Эксперименталды психология курсының пәні мен міндеттері

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Эксперименталды психологияға кіріспе.
2. Эксперименталды психология курсының пәні мен міндеттері.
3. Эксперименттік психологияның ғылымдар жүйесінде алатын орны.
4. Эксперименттік психологияның даму тарихы.
5. Ж. Пиаже, Г. Эббингауз, Э.Торндайк, В. Вунд тұжырымдамалары.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Эксперименталды психология пәні және оның психологиялық білімдер
жүйесінде алатын орны. Эксперименталды психологияның міндеттері.
Психологиялық ғылымдар мен практика және эксперименталды психология.
Эксперименталды психологияның құрылу тарихы. Ғылымдвр жүйесіндегі ең
алғашқы психологиялық эксперименттер. Психология ғылымындағы
эксперименталды және эксперименталды емес әдістер және олардың әртүрлі
қазіргі жаңа психология облысындағы арақатынас. Психология ғылымының
зерттеу әдістері, оларға қойылатын жалпы талаптар: теориялық және
практикалық мақсаты, зерттеу бірлігін анықтау жолдары. Психологиялық
зерттеулердің ерекшеліктері. Зерттеу объектісі психиканың ерекшелігі.
Психикалық процесстердің дамуы мен қалыптасуын зерттейтін объективті
әдістер.
Психологиялық зерттеулердің методологиясы. Методология, әдіс,
әдістеме жайлы түсініктер. Методологияның деңгейлері: философиялық, жалпы
ғылыми, нақты ғылыми. Зерттеу пәні ретінде психиканың ерекшеліктері.
Эксперимент және ғылыми психологияның қалыптасуы.
Методикаларға қойылатын талаптар. Валидтілік, ішкі, сыртқы
валидтілік, сенімділік, объективтілік, репрезантивтілік және нәтижелердің
дәлдігі. Психологиялық зерттеулердің жалпы принциптері: жоспарлау,
протоколдау.
1980 жылдың басында біздің елдегі психология ғылымы өз шыңында тұрған,
төкерілген приамиданы еске түсіреді. Ұлы психологтардың көбі оқыту
жұмыстарымен айналысты, аз бөлігі қолданбалы өңдеумен, ал кейбіреулері ғана
адамдарға психотерапевтік консультация мен психидиагностикалық көмек
көрсетті.
Гуманиарлы психологияда тәжірибелік психологияға қызығушылық АҚШ-та
кең етек ала бастады. МГУ-дің ғылыми қызметкерлері Ч.А. Измайлов пен В.В.
Петуховтің аударған Р. Готтсданкердің әпсихологиялық эксперимент негіздері
атты кітабы жарық көрді. Сонымен қатар Д. Кэмбеллдің әлеуметтік психология
және қолданбалы зерттеу экспериментінің моделі деген монографиясы кешенді
оқуға арналған оқулық ретінд қарастырылмады.
Эксперимент ұғымының төрт мәні бар:
- Эскпериментальды психологияда адам мен жануралдың мінез-құлқын зерттеу
экспериментал негізінде алынған білім жүйесі ретінде түсінеді. Ғылыми
психология эксперименталды психологияға теңестіріледі және
философияның интроспективті, гуманитарлы бағытға қарсы қойылды.
Осындай көзқарасты жақтағандар П. Фресс, Ж. Пиаже.
- Экспериментальды психология кейде нақта зерттеулердегі эксперимент
әдісі мен әдістемелер жүйесі ретінде айтылды. М.В. Мэтлиннің адамның
эксперименталды психология атты еңбегі кең қолданды.
- Эксперименталды психология термині бүкіл психологиялық зерттеулердің
әдістер мәселесімен айналысатын ғылыми пәннің сипаты үшін кеңейтілген
мәнде қолданды.
- Эксперименттің ортақ ғылыми теориясын бағалайтын соның ішінде жобасы
мен мәліметтірн өңдеуді қоса алғандағы эксперименталды зерттеу астында
психологиялық эксперименттің теориясы ғана түсіндірілді. Дж.
МакГиганың эксперименталды психологиясы қолданды.
Эксперименттік психологияны Жане Пиаже бойынша, эксперименттік
психологияны жалпы ғылыми психологиялық білім жүйесі ретінде қарастырады
да, оның негінде жануарлардың тәртібі мен адамның мінез-құлықтарын
эксперименттік түрде талдайды, оны ғылыми психологиялық эксперимент арқылы
тексереді де гуманитарлық бағытқа қарсы қояды.
Эксперименттік психология психологиялық зерттеулердің әдістер жүйесі
ретінде қарастырылады да нақты зерттеулерде ғана іске асады. Эксперименттік
психология жалпы психологиялық мәселені шешуде қолданылады. Эсперименттік
психологияда психологиялық теория негізінде жасалған қорытынды тексеруге,
оның мәнін ашуға бағыттайды.
Г. Эббингауздың эксперименттік мәліметтерінде бір уақытта адамның еске
сақтап, жаттап алатындығы жазылған. Бұл болашаққа зерттеушілерге еске
сақтау және үйрету деген екі ұғымды бір-бірімен тығыз байланыстыруына
себеп болған.
Э.Торндайк Х1Х ғасыр соңында үйретудің сол кездегі негіз бола алатын
теорияларының бірі – істеп көру және қателесу теорияларын ашқан.
В. Вунд (1832-1920) әлемде бірінші рет экспериментльды психология
лабораториясын ашты. (1879), кейін ол институтқа айналды. Физиологиямен
айналасып жүріп ол психология ғылымын физиология мен философиядын бөліп
алып жеке қарастырды. В.Вунд өзінің ең алғашқы еңбегінде жануарлра мен
адамдар сезім мүшелері мен қимыл-қозғалыс мүшелеріне байланысты
материалдарға сүйене отырып, эксперименттік психология туралы ойларын
адамдар мен жаунарлар жүрегі туралы лекциясында білдірді.
В.Вунд болйынша, эксперименттік психологияның міндеті:
1. Сараптама арқылы алынған элементтерді шығру;
2. Нәтижелерді бір-бірімен байланыстыра отырып сәйкестендіру;
3. Байланыста ережені табу.
В. Вундтің концепцияларына сүйенетін болсақ, әр сезім кеңістікке ие:
қанағаттану-қанағаттанбау; күшену-босану; қозу-тынышталу т.с.с. Бұл
концепция көптеген тәжірибеде адамның эмоциялық жағдайын ескере отырып
көптеген қызықты зерттеулерлердін негізін құрады.
Психологиядағы зерттеу методологиясының негізі философиядан, яғни
жаратылыстану ғылымдарынан басталады. Психология философиядвн 1879 жылы
ғана бөлініп шықты. Методология грек тілінен аударғанда зерттеу жолы
немесе таным жолы деген мағынаны білдіреді. Методология практикалық іс-
әрекеттің теориялық қағидаларын қарастырып, жүйелі түрде ұйымдастыру
принципі мен жолдарын қарастыратын ғылым саласы. Ретінде, яғни осы айтылған
мәселелердің жүйесін талдайтын ғылым. Методология ғылыми зерттеулердің
жұмысын атқаруда ғана емес, адамзаттық техникалық педагогикалық саласы
қызметтерін атқарған қажет.
XVII ғасырдың басынан адамдардың өндірістік қызметтерінің дамуына
байланысты методологиялық ілімнің де орны өзгеріске ұшырады. Психология
ғыдымында методология адамдардың рефлексия физиоллогиялық құбылыстарына ене
бастады.
Ең алғаш психологиялық методологиянық құрылымын Л.С. Выготский
Исторический смысл психологического кризиса деген жұмысында тоқталған. Ол
метьодологиялық зерттеулерді қазіргі кездегі психологиялық теориялар
жүзінде жүзеге асырды. Арнайы методологиялық зерттеулер жүргізе отырып,
келесіде қорытындыға келегн: Психологияның ғылым ретінде мүмкіншіліктері
методологиялық мәселелер болып табылады... деген.
Л.С. Выготскийдің ойынша, психология методолгияны қажет етеді,
өйткені ол оған шынайы ғылым ретінде қалыптасуына жол ашты. Осы ойдың
астарында дилактикалық ойдың тезисі жатыр, яғни методолгия ғылымы
методолгиялық іс-әрекеттің бейнесі болып табылады. Ал методологиялық
психологияның өзі ол – жалпы психология, яғни Л.С. Выготский бойынша
психологиялық диалектика ретінде құрылып, қозғалысты жалпы формадағы ғылым,
психологиялық диалектика мен адам диалектикасымен психологиялық пән ретінде
бірге жүреді.
Егер психология ғылым болса онда психологиялық әдіс – ғылым әдісі
болып саналады. Ғылым – бұл бүкіл адамзаттың көзіне шынайы көрінетін
еңбектің нәтижесі дп те атауға болады. Ғалым ол ғылым жұмыскері, жан-жақты
білетін білімді адам, оның жұмысында шыншылдық пен күмәндәләк қатар жүріп
дәлелдер табылуып отыруы керек. Ғылым мен білім ол қатар бірге жүретін
систематика. Парадигманың болуы ол ғылымының алға жылжып, жоғарылапй түсуі
болып табылады.
Ғылым әдістемесіне ХХ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.