ШАҒЫН КОМПЛЕКТІЛІ МЕКТЕПТЕРДЕ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР МӘСЕЛЕЛЕРІ
ШАҒЫН КОМПЛЕКТІЛІ МЕКТЕПТЕРДЕ БІЛІМ БЕРУДЕГІ
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР МӘСЕЛЕЛЕРІ
Қазіргі заманғы мектеп көп нұсқалы және өзін-өзі басқару
тәсілімен жумыс жасауда. Ізгілендіру үдерісі жүруде, бұл авторитарлық
педагогикадан бас тартып, оқушы тұлғасын алдыңғы қатарға шығару, оның
талаптарын қанағаттандыру, жеке қабілеті мен дарынын, адамшылық сапалық
қасиеттерін дамыту үдерісі.
Оқыту үдерісінде іс-қимыл ыңғайына бұрылыс байқалады, яғни
мұғалімнің қызметі білімді тек айтып жеткізу ғана емес, оқушының білімге
деген ықыласын оятуға жағдай жасап және оны педагогикалық технологиялар
жағдайында ұйымдастыру.
Бүгінде ауыл мектептерінде де реформа жүруде. Бұрынғыдай оқу
үдерісін үйымдастырудағы дидактикалық жаңалық енгізуде бір сарындылық
байқалуда.
Оңтайланған педагогикалық жүйе мәнін көрсететін білім беру
үдерісінің ұйымдастырылуы ынтымақтасу педагогакасы идеясын жүзеге асырады.
Бұл ауылдық жердегі шағын комплектілі мектептегі басты қиындықтың бірі
-мұғалім мен оқушы қарым-қатынасында кездесетін қиыншылықты жою. Оқыту
үдерісі тек психологиялық жағынан ғана емес, сыныптағы дәстүрлі сабақ
жүйесінен айрықшаланып ұйымдастырылуы да өзгеріске ұшырады. Оқыту үдерісін
өзгертуде ғылыми көзқарастарға ерекше мән беріледі. Шағын
комплектілі мектеп мұғапімдері пайдаланатын технологиялар негізіне ақыл-
ойдың дамуьін сатылы қалыптастыру, проблемалық оқыту, дамыта оқыту сияқты
психологиялық-дидактикалық теориялар т.б. жатады.
Шағын комплектілі мектеп жағдайын ескеріп, ғалымдар оқу
үдерісіне айырмаланған оқыту, бейімдеп оқыту, ойын технологиялары, белсенді
ізденіс оқыту технологияларын шығарып, оқыту үдерісінде енгізуде шағын
комплектілі мектеп жағдайында қапыптасқан әлеуметтік ортаның ерекшелігі,
демографиялық, материалдық-техникалық, мәдени т.б. айғақтар ерекшелігі
бейімдеп оқыту жүйесін құру мәселесін қойды.
Бейімделу ішкі-сыртқы орта жағдайына икемделу үдерісі болып
табылады.
Жеке адамның жаңа әлеуметтік орта жағдайына белсенді бейімделуін, топ пен
оған кіретін жеке адам мақсаты мен құндылық бағдарының жақындасуын
білдіреді.
