Жол қозғалысын ұйымдастыруға арналған жол белгілерімен сілтемелері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Жол қозғалысын ұйымдастыруға арналған жол белгілерімен сілтемелері
Орындаған: Тексерген:
тобының студенті (қолы) ________
(қолы)________ Комиссия:
(Бағасы) (күні) _____________ __________ ______ __________ (ФИО) (қолы) _____________ _________
(ФИО) (қолы)
Семей -2018
Курстық жұмыс мазмұны:
І Кіріспе---------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- --3
ІІ Негізгі бөлім------------------------------ ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------4-21
2.1 Жол қозғалысын жол белгілері арқылы реттеу----------------------------- ------------------4-11
2.2 Жол қозғалысын жол таңбаларымен реттеу----------------------------- ----------------------12-13
2.3 Белгілер мен нұсқаулар түрлері және олардың мағынасы----------------13-15
2.4 Жол белгілеудің түрлері және оның тағайындауы------------------------ --------------15-20
2.5 Жол белгілері және оның сипаттамалары---------------------- ---------------------------------20 -21
ІІІ Қорытынды ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- ------------22
IV Қолданылған әдебиеттер тізімі ----------------------------------- ----------------------------------- ----------23
І Кіріспе
Жол белгілерін жол қозгалысын кабылданған сұлба бойынша ұйымдастыруға және оларды қауіпсіздікпен қамтамасыз ету үшін автомобиль және көше жолдарында қолданады. Олар нақты бір тәртіп орнатады немесе жаяу жүргіншілерге және жүргізушілерге олардың жүріп келе жатқан жолы бойынша, бірқатар басқа да белгілерімен түрленеді.
1968 жылы жол белгілері және сигналдары туралы конвенция,ақпараттық мәні бар белгілерді ескертетін, міндетті ұйгарым(предписания) және нұсқайтын (указательные) белгілерге бөледі.Осы конвенция шеңберінде жэне де 1971 жылғы Еуропалық келісімнің қосымша материалдары бойынша,біздің еліміздегі жол белгілерінің жеті түрі қабылданған: ескерту, басымдылық, тыйым салатын,алдын ала жазылатын,. ақпараттық-көрсеткіштік,қызмет көрсету, қосымша ақпарат (маңдайтақта - табличка) белгілері. Топтардың атауы олардың атқаратын функционалдық қызметі туралы айтады. Ескерту, ақпараттық - көрсеткіштік және қызмет көрсету белгілері жол шеті, қозгалыс рет, жол бойындагы немесе оның маңындағы әр түрлі нәрселер туралы хабардар етеді. Тыйым салатын және алдын ала жазылатын,сонымен қатар басымдылық белгілері, жол қозғалысының қандай да бір бөлек немесе барлық қатысушыларына тарапатын нақтыланған шектеулер қояды. Қалыптасқан дәстүр бойынша (кейбір жагдайларда) ескерту белгілері үшбұрыш пішінінде тыйым салатын және алдын ала жазылатын белгілер дөңгелек пішінінде, акпараттық - көрсеткіштік және кызмет көрсету белгілері квадрат немесе тікбұрыш пішінінде болады. Басымдылық белгілері айтылган пішіндердің бірінде бола
алады.Белгімен беріліп тұрган акпарат оның кұрылысына, тәулік уақытына, ауа райы және жол жагдайына тәуелсіз, жүргізушімен уакытында тез және анық қабылдануы керек. Сондықтан бір топтагы жол белгілері үшін (маңдайтақтадан баска) төрт пішін түрлері қарастырылған.
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Жол қозғалысын жол белгілері арқылы реттеу
Жол белгілері - көлік қозғалысын реттеу және көлік жүргізуші мен жаяу жүрушіге маңайдағы жол жағдайы жөнінде ақпарат беру мақсатында көше мен жол бойына қойылатын арнайы белгілер
Жол белгілерінің бекітілген суреті мен техникалық сипаттамалары Жол белгілері мен сигналдары туралы Конвенция (Вена, 1968) мен осы Конвенцияны толықтыратын Еуропа елдері келісімі (Женева, 1971) талаптарына сәйкес жасалады. 1998 жылға дейін Қазақстанда 1987 жылы КСРО-да қабылданған жолда жүру ережелері қолданылды. 1998 жылдан республикада жолда жүрудің жаңа Ережелері қабылданған. Осы ережелерге сай жол белгілері мемлекеттік стандарттар негізінде анықталады. Бұл стандарттар бойынша, жол белгілері 7 топқа бөлінеді:
ескерту белгілері
2.басымдылық белгілері
3.тыйым салу белгілері
4. міндеттеу белгілері
5. ақпараттық-көрсеткіш белгілері
6. қызмет көрсету белгілері
7. қосымша тақтайшалар.
Ескерту белгілері жолдың қауіпті бөлігінің жақындағанын хабарлайды. Ол айналасы қызыл жолақпен көмкерілген ақ түсті тең қабырғалы үшбұрыш түрінде жасалып, ортасына қауіп түрін айқындайтын шартты белгілер салынады.
Басымдылық белгілері көше қиылыстарын, жолдың жіңішкерген бөлігін, кесіп өту кезектілігін белгілейді. Олар пішіндері мен түстері әр түрлі 9 жол белгілерінен тұрады.
Тыйым салу белгілері жолдағы көлік қозғалысына белгілі бір шектеулер енгізеді немесе бұрын қойылған шектеулердің күшін жояды. Олардың пішіні дөңгелек болады, шеті қызыл жолақпен көмкеріліп, ақ түсті ортасында тыйым салатын шартты белгілер көрсетіледі.
Міндеттеу белгілері бір бағытта немесе көліктің белгілі бір түріне ғана жүруге рұқсат етілетіндігін көрсетеді. Солға бұрылуға рұқсат ететін белгілер кері бұрылуға да рұқсат береді. Жиегі ақ жолақпен көмкерілген көк түсті, пішіні дөңгелек не тік төртбұрыш болып келетін 18 белгіден тұрады.
Ақпараттық-көрсеткіш белгілер қозғалыстың белгілі бір режимдерін енгізеді немесе күшін жояды, сондай-ақ елді мекендер мен басқа да нысандардың орналасуы туралы хабарлайды. Олардың өлшемдері, пішіндері мен түстері әр түрлі болып келеді. Қызмет көрсету белгілері жол бойында және жолдан әр түрлі қашықтықта орналасқан қызмет көрсету нысандары туралы ақпарат береді. Пішіндері тік төртбұрыш болып жасалып, жиектері қалың көк жолақпен көмкеріледі, ақ түсті ортасында нысандар туралы шартты белгілер көрсетіледі. Олардың жалпы саны - 12.
Қосымша ақпараттық белгілер (тақташалар) бірге қолданылатын жол белгілеріне қосымша ақпарат беруге арналған. Негізінен түсі ақ, төртбұрыш кестешелер түрінде жасалып, ортасына қосымша ақпараттардың шартты белгілері келтіріледі.
Жол белгілері жолдың (жүріс бағыты бойынша) оң жағына биіктеу бағанаға немесе жолдың үстіне биіктетіп орналастырылады. Олар 100 м қашықтықтан анық көрінетіндей болып жарықтандырылады. Жол белгілері мемлекеттік автомобиль инспекциясының келісімімен орнатылады.
Жарықтандыру тәсілі бойынша жол белгілері келесі топқа бөлінеді: сырттан жарықтанатын, іштен жарықтанатын, жарықтандырылмаған.
Жол белгілері бір позициялы және көп позициялы (белгінің мағыналық мәліметі өзгеруі мүмкін) болуы мүмкін.
Жол белгілері былайша орналасуы мүмкін: жүріс бөлігінен оң жақта (тротуар, жиекте, жиектің арғы жағында); жол белгілерінен сол жақта - (айыратын жолақта, сол жақ жиекте) - қайталау белгілері; жүріс бөлігінен жоғары консольдар мен созғыштар көмегімен; жүріс бөлігі бетінде.
Жолдар қиылысы аймағында немесе түйісінде орналасқан жол белгілері жүргізушіге қозғалыс бағыттары мен артықшылықтары, жекелей маневрлерге тыйым салу және қозғалысты ұйымдастырудың басқа ерекшеліктері туралы анық мәлімет беруі керек. Жол жағдайына байланысты жүргінші алдында бұрылысы барын ескерту және шектеулер енгізу үшін жоспардағы қисықтар мен оларға таяу жерлерде әртүрлі жол белгілері қойылады. Егер көрініс қашықтығы жүріс бөлігінің ені, қисықтың радиусы, жүріс бөлігінің жағдайды қозғалыстың есептелген жылдамдығына сәйкес келмесе, онда жол бөлігі қауіпті деп есептеледі және жылдамдықты қауіпсіз шектерге дейін азайту қажет. Егер өрдің немесе ылдидың ұзындығы МЕСТ - 23457-86 айқындаған шамадан жоғары болса , онда қауіпсіздік шарты бойынша ылдидағы қозғалыс жылдамдығы рұқсат етілген шамадан артық болу қаупі туады, әсіресе өрде көріністің шектеулі жағдайында.
Жол белгісін орналастыратын жерді дұрыс таңдау жүргізушілердің көру қабілетінің ерекшеліктерімен, нақты бөліктегі көлік құралдарының қозғалыс жылдамдығы қарқындылығымeн анықталады. Жол белгісін орналастырғанда оның тұрақты, жақсы көрінуін және дегенде 100м қашықтықтан көру мәселесін беру қажет. Жол белгілерінің көрініс қашықтығы көптеген факторларға тәуелді. Дұрыс қабылдауға символ мен белгі шетінің қарсыластығы әсер етеді. Қарсыластық жоғары болған сайын, көрініс қашықтығы да жоғары болады.
Жол белгілерін қабылдау қабілеті кезінде мына жүйелілік байқалады: белгіні байқау, пішінін анықтау, түсін ажырату, мазмұнын қабылдау.
2.2 Жол қозғалысын жол таңбаларымен реттеу
Жол таңбалаулары деп жүріс бөлігіндегі және жол құрылыстары элементтеріндегі сызықтар, жазулар мен басқа көрсеткіштерді айтамыз. Жол таңбалары қозғалыс тәртібін анықтайды, жол құрылыстары габариттерін және жол бағытын көрсетеді, ол жеке жол белгілері және бағдаршамдармeн біргe қолданады. Таңбалар көлденең және тік болып бөлінеді. Көлденең таңба тікелей жүретін бөлікке салынатын және ол қарама - қарсы бағыттағы көлік ағындарын айыру, қозғалыс жолағы мен жүретін бөліктің шетін белгілеу, тұрақ орны мен аялдауға болмайтын жерлер, жаяу жүргіншілер жолын белгілеу, көпшілік қолданатын көлік құралдарының аялдамасы, жолақтар бойымен қозғалыстың рұқсат етілген бағыттарын көрсету үшін қолданылады. Тік таңба жол құрылыс элементтеріне, жол қондырғыларына, бордюрлерге, оларды тік бетін көрсету үшін бояумен немесе жарық шығыстыратын материалдардан жазылған сызықтар түрінде орындалады. Тік таңбаның негізгі міндеті - жүргізушіні қозғалысқа қауіп келтіретін қолдан жасалған құрылыстар туралы, жолдың қауіпті бөлігі, жергілікті қолдан жасаған кедергілер мен жүріс бөлігінің зақымдалған жерлері туралы мәлімет беру. Жол таңбасының сипаты жүріс бөлігінің ені, қозғалыс жолағының саны, көлік құралдарының қозғалыс режимі және қозғалысты ұйымдастырудың қабылданған сұлбасымен анықталады. Жол таңбасы қозғалысты реттеудің қарапайым және әсерлі құралы болып табылады. Оны қолдану жолдың өткізгіштік қабілетін ұлғайтады, жүретін бөліктің көрінісін жақсартады, әсіресе тәуліктің қараңғы кездерінде. Таңбалары бояумен, пластикалық материалдармен, арнаулы кнопкалармен, түрлі - түсті бетондармен орындайды.
Таңбаның жол белгілерінен мынандай артықшылықтары бар: көптеген километрлер бойымен мәлімет береді, жүргізушілерді сызықтар бағыттарымен, жолға түсірілген қосымша сызықтар немесе жазулар арқылы хабардар етеді. Таңбалардың негізгі кемшілігі - олардың кірлеуі мен қар басуы, сондай ақ автомобиль шиналарымен тез өшуі жатады. Ұзақ уақыт бойы жүріс бөлігін таңбалау сызықтарды қолмен салу процесінің үлкен еңбек шығыны және нитроэмальді бояулардың төзімсіздігінен жөнді дамымаған еді. Таңбалаудың жаңа мүмкіндіктері оны түсірудің механикалық материалдар қолдану нәтижесінде ашылды. Ось сызығының қызмет ету уақыты нитроэмальді бояумен орындалған жағдайда қозғалыс қарқындылығы 10000 бірліктәулік болғанда 2 айдан аспайды. Пластикалық массалар нитроэмальді бояудан шамамен он есе төзімді, әрі күндіз, сондай - ақ тәуліктің қараңғы уақытында жақсырақ көрінеді.
2.3 Белгілер мен нұсқаулар түрлері және олардың мағынасы.
Жолдық белгілер жолдық қозғалыстың орналастыратын техникалық құрылғыға жатады және барлық автомобильдік жолдар мен тұрғылықты пунктердің көшелері қажетті бөлігі болып табылады. Заман талабына сай барлық жол қозғалысына қатысты режимдер, шарттар, бағыттар мен маршрут қозғалысы, демалыс аланының орналасқан жері, түрлі сервис объектісі туралы және специфицикалық функцияларды орындайды. Қозғалыс ұзақтығына қарай жол белгілері стационарлық және уақытша болып бөлінеді.
Уақытша белгілер жүретін жолдарда немесе оның жанында жүргізілетін ремонт кезінде орналастырылады. Ақпаратқа байланысты жолдық қозғалыста қатысушыларға хабарлайды. Осындай жағдайда барлық топтың белгілері қолданылады. Уақытша белгілер бір және көп позициялық бола алады. Бір позициялық белгілер осы шақта кең тараған. Бұл белгілер жол қатысушыларын үнемі әсер етуші факторлар туралы белгілі бір үлкен уақыт аралығында хабарлайды. Осы факторларға жоспардың геометриялық элементі, бойлай және көлденең профелі, жургінші бөлімнің қалыбы, демек, қауіпсіздік пен мінездемеге фактор әсер етеді, олардың әрекеті қайталамалы немесе қысқа мерзімді. Оларға тәулік ішінде өзгертулер күшейте түскендік және қозғалыс құрамы, ауа - райы шартына байланысты өзгеруші табиғи жарықтық, метеорологиялық көріпкелдік, жабынның сырғанақ болуы. Көп позициялық белгілер көмегімен қозғалыс бойынша осы шарттармен шапшаң басқаруға болады. Осындай белгілер автоматтық режимде не болмаса диспетчермен дистанциондық басқару ретінде жұмыс істей алады. Ең қарапайым көп позициялы белгілер 2 позиция шығара алады. Позицияның максималды санының принципшіл шектеуі жоқ (10 позициядан көп керек емес). Қазіргі заманда бейнені өзгерту мен жол белгілерін басқару екі тәсілін қолданады:жарық техникалық және механикалық. Жарық техникалық тәсілде бейнені өзгерту үшін сан, әріп, сегменттер немесе символдар түрінде арнайы жарық бастауларын немесе әбден қыздыру шамдарынан жасалған матрица таблосы немесе оптикалық талшықтар қолданылады. Осы тәсілдің кемшілігі жазулар мен символдар стильде салынғандар регламент белгіленген мемлекеттік стандарт жазуы мен символдардардан өзгеше. Механикалық тәсілде бейнені өзгерту үшін электродвигатель, электромагнит немесе басқа да орындаушы құрылғыларды қолданады. Осы тәсілдің кемшілігі ақпаратты ауыстыру жылдамдығы төмен, кейбір конструкцияларда белгілердің үлкен геометриялық өлшемі бар қапшықтар символы мен жазулары бар щиттерді сақтау үшін қажет.
Көп позициялы белгілер үшін световоды кең қолданылады, бірақ қазір олар қымбат. Болашақта жол белгілері үшін голографиялық бейнені орнату үшін практикалық қолдануды ойлап табуы мүмкін. Қазіргі уақытта жол белгілерін жол жағалауында арнайы тіректерде, жарық ,байланыс, электротасымалдағыш линия тіректеріне орнатады.
Жол белгілері ішкі жарықтандыру және сыртқы жарықтандыру,көлемді, жалпақ белгілер болып бөлінеді. Бірінші түрге элкектрлі жарық бастауын орнату үшін қабықшада бөлігі бар және белгі тасушының біркелкі жарықтануын тарату белгілері. Осыған орай Іштей ... жалғасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: Жол қозғалысын ұйымдастыруға арналған жол белгілерімен сілтемелері
Орындаған: Тексерген:
тобының студенті (қолы) ________
(қолы)________ Комиссия:
(Бағасы) (күні) _____________ __________ ______ __________ (ФИО) (қолы) _____________ _________
(ФИО) (қолы)
Семей -2018
Курстық жұмыс мазмұны:
І Кіріспе---------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- --3
ІІ Негізгі бөлім------------------------------ ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------4-21
2.1 Жол қозғалысын жол белгілері арқылы реттеу----------------------------- ------------------4-11
2.2 Жол қозғалысын жол таңбаларымен реттеу----------------------------- ----------------------12-13
2.3 Белгілер мен нұсқаулар түрлері және олардың мағынасы----------------13-15
2.4 Жол белгілеудің түрлері және оның тағайындауы------------------------ --------------15-20
2.5 Жол белгілері және оның сипаттамалары---------------------- ---------------------------------20 -21
ІІІ Қорытынды ----------------------------------- ----------------------------------- ----------------------------------- ------------22
IV Қолданылған әдебиеттер тізімі ----------------------------------- ----------------------------------- ----------23
І Кіріспе
Жол белгілерін жол қозгалысын кабылданған сұлба бойынша ұйымдастыруға және оларды қауіпсіздікпен қамтамасыз ету үшін автомобиль және көше жолдарында қолданады. Олар нақты бір тәртіп орнатады немесе жаяу жүргіншілерге және жүргізушілерге олардың жүріп келе жатқан жолы бойынша, бірқатар басқа да белгілерімен түрленеді.
1968 жылы жол белгілері және сигналдары туралы конвенция,ақпараттық мәні бар белгілерді ескертетін, міндетті ұйгарым(предписания) және нұсқайтын (указательные) белгілерге бөледі.Осы конвенция шеңберінде жэне де 1971 жылғы Еуропалық келісімнің қосымша материалдары бойынша,біздің еліміздегі жол белгілерінің жеті түрі қабылданған: ескерту, басымдылық, тыйым салатын,алдын ала жазылатын,. ақпараттық-көрсеткіштік,қызмет көрсету, қосымша ақпарат (маңдайтақта - табличка) белгілері. Топтардың атауы олардың атқаратын функционалдық қызметі туралы айтады. Ескерту, ақпараттық - көрсеткіштік және қызмет көрсету белгілері жол шеті, қозгалыс рет, жол бойындагы немесе оның маңындағы әр түрлі нәрселер туралы хабардар етеді. Тыйым салатын және алдын ала жазылатын,сонымен қатар басымдылық белгілері, жол қозғалысының қандай да бір бөлек немесе барлық қатысушыларына тарапатын нақтыланған шектеулер қояды. Қалыптасқан дәстүр бойынша (кейбір жагдайларда) ескерту белгілері үшбұрыш пішінінде тыйым салатын және алдын ала жазылатын белгілер дөңгелек пішінінде, акпараттық - көрсеткіштік және кызмет көрсету белгілері квадрат немесе тікбұрыш пішінінде болады. Басымдылық белгілері айтылган пішіндердің бірінде бола
алады.Белгімен беріліп тұрган акпарат оның кұрылысына, тәулік уақытына, ауа райы және жол жагдайына тәуелсіз, жүргізушімен уакытында тез және анық қабылдануы керек. Сондықтан бір топтагы жол белгілері үшін (маңдайтақтадан баска) төрт пішін түрлері қарастырылған.
ІІ Негізгі бөлім
2.1 Жол қозғалысын жол белгілері арқылы реттеу
Жол белгілері - көлік қозғалысын реттеу және көлік жүргізуші мен жаяу жүрушіге маңайдағы жол жағдайы жөнінде ақпарат беру мақсатында көше мен жол бойына қойылатын арнайы белгілер
Жол белгілерінің бекітілген суреті мен техникалық сипаттамалары Жол белгілері мен сигналдары туралы Конвенция (Вена, 1968) мен осы Конвенцияны толықтыратын Еуропа елдері келісімі (Женева, 1971) талаптарына сәйкес жасалады. 1998 жылға дейін Қазақстанда 1987 жылы КСРО-да қабылданған жолда жүру ережелері қолданылды. 1998 жылдан республикада жолда жүрудің жаңа Ережелері қабылданған. Осы ережелерге сай жол белгілері мемлекеттік стандарттар негізінде анықталады. Бұл стандарттар бойынша, жол белгілері 7 топқа бөлінеді:
ескерту белгілері
2.басымдылық белгілері
3.тыйым салу белгілері
4. міндеттеу белгілері
5. ақпараттық-көрсеткіш белгілері
6. қызмет көрсету белгілері
7. қосымша тақтайшалар.
Ескерту белгілері жолдың қауіпті бөлігінің жақындағанын хабарлайды. Ол айналасы қызыл жолақпен көмкерілген ақ түсті тең қабырғалы үшбұрыш түрінде жасалып, ортасына қауіп түрін айқындайтын шартты белгілер салынады.
Басымдылық белгілері көше қиылыстарын, жолдың жіңішкерген бөлігін, кесіп өту кезектілігін белгілейді. Олар пішіндері мен түстері әр түрлі 9 жол белгілерінен тұрады.
Тыйым салу белгілері жолдағы көлік қозғалысына белгілі бір шектеулер енгізеді немесе бұрын қойылған шектеулердің күшін жояды. Олардың пішіні дөңгелек болады, шеті қызыл жолақпен көмкеріліп, ақ түсті ортасында тыйым салатын шартты белгілер көрсетіледі.
Міндеттеу белгілері бір бағытта немесе көліктің белгілі бір түріне ғана жүруге рұқсат етілетіндігін көрсетеді. Солға бұрылуға рұқсат ететін белгілер кері бұрылуға да рұқсат береді. Жиегі ақ жолақпен көмкерілген көк түсті, пішіні дөңгелек не тік төртбұрыш болып келетін 18 белгіден тұрады.
Ақпараттық-көрсеткіш белгілер қозғалыстың белгілі бір режимдерін енгізеді немесе күшін жояды, сондай-ақ елді мекендер мен басқа да нысандардың орналасуы туралы хабарлайды. Олардың өлшемдері, пішіндері мен түстері әр түрлі болып келеді. Қызмет көрсету белгілері жол бойында және жолдан әр түрлі қашықтықта орналасқан қызмет көрсету нысандары туралы ақпарат береді. Пішіндері тік төртбұрыш болып жасалып, жиектері қалың көк жолақпен көмкеріледі, ақ түсті ортасында нысандар туралы шартты белгілер көрсетіледі. Олардың жалпы саны - 12.
Қосымша ақпараттық белгілер (тақташалар) бірге қолданылатын жол белгілеріне қосымша ақпарат беруге арналған. Негізінен түсі ақ, төртбұрыш кестешелер түрінде жасалып, ортасына қосымша ақпараттардың шартты белгілері келтіріледі.
Жол белгілері жолдың (жүріс бағыты бойынша) оң жағына биіктеу бағанаға немесе жолдың үстіне биіктетіп орналастырылады. Олар 100 м қашықтықтан анық көрінетіндей болып жарықтандырылады. Жол белгілері мемлекеттік автомобиль инспекциясының келісімімен орнатылады.
Жарықтандыру тәсілі бойынша жол белгілері келесі топқа бөлінеді: сырттан жарықтанатын, іштен жарықтанатын, жарықтандырылмаған.
Жол белгілері бір позициялы және көп позициялы (белгінің мағыналық мәліметі өзгеруі мүмкін) болуы мүмкін.
Жол белгілері былайша орналасуы мүмкін: жүріс бөлігінен оң жақта (тротуар, жиекте, жиектің арғы жағында); жол белгілерінен сол жақта - (айыратын жолақта, сол жақ жиекте) - қайталау белгілері; жүріс бөлігінен жоғары консольдар мен созғыштар көмегімен; жүріс бөлігі бетінде.
Жолдар қиылысы аймағында немесе түйісінде орналасқан жол белгілері жүргізушіге қозғалыс бағыттары мен артықшылықтары, жекелей маневрлерге тыйым салу және қозғалысты ұйымдастырудың басқа ерекшеліктері туралы анық мәлімет беруі керек. Жол жағдайына байланысты жүргінші алдында бұрылысы барын ескерту және шектеулер енгізу үшін жоспардағы қисықтар мен оларға таяу жерлерде әртүрлі жол белгілері қойылады. Егер көрініс қашықтығы жүріс бөлігінің ені, қисықтың радиусы, жүріс бөлігінің жағдайды қозғалыстың есептелген жылдамдығына сәйкес келмесе, онда жол бөлігі қауіпті деп есептеледі және жылдамдықты қауіпсіз шектерге дейін азайту қажет. Егер өрдің немесе ылдидың ұзындығы МЕСТ - 23457-86 айқындаған шамадан жоғары болса , онда қауіпсіздік шарты бойынша ылдидағы қозғалыс жылдамдығы рұқсат етілген шамадан артық болу қаупі туады, әсіресе өрде көріністің шектеулі жағдайында.
Жол белгісін орналастыратын жерді дұрыс таңдау жүргізушілердің көру қабілетінің ерекшеліктерімен, нақты бөліктегі көлік құралдарының қозғалыс жылдамдығы қарқындылығымeн анықталады. Жол белгісін орналастырғанда оның тұрақты, жақсы көрінуін және дегенде 100м қашықтықтан көру мәселесін беру қажет. Жол белгілерінің көрініс қашықтығы көптеген факторларға тәуелді. Дұрыс қабылдауға символ мен белгі шетінің қарсыластығы әсер етеді. Қарсыластық жоғары болған сайын, көрініс қашықтығы да жоғары болады.
Жол белгілерін қабылдау қабілеті кезінде мына жүйелілік байқалады: белгіні байқау, пішінін анықтау, түсін ажырату, мазмұнын қабылдау.
2.2 Жол қозғалысын жол таңбаларымен реттеу
Жол таңбалаулары деп жүріс бөлігіндегі және жол құрылыстары элементтеріндегі сызықтар, жазулар мен басқа көрсеткіштерді айтамыз. Жол таңбалары қозғалыс тәртібін анықтайды, жол құрылыстары габариттерін және жол бағытын көрсетеді, ол жеке жол белгілері және бағдаршамдармeн біргe қолданады. Таңбалар көлденең және тік болып бөлінеді. Көлденең таңба тікелей жүретін бөлікке салынатын және ол қарама - қарсы бағыттағы көлік ағындарын айыру, қозғалыс жолағы мен жүретін бөліктің шетін белгілеу, тұрақ орны мен аялдауға болмайтын жерлер, жаяу жүргіншілер жолын белгілеу, көпшілік қолданатын көлік құралдарының аялдамасы, жолақтар бойымен қозғалыстың рұқсат етілген бағыттарын көрсету үшін қолданылады. Тік таңба жол құрылыс элементтеріне, жол қондырғыларына, бордюрлерге, оларды тік бетін көрсету үшін бояумен немесе жарық шығыстыратын материалдардан жазылған сызықтар түрінде орындалады. Тік таңбаның негізгі міндеті - жүргізушіні қозғалысқа қауіп келтіретін қолдан жасалған құрылыстар туралы, жолдың қауіпті бөлігі, жергілікті қолдан жасаған кедергілер мен жүріс бөлігінің зақымдалған жерлері туралы мәлімет беру. Жол таңбасының сипаты жүріс бөлігінің ені, қозғалыс жолағының саны, көлік құралдарының қозғалыс режимі және қозғалысты ұйымдастырудың қабылданған сұлбасымен анықталады. Жол таңбасы қозғалысты реттеудің қарапайым және әсерлі құралы болып табылады. Оны қолдану жолдың өткізгіштік қабілетін ұлғайтады, жүретін бөліктің көрінісін жақсартады, әсіресе тәуліктің қараңғы кездерінде. Таңбалары бояумен, пластикалық материалдармен, арнаулы кнопкалармен, түрлі - түсті бетондармен орындайды.
Таңбаның жол белгілерінен мынандай артықшылықтары бар: көптеген километрлер бойымен мәлімет береді, жүргізушілерді сызықтар бағыттарымен, жолға түсірілген қосымша сызықтар немесе жазулар арқылы хабардар етеді. Таңбалардың негізгі кемшілігі - олардың кірлеуі мен қар басуы, сондай ақ автомобиль шиналарымен тез өшуі жатады. Ұзақ уақыт бойы жүріс бөлігін таңбалау сызықтарды қолмен салу процесінің үлкен еңбек шығыны және нитроэмальді бояулардың төзімсіздігінен жөнді дамымаған еді. Таңбалаудың жаңа мүмкіндіктері оны түсірудің механикалық материалдар қолдану нәтижесінде ашылды. Ось сызығының қызмет ету уақыты нитроэмальді бояумен орындалған жағдайда қозғалыс қарқындылығы 10000 бірліктәулік болғанда 2 айдан аспайды. Пластикалық массалар нитроэмальді бояудан шамамен он есе төзімді, әрі күндіз, сондай - ақ тәуліктің қараңғы уақытында жақсырақ көрінеді.
2.3 Белгілер мен нұсқаулар түрлері және олардың мағынасы.
Жолдық белгілер жолдық қозғалыстың орналастыратын техникалық құрылғыға жатады және барлық автомобильдік жолдар мен тұрғылықты пунктердің көшелері қажетті бөлігі болып табылады. Заман талабына сай барлық жол қозғалысына қатысты режимдер, шарттар, бағыттар мен маршрут қозғалысы, демалыс аланының орналасқан жері, түрлі сервис объектісі туралы және специфицикалық функцияларды орындайды. Қозғалыс ұзақтығына қарай жол белгілері стационарлық және уақытша болып бөлінеді.
Уақытша белгілер жүретін жолдарда немесе оның жанында жүргізілетін ремонт кезінде орналастырылады. Ақпаратқа байланысты жолдық қозғалыста қатысушыларға хабарлайды. Осындай жағдайда барлық топтың белгілері қолданылады. Уақытша белгілер бір және көп позициялық бола алады. Бір позициялық белгілер осы шақта кең тараған. Бұл белгілер жол қатысушыларын үнемі әсер етуші факторлар туралы белгілі бір үлкен уақыт аралығында хабарлайды. Осы факторларға жоспардың геометриялық элементі, бойлай және көлденең профелі, жургінші бөлімнің қалыбы, демек, қауіпсіздік пен мінездемеге фактор әсер етеді, олардың әрекеті қайталамалы немесе қысқа мерзімді. Оларға тәулік ішінде өзгертулер күшейте түскендік және қозғалыс құрамы, ауа - райы шартына байланысты өзгеруші табиғи жарықтық, метеорологиялық көріпкелдік, жабынның сырғанақ болуы. Көп позициялық белгілер көмегімен қозғалыс бойынша осы шарттармен шапшаң басқаруға болады. Осындай белгілер автоматтық режимде не болмаса диспетчермен дистанциондық басқару ретінде жұмыс істей алады. Ең қарапайым көп позициялы белгілер 2 позиция шығара алады. Позицияның максималды санының принципшіл шектеуі жоқ (10 позициядан көп керек емес). Қазіргі заманда бейнені өзгерту мен жол белгілерін басқару екі тәсілін қолданады:жарық техникалық және механикалық. Жарық техникалық тәсілде бейнені өзгерту үшін сан, әріп, сегменттер немесе символдар түрінде арнайы жарық бастауларын немесе әбден қыздыру шамдарынан жасалған матрица таблосы немесе оптикалық талшықтар қолданылады. Осы тәсілдің кемшілігі жазулар мен символдар стильде салынғандар регламент белгіленген мемлекеттік стандарт жазуы мен символдардардан өзгеше. Механикалық тәсілде бейнені өзгерту үшін электродвигатель, электромагнит немесе басқа да орындаушы құрылғыларды қолданады. Осы тәсілдің кемшілігі ақпаратты ауыстыру жылдамдығы төмен, кейбір конструкцияларда белгілердің үлкен геометриялық өлшемі бар қапшықтар символы мен жазулары бар щиттерді сақтау үшін қажет.
Көп позициялы белгілер үшін световоды кең қолданылады, бірақ қазір олар қымбат. Болашақта жол белгілері үшін голографиялық бейнені орнату үшін практикалық қолдануды ойлап табуы мүмкін. Қазіргі уақытта жол белгілерін жол жағалауында арнайы тіректерде, жарық ,байланыс, электротасымалдағыш линия тіректеріне орнатады.
Жол белгілері ішкі жарықтандыру және сыртқы жарықтандыру,көлемді, жалпақ белгілер болып бөлінеді. Бірінші түрге элкектрлі жарық бастауын орнату үшін қабықшада бөлігі бар және белгі тасушының біркелкі жарықтануын тарату белгілері. Осыған орай Іштей ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz