Экономикалық циклдің түрлері

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Экономикалық циклдің түрлері
Кіріспе
1. Экономикалық цикл, Циклдық дамудың ерекшеліктері.
2. Экономикалық өсудің түрлері.

Қорытынды.
Әдебиеттер тізімі.

Кіріспе
Экономикалық цикл – бұл дағдарыстарарасындағы мерзім және осы кезде
оның төрт фазасы ауысады. Фазаның бірінші (бастапқы) циклы - өндіріс
құлдырауының дағдарысы. Дағдарыс құбылысының болуы сұраным төлем
қабілеттілігімен салыстырғанда тауарды артық өндірумен түсіндіріледі.
Дағдарыс кезеңінде өткерілмеген өнім саны тез ұлғайып, жұмысшылар
босатылады, жұмыссыздық ұлғайып, несие – ақш байланыстары бұзылып, құлдырау
толқыны ұлғаяды және кәсіпорындар құлдырап, жойыла бастайды.
Экономикалық циклдың келесі фазасы депрессия ("depressio" - латын сөзі,
төмендеу, тереңдеу дегенді білдіреді). Бұл фазапа өндірістің құлдырауы
тоқталады. Жайлап болса да запастағы тауарлар өткеріледі және еркін,
капиталы пайда болады.
Келесі фаза - тірілу, бұған тән нәрсе өндірісті ұлғайту, демек пайда
бар деген сөз. Ол кезегінде өндірістің дамуын ынталандырады. Цикл; кезекті
фазасы - өрлеумен алмасады.
Өрлеу өнім өндірудің қарқындылығымен сипатталады және ол дағдарыс
алдындағы деңгейден жоғары, жұмыссыздық тартылады, қарыз капитал ұсынымы
ұлғаяды және банк пайызының (%) нормасы төмендейді.
Нарық жағдайында өндіріс қозғалысының циклдық себепте экономикалық
теориида қалыптасқан бірнеше теориялық көзқарастар бар.
Мәселен, К. Маркс артық өндірудің циклдық дағдарысының реттілікпен
қайталану себептерін тұрақты капиталдың оқтын – оқтын жаппай жаңаруы мен
қарастырған.
Ағылшын экономисі Дж. Кейнстің ойынша, цикл фазасының алмасуы күрделі
қаржы мөлшерімен байланысты, ол пайда мөлшері мен пайыз (%) мөлшері ара -
қатынасымен түсіндіріледі. Дағдарыс сонда ғана бол егер пайда мөлшері
("шекті тиімділік") пайыз (%) мөлшеріне дейін төмендесе, онда ол мынаған
алып келеді: кәсіпкердің өндірісті дамытуға қаржы салу ниеті жойылады.
Қазіргі Дж. Кейнетін ізбасарлары - "неокейнстіктер" - мәселен американ
экономисі - Пол Самуэльсон былай дейді: нарық экономиканың циклдық сыйпаты
ұлттық табыстағы тұтыну үлесінің төмендеуімен және акселератор жеделдету іс
- әрекетімен түсіндіріледі. Олар күрделі каржы тербелісінің амплитудасына
және оның уақыт бойынша үлестірілуіне оң немесе теріс әсер етіп, өндірістің
өсуінен оның қысқаруына бет бұрыс жасайды.
Американ экономисі Милтон фридмен басқарған "монетаристік мектеп"
өкілдері "неокейнстіктердің" айырмашылығы олар нарықтық экономиканың
цикллық дамүынын басты себептеріне ақша факторынан іздейді. Ақша сұранымы
apaсындағы алшақтық жөне тұрлаусыз ақша ұсынымы нарықтық экономика
тұрақсыздығының себебі болып табылады.
Монетаристік мектептің негізін қалаушы Милтон Фридменнің
ойынша,дағдарыстар мемлекеттің ақша саясатын нашар жургізуінен туындайды.
Сондықтан мемлекеттің араласуы ақша массасын шектеу мен тұрақтандыруға
бағытталуы қажет. Осы ойларын Милтон Фридмен өзінің АҚШ -ның монетарлық
саясаты" еңбегінде баяндаған. Бұл жұмыс 1963 жылы шыққан болатын.
Нарықтық экономиканың циклдық дамуын жою жолдары немесе жұмсарртуды
жоғарыдағы аталған әртүрлі мектеп өкілдерінің ойлары мынаны әкеледі:
мемелекет антициклдық бағдарламаларға қатысуы немесе экономиканы тікелей
реттеуі қажет.
Мәселен, Ф.Энгельстің пайымдауынша, нарықтық анархияны өндірісті
қоғамдық - жоспарлы реттеу арқылы жоюды алға тартады. Дж. Кейністің
пайымдауынша, стихиялы нарықтық экономика олқылықтарын мемлекттің араласуы
арқылы жоюға болатындығын айтады. Мемлекетттің құлдырауын жеке күрдел
қаржыландыруды өзі ынталандыруы болдырмау үшін қажет.

Циклдық дамудың ерекшеліктері
Қазіргі кезде циклдық дамудың өзіндік ерекшеліктер, бар. Олар екінші
дүние жүзілік соғыстың, ғылымиыми - техникалық революцияның әсерінен және
мемлекеттің экономикалық рөлінің өсуімен туындаған. Экономикалық
дағдарыстар тым жиіледі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.