Ауылда қалыптасқан озық дәстүрлердің тәрбиелік және білім беру
мүмкіндігін пайдалану, оқушыны ауылдағы әлеуметтік - оқу ортасын өзгертуге
қатысушы ретінде дамыту, оның жеке тұлғасының парасаттылығының
тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Білім беру бағдарламасын жасаудағы жасампаз бейімдеу қимылдары-
кәсібиліктің маңызды көрсеткіші. Мұғалім жергілікті жер мен өндірістің
ерекшелігіне қарай, өз оқушыларының жеке ерекшеліктері мен мүдделеріне сай
бағдарламаны түзетіп, икемдеп отырады. Оқыту мазмұнын өзгерте отырып, түрлі
пәндер бойынша практикалық жұмыстар енгізе отырып, нақты жергілікті
материалды, ауьш балаларының икемділігін шеберлікпен ұйымдастыра отырьіп,
ол оқушыларды өз танымдық тәжірибесін пысықтауға итермелейді. Ауылдық
жердегі шағын комплектілі мектептегі кең тараған сабақ тұрпатына біріккен,
яғни жасы аралас балалардың тізе біріктіріп қызметтесуі, топтасып және
ұжымдасып жұмыс жасаулары балаларды ортақ танымдық қимылға біріктіреді,
олардың ой-өрісін кеңейтеді, мұғалімге тақырып өтудегі сабақтастыққа және
пәнаралық байланысты жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Ал, жалпы алғанда шағын комплектілі мектептердегі
балалардың өзара қарым-қатынастарының шектеулігі мен олардың аздығы сабақ
түрлерін байытуды, оқыту әдістерін түрлендіруді талап етеді.
Оқушы дамуына әсер ететін негізгі әдістер ішінара іздеу, оқу
диалогы, проблемалық оқыту әдістері т.б. болып табылады.
Ішінара іздеу сабағында мүғалім баланың әр қадамын назарға
алып, оның жас ерекшеліктерін ескеріп отырады. Ішінара іздеу эвристикалық
әңгімеде жүзеге асады, мұғалім проблемалық сұрақ қояды, оқушы талқыланатын
сұрақтарды ой елегінен өткізіп, жауап береді. Шағын комплектілі мектеп
мұғалімдері оқу диалогын өз тәжірибелерінде сәтті қолданады.
Диалог - оқу материалының мазмұнына негізделеді. Бірақ
мұндай диалог сөздерін жоспарлау сабақ басталмастан бұрын өтеді де, ол
оқушының тапсырманы игеру дәрежесіне немесе дайындығына бағытталуы керек.
Себебі, жоспарланған диалог мәтіні мүғалімге белгілі болғанмен, оқушыларға
белгісіз болады. Диалог сабақтарда оқушылар мүғаліммен тең дәрежеде
әңгімелесе ... жалғасы
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР МӘСЕЛЕЛЕРІ
Қазіргі заманғы мектеп көп нұсқалы және өзін-өзі басқару
тәсілімен жумыс жасауда. Ізгілендіру үдерісі жүруде, бұл авторитарлық
педагогикадан бас тартып, оқушы тұлғасын алдыңғы қатарға шығару, оның
талаптарын қанағаттандыру, жеке қабілеті мен дарынын, адамшылық сапалық
қасиеттерін дамыту үдерісі.
Оқыту үдерісінде іс-қимыл ыңғайына бұрылыс байқалады, яғни
мұғалімнің қызметі білімді тек айтып жеткізу ғана емес, оқушының білімге
деген ықыласын оятуға жағдай жасап және оны педагогикалық технологиялар
жағдайында ұйымдастыру.
Бүгінде ауыл мектептерінде де реформа жүруде. Бұрынғыдай оқу
үдерісін үйымдастырудағы дидактикалық жаңалық енгізуде бір сарындылық
байқалуда.
Оңтайланған педагогикалық жүйе мәнін көрсететін білім беру
үдерісінің ұйымдастырылуы ынтымақтасу педагогакасы идеясын жүзеге асырады.
Бұл ауылдық жердегі шағын комплектілі мектептегі басты қиындықтың бірі
-мұғалім мен оқушы қарым-қатынасында кездесетін қиыншылықты жою. Оқыту
үдерісі тек психологиялық жағынан ғана емес, сыныптағы дәстүрлі сабақ
жүйесінен айрықшаланып ұйымдастырылуы да өзгеріске ұшырады. Оқыту үдерісін
өзгертуде ғылыми көзқарастарға ерекше мән беріледі. Шағын
комплектілі мектеп мұғапімдері пайдаланатын технологиялар негізіне ақыл-
ойдың дамуьін сатылы қалыптастыру, проблемалық оқыту, дамыта оқыту сияқты
психологиялық-дидактикалық теориялар т.б. жатады.
