Психологиялық саяси талдаудың негізгі категориялары


СӨЖ
Жоспар:
1) Саяси психология пәні, даму тарихы, қарастыратын мәселелері мен принциптері.
2) Психологиялық саяси талдаудың негізгі категориялары
Саяси психология - саясаттану және әлеуметтік психологияның негізінде пайда болған пәнаралық ғылым саласы. Оның басты мақсаты болып саясаттың психологиялық механизмдерін талдап, барлық деңгейдегі саяси іс-әрекетті неғұрлым ұтымды түрде жүзеге асырудың практикалық ұсыныстарын жасау болып табылады.
Сонымен қатар, саяси психология шеңберіндегі ішкі саясаттың зерттеу тамыры жеке тұлға психологиясы және соған байланысты саяси әлеуметтену, саяси бағдарлар проблемаларына тереңдейді.
Саяси психогияның қарастыратын нақты объектілер сферасы өте кең. Оған саясаттағы барлық мәселе кіреді. Солардың ішінде неғұрлым көңіл тоқтататын біршама объектілеріне тоқталамыз: насихаттау психологиясы, басқару және ұйымдастыру психологиясы сияқты психологиялық пәндер.
Біріншісі әлеуметтік бағыттаулар, қоғамдық пікірлер, массалық әрекет-қылықтырмен байланысты.
Екіншісі - конфликтер мен лидерлік проблемалары, кіші және үлкен әлеуметтік топтардың психологиялық ерекшеліктерінің теоретикалық және практикалық аспектілерімен байланысты.
Саяси психологияның әдістемелік негізі-
әрекет-қылықтық
(бихевиоралдық) ерекшеліктер.
Саяси психология өзінің құрылысы, субъектісі және қозғаушы күштері бар адам іс-әрекетінің ерекшеліктерімен байланысты.
Саяси-психологиялық білімдерді қолдану практикасы мен теориясы, тарихы оның ғылым саласы ретінде шешетін негізгі үш міндеті бар:
•Саясаттағы психологиялық компоненттерді талдау, саяси процестердегі “адам факторының” ролін түсіну;
• Саясаттағы психологиялық аспектілерге болжаулар жасау;
• Бірінші және екінші міндеттердің негізінде субъективті фактор жағынан саяси іс-әрекетке ықпал ету.
Саяси психология принциптерін саяси психологтың өз жұмысында саяси психологияның обьективті ғылым саласы ретінде дамуын қамтамасыз етуге арналған ұстанатын шектеулер деп те қарастыруға болады. Олардың ішінде негізгі бес принципті атауға болады:
1. Ғылыми обьективизм мен салмақтылық принципі;
2. Ашықтық пен бұқаралық принципі;
3. Саяси-психологиялық зерттеулерде әлеуметтік-саяси контекстерді кеңінен есепке алу;
4. Қорытынды нәтижеге зейін қою;
5. Бейтараптылық (нейтрализм) принципі.
Берілген принциптерді алдымен саяси психологияның маңызды, объективті ғылым ретінде даму жалғастыру үшін ұстанатын кейбір ережелер деп қарастыру қажет. Осы негізгі принциптер бесеу.
Біріншіден, бұл салмақтылық пен ғылыми объективизм принципі. Саяси-психологиялық жердің ошағы болып, саяси және психологиялық құбылыстардың өзара әрекеттесу зонасы болу қажет деп есептеледі. Басқа жаққа ығысу редукционизмнің методологиялық қауіптілігімен сипатты, яғни, күрделі саяси психологиялық шындықтың тор-саяси немесе қарапайым-психологиялық түсінікке келтіру.
Екіншіден, ашықтылық және бұқаралықтық принципі. Саяси-психологиялық зерттеулерде ортаңғы орынды «қоғамның назары ауған» «ең маңызды және актуалды саяси проблемалар» психология ең пайдалы болады, ашықтылық, осындай нәтижелердің олардың әлеуметті-эгоистік, қоғамға қарсылықты және кейде қамыстық мақсаттарда қолдануға қосымша кедергі болады.
Үшіншіден саяси психологиялық зерттеудің әлеуметтік саяси контекстің кең санау принципі. Бұл принципке сәйкес, зерттелетін психологиялық құбылыстардағы контекстке, саяси және әлеуметтік контекстке, ең көп назар аудару диклорацияланады. Контексті дұрыс бағаламау алынатын шешімдердің сенімділігіне қауіп тудырады және қоғамдық - саяси дамуға қауіпті ұсыныстар туындатуы мүмкін. Әйтсе де, әрине, контексті асыра бағалау да қауіпті болуы мүмкін. Берілген қайшылықты шешу үшін эксперттармен деректерді жинау тәсілдерін және тәсілдік шаралардың максималды кең жиынтығын, және тәсілдік плюрализм және көптүрлілікт тек міндетті ғана емес, сонымен қатар, кейде, өте өнімді іс екеніне болжамға тіректегі зерттеу шараларын қолдану ұсынылады. Ақырында осындай текті плюрамум саяси-психологиялық ғылымның түсіндірмелі мүмкіндіктерінің арқасына көмектеседі.
Төртіншіден, соңғы нәтижеге назар принціпі. Психологиялык факторлардың саясатқа әсерінің нақты нәтижелерін зерттеп, қана қоймай сонымен қатар саяси үрдістер мен құбылытардың құрылу үрдісіне және олардың дамуының мүмкін тендецияларын зерттеу қажет деп постулаттанады. Бұл, әрине саяси-психологиялық зерттеулерінің құрамды кеңдігін одан әрі көп дәрежеде қамтамасыз етеді.
Соңында, бесінші, бейтараптылық принципі . Қазіргі саяси-психология әрекетпен байланысты ішкі және сыртқы саясаттағы бағаларға өте шыдамды, өткен адамдардың саяси жағдайларға қатынасы немесе осы жағдайлардағы әрекелі және жүйеге саяси мекемелердің және қоғам ұйымдарына қатысы. Бұл саяси және идеологиялық бейтарап ғылым.
Нақты анықтамада, саяси-психологияның анализінің пәні болып алдымен адамдардың - осы әрекеттің субъектілері және сонымен саясаттың субъектілері де, ішкі, психологиялық әрекетінің психологиялық механизмдері табылады. Осындай түсінікте саяси әрекетпен байланысты адами психиканың нақты көрінісі зерттеудің политологиялық ракурстың нақтылығына ие болады.
Саяси психологияның пәні
Дж. Кнутсонның
пікірінше -
“әлеуметтік топтар және бірыңғай ұлттардың, адамның саяси әрекет-қылығының, психологиялық компоненттері”.
Көптеген батыс елдерінде саяси психология практикалық саясаттың арсеналына тұрақты түрде енген. Бұл салада саясат өкілдерінің сайлау және т. б. әрекеттерінде эксперттің арнайы көмектері мен кеңес берулері пайдаланылады.
Саяси сана-сезім - бұл қазіргі саяси психологияның ұғымдық координаттар жүйесіне кіретін және субъектінің өзі кіретін, сонымен қатар оның саясатпен байланысты әрекеттері және жағдайлары, олардың шындықпен байланысты субъектінің қабылдау нәтижелері көрсететін қазіргі саяси психология ортаңғы категорияларының бірі.
Құрамдық тұрғыда зерттеушілердің көбі саяси сананы көп деңгейдегі ішкі қайшылықты, «соғысып» байқалатын, біртексіз, көпшамалы құрылым ретіндегі қарастырады, жалпылаған түрде субъектінің саясатпен және оған рационалды көзқарасымен (саясаттағы ұжымдық санасыздыққа қайшылыққа дейін) танысу деңгейін көрсетеді.
Саяси әлеуметтану саяси санада бірнеше кішкене басқа, алдымен идеологиялық және жалпылық деңгейлерді бөледі және оны алдымен саяси санадан тыс құрылған бір жағынан, шарттарымен стеориптер қосындасы екінші жағынан, жеке адам немесе топпен оған маңызды қате әсер ететін ерекше факторлар ретінде саяси сананың идеологиялық компоненттерін бөліп әлеуметтік саяси шындықтың өздік анализі нәтижесінде алынған болып, қосындысын қарастырып, консервативті, либералды, революциялық, тоталитарлық, авторитарды, демократиялық және басқада саяси сананың нақты түрлерінің сипаттамаларын ашуда назар аударды.
Саяси санамен сана-сезімнен басқа саясатта біз әдетте иррационалды немесе мағынасыз үлкен рөл ойнайды. Оны «ұжымдық санасыздық» ұғымы мысалында қарастырайық.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz