Шариғат жолымен неке қию шарттары

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Шариғат жолымен неке қию шарттары

А.Б. Жүніспаева
І. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған қаласы

Неке сөзінің негізі – никах деген араб сөзі. Тілдік мағынасы бірігу,
қосылу дегенді білдіреді. Неке – ер мен әйелдің шариат талаптарын сақтай
отырып, бірге тұрмыс құру мақсатында өзара келісіммен жасасқан
міндеттемесі. Некелесу кәмелетке толғандардың іс-әрекеттерінің ішіндегі ең
жақсысы. Некенің түрлері: тұрақты, уақытша, кәнизек неке.
Ислам дінінде үйленудің маңызы орасан зор. Жанұяның шаңырақ көтеруі
қоғамның қалыптасуы үйлену нәтижесінде құрылады. Сондықтан сүйікті
Пайғамбарымыз: Үйленіңіздер, көбейіңіздер. Өйткені, мен қиямет күні басқа
үмбеттердің алдында, сіздің көптігіңізді мақтаныш етемін, - деп бұйырған.
Некенің өзіндік парызы мен шарттары бар. Олар некенің толық болуы үшін өте
маңызды.
Некенің парызы екеу, оны рүкін деп атайды:
а) Ұсыныс. Ердің не әйелдің аузынан шығатын үйлену сөзі. Мұны шариғатта
ижаб дейді.
ә)Қабыл алу. Біріншісінің үйлену жөніндегі ұсынысын екіншісінің құп алуы.
Мұны шариғатта қабул дейді. Мысалы, жігіт қызға маған тұрмысқа шық десе,
бұл алғашқы айтылып тұрғандықтан ұсыныс – ижаб, ал қыз шығамын деп
разылығын білдірсе, екінші айтылып тұрғандықтан қабыл алу – қабул болып
саналады.
Үйленуде екі жақтың разылығы керек, мұнсыз неке жүзеге аспайды. Ал ұсыныс
пен қабыл алу ішкі разылықтың көрінісі.
1) Неке қию бердім деп тапсырудан және алдым деп қабылдаудан тұрады.
Бірінші жақ тапсырады, екінші жақ қабылдайды. Тапсыру да, қабылдау да
еркектің өзінің немесе өкілінің, әйелдің өзінің немесе өкілінің жағынан
болуы мүмкін. Ғұламалардың ортақ пікірі бойынша, қыз: саған тұрмысқа
шығуға разымын немесе қыз өкілі: қолымдағы қызды саған бердім дегеннен
кейін ғана қыз жағы неке шарттарын орындаған болып есептеледі. Ал, екінші
жақ мен қабылдадым
2) Қызға мәһр (қалың мал) аталып, ол сол жерде не кейін беріледі. Сондай-
ақ құқыққа жататын ажырасу секілді мәселелердің шешімін әйелдің еркіне
қалдыру немесе қалдырмау да осы жерде айтылуға тиіс.
3) Кәмелет жасқа жеткен, ақыл-есі дұрыс, ерікті, неке сөздерін еститін,
бұның неке қию екенін толық түсінетін екі еркек не бір еркек және екі әйел
куә болады (қыз бен жігіттің әкесі, аға-інісі секілді жақын туыстары).
4) Жариялау.
Некені осы істі істеп жүрген және түсінген адамға қидырады. Әйелге
берілетін мәһрдің мөлшерін анық шешіп алу керек. Нақты яки кейін берілетін
мәһр мөлшерін қағазға жазады.
Неке мекемелерінде үйлену рәсімдерін орындау —ресми мәселе. Қай елде өмір
сүріп жатсаң, сол елдің заңдарына үйлесімді түрде амал етуің керек. Әйтпесе
қарсылыққа тап болуың мүмкін. Бірақ бұл неке шарғи неке орнына өтпейді.
Адам әлбетте, діни неке қидыруы керек. Шарғи некеден кейін дереу той
істеледі. Некені қидырып қойып, той кейінге қалдырылмайды. Өйткені кейбір
жігіт-қыздар Біз бәрібір үйленеміз ғой, — деп неке қидырып қойып,
жастыққа тән құмарлықпен ләззаттанып жүре береді, кейін орталарында бір
келіспеушілік шығады да ажырасып кетеді. Қыз жақ не істерін білмей аң-таң,
жігіт жақ та тынышсыз. Қыз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.