыстың жағдайымен танысу. Құжаттармен терең танысу, кездесулер және телефондық сұхбаттар Мацуситиға бүкіл болып жатқан жаңалықтарды біліп отыруына мүмкіндік берді.

Ол басшылық іс-әрекеті туралы былай дейді: «Егер сенің қарамағыңда 100 адам жұмыс істесе, онда сен олардың арасында болуың керек, егер қарамағыңда 1000 адам болса, онда сен олардың нақ ортасынан орын ал, егер 1 адамды басқарсаң, барлығы саған толық көрінетіндей жерден бақыла».

Оның екінші стилі бойынша - фирма жұмысшылардың өздерінің кәсіби іскерлігін көтерілуіне барлық жағдайды жасау.

Үшінші стиль көрінісі - басқарылушылардың ойына қуат беру. Барлық адам ойлауға қабілетті дейді, ал ол өзінен ақыл сұраған басқарылушылардан құтылуға тырысады.

Мацуситидің төртінші стилі - ең дұрыс шешімді табу кезіндегі пікірталаста туындаған ой-пікірлерді көтермелеу.

Жапондықтар ешуақытта өзінен үлкенге қарсы шығып, олардың шешімін бұрысқа шығармайды, олар өз ойларын сыпайы түрде жеткізуге тырысады.

Басқару стилі ұйымда көп нәрсені анықтайтынын жоғарыда айтылды. Ұйымдағы достық, бірлік, топтастық, бәрі басшыға байланысты. Егер ол үш стильдің біреуін ғана қолданса, онда ұйымда ресми емес көшбасшының рөлі жоғарылап кету қаупі бар. Егер ресми емес көшбасшы ұйымда жақсы орын алса, онда ұйымдағы жұмысшылар оның айтуын заң ретінде қабылдауы мүмкін. Ондай жағдайда ресми емес басшы ұйым мүшелерін қалай алып жүремін десе, сол тарапқа бұрып алады.

Егер көшбасшының мақсаты ұйымды алға жылжыту болса, онда ол ресми басшыға көмекші, ал егер керісінше ойы ұйымды құлдырату болса, онда қарама-қайшылық үрдісі ұйымда орын алуы әбден мүмкін. Сол үшін де басқару стилін басшы нақты ойланып, дұрыс таңдауы керек. Өйткені қателік кетсе, жоғарыда айтылған қолайсыздық орын алуы мүмкін.

Картинки по запросу стили управления