Құқықтық сананың қалыптасуы. Криминалдық психология



Пән: Психология
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
СӨЖ

Жоспар:
1. Құқықтық сананың қалыптасуы.
2. Криминалдық психология.

Жеке адамның санасы мен қоғамдық сана диалектикалық бірлікте болады. Жеке адам санасы оның болмысын ғана бейнелеп қоймайды, сонымен қатар адамзат жинақтаған білімді меңгеру нәтижесі де болып табылады. Сана обьективтік болмыс жайында қорытылған білімнен ғана емес, сол болмысқа белгілі түрдегі қатынастардан да көрініп тұрады. Әрбір адамның ішкі дүниесін құрайтын білімдердің, қатынастардың, уайымдардың көпшілігін адам саналы түрде түсіне бермейді.

Сана - адам шындығының ең жоғарғы бейнелеу дәрежесі болып табылады. Психологиялық ғылым тарихында сана ең күрделі мәселелердің бірі болып табылады, бұны материалдық және идеалды түрде әлі де шешілмеген. Ғалымдар қандай философиялық бағыт қолдағанына қарамастан, оны рефлекстік әрекетпен байланыстырады. Яғни басқа психологиялық әрекет және өзін-өзі тануға дайындық. Мұндай қабілеті бар адам ғылым психологиясының дамуы және бар болуы мен байланысты, онсыз берілген класс феномені жабық болар еді. Рефлекссіз адам өзінде психикасы бар екенін елестете алмас еді. Адамның сонымен қатар бірінші психологиялық мінездемесі өзін субьект ретінде тану, ойша елестету қабілеті, өзінің психологиялық және жағдайларын реттеу. Оларды басқару, айнала қоршаған шындықты бейне ретінде қабылдау және көру қабілеті. Өзін субьект ретінде сезінетін адам өзін әлемде тануға дайын жеке ерекшеленген тұлға ретінде сезінеді. Шындықты ойша елестету және қиялдау - сананың екінші басты психологиялық мінездемесі. Ол сана сияқты біртіндеп тығыз бейне ретінде ерікпен байланысты. Саналы басқарылған елес және қиял түрлері. Олар адам еркімен туған және өзгермеген жағдайда айтылады. Мұнда шындығында бір қиындық бар. Елестету және қиял үнемі саналы ерік реттеуімен болмайды. Осыған байланысты сұрақ туады.
Құқықтық сана адамның жеке басының қалыптасуында ерекше орын алады және үш компоненттен тұрады:
интеллектуалдық (танымдық)
Бағалау (эмоционалдық)
Тәртіп мөлшері (еріктік эмоцианалдық)
Адамның құқықтық сана- сезімінің қалыптасуына көптеген факторлар әсетеді: әсіресе балалық және мектептегі шақтары.
Баланың адамгершілік - құқықтық сезімдерінің қалыптасуында әке-шешесі ерекше орын алады. Сондай-ақ, микроортасы, мектеп жасына келгенде мектептегі оқу-тәрбие жұмысы, ережелер мен тәртіпті орындау маңызды.
Құқықтық сананың қалытасуында ақаулардың пайда болуы көптеген фактроларға байланысты, әсіресе жеке басының қалыптасуында болған әр түрлі тежеулер. Жеткіншектік кезеңдегі балалардың өзіндік санасының қалыптасуы - өзіне-өзін дәлелдеу, сыртқы келбетін, ақыл-ой, моральдық, ерік сапаларын бағалауы жүзеге асады. Өзін идеалмен байланыстыруы, өзін-өзі тәрбиелеу бағалауы жүзеге асады.
Жеткіншектер арасында құқық бұзушылар мен қылмыстық әрекеттер санының көбеюі көптеген себептерге байланысты. Психологтардың зерттеу мәліметтері бойынша қоғамда қалыптасқан нормалардан ауытқуға себепші девианттылық пен аддиктивті мінез-құлықтар.

