Экономикалық әлеуметтану негізгі категориялары

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

Экономикалық әлеуметтану негізгі категориялары.

Әлеуметтану дегеніміз- бір тұтас жүйе ретінде қоғамның дамуы мен өмір сүруінің жалпы заңдылықтары туралы әлеуметтік құ

былыстардың өзара байланыстарын зерттейтін ғылым.

Әлеуметтануды оқып үйренудегі мақсаты- өзімізге бейтаныс адамдар мен олар ұйымдасқан бірлестіктер арасындағы күнде кездесетін әдетті қатынастарды жаңа тұрғыдан дұрыс түсіну әлеуметтік мәселелерді зерттеуге деген ынта - жігерді арттыру болып табылады. Әлеуметтану пәнінің ең түбірлі категориясы “Әлеуметтік” деген ұғым болады. “Социология” деген атау латын, грек сөзінен құралған. “Societos” - латын тілінде « қоғам » «logos», « ұғым » деген сөз. Демек социология « қоғам туралы ілім » деген сөз. Социология ғылым ретінде тууы XIX ғасырдың ортасында француз ғалымы Огюст Конт (1798-1857 жж) есімімен байланысты. Өйткені ол тұңғыш рет «социология» терминін енгізген. Социологияның қалыптасуына Батыс Европа және Американың көптеген ғалымдары айтарлықтай үлес қосты. Атап айтатын болсақ: ( Г. Спенсор, К. Маркс, М. Вебер, В. Томос және т. б )

Социология пәні мен нысанын негіздей отырып О. Конт сол кездегі ғылым жүйесіне баспалдақ түрінде түсінік берді. Оның ойынша қарапайымнан күрделіге, төменнен жоғарыға жалпыдан өзіндік ерекшелікке қарапайым дамуының тарихын процесін логикалық жүйемен бере алады.

Социология ғылыми білімінің дамуын қортындылай отырып, қай кезде де өмір сүрген нысандардың ең күрделісін зерттейді. Мұндай нысан қоғам және индивидуалдық бір- біріне әсері болып табылады. Қоғам жағдайы лайықты әсер еткенде ғана адам өзін жеке тұлға ретінде таниды.

Социологияның нысаны дегеніміз - ол қауымдар түрін біріктіруші әлеуметтік ұйым, қоғам деп аталады.

«Социология » термині көп жағдайда шегіне жеткен кең мағынада, барлық қоғамдық ғылымдарды қамтитын мағынада қолданылады. «Қоғам» - деген термин социологияда адамдар арасында болып жататын алуан түрлі қарым қатынастардың күрделі жиынтығын білдіреді. Сациологияда қоғамды оның өмірі сүруі мен дамуын әлеуметтік құбылыстар процестерімен қатынастар түрғысынан қарастырады. Оның зерттелу обьектісі «социум» деп аталатын әлеуметтік шындық болып табылады.

Социология қоғамды тұтас қарастырмайды, тек сол қоғамның әлеуметтік өмірін ғана зерттейді. Атап айтқанда, адамдардың айтарлықтай кең қауымдастықтардың арасындағы ( топтар, халықтар ) және осы қауымдастықтардың өкілі ретінде көзге түсетін жеке адамдар арасындағы әлеуметтік қатынастарды қарастырады.

Осы қатынастардың субъектілерінің ерекшелігіне сәйкес әлеуметтік қатынастар, әлеуметтік топтар, әлеуметтік демографиялық, әлеуметтік этникалық, жеке адамдар арасындағы қатынастар болып бөлінеді. Социология осылайша қоғамды бір тұтас әлеуметтік құрылысы деп қарай отырып басқа қоғамдық ғылымдардың зерттеу салаларына қол сұқпайды, оларды ығыстырмайды, әйгілі Американдық социолог Нейл Смезлер «Социология қоғамды және әлеуметтік қатынастарды зерттеу ғылымы» дейді, ол адамдардың жүріс - тұрысын анықтауға тырысады.

Социологияның 2 заңы бар.

Жалпы заң және арнайы заң.

Жалпы заң- философия ғылымында қарастырады.

Арнайы заң - социология яғни арнайы заң адамдар мен топтардың мінез - құлықын зерттейді.

Социологияның негізгі категориялары бар.

1. Әлеуметтік жүйе.

2. Әлеуметтік құрылым.

3. Әлеуметтік институт.

4. Әлеуметтік ұйым.

5. Әлеуметтік топ.

6. Әлеуметтік әрекет.

7. Әлеуметтік мінез-құлық.