Шағын комплектілі мектеп жағдайын ескеріп, ғалымдар оқу
үдерісіне айырмаланған оқыту, бейімдеп оқыту, ойын технологиялары, белсенді
ізденіс оқыту технологияларын шығарып, оқыту үдерісінде енгізуде шағын
комплектілі мектеп жағдайында қапыптасқан әлеуметтік ортаның ерекшелігі,
демографиялық, материалдық-техникалық, мәдени т.б. айғақтар ерекшелігі
бейімдеп оқыту жүйесін құру мәселесін қойды.
Бейімделу ішкі-сыртқы орта жағдайына икемделу үдерісі болып
табылады.
Жеке адамның жаңа әлеуметтік орта жағдайына белсенді бейімделуін, топ пен
оған кіретін жеке адам мақсаты мен құндылық бағдарының жақындасуын
білдіреді.
Ауылда қалыптасқан озық дәстүрлердің тәрбиелік және білім беру
мүмкіндігін пайдалану, оқушыны ауылдағы әлеуметтік - оқу ортасын өзгертуге
қатысушы ретінде дамыту, оның жеке тұлғасының парасаттылығының
тұрақтылығын қамтамасыз етеді.
Білім беру бағдарламасын жасаудағы жасампаз бейімдеу қимылдары-
кәсібиліктің маңызды көрсеткіші. Мұғалім жергілікті жер мен өндірістің
ерекшелігіне қарай, өз оқушыларының жеке ерекшеліктері мен мүдделеріне сай
бағдарламаны түзетіп, икемдеп отырады. Оқыту мазмұнын өзгерте отырып, түрлі
пәндер бойынша практикалық жұмыстар енгізе отырып, нақты жергілікті
материалды, ауьш балаларының икемділігін шеберлікпен ұйымдастыра отырьіп,
ол оқушыларды өз танымдық тәжірибесін пысықтауға итермелейді. Ауылдық
жердегі шағын комплектілі мектептегі кең тараған сабақ тұрпатына біріккен,
яғни жасы аралас балалардың тізе біріктіріп қызметтесуі, топтасып және
ұжымдасып жұмыс жасаулары балаларды ортақ танымдық қимылға біріктіреді,
олардың ой-өрісін кеңейтеді, мұғалімге тақырып өтудегі сабақтастыққа және
пәнаралық байланысты жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Ал, жалпы алғанда шағын комплектілі мектептердегі
балалардың өзара қарым-қатынастарының шектеулігі мен олардың аздығы сабақ
түрлерін байытуды, оқыту әдістерін түрлендіруді талап етеді.
Оқушы дамуына әсер ететін негізгі әдістер ішінара іздеу, оқу
диалогы, проблемалық оқыту әдістері т.б. болып табылады.
Ішінара іздеу сабағында мүғалім баланың әр қадамын назарға
алып, оның жас ерекшеліктерін ескеріп отырады. Ішінара іздеу эвристикалық
әңгімеде жүзеге асады, мұғалім проблемалық сұрақ қояды, оқушы талқыланатын
сұрақтарды ой елегінен өткізіп, жауап береді. Шағын комплектілі мектеп
мұғалімдері оқу диалогын өз тәжірибелерінде сәтті қолданады.
Диалог - оқу материалының мазмұнына негізделеді. Бірақ
мұндай диалог сөздерін жоспарлау сабақ басталмастан бұрын өтеді де, ол
оқушының тапсырманы игеру дәрежесіне немесе дайындығына бағытталуы керек.
Себебі, жоспарланған диалог мәтіні мүғалімге белгілі болғанмен, оқушыларға
белгісіз болады. Диалог сабақтарда оқушылар мүғаліммен тең дәрежеде
әңгімелесе ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz