Экология және комплекстік жаһандану мониторингі дүниежүзілік мұхит мәселелері

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Экология және комплекстік жаһандану мониторингі дүниежүзілік мұхит
мәселелері

Біздің планетамыздағы геофизикалық, биологиялық процесстер барысында
мұхиттар роліне кең көлемді спектрмен баға беру.
Мұхиттар жер бетінің 70% бөлігін алып жатыр және табиғаттың басқа да
жақтарымен сәйкестендірілген. Сонымен бірге дүниежүзілік мұхит
антропогендік ауыртпалықпен жұмыс жасайды, бұл планетадағы барлық
экологияға әсерін тигізеді. Ластанған белгілі аймақтарда созылмалы белгілі
айқап пайда болады, экожүйеге байланысты ауыр метал концентрациясы, мұнай
және көмірсутегі.
Теңіз экосостемамасының құрылымы мен функциясын өзгертуде табиғи емес
өзгертулерін табу керек. Соңғы 10 жылда ғалымдар комплексті жаһандану
мониторингін концепциясын жасап шығарды. Бұл жұмысты жасау барысында кеңес
ғалымдарының орны ерекше болды, “Стокгольмнан кейінгі 10 жыл” атты ЮНЕП
басылымдарында ататп көрсетілген. Бұл концепция көптеген жұмыстарда
айтылып, талқыға салынды, атап айтқанда Юрмалада (1979 ж.) және Тбилиси
(1981 жылы) қоршаған ортаның ластануы атты комплексті жаһандану
мониторингінде талқыланған.
Табиғаттық ортаға антропогендік әсері бар мониторинг жүйесі және
олардың нәтижесі, біздің жұмыстарда аталып өткендей көптұтасты информативті
мазмұнға ие. Ол биосфера үстінен бақылау жүргізуді жұзеге асру мүмкіндігін
растайды, жағдайына байланысты көңіл-күй мен бағасын жүргізу, қорша,ан
ортаға әсерінің анализ дәрежесі, факторлар бағасы мен оларды іріктеу,
сонымен бірге дереккөздердің әсер етуі. Биосфераны тану процессінде ең
басты элементтердің бірі мониторинг болып табылады. №1 суретте мониторинг
бұл жүйедегі орны көрсетілген. Антропогенді әсердің ықпалы (Іа) биосфера
элементтерінің күйі (В) өзгереді (А А'). Мониторинг жүйесі көмегімен
бңрнеше жақын анықтама шығарылады және бұл өзгертілген күйдің бағасы (А'').
Бұл хабар шешім блогына келіп түседі (D). Ғылыми және экологиялық
өзгерістерге байланысты антропогендік әсерлерге шек қою немесе тоқтату
шаралары жүзеге асырылады, биосфераның аталмышэлементін “емдеу” немесе
“тұрақтандыруда” мониторинг жүйесі жаңарып отырады (штрих сызықшаларды
қараңыз).

Қоршаған ортаға антропогенді әсерлерді ретке келтіру жүйесіндегі
мониторингтің орны осы №1 суретте көрсетілгендей.

Биосфера мониторинг жүйесінде Дүниежүзілік мұхит комплексті
жаһанданған мониторингі ең маңызды орын алады. Оның ең түпкі мақсаты мұхит
тазалығын қорғау және биологиялық ресурстарды сақтау болып табылады. Соңғы
он жылдықта көптеген елдерде Бүкілдүниежүзілік мұхит суларының айналуы
туралы фундаментальды зерттеу жұмыстары жүргізілді, онда сонымен бірге
ластану күйі және мұхит пен атмосфера арасындағы өзара қатынас процессі;
соңында антропогенді әсерлердің табиғи мұхит ортасына экологиялық және
физикалық ізденістерінің жүргізілуі.
Бүкілдүниежүзілік мұхит ластануының мониторингіне қатысты мәселелер
және оның экожүйе күйіне әсері көптеген халықаралық және ұлттық
бағдарламалардың жұмыс жасауына жағдай жасайды. Соның ішінде БҰҰ ның
қоршаған ортаны қорғауға арналған бағдарламасы да бар (ЮНЕП), Теңіздерді
зерттеудің халықаралық одағы (МСИМ), Дүниежүзілік метеорология ұйымы
(ВМО), Халықаралық мұхитті зерттеу комиссиясы (МОК), Экономикалық
өзаракөмек одағы (СЭВ).
Мқхиттың жаһандану мониторингі Дүниежүзілік климаттық бағдарламаның
жүзеге асуына байланысты терең мазмұнға ие болды. Осы бағдарлама жұмысы
бойынша әртүрлі химиялық элементтер, жаһандану жылылығы, қысым сияқты
көптеген мәселелерге терең көңіл бөлініп, зерттелебастады.
Кеңес Одағында мұхит мониторингінің экологиялық негізі ластану мен
теріс экологиялық соңы зерттеу нәтижесімен жүзеге асырылып зерттелген. Бұл
жұмыстар кезінде Кеңестер Одағы мемлекеттік кабинеттеріне қарасты
гидрометеорология және табиғиортаға контроль жұмыстарына қатысты
институттарында, СССР Ғылым академиясы, Одақтас республикалар ғылым
академиясы,СССР Жоғары және орта білім беру министрлігі, СССР балық
шаруашылығы министрлігі, СССР су шаруашылығы мен мелиорация министрлігінде
жүзеге асқан.
Дүниежүзілік мұхит ресурстарын пайдалану бұл адамзат үшін мәселенің
мағызды шешімі болып табылады, онда белокпен қамтамасыз ету, энергия,
пайдалы қазбаларды табу – соңында осыларды пайдалану, бұл табиғи орта,а
әсерін тигізбей қоймайды. Мұхит экологиясы қарқынды даму үстінде, қазіргі
уақытта теңіз ластануының экологиялық теріс жақтарының нәтижелері
зерттелуде. Онда басты назар Дүниежүзілік мұхиттағы өмір сүру сапасынына
болжам жасалып, теңіз ортасының экологиялық қосымша зерттеу жұмыстары
жүргізілуінде. Қазіргі мұхит экологиясы ғылыми концепциялары Дүниежүзілік
мұхит комплексті жаһандану мониторингін теориялық негіз ете отырып ңылыми
концепция құрауда. Онда осы тақырыпқа байланысты бірнеше ғылыми сұрақтар
терең мағынада, кең көлемде алынған. Біз осы сұрақтар ішінен ең маңызды,
тақырыпқа тікелей қатысты дегендерін атап өтейік:
1) Дүниежүзілік мұхиттағы қазіргі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.