Ғалымдардың зерттеулері негізінде жеткіншектердің психологиялық мінез бітістерінің қалыптасуына объективті және субъективті факторлар ретінде көптеген себептер ықпал ететіндігі анықталды. Біріншіден, білім мен мәдени өрісі төмен ата-аналар баласының жан дүниесіне үңілмей, педагогикалық заңдылыққа сыймайтын талап етеді.
Жеткіншектердің жасына, қабілетіне, іскерлігіне, мүмкіндігіне сай келу-келмеуін ескермеуден, балалар жанұя ортасында адамгершілік қадір-қасиеттері мен сезім талғамдары, логикалық ой-өрісі талабына сай жетіле алмайды. Екіншіден, үнемі ұрыс-жанжал, төбелес, бірін-бірі жәбірлеу кездесіп тұратын жанұяда өскен жеткіншектердің - дөрекілік, ұрлық, жалқаулық, қиқарлық жағымсыз мінезді қиын бала атануы.
Жеткіншектердің жас ерекшелігіне мән берудің зор маңызы бар. Жеткіншектердің қиын мінездері пайда болуының физиологиялық, психосоматикалық негіздері бар.
Адамның тұлғалық дербес ерекшеліктері қалыптасуы барысында, әсіресе, жеткіншектік кезеңдегі психофизиологиялық дамудағы өзгерістердің алатын орны ерекше. Жеткіншектер үшін әлеуметтік қоршаған орта мәнді рөл атқарады. Сондықтан жеткіншектердің агрессивті мінез-құлық себептері құрбылармен тұлғааралық қатынастарынан, сонымен қатар ел үшін референтті болып саналатын топта қабылданған әлеуметтік талаптар мен шарттардың ықпалынан қалыптасатындығы зерттелген.
Жеткіншектік кезеңдегі мінез-құлықтың бұзылуы және агрессиялық жағымсыз жағдайлардың негізгі себептері психикалық әртүрлі зақымдануларға, отбасы тәрбиесіндегі кемшіліктерге және дау-дамайларға да байланысты болады. Жеткіншектік кезеңдегі жаңа бағыттағы қалыптасулар мен қарым-қатынас деңгейінің өсуіне байланысты жеткіншектердегі өзіндік сананың өсуі, ата-анасымен, үлкендермен, құрдастарымен қарым-қатынасы күрделенеді. Жеткіншектік даму біршама тұрақты өзіндік саналы бағалауға және анықталған талаптардың деңгейіне әкеледі.
Дегенмен жеткіншектік кезеңдегі іс-әрекеттеріне қатысты сипаты реттелмейді. Қиын жеткіншектерде жалған құндылық, қоғамға қарсылық көрсететін терең тұлғалық өзгерістер байқалады. Жеткіншек - бұл адамдардың өзіне бағытталу кезеңі, өзін тану барысындағы психологиялық құнды құрылым ретінде өзіндік жетілуге жағдай жасау кезеңі.
Криминалдық психология - қылмыскердің жеке басының психологиялық ерекшеліктерін, қылмыстық топтың қылмыскерлік мотивациясын, қылмыстық әрекеттің алдын-алу мен болдырмаудың жолдарын зерттейді. Кез келген адамның әрекеттерін түсіну үшін сол адамның психологиясын, әлеуметтік психикалық құбылыстар мен психикалық механизмін білу өте қажет.
Қылмыстық психология-қылмыстық мінез-құлықтың таралуына психологиялық факторлар ролінің мәселесін, жеке бастың қылмыстануындағы биологиялық және әлеуметтік факторлардың ролін, қылмыскердің жеке басы туралы түсінікті қылмыскерлердың психологиялық түрлері; қылмыстық әрекетті жасаудың психологиясы, берекесіз, бейімделмеген, рецедивті және жасөспірімідер психологиясының; топтық және ұйымдасқан психологиясын, кінәлілермен жауаптылардың психологиясын қарастырады.

Заң бұзушы адамның анатомо-физиологиялық жүйесінің бұзылулары анықталған. Сондықтан да жазалаудан кейін өз тәрбиелерін өзгерте алмайды. Н.Ф.Кудряцева, В.Е.Эминова еңбектерінде бұл себеп, біз білетіндей әрбір адамда өзіне тән темпераменті болады. Сондықтан да бұл кейбір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қылмыстық мінез құлықтың қалыптасуының биологиялық себептері
Қылмыстық мінез-құлық
Пайдакүнем қылмыскер тұлғасының криминологиялық сипаттамасы
Жасөспірімдер бойында құқықтық сананың қалыптасу ерекшеліктерін зерттеу
Құқыққа сай жүріс тұрыс ұғымы және мінез құлық түрлері
Құқықтық мемлекеттің қалыптастырудағы құқықтық сананың жетілдіру мәселелері
Жас даму психологиясы жас өспірімдік кезеңінің қалыптасуы
Криминалдық психологияның пәні мен міндеттері
Заң психологиясының пәні мақсаты мен міндеттері, салалары. Заң психологиясының даму тарихы
Қылмыскердің тұлғасының ұғымы және қылмыстық мінез – құлықтың ерекшеліктері
Пәндер